Διασκευή άρθρου της Σόνια Γκρους, Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα, αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Αυστρία και τμήμα της Επιτροπής για μια Εργατική Διεθνή (CWI).
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, πολιτικοί και κόμματα έχουν ξεκινήσει τις προεκλογικές τους εκστρατείες ενόψει των Ευρωεκλογών της 26ης Μάη. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σημαντική μείωση των δυνάμεων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, που ανησυχούν ότι θα πέσουν σε ιστορικά χαμηλά ποσοστά. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε κρίσεις κυβερνώντα κόμματα και κυβερνήσεις σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες.
Επίσης, η πιθανή περαιτέρω άνοδος της Ακροδεξιάς και των δεξιών λαϊκίστικων κομμάτων τρομάζει πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα τη νεολαία. Η ενδυνάμωση όμως της ακροδεξιάς αποτελεί πρόβλημα και για τις ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις. Αυτό όχι γιατί έχουν κάποιο σοβαρό θέμα με τις ρατσιστικές, σεξιστικές και αντιδημοκρατικές θέσεις αυτών των κομμάτων, αλλά επειδή η άνοδός τους μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της επιρροής της Ρωσίας, γεγονός που σε συνδυασμό με την εντεινόμενη σύγκρουση μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, μπορεί να επιταχύνει τις φυγόκεντρες τάσεις εντός της ΕΕ.
Το οικονομικό πλαίσιο της κρίσης
Η βάση της κρίσης της ΕΕ είναι η κατάσταση της οικονομίας και η επακόλουθη κρίση των πολιτικών θεσμών της. Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 2007 δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί και η πολυδιαφημισμένη (αλλά αναιμική) ανάκαμψη δεν έχει αντανάκλαση στις ζωές πλατιών στρωμάτων της κοινωνίας. Τώρα ακόμα και αυτή η αδύναμη ανάκαμψη φτάνει στο τέλος της, φέρνοντας τις άρχουσες τάξεις σε δύσκολη θέση.
Οι προβλέψεις για την οικονομική ανάκαμψη απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν αισιόδοξες, ιδιαίτερα εξαιτίας της αδύναμης επίδοσης των μεγάλων οικονομιών όπως αυτή της Γερμανίας (για την οποία ο ΟΟΣΑ αναγκάστηκε να περιορίσει στο μισό την αρχική του πρόβλεψη για ανάπτυξη), της Γαλλίας και ακόμη περισσότερο της Ιταλίας, η οποία το πιθανότερο είναι να μπει σε ύφεση μέσα στο 2019. Η ανασφάλεια σε σχέση με το Brexit, το οποίο θα μπορούσε να έχει ευρείες επιπτώσεις στην ΕΕ και το ευρώ, είναι ένας περαιτέρω ανησυχητικός παράγοντας για τους αστούς της Ευρώπης.
Οι σοβαρότεροι εκπρόσωποι του καπιταλισμού γνωρίζουν πως δεν βρίσκονται σε φάση να υποσχεθούν υψηλότερες δημόσιες δαπάνες προκειμένου να κερδίσουν ψήφους. Γνωρίζουν ότι υπάρχει αυξανόμενος θυμός εναντίον τους και φοβούνται τους ταξικούς αγώνες που έρχονται. Φορτισμένες συζητήσεις γίνονται στα παρασκήνια των αστικών επιτελείων σχετικά με το πως και το αν μια ύφεση μπορεί να αναβληθεί μέσω παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών. Την ίδια στιγμή, γνωρίζουν πως το σημείο εκκίνησης είναι ακόμη πιο δύσκολο από αυτό του 2007, καθώς η κατάσταση με το χρέος έχει χειροτερέψει. Η επιστροφή του εθνικισμού αντανακλά τις οικονομικές φυγόκεντρες τάσεις, την αυξανόμενη δυσφορία για τις πολιτικές της ΕΕ και την απουσία μιας Αριστεράς που να προσφέρει μια πραγματική σοσιαλιστική εναλλακτική.
Οι καπιταλιστές είναι παγιδευμένοι στις δικές τους αντιφάσεις. Η ΕΕ είχε πάντα διάφορες λειτουργίες για τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό. Σκοπός της είναι να παρέχει μια ομπρέλα για συγκέντρωση πόρων με σκοπό να ενισχύσει τον ανταγωνισμό των κρατών-μελών της ΕΕ σε σχέση με τα άλλα οικονομικά μπλοκ, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Αργότερα αυτή η προσπάθεια στράφηκε στις σχέσεις με την Κίνα και, κυρίως για γεωπολιτικούς λόγους, τη Ρωσία. Αυτό αντανακλάται στις συζητήσεις για έναν ευρωπαϊκό στρατό και τις αυξανόμενες εντάσεις με τις ΗΠΑ. Αν και περιγράφηκε σαν μια σύγκρουση με τον «τρελό» Τραμπ, υπάρχει μια πιο υλική, οικονομική εξήγηση για την κλιμάκωση στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, που έχει τις βάσεις της στα προστατευτικά μέτρα που πάρθηκαν και τα ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα που υπάρχουν.
Μια άλλη λειτουργία της ΕΕ είναι να κρατήσει την Ανατολική Ευρώπη και τις Βαλκανικές χώρες υπό ευρωπαϊκό έλεγχο. Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όπλο ενάντια στην ευρωπαϊκή εργατική τάξη σαν φόβητρο για να εφαρμοστούν τα «απαραίτητα» μέτρα που θα κρατήσουν το κάθε ευρωπαϊκό κράτος, αλλά και τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό σαν σύνολο, ανταγωνιστικούς. Σε μια προηγούμενη περίοδο οικονομικής ανάπτυξης, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των εθνικών κρατών εντός της ΕΕ μπορούσαν να κρυφτούν κάτω από το χαλί. Αλλά, τουλάχιστον από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2007 και μετά, αυτοί οι ανταγωνισμοί επέστρεψαν δυναμικά.
Η ΕΕ ήταν πάντα ένας συμβιβασμός μεταξύ των αστικών τάξεων, που θα φτάσει στο τέλος του στην παρούσα μορφή του, μόλις το τίμημα για αυτό τον συμβιβασμό γίνει μεγαλύτερο από τα οφέλη. Το ερώτημα για το πότε θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο εξαρτάται από τα οικονομικά συμφέροντα των διαφορετικών αστικών τάξεων και την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Η ανάπτυξη του εθνικισμού στις γραμμές των αρχουσών τάξεων είναι μόνο μια αντανάκλαση του γεγονότος πως το κεφάλαιο, ενώ λειτουργεί σε διεθνές επίπεδο, είναι συνδεδεμένο με το δικό του έθνος-κράτος. Το γεγονός πως μια σειρά κόμματα σε έναν αριθμό χωρών της ΕΕ βαδίζουν λίγο-πολύ προς τον εθνικιστικό προστατευτισμό δεν σηματοδοτεί ιδεολογικές διαφορές μεταξύ τους, αλλά ανταγωνιστικά οικονομικά συμφέροντα.
Ορισμένα κόμματα-μέλη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και ακόμη περισσότερο οι Σοσιαλδημοκράτες ανησυχούν πως η ενδυνάμωση της Ακροδεξιάς και των λαϊκίστικών δυνάμεων μπορεί να επιταχύνει τις φυγόκεντρες δυνάμεις μέσα στην ΕΕ. Η Ρωσία μεγαλώνει την επιρροή της μέσω πολιτικών και οικονομικών δεσμών με ακροδεξιά κόμματα και κυβερνήσεις όπως αυτή του αυστριακού «Κόμματος της Ελευθερίας», το οποίο υπέγραψε το 2016 ένα πενταετές σύμφωνο φιλίας με το κόμμα «Ενωμένη Ρωσία» του Πούτιν. Η Λέγκα του Βορρά στην Ιταλία λέγεται ότι επωφελείται από μια πολύ κερδοφόρα πετρελαϊκή συμφωνία με την εταιρεία Rosneft, ρωσικών συμφερόντων. Η Ουγγαρία θα είναι η νέα έδρα των κεντρικών γραφείων της Ρωσικής Διεθνούς Επενδυτικής Τράπεζας, η οποία σε αντάλλαγμα θα χρηματοδοτήσει ορισμένα από τα σχέδια του Ούγγρου πρωθυπουργού Ορμπάν. Για την ρωσική άρχουσα τάξη είναι σημαντικό να ενισχύσει την επιρροή της στην Ευρώπη, όχι μόνο για να απαλλαγεί από τις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν από την ΕΕ και σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και για ευρύτερους πολιτικούς και οικονομικούς λόγους. Αν προσθέσουμε σε αυτό και την αυξημένη επιρροή που επιδιώκει να πετύχει και η Κίνα στην Ευρώπη, εν μέρει μέσω των Βαλκανίων και της πρωτοβουλίας «Δρόμος του Μεταξιού», γίνεται φανερό πως αυτές οι κινήσεις ανησυχούν τις ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις.
Η Σοσιαλδημοκρατία αντικαθιστά την εργατική τάξη με την ΕΕ
Με την αστικοποίηση τους τα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα βρήκαν το νέο τους τοτέμ στην ΕΕ, και έτσι έγιναν οι ιδανικοί εκπρόσωποι των συμφερόντων του κεφαλαίου. Χάνοντας την κοινωνική τους βάση και σύνδεση με την εργατική τάξη, σχεδόν όλοι οι Σοσιαλδημοκράτες ηγέτες εγκατέλειψαν κάθε αναφορά στους λαϊκούς αγώνες και ανέπτυξαν τη ρεφορμιστική τους ιδεολογία στην βάση της ιδέας πως ένας καλά οργανωμένος, λειτουργικός καπιταλισμός θα ήταν το καλύτερο δυνατό σενάριο για όλους.
Υποστηρίζουν ότι η μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας και για τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας, ακόμη και αν οι ανισότητες παραμείνουν στο ίδιο επίπεδο. Για τους Σοσιαλδημοκράτες ηγέτες, η ΕΕ και τα όργανα που έχει στη διάθεση της έγιναν ό,τι πιο πολύτιμο διαθέτουν. Καθώς η παραδοσιακή Σοσιαλδημοκρατία έχασε την επιρροή της σε εθνικό επίπεδο σε μια σειρά χώρες, η ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο έχουν γίνει ακόμη πιο σημαντικά για τους ηγέτες της. Μια παρόμοια λογική υπάρχει και σε άλλα «προοδευτικά» κόμματα, όπως οι Πράσινοι, καθώς και για ανοιχτά νεοφιλελεύθερα ρεύματα. Αυτή η πρακτική τους θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο αν δεν υπάρχει πλειοψηφία του μπλοκ Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος – Σοσιαλδημοκρατών μετά τις επερχόμενες εκλογές.
Επομένως, ακόμη κι αν θα χρησιμοποιήσουν κάποια πιο αριστερή ή πιο κοινωνική ρητορική στην προεκλογική τους εκστρατεία, ο κύριος προσανατολισμός τους είναι να κρατήσουν ενωμένη την ΕΕ «πάση θυσία». Θα υπερβάλλουν τον ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου, το οποίο, από μόνο του, δεν είναι το κέντρο εξουσίας της Ευρώπης. Οι πιο σημαντικές αποφάσεις παίρνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ή ακόμη και έξω από τις όποιες δημοκρατικές δομές. Αν δεν μπορεί να διατηρηθεί το status quo εξαιτίας της ανόδου των δεξιών, εθνικιστικών και λαϊκίστικών σχηματισμών, το μέλλον του ευρωπαϊκού τους σχεδίου κινδυνεύει. Η αυξανόμενη υποστήριξη για διάφορα λαϊκίστικα κόμματα αντανακλά κυρίως την εντεινόμενη αποξένωση μαζικών τμημάτων του πληθυσμού από τους πολιτικούς θεσμούς τόσο στην κάθε χώρα χωριστά, όσο και συνολικά στην ΕΕ. Οι Ευρωεκλογές θα είναι επίσης ένα τεστ για διάφορους νέους πολιτικούς σχηματισμούς της δεξιάς, καθώς και της Αριστεράς, που έχουν επωφεληθεί από την γενική αποξένωση, αλλά έγιναν μέρος του κατεστημένου και των πολιτικών του. Η απογοήτευση από την εξέλιξη αυτών των σχηματισμών, όπως του ΣΥΡΙΖΑ αλλά ακόμη και του κόμματος του Μακρόν, μπορεί να ενισχύσει την αποξένωση από την «πολιτική» και να αποτελέσει παράγοντα που θα περιπλέξει την δουλειά της Αριστεράς στο μέλλον.
Ευρωπαϊκές αξίες;
Η ΕΕ πάντα πλασαριζόταν ως θεσμός που υπερασπίζεται την ειρήνη, ένα εργαλείο για την κοινωνική σταθερότητα και την δημοκρατία – φυσικά ποτέ δεν ίσχυε κάτι τέτοιο! Αλλά με τις ακόμη πιο βάναυσες επιθέσεις στα δημοκρατικά δικαιώματα από δεξιές κυβερνήσεις στην Ανατολική Ευρώπη και την απειλή εκλογικών νικών της Ακροδεξιάς, τμήμα των αρχουσών τάξεων της Ευρώπης, για λόγους προπαγάνδας, χρησιμοποιεί όλο και πιο έντονα το επιχείρημα της «υπεράσπισης της δημοκρατίας» (ενώ την ίδια στιγμή επιτίθεται στα δημοκρατικά δικαιώματα).
Τα κύρια θέματα στα οποία θα επικεντρωθεί η Ακροδεξιά θα είναι αυτά της «ασφάλειας» και των προσφύγων. Ελλείψει αριστερής κριτικής του καπιταλιστικού και αντιδημοκρατικού χαρακτήρα της ΕΕ, θα είναι η ακροδεξιά αντιπολίτευση, καθώς και κυβερνώντα κόμματα όπως το Fidesz στην Ουγγαρία ή η Λέγκα στην Ιταλία, που θα δίνουν ρατσιστικό τόνο στην αντίθεση στην ΕΕ συνδυάζοντας την κριτική σε αυτήν με τον εθνικισμό.
Ο Όρμπαν ισχυρίζεται ότι «η εποχή της φιλελεύθερης δημοκρατίας έχει τελειώσει» και αυτό είναι, με μια έννοια, πιο ειλικρινές σε σχέση με τα όσα δηλώνουν οι φιλελεύθεροι υποτιθέμενοι «υπερασπιστές της δημοκρατίας». Ο αυταρχισμός του Όρμπαν δεν εμποδίζει μια σειρά πολυεθνικές από το να επενδύουν δισεκατομμύρια στην Ουγγαρία. Είναι αλήθεια ότι δεξιές κυβερνήσεις όπως αυτές της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, έλαβαν μέτρα για να αυξήσουν τον έλεγχο τους πάνω στα ΜΜΕ και να θέσουν πλήρως υπό τον έλεγχος τους τον κρατικό μηχανισμό, ιδιαίτερα το δικαστικό σύστημα. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και η Γαλλία έχει διατηρήσει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης εδώ και δυο χρόνια.
Οι διαδηλωτές που απαιτούν ανεξαρτησία, όπως στη Καταλονία, δέχονται επίθεση από το ισπανικό κράτος και σέρνονται στα δικαστήρια. Κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς και η ίδια η ΕΕ, πήραν μέρος σε πολεμικές συγκρούσεις. Η ΕΕ επίσης χρηματοδοτεί διεφθαρμένα δικτατορικά καθεστώτα στην Βόρεια Αφρική. Η πολιτική της «Ευρώπης Φρούριο» προκαλεί τον θάνατο προσφύγων σε καθημερινή βάση. Την ίδια στιγμή, οι ηγέτες της ΕΕ μιλούν για «τις αξίες μας» που πρέπει «να τις υπερασπιστούμε». Η βάναυση λιτότητα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα από την Τρόικα, καθώς και η αντεργατική και αντισυνδικαλιστική πολιτική της ΕΕ και των κρατών-μελών της, ξεσκέπασαν το ψέμα πίσω από την προπαγάνδα περί «κοινωνικής Ευρώπης». Η ΕΕ, οι θεσμοί της, ακόμη και το καπιταλιστικό σύστημα σαν σύνολο έχασαν ένα σημαντικό μέρος του κύρους που είχαν σαν συνέπεια από την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών. Η αυξανόμενη ανισοκατανομή του πλούτου και το γεγονός ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, ενώ οι εργαζόμενοι υποφέρουν από την μια περικοπή μετά την άλλη, βοήθησαν στο να αποκαλυφθεί η πραγματική φύση της ΕΕ.
Αυτό αντανακλάται στην διαρκή πτώση της συμμετοχής στις Ευρωεκλογές που ξεκίνησε με σχεδόν 2 στους 3 ψηφοφόρους να παίρνουν μέρος το 1979 και το 2014 μόλις και μετά βίας ξεπέρασε το 40%. Αντανακλάται επίσης σε μια γενική διάθεση εναντίον «της ελίτ», «των πλουσίων» και «του συστήματος» με την οργή να στρέφεται, και σωστά, εναντίον της ΕΕ για τα αποτελέσματα της πολιτικής της (παρότι βεβαίως οι εθνικές κυβερνήσεις είναι επίσης υπεύθυνες).
Οι ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις γνωρίζουν πως μια μεταρρύθμιση όπως η μείωση του κόστους του roaming εντός της ΕΕ δεν είναι αρκετή για να πειστούν ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας για τα οφέλη της ΕΕ με δεδομένες τις εμπειρίες των βάναυσων περικοπών και των επιθέσεων στα δημοκρατικά δικαιώματα. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να προβάλλουν το ζήτημα των «αξιών» ακόμη περισσότερο. Είναι πολύ πιθανό η προεκλογική εκστρατεία για το ευρωκοινοβούλιο να παρουσιαστεί σαν μια μάχη μεταξύ του λαϊκίστικου εθνικισμού από τη μια πλευρά, και των «υπερασπιστών της δημοκρατίας» από την άλλη.
Για να υπερασπιστούν τα οικονομικά σχέδια της ΕΕ, οι άρχουσες τάξεις χρησιμοποιούν τον φόβο για την άνοδο της Ακροδεξιάς. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) θα λάβει από 10 ως 16% των ψήφων, ενώ το κόμμα της Λεπέν ίσως πάρει και την πρώτη θέση. Μια έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων δείχνει ότι τα διάφορα ακροδεξιά/λαϊκίστικα δεξιά κόμματα θα λάβουν ανάμεσα στο ένα τέταρτο και το ένα τρίτο των εδρών στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο.
Για μια Ευρώπη των αγώνων
Δεν έχουμε ελπίδες ή αυταπάτες για την καπιταλιστική ΕΕ. Αλλά η λύση που προκρίνουμε δεν βρίσκεται μέσα σε εθνικά πλαίσια. Για αυτό στηρίζουμε την πάλη για αυτοδιάθεση τόσο στην Σκοτία όσο και στην Καταλονία, σαν τμήμα του αγώνα ενάντια στη λιτότητα. Συνδέουμε αυτόν τον αγώνα με την ανάγκη για ανατροπή του καπιταλισμού, και προβάλλουμε το αίτημα για της Ενωμένης Σοσιαλιστικής Ευρώπης σε εθελοντική βάση. Από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2007, σε όλη την Ευρώπη, μαζικά κινήματα έχουν ξεσπάσει σχεδόν παντού: διαδηλώσεις, απεργίες, κλαδικές και γενικές, ενάντια στις πολιτικές λιτότητας, κ.α. Τα τελευταία χρόνια, διαδηλώσεις ενάντια στον σεξισμό και τον ρατσισμό έχουν κάνει την εμφάνισή τους, εμπλέκοντας ολοένα και μεγαλύτερους αριθμούς διαδηλωτών/τριων. Πιο πρόσφατα, μια νέα γενιά αγωνιστών/τριων δραστηριοποιήθηκαν γύρω από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής οργανώνοντας μεγάλες διαδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων μαζικών αποχών από τα μαθήματα σε σχολεία και πανεπιστήμια στις 15 του περασμένου Μάρτη.
Η ΕΕ και οι θεσμοί της δεν θεωρούνται -και σωστά!- σαν εργαλείο για να λυθεί οποιοδήποτε από αυτά τα προβλήματα. Οι μαρξιστές και οι αριστεροί αγωνιστές δεν πρέπει να αφήσουν όλους όσους είναι οργισμένοι με την Ευρώπη των αφεντικών και τις πολιτικές των περικοπών στα χέρια της Ακροδεξιάς. Και δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε όσους θέλουν να παλέψουν ενάντια στον κίνδυνο της Ακροδεξιάς στα χέρια των φιλελεύθερων και μικροαστικών δυνάμεων που στηρίζουν την ΕΕ. Υπερασπιζόμαστε όλα τα δημοκρατικά δικαιώματα για τα οποία έχει παλέψει η εργατική τάξη, αλλά η απάντηση δεν μπορεί να είναι η ΕΕ και οι αντιδημοκρατικές δομές της.
Υπερασπιζόμαστε τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούμε περισσότερα χρήματα για δημόσια παιδεία και υγεία. Απαιτούμε μείωση του χρόνου εργασίας και αυξήσεις στους μισθούς. Απαιτούμε ο πλούτος να παρθεί από τα χέρια των πλούσιων για να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες των εργαζομένων και της νεολαίας. Απαιτούμε δημοκρατικά δικαιώματα, όχι περιορισμένα σε εκλογές κάθε μερικά χρόνια, με πραγματικό και ουσιαστικό έλεγχο του πλούτου που παράγεται ώστε να περάσει στα χέρια των παραγωγών που τον δημιουργούν.
Η ΕΕ, τα κόμματα και οι θεσμοί της, δεν αποτελούν εργαλεία για να καταπολεμηθεί ο ρατσισμός και η άνοδος της Ακροδεξιάς, καθώς είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης. Παλεύουμε ενάντια στην Ευρώπη των αφεντικών, ενάντια στις περικοπές, τον ρατσισμό και την Ακροδεξιά. Αυτό σημαίνει να μπει ένα τέλος στην ΕΕ, τους θεσμούς της και τις πολιτικές της λιτότητας που εκπορεύονται από αυτήν. Απαιτούμε ίσα δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους που ζουν στην ήπειρο, να μπει ένα τέλος στην Ευρώπη-φρούριο και να χρησιμοποιηθεί ο πλούτος των υπερ-πλούσιων για μια αξιοπρεπή ζωή για όλους όσους ζουν στην Ευρώπη, ντόπιους και μετανάστες.
Παλεύουμε για μια Ενωμένη Σοσιαλιστική Ευρώπη που να λειτουργεί δημοκρατικά και να χτιστεί πάνω σε μια εθελοντική βάση. Αυτό σημαίνει ότι η λύση που προκρίνουμε για τα προβλήματα της Ευρώπης δεν βρίσκεται στο κλείσιμο στα έθνη-κράτη αλλά στην δύναμη της εργατικής τάξης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο να διοικήσει την οικονομία και την κοινωνία στη βάση των αναγκών της και όχι του κέρδους.
Γνωρίζουμε ότι σε πολλούς τα παραπάνω ακούγονται ουτοπικά. Δεν είναι όμως η ιδέα μιας πραγματικά δημοκρατικής, ειρηνικής και κοινωνικής Ευρώπης στο έδαφος του καπιταλισμού, με δεδομένες τη φύση και τις αντιφάσεις του, η πραγματική ουτοπία;
Γνωρίζουμε επίσης, πως, με δεδομένη την δύναμη της Ακροδεξιάς στις δημοσκοπήσεις, κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει πως θα πετύχουμε τα παραπάνω. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μετά την οικονομική κρίση του 2007, η πρώτη αντίδραση της εργατικής τάξης και της νεολαίας ήταν η μαζική αντίσταση στις πολιτικές λιτότητας. Υπήρξαν τεράστιες ευκαιρίες για την υλοποίηση μιας αριστερής εναλλακτικής λύσης. Ήταν μόνο η υποταγή διαφόρων δυνάμεων της Αριστεράς, όπως του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και όχι μόνο, που έβαλαν τις βάσεις για την άνοδο της Ακροδεξιάς.
Το 2016, όταν εκατοντάδες χιλιάδες απελπισμένοι πρόσφυγες ήρθαν στην Ευρώπη, η πρώτη αντίδραση των λαϊκών στρωμάτων ήταν η διάθεση να τους βοηθήσουν. Μόνο όταν η Αριστερά και το συνδικαλιστικό κίνημα απέτυχαν να απαντήσουν στο ερώτημα πως θα χρηματοδοτηθούν οι ανάγκες αυτών των ανθρώπων και περιορίστηκαν σε ανθρωπιστικές εκκλήσεις, όπως έκανε και η ΕΕ, άρχισε η Ακροδεξιά να παίρνει ξανά την πρωτοβουλία των κινήσεων. Το γεγονός πως συνδικαλιστές ηγέτες σε όλη την Ευρώπη υπερασπίζονται την ΕΕ, και ως εκ τούτου τις πολιτικές των ιδιωτικοποιήσεων, της αποσταθεροποίησης και των περικοπών στο κοινωνικό κράτος (ή σε ότι έχει απομείνει από αυτό) έχει δώσει στην Ακροδεξιά την ευκαιρία να γεμίσει το πολιτικό κενό.
Έτσι ένας πετυχημένος αγώνας ενάντια στην Ακροδεξιά χρειάζεται πολύ περισσότερα από αφηρημένες εκκλήσεις στις «ευρωπαϊκές αξίες». Χρειάζεται μια θεμελιώδη αλλαγή στην στάση των συνδικάτων απέναντι στην ΕΕ και στον τρόπο που παλεύουν για τα συμφέροντα των εργαζομένων. Χρειάζεται αριστερές, σοσιαλιστικές, εργατικές οργανώσεις και κόμματα που να μην πέφτουν στην παγίδα να υπερασπίζονται την ΕΕ ως «το μικρότερο κακό» σε σχέση με την Ακροδεξιά, αλλά να υιοθετούν μια ανεξάρτητη ταξική στάση. Τέλος χρειάζεται σοσιαλιστικές δυνάμεις που να συνδέουν τον αγώνα ενάντια στην Ακροδεξιά με την πάλη ενάντια στον καπιταλισμό και για μια εθελοντική, δημοκρατική, ομοσπονδιακή και ενωμένη σοσιαλιστική Ευρώπη.
