Η Conny Dahmen από τη Γερμανία, μέλος της μαρξιστικής οργάνωσης SAV (Σοσιαλιστική Εναλλακτική) συμμετείχε στο 31ο κάμπινγκ Antinazizone / YRE στο Γύθειο. Μία από τις συζητήσεις που διοργανώθηκαν (και στην οποία συμμετείχε) είχε θέμα την αυστηροποίηση των κανόνων και των ποινών στα σχολεία, όπως και την προσπάθεια «στρατιωτικοποίησης» τους που βρίσκεται σε εξέλιξη σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες το τελευταίο διάστημα. Στην παρακάτω συνέντευξη, περιγράφει πως εφαρμόζονται οι σχετικές πολιτικές στη Γερμανία.
- Κόνι, μπορείς να μας περιγράψεις τι συμβαίνει στα γερμανικά σχολεία σε σχέση με αυτό που περιγράφεται ως «στρατιωτικοποίηση της εκπαίδευσης»;
Στη Γερμανία, η στρατιωτική θητεία έχει πάψει να είναι υποχρεωτική από το 2010, πράγμα που φυσικά σημαίνει ανακούφιση για τους νέους. Από τότε όμως, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις προσπαθούν όλο και πιο εντατικά να στρατολογήσουν νέους με διαφημιστικές εκστρατείες, ιδίως στα σχολεία. Ωστόσο, αυτό δεν είχε ακόμη το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η Bundeswehr (γερμανικές ένοπλες δυνάμεις) αριθμεί σήμερα 183.000 στρατιώτες και τα τελευταία χρόνια όλο και λιγότεροι άνθρωποι εγγράφονται για να υπηρετήσουν. Ο στόχος όμως, είναι να αυξηθεί αυτός ο αριθμός στις 203.000 μέχρι το 2031.
Έτσι σήμερα, η κυβέρνηση θέλει να επαναφέρει σταδιακά την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, επικαλούμενη το λεγόμενο «Zeitenwende» (σημείο καμπής), δηλαδή την απειλή που συνιστά η Ρωσία. Συγκεκριμένα, από το 2025 και μετά, οι 18χρονοι άνδρες θα είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώνουν ερωτηματολόγιο σχετικά με την καταλληλότητά τους για στρατιωτική θητεία – για τις 18χρονες γυναίκες, η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα είναι εθελοντική. Ωστόσο, αυτή η αξιολόγηση της προθυμίας και της ικανότητας των νέων να ενταχθούν στην Bundeswehr είναι μόνο το πρώτο βήμα προς την επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, όπως λέει πλέον ανοιχτά ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους. Αρχικά θα υπάρχει εθελοντική εξάμηνη βασική στρατιωτική θητεία, η οποία μπορεί να επεκταθεί στους 23 μήνες. Κάθε χρόνο θα εγγράφονται στις ένοπλες δυνάμεις 400.000 νέοι, ξεκινώντας με 5.000 και αυξάνοντας σταδιακά τον αριθμό. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να έχει έτοιμο τον σχετικό στρατολογικό νόμο μέχρι το φθινόπωρο.
- Για πολλές δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία κρατιόταν μακριά από τη στρατιωτικοποίηση που βλέπουμε σήμερα. Πότε άλλαξε αυτό και για ποιους λόγους;
Ο δημόσιος διάλογος στα μέσα ενημέρωσης και στην πολιτική, έχει αλλάξει σημαντικά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η αύξηση των πολεμικών δαπανών και η ανάγκη υπεράσπισης της χώρας παρουσιάζονται σαν μονόδρομος, καθώς σύμφωνα με την αφήγηση της άρχουσας τάξης «η δημοκρατία μας» απειλείται. Αυτό φυσικά συνδέεται με την υποστήριξη προς την Ουκρανία και την τροφοδότησή της με όπλα, αλλά και με την υποστήριξη προς το Ισραήλ -στην πραγματικότητα άκριτη- στον πόλεμο στη Γάζα. Μέσα στη δεδομένη παγκόσμια κατάσταση, η αντιπολεμική στάση του παρελθόντος έχει μετατραπεί σε μια πιο ρεαλιστική στάση υπέρ της στρατιωτικοποίησης, όπως αποκαλείται.
Ωστόσο στην πραγματικότητα, ο γερμανικός ιμπεριαλισμός δεν ήταν ούτως ή άλλως ιδιαίτερα ειρηνικός στο παρελθόν, καθώς συμμετέχει εδώ και δεκαετίες στα ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα και η Bundeswehr έχει εμπλακεί σε επεμβάσεις στο εξωτερικό τα τελευταία 30 χρόνια, όπως στο Μάλι και στο Αφγανιστάν. Ο πόλεμος του Κοσσυφοπεδίου στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν το σημείο καμπής. Τότε, το πρώην φιλειρηνικό κόμμα των Πρασίνων, που σήμερα συμμετέχει στην κυβέρνηση με την Α. Μπέρμποκ ως Υπουργό Εξωτερικών, υποστήριξε για πρώτη φορά γερμανική στρατιωτική αποστολή.
- Ποιες είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση και τον στρατό; Έχουμε δει ότι οι ένοπλες δυνάμεις συμμετέχουν π.χ. στις πορείες υπερηφάνειας με ειδικά οχήματα. Πώς προσπαθούν να κάνουν τον στρατό ελκυστικό στη νεολαία;
Η Bundeswehr διεξάγει διαφημιστικές εκστρατείες, με αφίσες, βίντεο και πολλά άλλα, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok, όπου παρουσιάζεται ως μια μοντέρνα, ακόμη και φεμινιστική δύναμη. Διαφημίζει ελκυστικές θέσεις εργασίας, θέσεις μαθητείας και συνδυασμό με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ενώ επιπλέον προσφέρει δωρεάν το πανάκριβο δίπλωμα οδήγησης. Έχει διαφημιστικούς πάγκους και αφίσες στην έκθεση ηλεκτρονικών παιχνιδιών Gamescom, και 3.400 επισκέψεις σε σχολεία και πανεπιστήμια μέσα στο 2023. Εμφανίζεται στα σχολεία κατά τις «ημέρες καριέρας» ή με τους λεγόμενους «Αξιωματικούς Νεολαίας» που παρουσιάζουν τις ένοπλες δυνάμεις κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Και πράγματι, συμμετείχαν επίσης στη μεγάλη παρέλαση υπερηφάνειας στην Κολωνία φέτος, με ένα πολύ όμορφο, πολύχρωμο άρμα, όπου τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων παρουσιάστηκαν ως «μαχητές της ελευθερίας», ανοιχτοί και υπέρμαχοι της «woke κουλτούρας» (με βασικό σύνθημα «Όλα τα φύλα είναι ευπρόσδεκτα»). Αυτός είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους αυτοπαρουσιάζεται σήμερα ο γερμανικός στρατός: ότι ο πόλεμος και η Bundeswehr είναι απαραίτητα για την προστασία της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Ωστόσο, τίποτε από όλα αυτά δεν υπήρξε ιδιαίτερα επιτυχές τα τελευταία χρόνια, έτσι πλέον οι πολιτικοί του συστήματος ζητούν να ενταθεί η στρατιωτική παρουσία στα σχολεία. Ανάμεσά τους, η ομοσπονδιακή υπουργός Παιδείας Σταρκ Μπάτσινγκερ, που προέρχεται από το φιλελεύθερο κόμμα FDP και η οποία κάλεσε την άνοιξη τα σχολεία να αναπτύξουν μια «πιο χαλαρή σχέση με την Bundeswehr» και να συνεργαστούν περισσότερο με τους «Αξιωματικούς Νεολαίας». Τελευταίο μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση είναι η επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.
- Πως αντιδρά η νεολαία σε αυτή την εκστρατεία; Έχει γίνει ο στρατός ελκυστικότερος για τις μικρές ηλικίες;
Σε έναν βαθμό ναι, καθώς μέχρι τις 8 Ιουλίου του τρέχοντος έτους οι αιτήσεις για στρατιωτική θητεία είχαν αυξηθεί κατά 15% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και 18.000 νέοι άνθρωποι στρατεύτηκαν. Ειδικότερα, ο αριθμός των ανήλικων στρατευμένων αυξήθηκε σε 1.996. Γνωρίζω προσωπικά κάποιους νέους που έχουν καταταγεί στην Bundeswehr τα τελευταία χρόνια, προβάλλοντας λόγους όπως η εργασιακή ασφάλεια, ή η δυνατότητα να λάβουν εκπαίδευση σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις, αλλά και η μεγαλύτερη τάξη στην καθημερινότητά τους. Φυσικά, εδώ υπάρχουν πολλές αυταπάτες και πολλοί νέοι στρατιώτες εγκαταλείπουν τη βασική εκπαίδευση μετά από λίγους μήνες. Το 2022, 4.200 νεοσύλλεκτοι εγκατέλειψαν πρόωρα την υπηρεσία τους.
Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει αντίσταση στις εκστρατείες της Bundeswehr. Με βασικό σύνθημα «Όχι στη διαφήμιση του θανάτου» διοργανώνονται ενημερωτικές εκστρατείες και πάνω απ’ όλα διαμαρτυρίες μπροστά από σχολεία όταν η Bundeswehr συμμετέχει σε «ημέρες καριέρας» ή σε εκθέσεις. Αλλά η προπαγάνδα της κυβέρνησης και του συστήματος και η πίεση ειδικότερα προς τους μαθητές, είναι πραγματικά εντατική.
Επιπλέον, το ερωτηματολόγιο για τη στρατολόγηση που ανέφερα προηγουμένως θα φανεί αρχικά ακίνδυνο σε πολλούς νέους, καθώς σε πρώτη φάση η στρατιωτική θητεία φαίνεται να είναι καθαρά εθελοντική. Είναι καθήκον της Αριστεράς και του εργατικού κινήματος να προχωρήσουν σε ενημρωτικές εκστρατείες και να οργανώσουν την αντίσταση. Δυστυχώς, τα συνδικάτα είναι πολύ επιφυλακτικά αυτή τη στιγμή και δύσκολα μιλούν ενάντια στη στρατιωτικοποίηση, που ωστόσο κοστίζει ήδη δισεκατομμύρια, τα οποία λείπουν από τις κοινωνικές παροχές και τις δημόσιες υποδομές. Έτσι, οι νέοι άνθρωποι την πληρώνουν ήδη, έχοντας όλο και λιγότερες προοπτικές για καλές δουλειές ή προσιτή στέγαση.
Και βέβαια δεν πρόκειται για την προάσπιση της δημοκρατίας ή της ελευθερίας, ή οτιδήποτε σχετικό. Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι η κλιμάκωση του καπιταλιστικού ανταγωνισμού για την επιρροή, τις αγορές και τις πρώτες ύλες στον πλανήτη, όπως και τη διαμόρφωση των μπλοκ της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των συμμάχων τους από τη μια πλευρά και της Κίνας, της Ρωσίας και των συμμάχων τους από την άλλη. Είναι το δικό τους κέρδος για το οποίο θέλουν να σκοτώνουμε και να σκοτωνόμαστε. Από τη μεριά μας οφείλουνε να αποτρέψουμε αυτό το σενάριο και να αγωνιστούμε διεθνώς ενάντια στη στρατιωτικοποίηση.
