Η Κυριακή 11 Ιούνη ήταν η τελευταία μέρα της παράσταση με τίτλο «ημερολόγιον ντελίβερι» από την ομάδα «Άνθρωπος στη Θάλασσα» στον χώρο Alte Fablon στη Θεσσαλονίκη. Η παράσταση ήταν βασισμένη σε κείμενα του Σάκη Αποστολάκη, που περιέγραφουν με γλαφυρό τρόπο την εμπειρία του ως διανομέα. Ο Σ. Αποστολάκης ήταν για χρόνια εργαζόμενος στην Ελευθεροτυπία και όταν έμεινε για καιρό άνεργος στράφηκε στο ντελίβερι. Με αφορμή την παράσταση, ο σ. Ν. Αναστασιάδης μίλησε με τον Σ. Αποστολάκη για όλα αυτά. Δημοσιεύουμε αποσπάσματα (για λόγους χώρου) της συνέντευξης, την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη στο xekinima.org.
- Ερ: Σάκη καλησπέρα! Έγραψες μια σειρά από κείμενα, που στην συνέχεια έγιναν παράσταση, από την εμπειρία σου ως διανομέας. Στα κείμενα αυτά, κάπου λες ότι το να δουλεύεις σε αυτή την δουλειά είναι «κοινωνιολογική μελέτη». Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης;
ΣΑ: Η «μελέτη» αυτή έβγαλε αποτελέσματα παρόμοια με αυτά των πρόσφατων εκλογών. Υπάρχει μικρό ποσοστό ανθρώπων που σκέφτονται λίγο παραπάνω τον εργαζόμενο, και μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που είτε αδιαφορούν, είτε σκέφτονται για τους εργαζόμενους στα επαγγέλματα «παροχής υπηρεσιών» (σερβιτόροι, υπάλληλοι σούπερ μάρκετ, διανομείς, κτλ) ότι υπάρχουν για να τους υπηρετούν. Πολλοί φέρονται είτε με αδιαφορία είτε με αγένεια…
- Ερ: Που οφείλεται πιστεύεις αυτή η συμπεριφορά, ποια είναι η ρίζα αυτού του φαινομένου;
ΣΑ: Μάθαμε εδώ και χρόνια να κοιτάμε την πάρτη μας. Να αδιαφορούμε για τον δίπλα. Εκτιμώ ότι αυτή η κοινωνική συνθήκη εντάθηκε την δεκαετία του ‘80 και άρχισε να απλώνεται και να παγιώνεται – η λογική ότι κάποιος πρέπει να πατήσει επί πτωμάτων για να ανέλθει … Εκπαιδευτήκαμε σε έναν τρόπο να κοιτάμε τον εαυτό μας και όχι τους γύρω μας. Να παλεύουμε για την «εξέλιξη» μας, ανεξάρτητα αν αυτή η εξέλιξη δημιουργεί πρόβλημα σε κάποιον άλλο.
- Ερ: Πριν λίγο καιρό είχαμε την απεργία και το μαζικό αυθόρμητο μποϋκοτάζ στην e-food. Εκεί εμφανίστηκε και μια δυναμική διάθεση από τους εργαζόμενους αλλά και ένα κλίμα μεγάλης συμπαράστασης από τον κόσμο. Πιστεύεις ότι υπάρχει μια αλλαγή στην οπτική ενός μέρους της κοινωνίας για την σημασία της δουλειάς σας;
ΣΑ: Υπάρχει, αλλά είναι ακόμα μειοψηφία αυτό το κομμάτι. Υπήρξε η ένδειξη αλληλεγγύης, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και ένα άλλο μεγάλο κομμάτι που αδιαφόρησε. Ήταν αρκετοί που κατήργησαν την εφαρμογή και αξιολόγησαν αρνητικά την εταιρεία, και αυτό έπαιξε το ρόλο του στις κινητοποιήσεις.
Δυστυχώς βέβαια, υπάρχει μια τάση να αντικατασταθεί η κινητοποίηση στο δρόμο με τις αντιδράσεις μέσω του ίντερνετ. Τα social media φυσικά είναι ένα εργαλείο, και σημασία έχει πως το χρησιμοποιείς. Πολλές φορές αποσύρθηκε ένας νόμος λόγω αντιδράσεων στο διαδίκτυο. Αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν πρέπει να υποκαθιστά τις πορείες, κτλ, στις οποίες ειδικά εδώ στην Ελλάδα έχουμε μια παράδοση.
- Ερ: Οι συνθήκες εργασίας στον κλάδο των μεταφορέων είναι πολύ σκληρές, ενώ τα μεροκάματα καθόλου επαρκή- και αυτό είναι πολύ εμφανές στα κείμενα σου. Τι πιστεύεις ότι μπορούν να κάνουν οι εργαζόμενοι που αυξάνονται διαρκώς σε αυτό τον τομέα;
ΣΑ: Κατ’ αρχήν υπάρχει ένα θολό τοπίο στο ντελίβερι αυτή τη στιγμή. Οι μεγάλες εταιρείες ξεκίνησαν με διανομή τροφίμων. Τώρα μεταφέρουμε σχεδόν τα πάντα- π.χ. ζωοτροφές και απορρυπαντικά. Αυτό κανονικά χρειάζεται μια διαφορετική αντιμετώπιση. Δεν επιτρέπεται κανονικά στο ίδιο κουτί να βάζουμε χλωρίνη και πίτσα … Το άλλο ζήτημα είναι πως οι μεταφορείς δεν θεωρούμαστε επαγγελματίες. Δεν έχουμε δυνατότητα να δηλώσουμε το μηχανάκι μας ως επαγγελματικό όχημα, και άρα να έχουμε πιο χαμηλό ΦΠΑ και άλλα έξοδα, αλλά και να έχουμε και ελέγχους για την καταλληλόλητα του οχήματος. Αυτή τη στιγμή όλα αυτά τα έξοδα βαραίνουν τον ντελιβερά.
Αυτό ισχύει ακόμα και για τους μισθωτούς του κλάδου, και εννοείται και για τους free-lancers. Υπάρχουν βέβαια κάποια μαγαζιά που έχουν δικά τους μηχανάκια, αλλά είναι λίγα. Τα περισσότερα μαγαζιά πια έχουν μπει στο σύστημα των δύο μεγάλων εταιρειών ντελίβερι. Στην εταιρεία που δουλεύω παίρνουμε ένα ποσοστό 15% για τις φθορές, που μπορεί να επαρκεί αν έχεις μικρό μηχανάκι. Αλλά κάποιοι χρησιμοποιούν το προσωπικό τους όχημα που μπορεί να είναι μεγάλου κυβισμού. Αυτή φυσικά είναι μια κίνηση απελπισίας όταν δεν έχεις άλλη λύση. Στη δουλειά μας, στην καλύτερη κάνεις 100 χλμ τη μέρα, πόσο ασφαλές είναι ένα όχημα που κάνει τόσα χιλιόμετρα αν δεν του γίνονται τακτικά σέρβις και έλεγχοι; Νομικά είναι πολύ φλου η κατάσταση και αυτό πρέπει να διεκδικήσουμε να αλλάξει. Ένα μικρό μέρος των διανομέων δεν θέλει να μπουν κανόνες. Συνήθως αυτοί είναι που το κάνουν σαν δεύτερη δουλειά και θέλουν να είναι όλα «μαύρα» για να μην τους τα τρώει η εφορία. Αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι λύση.
- Ερ: Πες μας δυο λόγια για την παράσταση, πως προέκυψε και τι ανταπόκριση είχε;
ΣΑ: Η ιστορία ξεκίνησε από τις ιστορίες που εξιστορούσα σε φίλους μετά τη δουλειά. Με προέτρεψαν να τα γράψω. Τους έλεγα έλα ρε παιδιά, αυτά συμβαίνουν χρόνια, δεν είναι κάτι καινούργιο. Αυτοί όμως επέμειναν ότι ο κόσμος δεν τα ξέρει και έτσι άρχισα να τις γράφω στο facebook. Η σκηνοθέτις Κλαίρη Χριστοπούλου τα είδε και μου πρότεινε να τα κάνουμε παράσταση, και είχε μεγάλη επιτυχία… Ελπίζουμε σε συνέχεια!
