Του Νίκου Κοκκάλη
Στις αρχές Φλεβάρη το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρουμανίας ένταξε την περιοχή της Ρόσια Μοντάνα στη λίστα των υποψήφιων Μνημείων της Ανθρώπινης Κληρονομιάς της UNESCO. Λίγες ήμερες πριν, είχε υπογράψει διάταγμα βάσει του οποίου η Ρόσια Μοντάνα θεωρείται Προστατευόμενη Περιοχή Ιστορικής Σημασίας. Αυτό το νέο, αποτελεί μια μεγάλη νίκη του κινήματος για τη διάσωση της περιοχής από την καταστροφική εξόρυξη χρυσού.
Ένα σύντομο ιστορικό
Το 1999, το Ρουμάνικο κράτος παραχώρησε την εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων της περιοχής στην εταιρεία «Rosia Montana Gold Corporation», μια κοινοπραξία ανάμεσα στον εξορυκτικό κολοσσό «Gabriel Resources» (που έχει το 80% των μετοχών) και το Ρουμανικό Δημόσιο (19%). Η σύμβαση έγινε με ιδιαίτερα ειδεχθείς όρους, σύμφωνα με τους οποίους η «RMGC» θα είχε την εκμετάλλευση 360 τόνων χρυσού και 1.600 τόνων αργύρου της περιοχής, για 16 χρόνια. Σχεδόν από την πρώτη στιγμή οι κάτοικοι της περιοχής αντιστάθηκαν στις διαθέσεις της «Gabriel Resources».
Μόλις ένα χρόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης, έγινε το πρώτο μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα στις όχθες του Δούναβη. Ένα φράγμα που συγκρατούσε 100.000 κυβικά μέτρα νερού (που περιείχε μεγάλες ποσότητες κυανίου από το τοπικό ορυχείο χρυσού) έσπασε, δηλητηριάζοντας με κυάνιο τον ποταμό, με αποτέλεσμα 2,5 εκατομμύρια Ούγγροι, Ρουμάνοι και Σέρβοι να μείνουν χωρίς πόσιμο νερό και με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής.
Συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο που ενέχει για τη ζωή τους η εξόρυξη χρυσού, οι κάτοικοι οργανώθηκαν και άρχισαν να κινητοποιούνται. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, το κίνημα ενάντια στην εξόρυξη μαζικοποιήθηκε ακόμη περισσότερο.
Το Κίνημα για τη Διάσωση της Ρόσια Μοντάνα
Από το Σεπτέμβρη του 2013 και για αρκετούς μήνες, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν στο Βουκουρέστι και άλλες πόλεις ενάντια στην αδειοδότηση της εξόρυξης από τη ρουμανική βουλή. Σε όλες τις πόλεις υπήρχαν μαζικές συνελεύσεις, με τη μεγαλύτερη, αυτή στην Πλατεία Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου να αριθμεί 20.000! Ήταν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην χώρα από το 1989!
Την ίδια εποχή, σε μια άλλη περιοχή, στο Pungesti της Ανατολικής Ρουμανίας, οι κάτοικοι έδιναν τη δική τους μάχη ενάντια στην πετρελαϊκή Chevron, που σχεδίαζε την εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου. Ο ηρωικός αγώνας τους (παρά την άγρια καταστολή από την αστυνομία) έληξε τον Οκτώβρη του 2013, με τη Chevron να αποσύρεται από την περιοχή. Αυτό το γεγονός έδωσε φτερά στο κίνημα της Ρόσια Μοντάνα και οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση. Εν τέλει το νομοσχέδιο δεν πέρασε, ενώ σταδιακά οι επόμενες κυβερνήσεις άρχισαν να υποκύπτουν στα αιτήματα του κινήματος για τη διάσωση της Ρόσια Μοντάνα.
Η πρόσφατη ένταξη της στις Προστατευόμενες Περιοχές Ιστορικής Σημασίας, αποτελεί το επιστέγασμα της νίκης ενός κινήματος με αξιοθαύμαστη αντοχή και επιμονή, το οποίο αποτελεί πλέον τμήμα της ιστορίας των αγώνων του ρουμανικού λαού!
