Της Ελένης Μήτσου
«…δεν είναι δυνατόν σήμερα ένα κόμμα που θέλει να είναι αριστερό και ριζοσπαστικό, να παίρνει τις αποφάσεις του μια διευθυντική ομάδα. [πρέπει] …να αλλάξει η ίδια η πολιτική του λειτουργία [του ΣΥΝ]. Δηλαδή να λειτουργεί μαζί με τα μέλη του». Τάδε έφη Χριστόφορος Παπαδόπουλος, υποψήφιος για την προεδρία του ΣΥΝ, σε συνέντευξή του στην Αυγή 27/11/2004.
Ο ΣΥΝ, ένα κόμμα με 14 χρόνια ζωής, ένα κόμμα που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό (σε βαθμό υπερβολής) και όπου υπάρχει κατοχυρωμένο το δικαίωμα λειτουργίας τάσεων στο εσωτερικό του, δεν έχει λύσει ένα βασικό ζήτημα: την ουσιαστική δημοκρατική λειτουργία. Παρόλες τις τάσεις και την ελευθερία λόγου, οι πολιτικές αποφάσεις παίρνονται απ΄ότι φαίνεται από ένα «διευθυντήριο».
Τοπικά στελέχη περιγράφουν την κατάσταση στον ΣΥΝ ακόμα πιο γλαφυρά:
«[ο ΣΥΝ] Δεν έχει διαδικασίες που να σέβονται την ίδια του την πλειοψηφία, δεν πειθαρχεί κανείς στις αποφάσεις της. Συναινέσεις των στελεχών μεταξύ τους αρκούν για να ανατραπούν πολιτικές και κομματικές δεσμεύσεις ή για να μην εφαρμοστούν πειθαρχικές διατάξεις για στελέχη που δρουν επί χρόνια καθαρά αντικομματικά» Γιώργος Παπασπυρόπουλος (Αυγή 23/11/2004).
Κι’ όμως, οδεύοντας προς το συνέδριο κανένα από τα στελέχη και τους υποψήφιους προέδρους του ΣΥΝ δεν έχει να προτείνει συγκεκριμένη λύση σ’ αυτό το βασικό πρόβλημα. Γι’ αυτό το λόγο όταν τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται συγκεκριμένα, η αδυναμία προτάσεων οδηγεί σε γενικολογίες. Ο Α. Αλαβάνος δηλώνει στη συνέντευξή του στην Εποχή 28/11/04:
«Ένα κόμμα της αριστεράς είναι ένα περιβόλι με πολλά λουλούδια. Δεν μπορείς να πεις ότι κάποια λουλούδια θα αρχίσω να τα κόβω για να μην μιλάνε….»
Δεν διαφωνούμε με την ιδέα να μην «κόβονται λουλούδια», να μην γίνονται δηλαδή διαγραφές διαφωνούντων, αλλά δημοκρατία δεν είναι απλά να μην κόβεις λουλούδια, είναι και να μην αφήνεις κάποια «λουλούδια» να επισκιάζουν ολόκληρο το λιβάδι και για χάρη της «ενότητας» η πολιτική του κόμματος να είναι μονίμως μια πολιτική συμβιβασμών με αποτέλεσμα ο ΣΥΝ να μην υιοθετεί ποτέ μια αριστερή ταξική πολιτική.
Προσυνεδριακός Διάλογος
Με δεδομένα προβλήματα δημοκρατίας, ο ΣΥΝ διεξήγαγε τον προσυνεδριακό του διάλογο, ο οποίος, σύμφωνα με τον Α. Αλαβάνο (Εποχή 28/11/04) «Μπορεί να μην γίνεται, όπως θα θέλαμε, συζήτηση βάθους, αλλά πραγματοποιείται μια ουσιαστική συζήτηση». Σε μια επιφανειακή αλλά «ουσιαστική» συζήτηση λοιπόν, ο ΣΥΝ θα επιδιώξει να αποσαφηνίσει το χαρακτήρα του, όπως δηλώνουν μια σειρά από στελέχη και ζητούν τα μέλη του κόμματος:
«…αυτό που φαίνεται να ζητάνε επιτακτικά τα μέλη του ΣΥΝ από όλη την Ελλάδα είναι η αποσαφήνιση των πολιτικών θέσεων του κόμματος. Να μην είναι δηλαδή αμφίσημες!» (Ανδρέας Παπαδόπουλος, Αυγή 20/11/2004).
Οι θέσεις των δυο βασικών τάσεων είναι λίγο πολύ γνωστές. Το αριστερό ρεύμα επικροτεί τις επιλογές τύπου ΣΥΡΙΖΑ και ΦΟΡΟΥΜ και θέλει τον ΣΥΝ να συνεχίσει να συνεργάζεται με δυνάμεις της «ριζοσπαστικής αριστεράς». Θέλει την οριοθέτηση του κόμματος απέναντι στο ΠαΣοΚ και την απόρριψη της κεντροαριστεράς, και θέτει ως στρατηγικό στόχο του κόμματος τον «Σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία». Αυτά στη θεωρία, γιατί όταν φτάνουμε στο σχολιασμό συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, το αριστερό ρεύμα υπερασπίζεται για παράδειγμα το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που αποτελείται από τα κατεξοχήν κεντροαριστερά κόμματα της Ευρώπης! Επίσης δηλώνει ότι θέλει μια αριστερά, ανοιχτή σε όλες τις δυνάμεις, χωρίς αποκλεισμούς… (τελικά τι σημαίνει αυτό;).
Από την άλλη πλευρά οι Ανανεωτικοί και οι Προεδρικοί συνεπείς με την επιλογή της κεντροαριστερής πολιτικής, θέλουν έναν ΣΥΝ που θα “μεταρρυθμίσει το κράτος, θα ενισχύσει το ρόλο της Βουλής, θα αγωνίζεται για την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας, θα ακολουθεί πολιτική παρέμβασης στην ΕΕ.” κοκ.
Πόσο θα αποσαφηνιστούν οι πολιτικές θέσεις του ΣΥΝ φαίνεται όμως και από το εξής: Την ίδια στιγμή που υποτίθεται ότι ο ΣΥΝ πάει σε συνέδριο αποσαφήνισης του χαρακτήρα του, μια σειρά από σημαντικά ζητήματα δεν θα συζητηθούν! Χαρακτηριστικό είναι ότι επιδιώκεται το συνέδριο να μην πάρει θέση στο ζήτημα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Όταν όλος ο κόσμος συζητά τι θα κάνει και τι δεν θα κάνει ο Κωνσταντόπουλος και τι θέση πρέπει να έχει η αριστερά στο ζήτημα του προέδρου της Δημοκρατίας, ο ΣΥΝ αρνείται να το συζητήσει στο συνέδριο παρά τις δημόσιες διαφωνίες στελεχών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής, ενώ ο Α. Αλαβάνος το χαρακτηρίζει δευτερεύον ζήτημα. Πίσω από την άρνηση βέβαια υπάρχει το γεγονός ότι τη στιγμή που ο κ. Κωνσταντόπουλος είναι έτοιμος να αποδεχτεί και με τις ευλογίες των Ανανεωτικών – Προεδρικών μια ενδεχόμενη τέτοια πρόταση, το αριστερό ρεύμα έχει θέση διαμετρικά αντίθετη. Αλλά το συνέδριο πρέπει να είναι συνέδριο «ενότητας» και στο βωμό της ενότητας οι θέσεις θυσιάζονται.
Στο βωμό της ενότητας όμως δεν θυσιάζεται μόνο η θέση για το ζήτημα του προέδρου της δημοκρατίας. Στο όνομα της ενότητας είναι που θυσιάζεται τελικά και η «αποσαφήνιση των πολιτικών θέσεων του κόμματος» και η εσωκομματική δημοκρατία. Τα λουλούδια του ΣΥΝ είναι χωρισμένα σε τάσεις. Ωστόσο καμιά τάση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει πλήρη μάχη για τις θέσεις της, ούτε καν όταν έχει την πλειοψηφία, όπως την έχει το Αριστερό Ρεύμα σήμερα.
«Τι θα απογίνουμε χωρίς βαρβάρους» είναι το πρόβλημα του αριστερού ρεύματος κι’ έτσι, για να αποφύγει μια σύγκρουση με αποχωρήσεις και διασπάσεις, νερώνει τις θέσεις του (το αρχικό κείμενο του ρεύματος ήταν πιο αριστερό από το τελικό), κάνει συμφωνίες κάτω από το τραπέζι με τις άλλες τάσεις και υποτάσσει την πλειοψηφία του κόμματος στα «λουλούδια» της μειοψηφίας.
