Σχόλιο του «Ξ»
Η κατάρρευση φράγματος της μεταλλευτικής εταιρείας Vale στο Brumadinho της Βραζιλίας οδήγησε στο θάνατο δεκάδων ανθρώπων (60 είναι μέχρι τώρα επίσημα ο αριθμός των θυμάτων αλλά αυξάνεται διαρκώς) ενώ πάνω από 300 είναι οι αγνοούμενοι.
Όσο περνάνε οι μέρες, οι πιθανότητες εντοπισμού επιζώντων μειώνονται δραματικά όπως αναφέρουν τα σωστικά συνεργεία. Οι λόγοι κατάρρευσης του φράγματος δίπλα στο ορυχείο Córrego de Feijão δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί από τη βραζιλιάνικη πολυεθνική εταιρεία (είναι η μεγαλύτερη παραγωγός σε σιδηρομετάλλευμα και νικέλιο παγκόσμια). Το φράγμα είχε ύψος 85 μέτρα και πλάτος 720 μέτρα, ενώ από την κατάρρευσή του διέρρευσαν περίπου 1 εκατομμύριο κυβικά μέτρα τοξικά απόβλητα!
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη εταιρεία εμπλέκεται σε τεράστιες καταστροφές όπως αυτή. Πρόκειται για το δεύτερο τέτοιου είδους δυστύχημα μέσα σε 3 χρόνια. Το προηγούμενο «ατύχημα» σε φράγμα της Vale έγινε το 2015, και ήταν η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της χώρας. Όπως δείχνουν και τα δύο αυτά τεράστια δυστυχήματα, οι εξορυκτικές εταιρείες, προκειμένου να διασφαλίσουν τα κέρδη τους, δεν δίνουν δεκάρα για την προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρώπινων ζωών.
Φράγματα τελμάτων
Τα φράγματα αυτά (φράγματα τελμάτων) συγκρατούν τα στερεά και υγρά απόβλητα των εξορύξεων, δηλαδή τα υλικά που περισσεύουν από το σκάψιμο για τον εντοπισμό των μεταλλευμάτων (πέτρες, χώμα κλπ) και τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία τους (που κατά κανόνα είναι επικίνδυνες τοξικές ουσίες). Τα υλικά αυτά που συγκεντρώνονται στα φράγματα, αποτελούν μαζί έναν τεράστιο όγκο τοξικής λάσπης. Η ύπαρξή της και μόνο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για το περιβάλλον, αφού δεν υπάρχει τρόπος να προστατευτεί από διαρροές το έδαφος και τα υπέργεια και υπόγεια νερά της περιοχής που «φιλοξενεί» ένα τέτοιο φράγμα. Πόσο μάλλον αν το φράγμα αυτό καταρρεύσει, αδειάζοντας στη γύρω περιοχή το τοξικό του φορτίο. Τα απόβλητα αυτά δεν υπάρχει τρόπος να τοποθετηθούν ασφαλώς κάπου, και έτσι μένουν εκεί μέχρι… να βρουν τρόπο να «αποδράσουν».
Η προηγούμενη καταστροφή
Πριν από περίπου τρία χρόνια, ένα άλλο φράγμα της ίδιας εταιρείας (το Σαμάρκο Φουντάο) στην ίδια περίπου περιοχή όπου συνέβη και το πρόσφατο δυστύχημα (Μίνας Ζεράις), είχε καταρρεύσει σκοτώνοντας 19 ανθρώπους και αφήνοντας να διαρρεύσουν τεράστιες ποσότητες τοξικών αποβλήτων.
Η πρόσφατη κατάρρευση ήταν εξαιρετικά πιο καταστροφική από την προηγούμενη ως προς τον αριθμό των θυμάτων. Το φράγμα που κατέρρευσε προκάλεσε αμέτρητους θανάτους, αφήνοντας να διαρρεύσει στο περιβάλλον το περίπου ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα αποβλήτων που συγκρατούσε.
Το Σαμάρκο Φουντάο όμως, αν και δεν προκάλεσε τόσο πολλές ανθρώπινες απώλειες, ήταν απείρως καταστροφικότερο ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αφού συγκρατούσε όχι ένα, αλλά 50 εκατομμύρια κυβικά μέτρα τελμάτων!
Σκουριές, όπως Βραζιλία
Αντίστοιχα 3 τέτοια φράγματα ετοιμάζει στη Βορειοανατολική Χαλκιδική η εταιρεία Eldorado Gold. Στην περίπτωση των εξορύξεων χρυσού, ο μόνος τρόπος ανάκτησης του πολυπόθητου μεταλλεύματος, είναι η χρήση τοξικών χημικών ουσιών, εξαιρετικά επικίνδυνων για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Μετά τη χρήση τους, αποθηκεύονται μαζί με τα υποπροϊόντα των εξορύξεων σε φράγματα τελμάτων, αντίστοιχα με αυτά που κατέρρευσαν στη Βραζιλία.
Πόσο πιθανό είναι να καταρρεύσουν τα φράγματα στις Σκουριές;
Σύμφωνα με τον καθηγητή γεωφυσικής Κ. Παπαζάχο, είναι πολύ πιθανό, αφού η περιοχή πάνω στην οποία σχεδιάζεται η «επένδυση» είναι ενεργή σεισμικά, με ένα ρήγμα το οποίο έχει δώσει, στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν, μεγάλους σεισμούς:
«Αδυνατώ να σκεφτώ πώς κάποιος μπορεί να προγραμματίζει την κατασκευή τέτοιων φαραωνικών κατασκευών πάνω σε ένα ενεργό ρήγμα το οποίο σε ιστορικούς χρόνους έχει δώσει τόσο μεγάλες κινήσεις. Τα φράγματα αυτά αποκλείεται να αντέξουν στα χτυπήματα ενός ισχυρού σεισμού.
»Εκτός από τις άμεσες καταστροφές σε όλη την περιοχή του κόλπου της Ιερισσού από τη λυματολάσπη με την καταστροφή των σπιτιών και τα θύματα που θα έχουμε, όχι λόγω του σεισμού αλλά λόγω της αστοχίας των φραγμάτων, όλα αυτά τα επικίνδυνα λύματα θα επηρεάσουν το οικοσύστημα όχι μόνο της ΒΑ Χαλκιδικής, αλλά ολόκληρης της ευρύτερης περιοχής της Κ. Μακεδονίας και σίγουρα θα επηρεάσουν το θαλάσσιο οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής του Β. Αιγαίου».
Πέρα από τα παραπάνω, εξηγεί ότι δύο από τα φράγματα τα οποία σχεδιάζει να κατασκευάσει η Eldorado Gold βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το ρήγμα, ενώ ένα από αυτά (του Κοκκινόλακα) στο οποίο σχεδιάζεται να αποθηκευτούν επικίνδυνα απόβλητα, βρίσκεται ακριβώς πάνω στο ρήγμα. Εξηγεί επίσης, ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι δικές του εκτιμήσεις, αλλά τα παραδέχεται η ίδια η εταιρεία στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει κάνει για το έργο!
Να τους σταματήσουμε πριν είναι αργά!
Μάλιστα, τα φράγματα που σχεδιάζονται στη Χαλκιδική είναι διπλάσια σε ύψος από αυτό που κατέρρευσε στη Βραζιλία (θα έχουν 150 μέτρα ύψος, 5 φορές όσο ο Λευκός Πύργος!), ενώ θα έχουν πολλαπλάσια χωρητικότητα σε τοξική λάσπη!
Ο αγώνας ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική (στις Σκουριές, στην Ολυμπιάδα και σε όλη τη μεταλλευτική περιοχή) δεν είναι απλά ένα «τοπικό», «περιορισμένης σημασίας» περιβαλλοντικό κίνημα. Η διάσωση της περιοχής αφορά στην ασφάλεια πολύ ευρύτερων περιοχών και πληθυσμών. Έτσι, η έμπρακτη αλληλεγγύη στους αγωνιστές των Σκουριών και η ενεργή συμμετοχή στον αγώνα είναι ζωτικής σημασίας ζήτημα για τους κατοίκους ολόκληρης της χώρας. Πολύ περισσότερο που η Χαλκιδική είναι το σημείο εκκίνησης της Eldorado για μεταλλευτικές δραστηριότητες που σχεδιάζει να επεκταθούν σε Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Δράμα, Κιλκίς, Σέρρες και αλλού, μετατρέποντας την Βόρεια Ελλάδα σε μια τεράστια εξορυκτική χαβούζα.
Την ίδια στιγμή, μια νίκη ενάντια στα αρπακτικά των εξορύξεων στην Ελλάδα θα μπορούσε να λειτουργήσει ως παράδειγμα και τόνωση του ηθικού για αντίστοιχα κινήματα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έλα σε επαφή μαζί μας (εδώ) για να δώσουμε μαζί αυτό τον αγώνα!
