Της Ελένης Μήτσου
Πάνω από 400 φυλές ινδιάνων έχουν συγκεντρωθεί τους τελευταίους μήνες στην περιοχή Standing Rock, όπου κατοικούν 8.000 Σιού (Sioux). Οι ινδιάνοι αγωνίζονται από τον περασμένο Απρίλιο για να μην περάσει από τη γη τους ο αγωγός πετρελαίου Dacota Access – ένας αγωγός κόστους 3,7δις$, που θα μεταφέρει κάθε μέρα 570.000 βαρέλια αργού πετρελαίου από την Β. Ντακότα στο Ιλινόις.[1]
Ο αγώνας στον Standing Rock είναι ο μεγαλύτερος αγώνας που έχουν δώσει οι ινδιάνοι στις ΗΠΑ τα τελευταία 150 χρόνια, ενώ ιστορικός είναι και ο βαθμός της συσπείρωσης των διαφορετικών ινδιάνικων φυλών.
Ο αγωγός Dacota Access απειλεί το πόσιμο νερό των Ινδιάνων
Οι διαρροές και άλλα ατυχήματα είναι πολύ συχνό φαινόμενο στους αγωγούς πετρελαίου. Καθώς ο αγωγός Dacota Access έχει σχεδιαστεί να περάσει κάτω από τη λίμνη Οάχε, μια τεχνητή λίμνη σ’ ένα φράγμα του ποταμού Μιζούρι, οι Ινδιάνοι φοβούνται ότι στο πρώτο ατύχημα θα μολυνθεί η λίμνη και ο ποταμός, που είναι οι μοναδικές πηγές πόσιμου νερού στα εδάφη τους.
Όπως λέει το συμβούλιο των Σιου στο Standing Rock:
«Οι αγωγοί, πετρελαίου σπάνε, έχουν μικρές ή μεγάλες διαρροές. Το θέμα δεν είναι αν θα συμβεί ατύχημα, αλλά πότε θα συμβεί».[2]
Την ίδια στιγμή περιβαλλοντολόγοι εξηγούν ότι αν ο ποταμός Μιζούρι μολυνθεί με πετρέλαιο δεν θα επηρεαστούν μόνο οι ινδιάνοι, αλλά 17 εκατομμύρια αμερικάνοι που βασίζονται στον ποταμό για την ύδρευση των πόλεων και των χωριών τους και την άρδευση των καλλιεργειών τους.[3]
Η μόλυνση του νερού είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Δεν είναι όμως το μόνο. Τα μηχανήματα για την κατασκευή του αγωγού ήδη διασχίζουν και καταστρέφουν ινδιάνικα νεκροταφεία και άλλους τόπους με θρησκευτική και αρχαιολογική αξία.
«Νιώθουμε σαν να ζούμε στο 1875, γιατί αγωνιζόμαστε ακόμα για την γη μας»
– Σέρμαν Αλέξι (Sherman Alexie), Ινδιάνος συγγραφέας[4]
Η κινηματική Αμερική στέκεται στο πλευρό των ινδιάνων
Ο αγώνας των Σιού στο Standing Rock έχει προκαλέσει την συγκίνηση και αλληλεγγύη εκατοντάδων κινημάτων και προοδευτικών σωματείων στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Εδώ και μήνες, άνθρωποι όλων των ηλικιών, από όλες τις περιοχές της Β. Αμερικής, ταξιδεύουν στο Standing Rock για να στηρίξουν τον αγώνα με την φυσική τους παρουσία καθώς και για να παραδώσουν τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης που έχουν συλλεχθεί για τις ανάγκες του.[5]
Επίσης μια σειρά μαχητικά σωματεία όπως π.χ. των νοσηλευτών (National Nurses United) δεν μένουν στις ανακοινώσεις υποστήριξης και αλληλεγγύης, αλλά στηρίζουν έμπρακτα τον αγώνα στέλνοντας εθελοντικά σώματα νοσηλευτών στους καταυλισμούς του Standing Rock.[6]
Τα εθελοντικά σώματα νοσηλευτών και γιατρών έχουν σημαντική προσφορά στον αγώνα, καθώς ινδιάνοι και αλληλέγγυοι αντιμετωπίζουν σκληρή καταστολή.
Βία ενάντια σε ινδιάνους και αλληλέγγυους
Η εταιρία που κατασκευάζει τον αγωγό πετρελαίου, η Energy Transfer,[7] αρχικά προσέλαβε μια εταιρία σεκιούριτι για να σταματήσει τις κινητοποιήσεις. Ινδιάνοι και αλληλέγγυοι που διαμαρτύρονταν στα εργοτάξια του Dacota Access δέχτηκαν για πολλές μέρες επιθέσεις από άντρες της εταιρίας που χρησιμοποίησαν εναντίον τους σπρέι πιπεριού και εκπαιδευμένους σκύλους.
Δημοσιογράφοι της εκπομπής Democracy Now (Δημοκρατία Τώρα) κατέγραψαν εικόνες από τις επιθέσεις.[8] Συνελήφθησαν επί τόπου, ενώ όταν πρόβαλλαν τις εικόνες και τα βίντεο στην τηλεόραση δέχτηκαν μηνύσεις από την Energy Transfer με τον ισχυρισμό ότι καταπάτησαν ιδιωτική ιδιοκτησία για να τραβήξουν τα πλάνα!
Στις αρχές Σεπτέμβρη το συμβούλιο των Ινδιάνων πήρε την απόφαση να συνεχίσει τον αγώνα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η απόφαση αυτή δεν ήταν καθόλου εύκολη, δεδομένου ότι στο Standing Rock η θερμοκρασία πέφτει μέχρι και 38 βαθμούς κάτω από το 0![9]
Ινδιάνοι και αλληλέγγυοι έστησαν καταυλισμούς στην περιοχή όπου ο αγωγός θα αρχίσει να πλησιάζει τη λίμνη Οάχε για να σταματήσουν την επέκταση του σε αυτή την κατεύθυνση.
Η αμερικανική κυβέρνηση απάντησε στέλνοντας την αστυνομία και δυνάμεις του στρατού να «καθαρίσουν» ότι εμποδίζει τη συνέχιση του έργου. Έτσι από τις αρχές Οκτώβρη Ινδιάνοι και αλληλέγγυοι έρχονται αντιμέτωποι με δακρυγόνα, οχήματα με εκτοξευτήρες νερού, άρματα που χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμου του Ιράκ, χειροβομβίδες κρότου λάμψης και πλαστικές σφαίρες, ενώ μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί εκατοντάδες συλλήψεις αγωνιστών. [10]
Θεσμικός ρατσισμός απέναντι στους ινδιάνους
Ο αγωγός Dacota Access αρχικά είχε σχεδιαστεί να περάσει από την πόλη Μπίσμαρκ, την πρωτεύουσα της Πολιτείας της Β. Ντακότα. Όταν το «σώμα μηχανικών του στρατού» (το οποίο εκδίδει άδειες, επιβλέπει και συχνά συμμετέχει σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα) γνωμοδότησε ότι ο αγωγός θα μπορούσε να μολύνει το νερό λιμνών και ποταμών, η διαδρομή από την οποία θα περνούσε ο Dacota Access άλλαξε και από το Μπίσμπαρκ βρέθηκε στο Standing Rock. Ήταν μια καθαρά ρατσιστική απόφαση. Το 92% των κατοίκων του Μπίσμαρκ είναι λευκοί, ενώ το Standing Rock είναι το «σπίτι» 8.000 ινδιάνων.[11]
Τον προηγούμενο αιώνα οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ παραχώρησαν στους ινδιάνους εδάφη και ένα καθεστώς αυτονομίας και αυτοδιοίκησης σε αυτά, με μια σειρά συνθήκες που υπογράφηκαν με τις διαφορετικές φυλές. Ωστόσο, κάθε φορά που το αμερικάνικό κεφάλαιο ήθελε να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο, τα δάση, τα νερά ή να κατασκευάσει φαραωνικά έργα στις περιοχές των ινδιάνων, δεν δίσταζε να ξαναρπάξει τα εδάφη που είχε «παραχωρήσει» και να καταργήσει την αυτονομία των κατά τ’ άλλα «κυρίαρχων» ινδιάνων.
Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται σήμερα στο Standing Rock.
Νίκη στον αγώνα των ινδιάνων στο Standing Rock
Υπάρχει όμως και μια σημαντική διαφορά. Ο αγώνας αυτός, ο μεγαλύτερος που έχουν δώσει οι Ινδιάνοι στις ΗΠΑ τα τελευταία 150 χρόνια, έχει την υποστήριξη των αμερικανικών κινημάτων (όπως π.χ. το κίνημα των μαύρων ενάντια στην αστυνομική βία –το Black Lives Matter– περιβαλλοντικά κινήματα, κινήματα για την κοινωνική δικαιοσύνη κ.α.) των προοδευτικών σωματείων, αριστερών πολιτικών οργανώσεων (όπως η Σοσιαλιστική Εναλλακτική – η αδερφή οργάνωση του Ξ στις ΗΠΑ) καθώς και ενός σημαντικού κομματιού της νεολαίας.
Και αυτή η ενότητα δίνει ελπίδα ότι αυτός ο αγώνας μπορεί να είναι νικηφόρος.
«Είμαστε ακόμα δυνατοί. Κρατάμε ακόμα τη γη μας»
– Ντιν Ντέντμαν (Dean Dedman Jr), μέλος της φυλής Χανκπάπα (Hunkpapa) από το Standing Rock στη Ν. Ντακότα.[12]
