Στο τέλος κάθε έτους η πλατφόρμα διαμοιρασμού μουσικής Spotify προβάλει στον κάθε χρήστη το «Spotify Wrapped». Πρόκειται για μια αναδρομή της χρονιάς που πέρασε παρουσιάζοντας στατιστικά σχετικά με το ποιους καλλιτέχνες, τραγούδια και podcast άκουσε περισσότερο.
Αυτά που δεν παρουσίασε όμως το Spotify Wrapped είναι δυο βασικά στοιχεία: Πρώτο, τις μαζικές απολύσεις των εργαζομένων της εταιρείας και δεύτερο, το γεγονός ότι από το 2024 η εταιρεία θα σταματήσει να πληρώνει όποιο τραγούδι δεν θα ξεπεράσει τις 1.000 ακροάσεις κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Απολύσεις εν μέσω κερδών της εταιρείας
Στις 4 Δεκέμβρη, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι προχωρά σε 1.500 απολύσεις εργαζομένων, δηλαδή περίπου το 17% του εργατικού δυναμικού της.
Συγκεκριμένα, ο διευθύνων σύμβουλός της εταιρείας, Ντάνιελ Εκ, δικαιολόγησε τις απολύσεις της εταιρείας, επικαλούμενος τις «προκλήσεις που υπάρχουν» σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Spotify, δηλώνοντας:
«Η οικονομική ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί δραματικά και το κεφάλαιο έχει γίνει πιο ακριβό. Το Spotify δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτές τις πραγματικότητες».
Πρόκειται για το τρίτο κύμα απολύσεων στο Spotify, καθώς νωρίτερα το 2023 είχαν προηγηθεί δύο ακόμη κύματα απολύσεων, με 600 εργαζόμενους τον περασμένο Ιανουάριο και 200 τον Ιούνιο.
Οι νέες απολύσεις έρχονται μετά την ανακοίνωση της εταιρείας ότι στο τρίτο τρίμηνο του οικονομικού έτους σημείωσε άνοδο στα κέρδη της μέσα από τις αυξήσεις των τιμών στις υπηρεσίες streaming που παρέχει καθώς και την αύξηση των συνδρομητών της στις χώρες που δραστηριοποιείται.
Συγκεκριμένα, οι μηνιαίοι ενεργοί χρήστες αυξήθηκαν κατά 26% στα 574 εκατομμύρια, οι συνδρομητές αυξήθηκαν κατά 16% σε ετήσια βάση σε 226 εκατομμύρια, ενώ ανέφερε λειτουργικά έσοδα 32 εκατ. ευρώ για το τρίτο τρίμηνο.
Την ίδια στιγμή που 1500 άνθρωποι βρέθηκαν χωρίς δουλειά, οι απολύσεις τους ήχησαν σαν μια «γλυκιά μελωδία» στα αυτιά των επενδυτών, οι οποίοι χάρηκαν ιδιαίτερα επειδή σύμφωνα με τη λογική τους, είναι πολύ πιθανό το Spotify να αυξήσει τα κέρδη του το επόμενο έτος. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των απολύσεων οι μετοχές της εταιρείας σημείωσαν άνοδο μεγαλύτερη του 8%.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η μετοχή του Spotify είχε ανοδική πορεία μετά από ανακοίνωση της εταιρείας για απολύσεις. Το ίδιο συνέβη στα δυο προηγούμενα κύματα απολύσεων, με τους επενδυτές να θεωρούν ότι η συρρίκνωση του ανθρώπινου δυναμικού ενισχύει τα οικονομικά μεγέθη.
Έτσι, φαίνεται ότι η στρατηγική αυτή επιβραβεύεται από τους επενδυτές, με αποτέλεσμα η αξία της μετοχής της να έχει διπλασιαστεί φέτος.
Απολύσεις σε εταιρείες τεχνολογίας
Οι απολύσεις εργαζομένων του Spotify γίνονται εν μέσω μιας δύσκολης περιόδου για τους εργαζόμενους στον τομέα της τεχνολογίας, καθώς πολλές εταιρείες, έχουν προχωρήσει σε σημαντικές περικοπές θέσεων εργασίας.
Η Nokia, η οποία εξαγοράστηκε από τη Microsoft το 2014, ανακοίνωσε τον περασμένο Οκτώβρη 14.000 απολύσεις, περίπου το 16% του εργατικού δυναμικού της.
Τον ίδιο μήνα, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης LinkedIn που ανήκει επίσης στη Microsoft, ανακοίνωσε απολύσεις 668 εργαζόμενων, παρά την αύξηση των εσόδων της εταιρείας κατά 5% σε ετήσια βάση, που είχε σαν αποτέλεσμα να ξεπεράσουν συνολικά τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια για πρώτη φορά. Παράλληλα, η Vodafone είχε ανακοινώσει από τον περασμένο Μάη ότι θα προχωρήσεις σε 11.000 απολύσεις από το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό της τα επόμενα τρία χρόνια.
Μέχρι στιγμής το 2023, έχουν απολυθεί πάνω από 417.568 εργαζόμενοι σε εταιρείες τεχνολογίας παγκοσμίως, ξεπερνώντας σημαντικά τους 243.318 που απολύθηκαν το 2022.
Όλες αυτές οι απολύσεις είναι η ξεκάθαρη απόδειξη για το πόσο άπληστοι είναι οι καπιταλιστές, οι οποίοι δεν αρκούνται στην αύξηση των κερδών τους, αλλά προσπαθούν συνεχώς να βρουν τρόπο να τα μεγιστοποιήσουν, ακόμα και αν αυτό σημαίνει την αντιμετώπιση των εργαζομένων σαν «αναλώσιμους» και σαν κόστος. Όσο η τεχνολογία ανοίγει νέες δυνατότητες για την βελτίωση της ζωής μας, η λογική του συστήματος στρέφει αυτές τις ανακαλύψεις εναντίον μας. Η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομπότ, κτλ, που δίνουν την δυνατότητα να παράγονται τα ίδια πράγματα σε λιγότερο χρόνο, αντί να οδηγούν στην μείωση των ωρών εργασίας, οδηγούν σε απολύσεις και εντατικοποίηση για αυτούς που μένουν!
Το Sporify σταματάει να πληρώνει τους μικρούς καλλιτέχνες
Την ίδια στιγμή, το Spotify ανακοίνωσε ότι από το 2024, οι καλλιτέχνες που βρίσκονται στην πλατφόρμα θα πρέπει να έχουν έναν ελάχιστο αριθμό μοναδικών ακροάσεων για να κάνουν το κάθε τραγούδι τους κατάλληλο για πληρωμές δικαιωμάτων εκμετάλλευσης. Δηλαδή, από το νέο έτος τα τραγούδια που δεν θα πληρούν το ελάχιστο όριο των 1.000 ακροάσεων ετησίως δεν θα λαμβάνουν καμία πληρωμή από την πλατφόρμα.
Το Spotify, είναι ήδη γνωστό για τις χαμηλές αμοιβές των καλλιτεχνών, καθώς η εταιρεία πλήρωνε 0,003 του δολαρίου για κάθε ακρόαση, αλλά με τις νέες αλλαγές πολλοί ανεξάρτητοι και μικροί καλλιτέχνες δεν θα παίρνουν τίποτα απολύτως.
Αυτή η αλλαγή έγινε υποτίθεται για να καταπολεμήσει τις τεχνητές πρακτικές ακρόασης (bots) που έχουν αναπτυχθεί την τελευταία περίοδο, όμως στην πραγματικότητα αυτό που κάνει είναι να αποκλείει ένα τεράστιο αριθμό καλλιτεχνών από τη διεκδίκηση οποιασδήποτε πληρωμής. Σύμφωνα με την Ένωση Μουσικών και Συναφών Εργαζομένων (Union of Musicians and Allied Workers) «Το 2024, το Spotify θα σταματήσει να πληρώνει για τα 2/3 των τραγουδιών στην πλατφόρμα».
Η εταιρεία σημειώνει πως αυτές οι περικοπές θα προσφέρουν επιπλέον 1 δισεκατομμύριο δολάρια τα οποία θα κατευθυνθούν στους καλλιτέχνες τα επόμενα πέντε χρόνια, αλλά δεν έχουν αναφέρει λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα αναδιανεμηθούν τα χρήματα αυτά.
Πολλοί είναι αυτοί που ανησυχούν ότι τα κέρδη που θα δημιουργηθούν από τις περικοπές θα κατευθυνθούν στα μεγάλα καλλιτεχνικά ονόματα που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας. Μάλιστα, το νέο μοντέλο πληρωμών ήρθε μετά από συνομιλίες που έγιναν μεταξύ του Spotify και των τριών μεγάλων δισκογραφικών, Universal Music Group, Sony Music Entertainment και Warner Music Group, καθώς και άλλων εταιρειών του κλάδου.
Επομένως, φαίνεται πως οι αλλαγές αυτές σαν στόχο έχουν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών που έχουν στο δυναμικό τους τα μεγαλύτερα ονόματα της μουσικής βιομηχανίας, καθώς οι δισκογραφικές λαμβάνουν ποσοστό των κερδών από τις ακροάσεις των καλλιτεχνών τους.
Με άλλα λόγια, την ώρα που το Spotify και οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες θα αυξάνουν τα κέρδη τους, οι ανεξάρτητοι και μικροί καλλιτέχνες δεν θα δικαιούνται κανένα μερίδιο πληρωμής- στην πραγματικότητα η πλατφόρμα θα «κλέβει» τα λεφτά που τους ανήκουν!
Οργάνωση κι αγώνας
Αυτό είναι το μέλλον που επιφυλάσσει το Spotify, τόσο για τους εργαζόμενους της εταιρείας όσο και για τους καλλιτέχνες που βρίσκονται στην πλατφόρμα της.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, δυο μέτωπα πρέπει να αναπτυχθούν απέναντί στην εταιρεία.
Για τους εργαζόμενους του Spotify, μπαίνει η ανάγκη για το χτίσιμο δημοκρατικών μαχητικών σωματείων από τη βάση των εργαζομένων. Η οργάνωση των εργαζομένων είναι η πιο αποτελεσματική γραμμή άμυνας και μόνο έτσι θα μπορούν να αναχαιτιστεί η επίθεση της εργοδοσίας και να διασφαλιστούν τα δικαιώματα τους. Ειδικά αυτή την περίοδο, που είχαμε την πετυχημένη απεργία των εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία στις ΗΠΑ, το απεργιακό κύμα στην Βρετανία αλλά και την συνεχιζόμενη απεργία στην Tesla στην Σουηδία (που είναι και η έδρα του Spotify), δημιουργείται το έδαφος για την ανάπτυξη εργατικών αγώνων.
Από την πλευρά τους οι καλλιτέχνες μέσα από τα σωματεία τους πρέπει να οργανώσουν εκστρατείες που σαν στόχο θα έχουν όχι μόνο να βάλουν φρένο στο νέο μοντέλο πληρωμών του Spotify, αλλά ταυτόχρονα θα πιέζουν για την αύξηση των δικαιωμάτων ακρόασης. Μια τέτοια καμπάνια έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Ένωση Μουσικών και Συναφών Εργαζομένων και χρειάζεται να ενισχυθεί.
Παράλληλα με αυτούς τους αγώνες χρειάζεται να δοθεί η μάχη ώστε οι πλατφόρμες διαμοιρασμού όπως το Spotify, να φύγουν από τα χέρια των κερδοσκόπων και να περάσουν στα χέρια της κοινωνίας προκειμένου η διαχείριση και ο έλεγχός τους να βρεθούν στα χέρια των εργαζομένων, των καλλιτεχνών και των ακροατών. Το ίδιο βέβαια ισχύει για όλες τις πλατφόρμες (google, facebook, κτλ) που κυριαρχούν πια στη ζωή μας- δεν μπορούν αν αφεθούν να ελέγχονται από τον κάθε ιδιώτη αλλά χρειάζεται να κοινωνικοποιηθούν.
