Διασκευή άρθρου του Rob Jones, από το site της ISA (Διεθνής Σοσιαλιστική Εναλλακτική)
Στο επίκεντρο της πανδημίας στη Ρωσία, βρίσκεται η Μόσχα, μια πόλη με πληθυσμό που πλησιάζει τα 15 εκατομμύρια και στην οποία έχουν καταγραφεί πάνω από τα μισά κρούσματα της χώρας. Ωστόσο, ο επίσημος αριθμός των νεκρών είναι μικρός σε σύγκριση με άλλες χώρες. Η πραγματικότητα είναι ότι ενώ το Υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται πως η καταγραφή των θυμάτων είναι απόλυτα ακριβής, (μέχρι τις 19/5 λίγο πάνω από 2.700) πολλοί αμφισβητούν αυτά τα στοιχεία.
Ακόμη και ο δήμαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιάνιν, ένας από τους αξιωματούχους που ορίστηκαν αρμόδιοι για την παρακολούθηση της πανδημίας, ισχυριζόταν πρόσφατα ότι μόνο στην πρωτεύουσα υπήρχαν περίπου 300.000 κρούσματα (όταν η επίσημη καταγραφή για το σύνολο της χώρας στις 19/5 είναι 291.000).
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, στη Μόσχα, περίπου το 60% των ασθενών με κορονοϊό που πεθαίνουν, καταγράφονται ως θάνατοι από άλλη αιτία. Τουλάχιστον βέβαια στην πρωτεύουσα, υπάρχει ένα σχετικά σύγχρονο σύστημα υγείας και καταγραφής. Για άλλες περιοχές της χώρας όμως, οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι τουλάχιστον ανεπαρκείς.
Σε κάποιους από τους αμέτρητους ορεινούς οικισμούς, όπου ο πληθυσμός αποτελείται κατά βάση από ηλικιωμένους και όπου κατά κανόνα δεν υπάρχουν οργανωμένες υπηρεσίες υγείας, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το ένα τρίτο, έως και το 50% έχει προσβληθεί από τον ιό.
Ένας γιατρός από μια ορεινή κοινότητα έστειλε ένα βίντεο – έκκληση στις αρχές, στο οποίο εξηγούσε ότι ενώ σε κανονικές συνθήκες γίνονται κατά μέσο όρο δεκαπέντε κηδείες το χρόνο, μέσα στο Μάρτη και τον Απρίλη έγιναν συνολικά 12. Σε μια άλλη μικρή πόλη 21.000 κατοίκων, ένας γιατρός έκανε πρόσφατα την εκτίμηση ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει μολυνθεί. Στην πόλη Μαχατσκάλα, οι γιατροί του τοπικού νοσοκομείου αναφέρουν ότι μόνο το 20-30% των υγειονομικών βρίσκονται στις θέσεις εργασίας τους, ενώ αν καλέσει κάποιος ασθενοφόρο πρέπει να περιμένει μέχρι και 24 ώρες! Ένας ασθενής μάλιστα, ενημερώθηκε από την υπηρεσία άμεσης βοήθειας ότι υπήρχαν 400 άτομα στην ουρά για ασθενοφόρο, πριν από αυτόν!
Σκληρή λιτότητα στην υγεία
Ένας σημαντικός αριθμός διασημοτήτων, όπως τραγουδιστές και ηθοποιοί, αλλά και ο εκπρόσωπος τύπου του προέδρου, βρέθηκαν θετικοί στον ιό. Όλοι τους έλαβαν την καλύτερη δυνατή φροντίδα στα νοσοκομεία της Μόσχας. Δε συνέβη όμως το ίδιο με τον υπόλοιπο πληθυσμό, δεδομένου ότι από το 2012 μέχρι σήμερα το σύστημα υγείας της χώρας δέχεται διαρκείς επιθέσεις και περικοπές. Εκατοντάδες νοσοκομεία έχουν κλείσει, ενώ ο αριθμός του υγειονομικού προσωπικού έχει πέσει περίπου στο μισό. Μόνο στη Μόσχα, οι νοσοκομειακές κλίνες για μολυσματικές ασθένειες που το 2012 ήταν 4.800, έχουν μειωθεί κατά 2.200. Έχει κλείσει ένα ολόκληρο νοσοκομείο με αποκλειστικό αντικείμενο τη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών με 570 κλίνες.
Σήμερα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση, δευτεροετείς και τριτοετείς φοιτητές ιατρικής στέλνονται στα νοσοκομεία, όπου δουλεύουν εξαντλητικά, χωρίς μισθό. Στην περίπτωση του νοσοκομείου Kommunarko στη Μόσχα, οι φοιτητές μπορεί να δουλεύουν μέχρι 24ωρες βάρδιες, ενώ αντιστοιχεί ένας φοιτητής ιατρικής και ένας νοσηλευτής σε 60 ασθενείς.
Σε πολλές περιπτώσεις, μέλη του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού αρνούνται να εργαστούν κάτω από αυτές τις εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες, ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα από διαμαρτυρίες εργαζομένων στην υγεία, στους οποίους η κυβέρνηση υποσχέθηκε έκτακτα οικονομικά βοηθήματα μεταξύ 300 – 1000 ευρώ. Μέχρι σήμερα ωστόσο, έχει καταβληθεί μόλις το 20% αυτών των «μπόνους». Όσο για τους γιατρούς που αναγκάστηκαν να μπουν σε καραντίνα μετά από επαφή με ασθενείς από κορονοϊό, είδαν τους μισθούς τους να περικόπτονται! Ένας γιατρός κατήγγειλε ότι ενώ ο κανονικός του μισθός είναι περίπου 450 ευρώ το μήνα, πήρε μόλις 180 επειδή αναγκάστηκε να μπει σε καραντίνα για δύο εβδομάδες. Άλλοι αναφέρουν ότι η «αύξηση» που πήραν ήταν μόλις 10 ευρώ.
Το καθεστώς σε κρίση
Ήδη πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, η δημοτικότητα του Πούτιν βρισκόταν σε καθοδική πορεία, όπως και η οικονομία. Το Κρεμλίνο βρισκόταν στη διαδικασία αλλαγής του Συντάγματος προκειμένου να παραταθεί το χρονικό όριο κατά το οποίο θα μπορούσε ο Πούτιν να συνεχίσει να κυβερνάει. Η διαδικασία γι’ αυτές τις αλλαγές είχε οριστεί για τις 22 Απρίλη. Τους πρόλαβε όμως ο κορονοϊός, για τον οποίο όλο το προηγούμενο διάστημα έλεγαν ότι δεν πρόκειται να επηρεάσει τη Ρωσία! Την ώρα που ο ιός εξαπλωνόταν στην Ιταλία, τα μέσα ενημέρωσης στη Ρωσία έλεγαν στον κόσμο ότι το κράτος ήταν έτοιμο να αντιμετωπίσει την «εξωτερική επίθεση».
Την ίδια ώρα εργοδότες απαγόρευαν στους εργαζόμενους να δουλέψουν από το σπίτι, λέγοντας ότι ο ιός δεν υπάρχει πραγματικά. Οι στρατιωτικές παρελάσεις για τα 75 χρόνια από το τέλος του πολέμου έγιναν κανονικά με αποτέλεσμα, όπως υπολογίζεται, να μολυνθούν από τον ιό περίπου 400 στρατιώτες. Ακόμη όμως κι όταν το καθεστώς αναγκάστηκε να επιβάλει καραντίνα, η Εκκλησία αρνήθηκε να παραδεχτεί την ανάγκη της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Οι τελετές του Πάσχα, που στη Ρωσία γιορτάστηκε στις 19 Απρίλη έγιναν κανονικά. Ο αρχιερέας Σμιρνώφ μάλιστα, διαβόητος για τις αντιδραστικές, σεξιστικές του αντιλήψεις, έφτασε στο σημείο να πει ότι ο ιός ήταν «ένα εξαιρετικά χρήσιμο φαινόμενο, καθώς αυτοί που θυσίασαν τη ζωή τους βοήθησαν άλλους να καταλάβουν σημαντικές χριστιανικές αξίες». Λίγο μετά αυτές τις δηλώσεις, αρρώστησε και ο ίδιος.
Μια «εβδομάδα χωρίς δουλειά»
Κάποια στιγμή προς τα τέλη του Μάρτη, το Κρεμλίνο αναγκάστηκε να πάρει μέτρα. Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι από τις 28 Μαρτίου και για επτά ημέρες, όλοι οι εργαζόμενοι, εκτός από αυτούς στους τομείς που δε μπορούσαν να σταματήσουν να λειτουργούν θα έπαιρναν πληρωμένη άδεια, σε αυτό που ονομάστηκε «βδομάδα χωρίς δουλειά», με την κυβέρνηση να στηρίζει οικονομικά κάποια τμήματα των εργαζομένων. Η «εβδομάδα χωρίς δουλειά» τελικά επεκτάθηκε και τερματίστηκε στις 12 του Μάη, την ημέρα δηλαδή που ανακοινώθηκε ο μεγαλύτερος μέχρι τότε αριθμός κρουσμάτων!
Επιθέσεις στις ελευθερίες
Το καθεστώς χρησιμοποιεί την πανδημία για να επεκτείνει την παρακολούθηση των πολιτών, βάζοντας στο στόχαστρο ιδιαίτερα αυτούς που αναπτύσσουν κινηματική δράση, ή έχουν συμμετάσχει σε διαμαρτυρίες. Η έξοδος από το σπίτι χωρίς άδεια, μπορεί να καταλήξει σε βαριά πρόστιμα, όχι μόνο μετά από σύλληψη από την αστυνομία, αλλά και μετά από καταγραφή σε κάποια από τις πολλές κάμερες παρακολούθησης στους δρόμους. Σήμερα το καθεστώς απειλεί ότι μετά το τέλος της κρίσης του κορονοϊού, το σύστημα παρακολούθησης θα παραμείνει, ενώ η αστυνομία έχει πλέον την άδεια να σταματά και να κάνει έρευνα σε οποιοδήποτε όχημα κινείται.
Ένα από τα τελευταία μέτρα που πέρασε είναι ο νόμος ενάντια στη «διάδοση ψευδών ειδήσεων» σε σχέση με τον ιό. Στην πραγματικότητα βέβαια πρόκειται για νόμο λογοκρισίας, καθώς οι ποινές που προβλέπονται για δημοσιογράφους που τολμούν να πουν ότι ο αριθμός των θανάτων είναι μεγαλύτερος από τον επίσημο, ή ότι δε δίνονται επαρκή μέτρα προστασίας, κυμαίνονται από βαριά πρόστιμα, μέχρι πενταετή φυλάκιση.
Επιστροφή στην κανονικότητα;
Ανακοινώνοντας το τέλος της «εβδομάδας χωρίς δουλειά» στο διάγγελμα του στις 11 του Μάη ο Πούτιν μίλησε για επιστροφή στην κανονικότητα. Στην πραγματικότητα όμως τίποτα δεν είναι κανονικό. Είναι καθαρό ότι ο κορονοϊός δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί στη χώρα και ο αριθμός των κρουσμάτων και των νεκρών εξακολουθεί να αυξάνεται. Και όπως και στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, μετά το πρώτο κύμα, είναι πιθανό να έχουμε δεύτερο, ή και τρίτο.
Την ίδια ώρα η οικονομία βαδίζει με γρήγορους ρυθμούς προς μια νέα κατάρρευση, που σχεδόν σίγουρα θα είναι χειρότερη από αυτή του 2007-8. Η επίσημη ανεργία έχει αυξηθεί μέσα στους τελευταίους δύο μήνες κατά 750.000. Σε κάποιες περιοχές της χώρας η ανεργία βρίσκεται ήδη στο 20-30%, ενώ στο σύνολό της το βιοτικό επίπεδο της μεγάλης πλειοψηφίας του κόσμου καταρρέει.
Σαν αποτέλεσμα της προηγούμενης κρίσης, το 2009, πάνω από 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε 30.000 διαφορετικές κινητοποιήσεις. Αυτό το κύμα διαμαρτυρίας κόπασε το 2013 με την ανάπτυξη ενός πατριωτικού κύματος που ακολούθησε τα γεγονότα στην Ουκρανία και την κατάληψη της Κριμαίας. Τα τελευταία δύο χρόνια όμως, ιδιαίτερα ανάμεσα στη νεολαία αναπτύσσεται ένα σημαντικό ρεύμα αναζήτησης προς τα αριστερά. Πάνω σε αυτή τη βάση, η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική» (ISA στη Ρωσία) παλεύει για το χτίσιμο ενός μαζικού, μαχητικού κινήματος της νεολαίας και των εργαζομένων.
