Του Πέτρου Πυλαρινού
Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας, στην οποία καλούσαν πάνω από 50 φορείς, οργανώσεις και συλλογικότητες, ενάντια στη σύναψη της συμφωνίας που ακούει στο αρκτικόλεξο TTIP, η οποία ορθά, όπως δείχνουν οι ελάχιστες υπάρχουσες πληροφορίες, αποτελεί χάρτα απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, αλλά και της Δημοκρατίας εν γένει.
Για το θέμα αυτό, που δεν αφορά μόνο τη χώρα μας αλλά το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ανάλογες δημόσιες δράσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις του κόσμου.
Μυστικές διαπραγματεύσεις
Η «αμαρτωλή» αυτή συμφωνία, τα αρχικά της οποίας αναλύονται στην «αθώα» φράση Transatlantic Trade and Investment Partnership (Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων) είναι μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και ελεύθερων επενδύσεων, που αυτή τη στιγμή είναι υπό το καθεστώς… μυστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Η.Π.Α.
Κύριος στόχος της TTIP είναι να παραμερίσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις, που αποτελούν εμπόδιο στην κερδοφορία των πολυεθνικών επιχειρήσεων.
Με μία πρώτη ανάγνωση το μόνο στοιχείο που φαντάζει περίεργο είναι η μυστικότητα κάτω από την οποία τελούνται οι όποιες διαπραγματεύσεις.
Αν κοιτάξει κανείς βαθύτερα όμως γίνεται κατανοητό ότι το εμπόδιο, όπως αναφέρεται, είναι
- τα ισχύοντα εργασιακά δικαιώματα,
- οι κανόνες ασφαλείας για τα τρόφιμα,
- νομολογίες που, υπό τη σημερινή μορφή και λογική τους, θεσπίστηκαν για να προστατεύουν το περιβάλλον,
- οι νόμοι για την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων.
Όλες οι διαπραγματεύσεις για την TTIP είναι απόρρητες. Tο ευρύ κοινό δεν συμμετέχει με κανέναν τρόπο σε όλες αυτές τις διαδικασίες, ενώ τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε, τόσο για τη μορφή της όσο και για την εξέλιξη των πραγμάτων, προκύπτουν από αμερικανικά απόρρητα έγγραφα που διέρρευσαν από τη σελίδα Wikileaks.
Η TTIP μας απειλεί
Από τη θεώρηση όσων πληροφοριών βγήκαν στο φως της δημοσιότητας αλλά και από την ανάλυση του John Hilary, επίτιμου Καθηγητή της Σχολής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Νόττιγχαμ, στο εγχειρίδιό του «TTIP: χάρτα απορρύθμισης, επίθεση στην εργασία, κατάλυση της Δημοκρατίας», που παρουσιάζεται από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, καταλήγουμε σε ορισμένα ιδιαίτερα ανησυχητικά συμπεράσματα για τη φύση και τα αποτελέσματα της εν λόγω συμφωνίας.
Έτσι, η TTIP αποτελεί:
- απειλή για τα δημοκρατικά μας δικαιώματα, ακόμα και γι’ αυτήν την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, καθώς θα δώσει τη δυνατότητα στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις να μηνύουν τις κυβερνήσεις για πολιτικές αποφάσεις που εν δυνάμει βλάπτουν τα μελλοντικά τους κέρδη, υπονομεύοντας ξεκάθαρα τη δημοκρατική λήψη αποφάσεων.
- απειλή για τις δημόσιες υπηρεσίες, καθώς οδηγεί σε συνθήκες ασυγκράτητης ιδιωτικοποίησης με όρους που σχεδόν δεν θα επιτρέπουν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (νερό, ενέργεια κλπ) να επανέλθουν ξανά σε δημόσιο έλεγχο.
- απειλή για το περιβάλλον και το κλίμα, καθώς προβλέπεται ότι θα υποβαθμίσει τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα επίπεδα των Η.Π.Α, χωρίς προφανώς να υπολογίζονται οι συνέπειες.
- απειλή για την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς κι εδώ προβλέπεται εναρμόνιση των κανονισμών που ισχύουν στην Ε.Ε. με αυτούς των Η.Π.Α, υποβάθμισή τους δηλαδή. Με μέτρα αυτού του είδους αίρονται οι περιορισμοί για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, τα φυτοφάρμακα κλπ.
- απειλή για τα δικαιώματα των εργαζομένων, καθώς οι επιχειρήσεις θα μπορούν να μετακινούν κατά το δοκούν την έδρα τους υιοθετώντας τα χαμηλότερα υπαρκτά πρότυπα εργασίας.
- απειλή για τον οικονομικό έλεγχο, καθώς προβλέπεται ότι θα καταργήσει σειρά δημοσιονομικών κανονισμών, ακόμα και ιδιαίτερα πρόσφατων που θεσπίστηκαν μετά το 2008 για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο ενός μελλοντικού παγκόσμιου οικονονμικού κραχ.
- απειλή για την ιδιωτική ζωή, καθώς αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναφοράς στο προσκήνιο κεντρικών σημείων της λεγόμενης «Εμπορικής Συμφωνίας κατά της Παραποίησης», γνωστής ως ACTA, η οποία σε πρώτο χρόνο είχε απορριφθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπειτα από διαμαρτυρίες πολιτών. Η TTIP προβλέπεται ότι θα υποχρεώσει τους παρόχους ιντερνετικών υπηρεσιών να παρακολουθούν και να καταγγέλουν τους πελάτες τους για κινήσεις ή πράξεις τους που δε συμπνέουν με το ευρύτερο πλαίσιο της συμφωνίας.
Μια συμφωνία που ξεγυμνώνει το σύστημα
Όσον αφορά στα προσδοκώμενα οικονομικά αποτελέσματα της συμφωνίας TTIP, έχουν διατυπωθεί αρκετά σενάρια από διάφορες πλευρές. Τα νούμερα που περισσότερο ακούγονται προέρχονται από μία μελέτη επιπτώσεων που ανέθεσε η Ε.Ε. στο Κέντρο Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής (Centre for Economic Policy Research).
Η πιο αισιόδοξη υπόθεση που διατυπώνεται είναι ότι η εν λόγω συμφωνία θα ενισχύσει τις οικονομικές επιδόσεις της Ε.Ε. κατά 0,5% μέχρι το έτος 2017.
Το ποσοστό είναι ελάχιστο και, ιδιαίτερα μπροστά στο κοινωνικό κόστος που συνεπάγεται, αμελητέο. Παρόλα αυτά ανεξάρτητοι ερευνητές, ύστερα από μελέτη των στοιχείων και των πορισμάτων, κατήγγειλαν την υπόθεση αυτή αλλά και άλλα σημεία της μελέτης ως παραπλανητικά.
Η Ε.Ε. από τη μεριά της αναγνωρίζει, δηλαδή επιβεβαιώνει, ότι η συμφωνία TTIP είναι πιθανό να επιφέρει παρατεταμένη και ουσιαστική εκτόπιση των Ευρωπαίων εργαζομένων από την αγορά με ορατό το φόβο όσοι από αυτούς χάσουν τις δουλειές τους να μη μπορέσουν να βρουν αλλού απασχόληση. Αντίστοιχη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης των Η.Π.Α. κρατήθηκε… μυστική.
Ο όρος «ανακαπιταλισμός» είναι μεν αδόκιμος, αλλά εύστοχα περιγράφει την τάση του παγκόσμιου κεφαλαίου όταν φτάνει σε τέλμα να αναδιπλώνεται και να επιτίθεται με νέο πρόσωπο στα θύματά του –εργαζόμενους, άνεργους, νέους, συνταξιούχους κλπ– με μοναδικό πάντα σκοπό τη μεγιστοποίηση των κερδών του.
Η συμφωνία TTIP από μόνη της ξεγυμνώνει το σύστημα, που δρα πια μπροστά από το παραπέτασμα χωρίς την παραμικρή συστολή. Τα αποτελέσματα, που αναμένεται ότι θα φέρει, εγείρουν την ελπίδα ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, ακόμα κι αν αυτές έρθουν μετά την υπογραφή της περιβόητης νέας συμφωνίας. Περισσότερο από ποτέ δε, είναι επιτακτική η ανάγκη για δράση σε διεθνές επίπεδο απέναντι σε τέτοιες πρακτικές και ενάντια στο σύστημα.
