Από τις αρχές του χρόνου, οι εργαζόμενοι και οι φτωχές καταπιεσμένες μάζες του Σουδάν βρίσκονται σχεδόν καθημερινά στους δρόμους. Το μαζικό επαναστατικό κύμα, είχε σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του μισητού προέδρου Ομάρ αλ Μπασίρ στις 11 Απρίλη, με την εξουσία όμως να περνάει με πραξικόπημα σε τμήματα της ηγεσίας του στρατού. Μέχρι και σήμερα, ο αγώνας συνεχίζεται, διεκδικώντας πραγματική δημοκρατία στη χώρα. Διαβάστε παρακάτω επιμέλεια άρθρου μελών της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής» (CWI – αδελφή οργάνωση του «Ξ» στο Σουδάν).
Τέσσερις μήνες μαζικών κινητοποιήσεων στους δρόμους, με διαρκείς διαδηλώσεις, απεργίες, καταλήψεις και καθιστικές διαμαρτυρίες κορυφώθηκαν με την ανατροπή του δικτάτορα Ομάρ αλ Μπασίρ, στις 11 Απρίλη. Από τότε μέχρι σήμερα, μια συνεχιζόμενη μαζική καθιστική διαμαρτυρία έξω από το αρχηγείο του στρατού του Σουδάν στο Χαρτούμ, αλλά και καταλήψεις μικρότερων στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε άλλες περιοχές της χώρας συνεχίζονται. Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε εξέλιξη η μάχη ανάμεσα στις ζωντανές δυνάμεις της επανάστασης και αυτές του «Μεταβατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου» (ΜΣΣ) το οποίο άρπαξε την εξουσία, υπηρετώντας τα συμφέροντα της παλιάς στρατιωτικής ηγεσίας και της αστικής τάξης.
Νέες εργατικές ενώσεις και επιτροπές γειτονιών
Η επανάσταση έχει μέχρι στιγμής πετύχει σημαντικές κατακτήσεις. Η πιο σημαντική εξέλιξη που προέκυψε μέσα από τον αγώνα είναι η δημιουργία μιας εργατικής ένωσης που ενοποιεί μια σειρά επαγγελματικούς κλάδους, αλλά και εργαζόμενους σε κομμάτια του δημοσίου τομέα. Ανάμεσά τους βρίσκονται σωματεία όπως το «Δημοκρατικό Συνδικάτο Δικηγόρων» που παρείχε νομική στήριξη στο κίνημα, η «Κεντρική Επιτροπή Γιατρών», που είχε παρουσία στις κινητοποιήσεις παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες στους διαδηλωτές, κ.α. Ταυτόχρονα, άλλοι κλάδοι οργανώνονται σε παρόμοιες ενώσεις, ανεξάρτητες από τα επίσημα συνδικάτα, ενώ έχει δημιουργηθεί και η «Ένωση Σουδανών Επαγγελματιών» (ΕΣΕ), μια εργατική οργάνωση – ομπρέλα, που οργάνωσε πολλές από τις κινητοποιήσεις της προηγούμενης περιόδου.
Η ηγεσία της ΕΣΕ όμως, αν και έχει παίξει κεντρικό ρόλο στη διοργάνωση των κινητοποιήσεων, δεν έχει μια καθαρή αντίληψη για το τι είναι αυτό που πρέπει να αντικαταστήσει το σημερινό καθεστώς. Βρίσκεται ανάμεσα στην πίεση του κινήματος που θέλει να ανατραπεί το ΜΣΣ και στις αυταπάτες, ότι υπάρχει η δυνατότητα ομαλής μετάβασης από το παλιό δικτατορικό καθεστώς και ότι μπορεί να επιτευχθεί κάποιος συμβιβασμός με τους στρατηγούς.
Παράλληλα, λειτουργούν στη χώρα επιτροπές γειτονιών. Στις 11 Μάη, διοργανώθηκε από μία από αυτές ένα «σεμινάριο» για την πολιτική κατάσταση στη χώρα. Κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε βέβαια να έχει συμβεί πριν από την εξέγερση. Η επιτυχία των καταλήψεων και των καθιστικών διαμαρτυριών ήταν το αποτέλεσμα της από τα κάτω οργάνωσης του κινήματος και της εντατικής δουλειάς των επιτροπών που εξαπλώθηκαν σε μια σειρά πόλεις αλλά και χωριά σε όλη τη χώρα.
Η ισλαμοποίηση της πολιτικής χάνει έδαφος
Το καθεστώς του Μπασίρ είχε μετατρέψει το θρησκευτικό λόγο σε πολιτικό εργαλείο, εκμεταλλευόμενο το θρησκευτικό αίσθημα του κατά πλειοψηφία μουσουλμανικού πληθυσμού. Κάποιοι θρησκευτικοί ηγέτες ανέλαβαν το καθήκον να ηρεμήσουν τον κόσμο στις πρόσφατες μαζικές κινητοποιήσεις, αλλά οι προσπάθειές τους αποκαλύφθηκαν και έπεσαν στο κενό. Αρκετοί εκδιώχθηκαν από τα τζαμιά, εξαιτίας της πίστης τους στο παλιό καθεστώς, ή της προσπάθειάς τους να δαιμονοποιήσουν την εξέγερση.
Το καθεστώς του Μπασίρ, τα σύμβολα και τα εμβλήματά που εξακολουθούν να βρίσκονται σε δημόσιους χώρους, αποτελούν πλέον κόκκινο πανί για το κίνημα και την κοινωνία. Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές που απαιτούν την απομάκρυνσή τους από τις δημόσιες υπηρεσίες και τα κρατικά ιδρύματα.
Η ελίτ προσπαθεί να κατευνάσει το κίνημα
Από τότε που το Σουδάν κέρδισε την ανεξαρτησία του μέχρι σήμερα, έχουν γίνει πολλές εξεγέρσεις στη χώρα, οι οποίες τερματίστηκαν βίαια. Η αστική τάξη, σε συνεργασία με το στρατό έχει φροντίσει να καταστείλει κάθε δημοκρατικό δικαίωμα, κάθε προσπάθεια για κοινωνικές αλλαγές, βάζοντας τα συμφέροντά τους πάνω από τις ανάγκες των εργαζομένων και των φτωχών. Σήμερα, όχι μόνο ζητάει από το «Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο» να κρατήσει την εξουσία, αλλά απαιτεί και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης να προχωρήσουν σε συμβιβασμούς μαζί του, προκειμένου να εξασφαλίσουν τον τερματισμό της εξέγερσης.
Από τις 11 Απρίλη, όταν ο στρατός ανέτρεψε τον Μπασίρ, δεν έχει γίνει εφικτό να περάσει η εξουσία σε μια κυβέρνηση πολιτών, εξαιτίας της έλλειψης πολιτικού προγράμματος και στρατηγικής της ηγεσίας του κινήματος και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο κίνημα και οι διαρκείς συμβιβασμοί δεν έχουν μέχρι στιγμής επιτρέψει την ανατροπή της κυβέρνησης του στρατού. Η ηγεσία της μιλάει για «ολοκλήρωση της εξέγερσης και της ευλογημένης επανάστασης». Στην πραγματικότητα όμως, δεν έχουν καμία νομιμοποίηση να μιλάνε στο όνομα του κινήματος, το οποίο προσπαθούν να τερματίσουν με όλη τους τη δύναμη. Ο Μπασίρ δεν ανατράπηκε με διαπραγματεύσεις, αλλά χάρη στην τεράστια δύναμη των μαζών που βγήκαν στους δρόμους.
Τοπικά συμφέροντα
Την ίδια ώρα που οι εφημερίδες των ιμπεριαλιστικών χωρών παρουσίαζαν την εικόνα στο Σουδάν σαν μια επανάσταση που νίκησε και έχει τελειώσει, η απάτη οργανωνόταν παρασκηνιακά. Το πραξικόπημα του στρατού, με την υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών χωρών και των τοπικών τους συμμάχων στον Περσικό Κόλπο, με τη συνεργασία του λεγόμενου βαθέος κράτους, εργάστηκαν μαζί με στόχο την ήττα της επανάστασης.
Η αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική του Μπασίρ, η υποστήριξή του σε τρομοκρατικές ισλαμικές οργανώσεις και οι συμμαχίες του καθεστώτος, σε συνδιασμό με την σημαντική γεωστρατηγική θέση του Σουδάν, οδήγησαν πολλές τοπικές δυνάμεις να επιδιώκουν την ανατροπή του.
Από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος, τα καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων πρόσφεραν στρατιωτική βοήθεια προκειμένου να διατηρηθεί ο στρατός στην εξουσία. Σε αντάλλαγμα, αναμένουν την παραμονή των στρατιωτικών δυνάμεων του Σουδάν που βρίσκονται στην Υεμένη, για να υποστηρίξουν τους δικούς τους στρατούς στην περιοχή. Η απαίτηση αυτή είναι κόκκινο πανί για το κίνημα, που διεκδικεί από την πρώτη στιγμή την επιστροφή των σουδανικών στρατιωτικών δυνάμεων από την Υεμένη.
Το σκηνικό είναι παρόμοιο με αυτό πολλών άλλων εξεγέρσεων που είδαμε τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη περιοχή (και που είχαν ονομαστεί «Αραβική Άνοιξη»). Τα κινήματα αυτά ξεκινάνε σαν γνήσιες λαϊκές εξεγέρσεις, με την κοινωνία να διεκδικεί επιτέλους ανθρώπινες συνθήκες ζωής, ανατροπή των δικτατορικών καθεστώτων, δημοκρατικά δικαιώματα. Η έλλειψη όμως οργάνωσης και ηγεσιών που να προσφέρουν μια εναλλακτική, αφήνει χώρο σε καθεστώτα της περιοχής, σε αστικές δυνάμεις και τους ιμπεριαλιστές να εκμεταλλευτούν την αναταραχή για να επιβάλλουν τα δικά τους συμφέροντα. Τα νέα αυτά καθεστώτα βέβαια είναι εξίσου βάρβαρα για την κοινωνία, η οποία βλέπει τους αγώνες τις να εκτροχιάζονται. Αυτή ήταν η μέχρι τώρα εμπειρία των επαναστατικών γεγονότων σε Αίγυπτο, Συρία, Λιβύη, κα.
Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα και στο Σουδάν, όπου όμως παρά την εμπλοκή μιας σειράς διεφθαρμένων καθεστώτων της περιοχής που ποντάρουν στη στρατιωτική ηγεσία της χώρας για δικούς τους σκοπούς, το κίνημα δεν έχει πει ακόμη την τελευταία λέξη. Η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική» στο Σουδάν, αντιτίθεται σε κάθε ιμπεριαλιστική επέμβαση στην επαναστατική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα, όπως και τον τερματισμό του βάρβαρου πολέμου στην Υεμένη. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με τους εργαζόμενους, τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους και κάνουμε έκκληση στους εργαζόμενους και τη νεολαία των χωρών της γύρω περιοχής, αλλά και διεθνώς, να υποστηρίξουν τον αγωνιζόμενο λαό του Σουδάν. Αυτός τελικά, είναι ο μόνος που μπορεί να ανατρέψει παλιούς και νέους δικτάτορες, να χτίσει ένα μέλλον ελευθερίας και ισότητας, να εμπνεύσει επαναστατικές ανατροπές στην ευρύτερη περιοχή και στον υπόλοιπο κόσμο.
