Είναι σίγουρο πως όλοι και όλες διαβάσαμε αυτές τις μέρες τίτλους άρθρων που λίγο-πολύ μας έλεγαν ότι «Ο Μακρόν καταργεί τις λέξεις μαμά και μπαμπάς»! Τίτλοι που είναι άκρως παραπλανητικοί και σε περίπτωση που δεν διαβάσουμε τη συνέχεια των άρθρων θα μας οδηγήσουν σε εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα.
Τι ακριβώς θα αλλάξει στα γαλλικά σχολεία;
Η πραγματικότητα πίσω από τους «δραματικούς» τίτλους είναι ότι το κόμμα του Μακρόν κατέθεσε τροπολογία σύμφωνα με την οποία στις αιτήσεις εγγραφών στα σχολεία αντί για «πατέρας» και «μητέρα» θα αναγράφεται «γονέας 1» και «γονέας 2». Η Γαλλία είναι μία από τις 17 χώρες της Ευρώπης που η υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια είναι νόμιμη ενώ υπολογίζεται πως πάνω από 200.000 παιδιά μεγαλώνουν με ομόφυλους γονείς. Η λογική της τροπολογίας είναι ότι πρέπει να δοθεί τέλος στις διακρίσεις στα δημόσια έγγραφα απέναντι στους ομόφυλους γονείς, που δεν μπορούσαν να ταυτιστούν με τις λέξεις «πατέρας» και «μητέρα», αφού πρόκειται για περιπτώσεις οικογενειών με δύο άνδρες γονείς ή δύο γυναίκες.
Φυσικά, οι παραπλανητικοί τίτλοι που συνόδευσαν την είδηση, δεν ήταν καθόλου «αθώοι». Το «αθώο» σενάριο είναι ότι σκοπός τους ήταν να «μαζέψουν κλικαρίσματα», να προκαλέσουν δηλαδή την περιέργεια και το ενδιαφέρον των αναγνωστών, κάνοντας τους να επισκεφτούν τη σελίδα τους και να διαβάσουν το άρθρο. Το χειρότερο σενάριο είναι η συνειδητή επιλογή μέρους των ΜΜΕ να παραπλανήσουν τον κόσμο και να στρεβλώσουν την πραγματικότητα, έτσι ώστε να δημιουργήσουν την εντύπωση πως «στο όνομα των ίσων δικαιωμάτων, καταργούν τα δικαιώματα των ετεροφυλόφιλων, το δικαίωμα να λεγόμαστε μπαμπάς και μαμά»! Και η αλήθεια είναι πως σε κάποια στρώματα, αυτή η προπαγάνδα έχει πιάσει.
Η τροπολογία ούτε επιτίθεται, ούτε καταργεί τις λέξεις «μητέρα» και «πατέρας», ούτε φυσικά θέτει σε δεύτερη μοίρα τους ετεροφυλόφιλους γονείς. Τα παιδιά των ετερόφυλων οικογενειών προφανώς θα συνεχίζουν να φωνάζουν τους γονείς τούς με τον τρόπο που το έκαναν εδώ και πάρα πόλλά χρόνια, χρησιμοποιώντας τις λέξεις «μαμά» και «μπαμπά». Αυτό που αλλάζει είναι ότι πια στα δημόσια έγγραφα του σχολείου θα μπορεί να εκφράζεται μια πραγματικότητα που υπάρχει: δηλαδή ότι ένα παιδί δεν είναι απαραίτητο να μεγαλώνει με έναν άντρα και μια γυναίκα, αλλά ότι υπάρχουν και διαφορετικά σχήματα οικογενειών που μπορούν κάλλιστα να μεγαλώνουν ένα παιδί. Με ποιόν τρόπο αυτό «αποκλείει» ή ακυρώνει τα δικαιώματα των ετεροφυλόφιλων γονιών;
Είναι το «γονέας 1» και «γονέας 2» βήμα μπροστά;
Σε μία χώρα που τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν το δικαίωμα να υιοθετούν, η δυνατότητα να καταγράφονται και να «χωράνε» στις αιτήσεις εγγραφής των παιδιών τους στα σχολεία, είναι ένα αυτονόητο δικαίωμα. Η άβολη κατάσταση που προκαλεί στα ομόφυλα ζευγάρια το να μην υπάρχει ο τύπος της οικογένειάς τους πουθενά στις αιτήσεις, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υφίσταται.
Και στην Ελλάδα πάντως, που το δικαίωμα στην υιοθεσία δεν έχει κατοχυρωθεί ακόμα (ούτε καν ο γάμος), υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές οικογένειας: υπάρχουν μονογονεϊκές οικογένειες, υπάρχουν ανάδοχοι γονείς, υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια που μεγαλώνουν μαζί τα παιδιά του ενός (ή της μίας) από τους δύο που απέκτησαν από προηγούμενες σχέσεις, υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια που αποφάσισαν από κοινού να αποκτήσουν παιδιά, αλλά επειδή δεν υπάρχει η νομική δυνατότητα μόνο ο ένας/η μία αναγνωρίζεται ως γονέας, κοκ.
Όλα αυτά τα παιδιά πηγαίνουν στα ίδια σχολεία με τα παιδιά ετερόφυλων γονιών, δεν βλέπουν όμως πουθενά, καμία αναφορά στο μοντέλο της δικής τους οικογένειας, νιώθοντας έτσι αποκομμένα και «διαφορετικά» από το σύνολο της κοινωνίας. Το ζήτημα που τίθεται λοιπόν είναι το εξής: εφόσον δεχόμαστε πως τα διαφορετικά μοντέλα οικογενειών υπάρχουν αντικειμενικά και επιβιώνουν στη σημερινή κοινωνία, αυτό που πρέπει τελικά να επιλέξουμε είναι εάν ως κοινωνία θα αναγνωρίσουμε και επίσημα την ύπαρξη τους, αν θα συνεχίσουμε να εθελοτυφλούμε.
«Δεν σκέφτεστε τα παιδιά»;
Για μία ακόμα φορά, είδαμε ότι ένα βήμα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, ακόμα και στην περίπτωση που αφορά σε άλλη χώρα, κατάφερε να προκαλέσει αντιδράσεις στην Ελλάδα! Ίσως το πιο εντυπωσιακό, είναι πως αυτοί που αντιδρούν σήμερα, είναι οι ίδιοι που αντέδρασαν όταν άνοιξε το θέμα της αναδοχής από ομόφυλα ζευγάρια στην Ελλάδα. Μάλιστα τότε χρησιμοποίησαν το επιχείρημα ότι τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών δεν θα μεγαλώνουν ισορροπημένα λόγω της κοινωνικής καταπίεσης που θα βιώνουν. Σήμερα αποκαλύπτεται πως αυτό το επιχείρημα είναι πέρα για πέρα υποκριτικό, μια και οι ίδιοι άνθρωποι αντιδρούν ότι γίνεται ένα μέτρο στην κατεύθυνση της άρσης της κοινωνικής καταπίεσης που θα βιώσουν αυτά τα παιδιά.
Η τροπολογία για την σχολική αίτηση θα καταφέρει -μέχρι ενός σημείου τουλάχιστον- να βγάλει από την αφάνεια την ύπαρξη ομόφυλων γονιών και των παιδιών τους, να στείλει το μήνυμα ότι γίνονται σεβαστοί και αναγνωρίζονται τα δικαιώματά τους σε θεσμικό επίπεδο. Δίνει δηλαδή εφόδια ώστε τα διαφορετικά μοντέλα οικογένειας να συμπεριληφθούν στη συνείδηση και την καθημερινότητα της κοινωνίας. Και τελικά, βοηθάει στην ψυχολογία των γονιών και των παιδιών. Φυσικά, μία αλλαγή στην αίτηση δεν λύνει το ζήτημα της ομοφοβίας, δεν αλλάζει συνολικά την ύλη και την λειτουργία των σχολείων, δεν λύνει όλα τα προβλήματα, ανοίγει όμως την συζήτηση για περισσότερες διεκδικήσεις.
Το «ροζ ξέπλυμα» του Μακρόν
Παράλληλα, σε όλη αυτή την ιστορία δεν γίνεται να μην αναφερθεί ο Μακρόν και τα κίνητρά του για αυτήν την τροπολογία. Καταρχήν πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως κάθε φορά που μία κυβέρνηση κινείται προς την κατοχύρωση των δικαιωμάτων μίας κοινωνικής ομάδας, αυτό το κάνει χάρη στην πίεση που έχει ασκήσει αυτή η κοινωνική ομάδα και όχι από την καλή της την καρδιά! Αν η συγκεκριμένη τροπολογία τελικά περάσει, δεν θα είναι χάρη στον Μακρόν και την κυβέρνηση του, αλλά χάρη στις ΛΟΑΤ* ομάδες και στις οργανώσεις που παλεύουν για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ.
Την ίδια ώρα όμως, δεν μπορούμε παρά να εξετάσουμε την περίοδο που επέλεξε ο Μακρόν για να εισάγει την συγκεκριμένη τροπολογία. Το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» έχει αποτελέσει ένα πολύ ισχυρό πλήγμα στην Κυβέρνηση και το προφίλ του Μακρόν. Από την μια, έχει να αντιμετωπίσει την ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας που έχει συνολικά απαξιώσει το πολιτικό σύστημα. Από την άλλη, πρέπει να διαχειριστεί την οργή που έχει προκαλέσει η τεράστια καταστολή του κράτους με το κίνημα να μετράει 12 νεκρούς, 4 ανθρώπους σε κώμα, 1.800 τραυματίες, συλλήψεις και φυλακίσεις. Ο Μακρόν λοιπόν έχει μεγάλη ανάγκη να βελτιώσει την δημόσια εικόνα του.
Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που κυβερνήσεις προσπαθούν να «ξεπλύνουν» τις πολιτικές τους ενάντια στην κοινωνία και την εργατική τάξη με το να παραχωρήσουν δικαιώματα -που δεν «κοστίζουν» στην οικονομία και την αστική τάξη- σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Κάτι αντίστοιχο εξάλλου βλέπουμε κάθε χρόνο με το «pink washing» (ρόζ ξέπλυμα) διαφόρων επιχειρήσεων, κομμάτων και πρεσβειών που εμφανίζονται σαν χορηγοί στα Pride. Όπως αντίστοιχα βλέπουμε και το «green washing», την προσπάθεια δηλαδή εταιρειών να εμφανιστούν «φιλικές στο περιβάλλον» προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους (εις βάρος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος βέβαια).
Όσο και αν θέλει να παρουσιάσει το αντίθετο, ο Μακρόν δεν κατέθεσε την τροπολογία λόγω «ευαισθησίας» ή «σεβασμού στα δημοκρατικά δικαιώματα», κάτι που αποδεικνύεται από τον τρόπο που αντιμετωπίζει το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων». Κάθε μικρή ή μεγάλη νίκη για τα δικαιώματα κοινωνικών ομάδων, είναι νίκη αυτών των κοινωνικών ομάδων, της Αριστεράς και όλων όσων αγωνίζονται. Και δεν θα την χαρίσουμε στο σύστημα και στους εκπροσώπους του!