Των Γιώργου Λυγουριώτη και Νίκου Αναστασιάδη
Άνω κάτω πάλι η Ευρώπη με τις πολιτικές εξελίξεις, που αντανακλούν την βαθιά κρίση στην οποία βρίσκεται το οικοδόμημα της ΕΕ. Αυτές τις μέρες διεξάγωνται οι εκλογές στην Γαλλία ενώ μόλις χτες η πρωθυπουργός της Αγγλίας ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές στις 8 Ιουνίου.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ν. Τούσκ μάλιστα, παρομοίασε την εξέλιξη με τις πρόωρες εκλογές στην Αγγλία με θρίλερ του Χίτσκοκ. Είναι φανερός ο εκνευρισμός των επιτελείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια και η κατάσταση φαίνεται να επιδεινώνεται συνεχώς, και δεν προλαβαίνουν να τρέχουν να σβήνουν φωτιές.
Η κατάσταση στην Αγγλία
Η Τερέζα Μέι κάλεσε σε εκλογές για έναν και μόνο λόγο, και αυτός είναι η αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη οργή της βρετανικής κοινωνίας.
Οι εργαζόμενοι υποφέρουν από την παρατεταμένη συμπίεση των μισθών τους εδώ και δεκαετίες. Οι περικοπές των παροχών αφήνουν εκατομμύρια κόσμου χωρίς αρκετά χρήματα για να τραφούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Πέρσι, 200.000 άνθρωποι εισήχθησαν στο νοσοκομείο λόγω υποσιτισμου. Η Παιδεία και η Υγεία αντιμετωπίζουν μεγάλες περικοπές. Η κρίση της στέγασης οξύνεται. Οι νέοι νόμοι ενάντια στα συνδικάτα δημιουργούν απογοήτευση και οργή μεταξύ των εργαζομένων που είναι μέλη σωματείων.
Η Μέι τον Σεπτέμβριο του ’16 δεσμεύτηκε δημοσίως ότι δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές. Βλέπουμε όμως τώρα μια στροφή 180 μοιρών. Η στροφή αυτή προκύπτει από τον φόβο των Συντηρητικών που βρίσκονται στην κυβέρνηση για την μικρή πλειοψηφία εδρών που έχουν στο κοινοβούλιο. Φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να περάσουν τα σκληρά αντεργατικά μέτρα με τα οποία θέλουν να συνδέσουν το Brexit.
Μάλιστα, πριν μερικά χρόνια (2011) ο τότε πρωθυπουργός Κάμερον μαζί με τον σύμμαχο του Κλέγκ (των Φιλελεύθερων) πέρασε ένα νόμο που έκανε πιο δύσκολη την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, προκειμένου να πετύχουν τον στόχο τους να παραμείνουν στην κυβέρνηση όσο το δυνατόν περισσότερο, και να δημιουργήσουν όρους για «κυβερνητική σταθερότητα». Τώρα η Μέι σπάει αυτή τη «συμφωνία» προκειμένου να ενισχύσει την κυβέρνηση της. Ελπίζει, με βάση τις δημοσκοπήσεις, ότι θα κερδίσει τις εκλογές με αυξημένη πλειοψηφία και ότι θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει το πραγματικό της πρόγραμμα, αυτό της σκληρής λιτότητας. Για άλλη μια φορά είναι φανερό, ότι οι «κανόνες» αλλάζουν, όταν πρόκειται να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των καπιταλιστών.
Το ρίσκο για τους Συντηρητικούς
Το ρίσκο για τη Μέι είναι μεγάλο. Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν στις 8 Ιουνίου και πολλά μπορεί να συμβούν μέχρι τότε. Η Μέι προσπαθεί να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του κόμματος της (που διχάστηκαν με το Brexit) και να τους στοιχήσει πίσω από την κυβέρνηση. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να το εγγυηθεί κανείς, καθώς κάποιοι μπορεί να στραφούν προς τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, που συνεχίζουν να υποστηρίζουν την ανάγκη να αναστραφεί το Brexit.
Επίσης, οι Συντηρητικοί είναι απίθανο να πάνε καλά εκλογικά στη Σκωτία. Το Σκωτζέζικο Εθνικό Κόμμα έχει ακόμα μαζική υποστήριξη και είναι πιθανό να διατηρήσει την εκλογική του βάση. Έτσι, η διαμάχη της Μέι με το Σκωτζέζικο Εθνικό Κόμμα σε σχέση με το αν θα γίνει 2ο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας μπορεί να γυρίσει μπούμεραγκ με τις πρόωρες εκλογές.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα συμπεράσματα από τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις- από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ολλανδία– είναι ότι οι ψηφοφόροι θέλουν να τιμωρήσουν το καπιταλιστικό κατεστημένο και τα κόμματά του. Οι υποψήφιοι που ισχυρίζονται ότι είναι ενάντια στο κατεστημένο μπορούν να έχουν μαζική απήχηση. Ο Μελανσόν στη Γαλλία, με ένα σχετικά αριστερό πρόγραμμα, έχει φτάσει στο 19% στις δημοσκοπήσεις και είναι πιθανό να περάσει ακόμη και στον δεύτερο γύρο. Αυτή η διεθνής τάση σίγουρα θα χτυπήσει και τους Συντηριτικούς.
Πως μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για ένα brexit των εργαζομένων
Ο Τζέρεμι Κόρμπιν έχει ήδη δηλώσει ότι οι Εργατικοί δεν θα φέρουν αντίρρηση στην προκήρυξη των εκλογών (χρειάζονται ψήφοι των βουλευτών και των 2 μεγάλων κομμάτων για να προκηρυχθούν οι εκλογές).
Οι πρόωρες εκλογές θα παίξουν καθοριστικό ρόλο και στις εξελίξεις μέσα στο Εργατικό Κόμμα. Εκεί μαίνεται ένας πόλεμος ανάμεσα στην δεξιά πτέρυγα του κόμματος (που ελέγχει τα όργανα και την κοινοβουλευτική ομάδα) και την πτέρυγα του προέδρου Κόρμπιν (που έχει την πλειοψηφία στα μέλη των τοπικών οργανώσεων). Ο Κόρμπιν εκλέχτηκε στην ηγεσία του κόμματος παρά την λυσσαλέα αντίδραση της δεξιάς πτέρυγας, ενώ έχει ήδη αποτρέψει 2 προσπάθειες πραξικοπηματικής αποπομπής του. Το κατάφερε αυτό γιατί βασίστηκε:
- στις δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη που γράφτηκαν στο κόμμα μετά την εκλογή του (και είναι κατά πλειοψηφία φρέσκα λαϊκά στρώματα) και
- στον ενθουσιασμό που προκάλεσε το πρόγραμμα που υποστήριζε, ένα πρόγραμμα ενάντια στη λιτότητα και (τουλάχιστον στα λόγια) υπέρ του σοσιαλισμού.
Είναι σαφές ότι μεγάλο κομμάτι της δεξιάς ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος καλοβλέπει τις εκλογές αυτές, επειδή πιστεύουν ότι ο Κόρμπιν θα χάσει (αυτή τη στιγμή είναι 18 μονάδες πίσω στις δημοσκοπήσεις) και θα μπορέσουν να βάλουν στην ηγεσία κάποιον που είναι ξεκάθαρα υπέρ του καπιταλισμού και της λιτότητας.
Είναι σαφές ότι ο μόνος τρόπος για να κερδίσουν οι Εργατικοί τις εκλογές αυτές είναι με ένα πρόγραμμα που θα υποστηρίζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων.
Αν ο Κόρμπιν βάλει μπροστά τις πολιτικές που τον ώθησαν αρχικά στην ηγεσία του Εργατικού Κόμματος όπως:
- η άμεση εισαγωγή του κατώτατου μισθού στις £10 την ώρα
- η δωρεάν εκπαίδευση για όλους
- η μαζική οικοδόμηση σπιτιών και η εθνικοποίηση των σιδηροδρομικών και ενεργειακών εταιρειών
και αν αυτά συνδιαστούν με τον άμεσο τερματισμό των περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες και την δέσμευση για άμεση εθνικοποίηση των βασικών τομέων της οικονομίας τότε και μόνο τότε υπάρχει η δυνατότητα να συσπειρώσει μαζικά τα λαϊκά στρώματα γύρω του.
Αυτά τα αιτήματα φυσικά για να πραγματοποιηθούν πρέπει να συνδεθούν με την ανάγκη για θεμελιώδη κοινωνική αλλαγή, για μια σοσιαλιστική κοινωνία που λειτουργεί προς το συμφέρον της πλειοψηφίας και όχι για τα κέρδη των λίγων.
Τις επόμενες μέρες θα φανεί πιο ξεκάθαρα η δυναμική των πραγμάτων. Η διαρκής μέχρι τώρα υποχωρητικότητα του Κόρμπιν απέναντι στην δεξιά πτέρυγα δημιουργεί απογοήτευση στα στρώματα που τον υποστηρίζουν και αποκαλύπτει σταδιακά την χρεωκοπία της συμβιβαστικής στρατηγικής που έχει επιλέξει.
Οι εκλογές βέβαια δεν πρέπει να οδηγήσουν στο σταμάτημα των κινητοποιήσεων που είναι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο. Η εκστρατεία για την υπεράσπιση της Υγείας θα πρέπει να συνδεθεί με το μαζικό κίνημα που ξεκίνησε με την πανεθνική διαδήλωση στις 4 Μαρτίου. Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να καλέσει μια δεύτερη διαδήλωση, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ώστε να κινητοποιήσει εκατομμύρια στους δρόμους ενάντια στους Συντηρητικούς και για την υπεράσπιση του συστήματος Υγείας.
Οι εξελίξεις στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ σημαντικές, καθώς φαίνεται το αδιέξοδο των καπιταλιστών στην αντιμετώπιση της κρίσης. Είναι αναπόφευκτο να επηρεαστούν όλες οι χώρες της Ευρώπης από αυτές, καθώς και συνολικά το οικοδόμημα της ΕΕ που αυτή τη στιγμή μπάζει από παντού.
