«Μας μαθαίνει η κοινωνία να είμαστε στο περιθώριο, μακριά της, μετά ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία ο Ρομά θα καταλήξει να κλέψει για να επιβεβαιώσει και πάλι στην κοινωνία ότι δεν θέλει την ένταξη και του αρέσει να ζει στο γκέτο».
Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο Παρασκευάς Σελίμ Βιλανάκης τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν 6 νέοι άνθρωποι στην προσπάθεια λειτουργίας του χώρου εστίασης «Kherel». Πρόκειται για την πρωτοβουλία που πήραν νέοι/ες Ρομά, να δημιουργήσουν μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ που να βοηθήσει στις προσπάθειες ένταξης τους στην τοπική κοινωνία όπου γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και ζουν.
Όμως, στρώματα της τοπικής κοινωνίας, σε πλήρη σύμπνοια με τον Δήμο Ευόσμου-Κορδελιού, φαίνεται να έχουν μετατρέψει σε «ιερό σκοπό» να καταστρέψουν αυτή την προσπάθεια και να τσακίσουν το ηθικό των νεαρών Ρομά.
Το ιστορικό
Νωρίτερα μέσα στον χρόνο, 6 νέοι σπουδαστές και φοιτητές Ρομά, πήραν την πρωτοβουλία να ιδρύσουν την ΚΟΙΝ.ΣΕΠ «Kherel», μια καφετέρια στον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, με στόχο τόσο την οικονομική τους ενίσχυση, όσο και τη δυνατότητα να αναπτύξουν πιο στενές σχέσεις με την τοπική κοινωνία.
Αυτό όμως δεν άρεσε καθόλου στη διοίκηση του Δήμου και στον Εμπορικό Σύλλογο, που μόλις έγινε γνωστό το σχέδιο να ανοίξει το Kherel, αποφάσισαν να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους ώστε να το κλείσουν. Έτσι, τον Νοέμβρη του 2021, οργάνωσαν άτυπη συνάντηση ώστε να συζητήσουν για το πώς θα αντιμετωπίσουν το «πρόβλημα» ότι «εμφανίστηκαν» Τσιγγάνοι στην περιοχή, με σκοπό να ανοίξουν καφετέρια!
Και αν με τη συνάντηση εκείνη είχαν σαν σκοπό απλά να δείξουν τα δόντια τους, τους τελευταίους μήνες η Διοίκηση του Δήμου «δαγκώνει» και χρησιμοποιεί κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο ώστε να καταστρέψει τα σχέδια των νεαρών Ρομά.
Έτσι, καθυστερούν να εκδώσουν απαραίτητες άδειες, ενώ στα λόγια λένε στους υπεύθυνους της ΚΟΙΝ.ΣΕΠ πως όλα είναι έτοιμα για λειτουργία. Στέλνουν τόσο συχνά την αστυνομία για έλεγχο, που έχει προκαλέσει την απορία ακόμα και των αστυνομικών. Ενώ, με το που άνοιξε το Kherel, το σφράγισαν και του επέβαλαν πρόστιμο 2.400 ευρώ, προφανώς επιδιώκοντας να το εξαντλήσουν οικονομικά!
Την ίδια ώρα και σύμφωνα με πληροφορίες από τη γειτονιά, βρίσκεται σε εξέλιξη μια εκστρατεία συλλογής υπογραφών με σκοπό να διώξουν το Kherel από την περιοχή.
«Είναι επιλογή τους να ζουν στο περιθώριο»
Αν και σήμερα οι περισσότεροι Ρομά ζουν στις ίδιες περιοχές σταθερά, πρόκειται για έναν νομαδικό λαό που μετακινούταν από περιοχή σε περιοχή με βασική οικονομική δραστηριότητα το εμπόριο.
Αν και αρχικά οι ντόπιοι κάτοικοι τους αντιμετώπιζαν φιλικά, η Εκκλησία και οι κυβερνήσεις δεν άργησαν να τους αντιμετωπίσουν εχθρικά, να τους κατηγορήσουν για «ειδωλολατρία» κλπ. Έκτοτε, αποτελούν μια από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, σε όποια χώρα και αν κατοικούν, ενώ πρόκειται για έναν διαχρονικά κατατρεγμένο λαό, με εκατοντάδες χιλιάδες θύματα την περίοδο του Ολοκαυτώματος.
Σήμερα, βρίσκονται στο οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο και συγκεντρώνουν πάνω τους από τα μεγαλύτερα ποσοστά ρατσισμού μέσα στην κοινωνία. «Έχουν την κλεψιά στο αίμα τους», «Θέλουν να ζουν στη φτώχεια, χωρίς νερό, ρεύμα, κλπ», «Δεν θέλουν να ενταχθούν στην κοινωνία», είναι κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές και παράλληλα άδικες και σκληρές αντιλήψεις που επικρατούν.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για προπαγάνδα που εξυπηρετεί πολύ πετυχημένα τις κυβερνήσεις, τους δήμους και συνολικά τις Αρχές, οι οποίες δεν παίρνουν κανένα ουσιαστικό μέτρο για την ένταξη των Ρομά στην κοινωνία και καλύπτουν την ανεπάρκειά και τον ρατσισμό τους πίσω από αφηγήματα όπως τα πιο πάνω.
Μετατρέποντας την ανάγκη σε επιλογή
Πέρα όμως από το να καλύπτει την αδιαφορία του και να αναπαράγει τις ρατσιστικές αντιλήψεις, το κράτος δημιουργεί κάθε είδους εμπόδιο σε όσους από τους Ρομά προσπαθήσουν να ξεφύγουν από τη ζωή στη φτώχεια, τον αναλφαβητισμό και το περιθώριο – όπου τους έχει σπρώξει το ίδιο.
Έτσι, σε κάθε προσπάθεια τους να ξεφύγουν από τη ζωή που τους έχουν επιβάλλει, ακροδεξιοί, δημοτικές αρχές, Εκκλησία και «πρωτοβουλίες κατοίκων» στρέφονται με μένος εναντίον τους. Το βλέπουμε σήμερα στην περίπτωση του Kherel, το βλέπουμε συχνά με «εξοργισμένους γονείς» όταν μικρά παιδιά Ρομά γράφονται στο σχολείο για να φοιτήσουν στις ίδιες τάξεις με τα παιδιά τους και οργανώνουν αποχές και διαμαρτυρίες εναντίον τους.
Έτσι, σπρώχνουν και πάλι τους Ρομά στο περιθώριο και στη συνέχεια τους κατηγορούν για την «επιλογή τους» να ζουν έτσι.
Και τον ρατσισμό σε δολοφονίες
Έχουν περάσει περίπου 7 μήνες από τη δολοφονία του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη από αστυνομικό, όταν έφυγε από το βενζινάδικο που είχε βάλει πετρέλαιο στο αυτοκίνητό του χωρίς να πληρώσει. Τότε, πολύς κόσμος βγήκε στους δρόμους, καταγγέλλοντας την ωμή βία και τις δολοφονίες Ρομά από αστυνομικούς. Περίπου έναν χρόνο νωρίτερα, είχε δολοφονηθεί ο Νίκος Σαμπάνης, επίσης από αστυνομικούς κατά τη διάρκεια της καταδίωξής του.
Τα δύο παραπάνω περιστατικά είναι η πιο θλιβερή απόδειξη για το που οδηγούν αργά ή γρήγορα ο ρατσισμός και το μίσος για μια κοινωνική ομάδα.
Απέναντι στη ρατσιστική προπαγάνδα, να απαντήσουμε με αλληλεγγύη
Οι Ρομά είναι, χωρίς καμία αμφιβολία, οι μεγάλοι «χαμένοι» των διακρίσεων και του ρατσισμού ενάντια στον λαό τους. Και η υπόλοιπη κοινωνία όμως, επίσης χάνει, όταν ποτίζεται με μίσος και ρατσιστικές αντιλήψεις. Στρέφει την οργή και την απογοήτευση που δημιουργεί η φτώχεια, η ανεργία, τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας, η ακρίβεια κλπ προς λάθος κατεύθυνση, αφήνοντας αυτούς που πραγματικά ευθύνονται στο απυρόβλητο.
Είναι το καπιταλιστικό σύστημα και οι πολιτικοί που το υπερασπίζονται που σπρώχνουν ανθρώπους στο περιθώριο, που γεννούν την εγκληματικότητα, τις ανισότητες και την εκμετάλλευση.
Ο μόνος τρόπος για να κερδίσει η κοινωνία, τα στρώματα των εργαζομένων και των φτωχών, είναι χτίζοντας γέφυρες αλληλεγγύης ανάμεσα σε όσους/ες νιώθουμε στην καθημερινότητά μας τη βαρβαρότητα του συστήματος και ανοίγοντας τον δρόμο για κοινούς αντισυστημικούς αγώνες.
