Δημοσιεύουμε ρεπορτάζ του Internationalist Standpoint από τη διεθνή συνάντηση της πρωτοβουλίας «Kazma Birak / Μας σκάβουν τον λάκκο / Don’t Dig» που έγινε στην Κωνσταντινούπολη. Μπορείτε να διαβάσετε το δελτίο τύπου εδώ.
Στις 31 Οκτωβρίου και στη 1 Νοέμβρη, το «Kazma Βirak», ο τουρκικός συντονισμός της διεθνούς πρωτοβουλίας κατά των εξορύξεων και του πολέμου στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία, διοργάνωσε διήμερη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν μια πολύ επιτυχημένη εκδήλωση που χαρακτηρίστηκε από την αποφασιστικότητα όλων των συμμετεχόντων να συνεχίσουν και να προωθήσουν αυτόν τον αγώνα.
***
Την πρώτη ημέρα, περισσότερα από 50 άτομα που εκπροσωπούσαν διαφορετικά περιβαλλοντικά κινήματα και συλλογικότητες που συμμετέχουν στην εκστρατεία στις 3 χώρες, συμμετείχαν στη συζήτηση με τίτλο «Η καταστροφή των ορυκτών καυσίμων και οι προοπτικές ενός πολέμου».
Πέντε μέλη της πρωτοβουλίας, από την Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο, παρουσίασαν την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σε κάθε χώρα και στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, σχετικά με τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου και τον κίνδυνο πολέμου.
Η ενεργειακή κρίση δημιουργεί στην πραγματικότητα νέες προκλήσεις για τους εργαζόμενους σε όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, αλλά και αλλαγές στις εξελίξεις γύρω από τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου στην περιοχή μας. Παρόλο που το φυσικό αέριο που βρίσκεται στα όρια των ελληνικών και κυπριακών ΑΟΖ (Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες) δεν έχει ακόμα αρχίσει να εξορύσσεται, η ενεργειακή κρίση δίνει νέα κίνητρα στις άρχουσες τάξεις για την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για την κατασκευή τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου και αγωγών φυσικού αερίου που την προηγούμενη περίοδο είχαν ανασταλεί. Όλα αυτά τα έργα παρουσιάζονται φυσικά για μια ακόμα φορά ως έργα μείζονος εθνικής σημασίας.
Έτσι, τα έργα που την προηγούμενη περίοδο φάνηκε πως εγκαταλείφθηκαν από τις μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, είναι πολύ πιθανό να αναβιώσουν. Εκτός από τα κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων που ανακαλύφθηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο, ανάλογες προσπάθειες γίνονται νότια της Κρήτης και στη Δυτική Ελλάδα. Ο East Med, ο αγωγός που σχεδιάζεται να συνδέσει το Ισραήλ με την Κύπρο, την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, παραμένει προς το παρόν ως έργο μόνο στα χαρτιά, αλλά η συζήτηση για το αν θα διατηρηθεί αυτή η διαδρομή ή αν θα επιλεγούν εναλλακτικές διαδρομές, ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες συμμαχίες και συμφέροντα, είναι ανοιχτή.
Η επιδίωξη της ΕΕ να στραφεί σε νέες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου και να μην εξαρτάται από τις ρωσικές εξαγωγές, μετατρέπει την Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο σε σημαντικούς παίκτες. Στην Ελλάδα, το σχέδιο είναι να κατασκευαστούν τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου σε Αλεξανδρούπολη και Βόλο, περιοχές που είναι ήδη περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες από άλλες βιομηχανικές μονάδες. Τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου σχεδιάζεται να κατασκευαστούν και στην Τουρκία.
***
Σε αυτά τα σχέδια, δεν λαμβάνονται υπόψη ούτε η καταστροφή του περιβάλλοντος από τις εξορύξεις και τους αγωγούς, ούτε οι πιθανότητες ατυχημάτων που θα είναι καταστροφικές για το περιβάλλον, παρόλο που οι περιοχές που γίνονται οι έρευνες είναι σεισμογενείς. Επίσης δεν λαμβάνονται υπόψη ούτε οι επιπτώσεις στις τοπικές οικονομίες, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό και την αλιεία.
Η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Νέα Συμφωνία» και η λεγόμενη πράσινη μετάβαση που σχεδιάζει η ΕΕ, έχουν αποδειχθεί ένα ψέμα, καθώς οι καπιταλιστές της ΕΕ επιστρέφουν στα ορυκτά καύσιμα, ακόμη και στον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια. Η «πράσινη» στροφή τους ήταν στα σχέδιά τους μόνο όσο ήταν κερδοφόρα για τις άπληστες τσέπες τους και όσο δεν είχαν άλλες προτεραιότητες, όπως ο ανταγωνισμός με τη Ρωσία.
***
Οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που τα τελευταία χρόνια βρίσκονταν σε χαμηλά επίπεδα, αναζωπυρώθηκαν και εντάθηκαν από τη στιγμή που η Κύπρος ξεκίνησε τις έρευνες για φυσικό αέριο στην ΑΟΖ της. Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών αυτές κλιμακώθηκαν ραγδαία. Ο East Med και οι συμφωνίες που υπογράφονταν μετά από κάθε συμβόλαιο με τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, δεν έλαβαν υπόψη τα συμφέροντα της Τουρκίας.
Ήταν αφελές να πιστέψει κανείς ότι το τουρκικό καθεστώς θα δεχόταν αυτήν την κατάσταση αδιαμαρτύρητα, ή πως ακόμα χειρότερα το φυσικό αέριο που βρέθηκε θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη για την ειρήνη, όπως ισχυριζόταν η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά!
Αντίθετα, βλέπουμε τις τρεις χώρες σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών και να υπάρχουν στρατιωτικές εντάσεις πιο συχνά από πριν. Καμία από τις τρεις κυρίαρχες τάξεις, ούτε και οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, θέλουν έναν ολομέτωπο πόλεμο. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο μπορεί η σύγκρουση να περιοριστεί και να παραμείνει υπό έλεγχο. Και η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε να βασίσουμε τις ελπίδες μας σε αυτή την προοπτική.
Με τις εκλογές να πλησιάζουν στην Τουρκία, αλλά και στην Ελλάδα και τη νότια Κύπρο, η εθνικιστική ρητορική και οι εντάσεις αυξάνονται.
Τα προβλήματα δεν θα λυθούν και είναι αδύνατο να λυθούν όσο την ευθύνη την έχει η άρχουσα τάξη και όχι οι άνθρωποι της εργασίας.
Η πρωτοβουλία «Kazma Birak» είναι μια πολύτιμη εκστρατεία προς αυτή την κατεύθυνση. Τα τελευταία δύο χρόνια, κινήματα και περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο, έχουν αναλάβει δράση ενάντια στον πόλεμο και τις εξορύξεις. Παράλληλα χτίζουν γέφυρες αλληλεγγύης μεταξύ παρόμοιων κινημάτων στις τρεις χώρες.
***
Η συζήτηση στη συνάντηση ήταν πολύ πλούσια, με τους εκπροσώπους των κινημάτων να παρουσιάζουν την εμπειρία τους και να προβάλλουν ιδέες για το πώς μπορεί να επεκταθεί η συνεργασία: από τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη στην Ελλάδα και την προστασία του κοντινού κόλπου του Σάρου στην Τουρκία, μέχρι τον αγώνα ενάντια στα βιομηχανικά αιολικά πάρκα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Από τις μάχες κατά του φυσικού αερίου και του άνθρακα στη Ρουμανία, μέχρι τους περιβαλλοντικούς αγώνες κατά των υδροηλεκτρικών σταθμών στη Μαύρη Θάλασσα.
Είναι επιτακτική ανάγκη να αγωνιστούμε ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα και τις καταστροφικές πολιτικές του που ευθύνονται για τις πανδημίες, τη φτώχεια, την κλιματική καταστροφή και τους πολέμους. Να επεκτείνουμε την αλληλεγγύη μας και να οργανώσουμε κοινούς αγώνες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να περιγράψουμε την εναλλακτική λύση για την οποία αγωνιζόμαστε.
***
Τη δεύτερη ημέρα, τα μέλη της «Kazma Birak» συμμετείχαν σε μια εσωτερική συζήτηση για το πώς μπορεί να προχωρήσει η εκστρατεία. Υπήρξε μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων που οδήγησε σε κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θα οργανωθούμε και πώς θα δράσουμε το επόμενο διάστημα. Οι ιδέες αυτές θα μεταφερθούν στις ομάδες της κάθε χώρας, προκειμένου να συζητηθούν και να αποφασιστούν.
Ήταν μια πολύ σημαντική συνάντηση της εκστρατείας «Kazma Birak». Μετά από δύο χρόνια που οι συναντήσεις και η οργάνωση των δράσεών μας γινόταν κυρίως διαδικτυακά, αυτή η συνδιάσκεψη ήταν η δεύτερη, μετά τη συνάντηση στην Αθήνα τον περασμένο Μάιο, όπου τα μέλη των περιβαλλοντικών κινημάτων είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να συζητήσουμε από κοντά.
***
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μετά την 3η διάσκεψη για τη Συμφωνία για το Κλίμα των Λαών, που πραγματοποιήθηκε στις 28-30 Οκτωβρίου, στην οποία συμμετείχαν επίσης μέλη της Kazma Birak και συναντήθηκαν με περιβαλλοντικούς ακτιβιστές από όλη την Τουρκία. Εμπνευστήκαμε από τους αγώνες τους που πραγματοποιούνται κάτω από το σκληρό καταπιεστικό καθεστώς της Τουρκίας. Μετά τη συνάντηση της «Kazma Birak», πραγματοποιήθηκε επίσης ένα συνέδριο για την οικοκτονία (όρος που προκύπτει από τις λέξεις eco (οικολογικό) και genocide (γενοκτονία) και έχει οριστεί ως οι «παράνομες πράξεις που διαπράττονται με γνώση ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα να προκληθούν σοβαρές, είτε εκτεταμένες, είτε μακροπρόθεσμες ζημιές στο περιβάλλον»).
Και οι δύο εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε ένα παλιό εργοστάσιο φυσικού αερίου, το μουσείο Gazhane, το οποίο μετατράπηκε σε δημόσιο χώρο μετά από χρόνια αγώνα από τα τοπικά κινήματα. Οι κάτοικοι της περιοχής κατάφεραν να υποχρεώσουν το κράτος να το παραχωρήσει στον Δήμο και σε συνεργασία με το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης να το ανακαινίσουν. Τώρα είναι ένας ανοιχτός χώρος που όλοι οι κάτοικοι μπορούν να τον αξιοποιήσουν. Περιλαμβάνει ένα μουσείο ενέργειας, ένα μουσείο κλιματικής αλλαγής, γκαλερί, βιβλιοθήκη, κινηματογράφο, βιβλιοπωλείο και ένα μεγάλο αμφιθέατρο που όλα είναι ανοιχτά προς χρήση για κάθε συλλογικότητα.
Τα κινήματα που συναντήθηκαν σε αυτή τη σειρά συνδιασκέψεων, επανεπιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητα και το όραμά τους ότι με συλλογικούς αγώνες και αλληλεγγύη, υπάρχει δρόμος για να προχωρήσουμε στον αγώνα μας ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος και ενάντια στους κινδύνους του πολέμου μεταξύ των χωρών μας.
