Του Νίκου Κοκκάλη
Στα μέσα του Απρίλη, έγινε γνωστό ότι το Υπουργείο Βιομηχανίας και Οικονομίας της Ισπανίας έδωσε άδεια έρευνας και εξόρυξης χρυσού για τη θυγατρική της εταιρίας Goldquest (Goldquest Iberica) στην περιοχή Sierra de Foncuberta στη Γαλικία. Ωστόσο, η συγκεκριμένη επένδυση, δεν είναι η μόνη που σχεδιάζεται, αφού υπάρχουν άλλα δέκα ορυχεία τα οποία είτε βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης, είτε λειτουργούν.
11 Μεγάλα project
Εκτός από την Sierra de Foncuberta (Σιέρρα ντε Φονκουμπέρτα) υπάρχουν άλλα δέκα ορυχεία που είτε ήδη λειτουργούν, είτε βρίσκονται στα σκαριά. Και βεβαίως, ούτε ένα από αυτά δεν φαίνεται να τηρεί τους κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος. Στην μεγάλη πλειοψηφία τους, στα ορυχεία αυτά μέθοδος που θα χρησιμοποιείται, θα είναι η ανοιχτή εξόρυξη (open pit).
Αυτό βέβαια σημαίνει την καταστροφή για μια περιοχή, η οικονομία της οποίας βασίζεται παραδοσιακά στην αλιεία, τον τουρισμό και τις αγροτικές εργασίες, και που οι μισοί επισκέπτες της την επιλέγουν για να απολαύσουν τα μοναδικά φυσικά τοπία της, με την πλούσια και σπάνια πανίδα και χλωρίδα.
Εκτός από το project της Sierra de Foncuberta (το οποίο σχεδιάζεται σε μια περιοχή που οι κάτοικοι της διεκδικούν να ενταχθεί στο δίκτυο natura) υπάρχει και το προτεινόμενο ορυχείο του Corcoesto, που βρίσκεται σε απόσταση 60 χιλιομέτρων από την Λα Κορούνια. Το ορυχείο αυτό προβλέπεται να είναι τεραστίων διαστάσεων, και η δημιουργία του απειλεί να καταστρέψει μια περιοχή η οποία είναι γεμάτη από στοές αρχαίων ορυχείων που ανάγονται στην εποχή της καθόδου των Κελτών στην περιοχή, αλλά και την Ρωμαιοκρατία. Μάλιστα ένα ορυχείο που ήδη είναι σε λειτουργεία κοντά στην περιοχή, θεωρείται υπεύθυνο για την άυξηση της συγκέντρωσης αρσενικού και άλλων επικίνδυνων για την υγεία ουσιών, που συχνά ξεπερνούν κατά πολύ τα επιτρεπτά όρια.
Η κυβέρνηση της Γαλικίας βοηθά
Η κυβέρνηση της Γαλικίας, και το τοπικό υπουργείο οικονομικών κάνουν ότι περνά από το χέρι τους για να προχωρήσουν οι συγκεκριμένες επενδύσεις. Ήδη έχει χορηγήσει άδειες εξόρυξης στην Καναδική εταιρία Goldquest για την περιοχή της Σιέρρα ντε Φονκουμπέρτα, ενώ άδεια εξόρυξης και εκμετάλλευσης για τα επόμενα 90 χρόνια έχει πάρει και μια άλλη καναδική εταιρία, η Edgewater που εποφθαλμιά τα κοιτάσματα του Corcoesto. Η ίδια η κυβέρνηση λέει ότι η επένδυση του Corcoesto θα δημιουργήσει χίλιες θέσεις εργασίας, τόσο στο ορυχείο, όσο και σε χώρους έμμεσα συνδεδεμένους με αυτό, ενώ η Edgewater παρουσιάζει μια πιο “συντηρητική” εκτίμηση που μιλά για 271 θέσεις εργασίας που θα ανοίξουν άμεσα και «αρκετές άλλες θέσεις εργασίας που θα ανοίξουν κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του ορυχείου». Αντίστοιχα είναι λίγο – πολύ και τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται και για τα υπόλοιπα έργα που σχετίζονται με την εξόρυξη μετάλλων.
Η «ανάπτυξη» και οι «νέες θέσεις εργασίας», είναι το βασικό επιχείρημα των αρχών. Και μπορεί η Γαλικία, που να μην είναι η περισσότερο χτυπημένη από την ανεργία περιοχή της Ισπανίας, αλλά κι εκεί η ανεργία βρίσκεται σταθερά πάνω από 22% στον γενικό πληθυσμό, ενώ φτάνει το 45% στους νέους– και γι’ αυτό ένα κομμάτι της κοινής γνώμης είναι φυσικό να παρασύρεται από την κυβερνητική προπαγάνδα. Παρ’ όλα αυτά, με τις μνήμες από την βύθιση του δεξαμενόπλοιου Prestige, που έπληξε τις ακτές της περιοχής το 2002 και την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσε να είναι ακόμα νωπές, ένα μεγάλο τμήμα της τοπικής κοινωνίας δεν πείθεται από όσα λέει η κυβέρνηση.
Αντίσταση
Από τις αρχές του 2011, οπότε και ανακοινώθηκαν οι προθέσεις της τοπικής κυβέρνησης σε σχέση με τις επενδύσεις εξόρυξης, σχεδόν αυτόματα οργανώθηκαν ενημερωτικές εκστρατείες ενάντια στα ορυχεία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την καμπάνια «salvemosgalicia» (σώζουμε τη Γαλικία) (www.salvemosgalicia.org) (#salvemosgalicia στο twitter). Μέσα από αυτές οργανώθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις στις περισσότερες πόλεις της περιοχής κατά τη διάρκεια του Μαϊου, ενώ στις 2 Ιουνίου περίπου 30.000 άτομα διαδήλωσαν έξω από την έδρα της τοπικής κυβέρνησης (Tiunta de Galicia) στο Santiago De Compostela.
Γαλικία – Χαλκιδική ίδια η εκμετάλλευση, ίδιος και ο αγώνας
Οι ακτιβιστές από την Γαλικία συνδέουν τον αγώνα των κατοίκων της Ιερισσού και των χωριών γύρω από τις Σκουριές με τον δικό τους αγώνα. Όπως έγραψε η τοπική εφημερίδα «Xornal do Galicia»(Ημερισία της Γαλικίας) «Οι Σκουριές είναι ο καθρέφτης του Corcoesto». Οι ντόπιοι ακτιβιστές, το κίνημα, η τοπική κοινωνία βλέπουν στις Σκουριές της Χαλκιδικής το μέλλον, αν όχι το παρόν της περιοχής τους. Ούτως η άλλως, τόσο τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν εταιρίες και κυβέρνηση, όσο και η βιασύνη της τοπικής κυβέρνησης για την υλοποίηση των έργων, θυμίζουν έντονα τις αντίστοιχες ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης, όσο και της εταιρίας El Dorado Gold σε σχέση με τα έργα στις Σκουριές.
Το πρόβλημα της ανεργίας δεν λύνεται με έργα τα οποία καταστρέφουν τις ήδη υπάρχουσες θέσεις εργασίας. Η ανεργία στην περιοχή μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με την δημιουργία και την ενίσχυση των θέσεων εργασίας σε πιο «παραδοσιακούς» τομείς της τοπικής οικονομίας που έχουν ελάχιστο αντίκτυπο στο περιβάλλον, όπως η ελεγχόμενη και περιβαλλοντικά ευαίσθητη υλοτομία, ο τουρισμός, και η αλιεία και η βιομηχανία που στηρίζεται σ’ αυτούς τους τομείς. Επίσης η μόνη πραγματική ανάπτυξη για τους λαούς θα έρθει μόνο όταν οι ίδιοι θα μπορούν να αποφασίζουν για το πως θα αξιοποιούν τους φυσικούς πόρους, με βασικό κριτήριο την προστασία του περιβάλλοντος και το όφελος των τοπικών κοινωνιών.
