Του Ανδρέα Παγιάτσου. Μέρος α’
Η πορεία της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται όλο και πιο καθαρή, ακόμα και σε αυτούς που είχαν πολύ μεγάλες ελπίδες ότι θα επέφερε τις μεγάλες ανατροπές που χρειάζονται: ακολουθεί μια όλο και περισσότερο συμβιβαστική πολιτική, σταδιακής προσαρμογής στις απαιτήσεις της άρχουσας τάξης. Η πολιτική κατεύθυνση που κυριαρχεί είναι η γραμμή «Δραγασάκη» που συνειδητά επιζητεί διαχείριση της κρίσης στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, χωρίς δηλαδή σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα, την άρχουσα τάξη και την Τρόικα.
Οι «παλιές» θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ παραμερίζονται ή αποσιωπούνται, τροποποιούνται ή αντικαθίστανται. Αν θέλει κάποιος να κατανοήσει τι ακριβώς θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στην προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς (που έχει ήδη δρομολογηθεί από τη μαζική στροφή της κοινωνίας προς τον ΣΥΡΙΖΑ) πρέπει να παρακολουθήσει τις δημόσιες θέσεις και τοποθετήσεις των ηγετικών του στελεχών κι όχι το τι γράφουν κάποια από τα κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για παράδειγμα, θα δούμε κατά κόρον αναφορές στον σοσιαλισμό. Καλό αυτό, μόνο που καθόλου δεν επαρκεί. Γιατί αν οι πολιτικές που θα εφαρμόσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς, αποδέχονται στην πράξη τη συνέχιση της κυριαρχίας του κεφαλαίου και των δυνάμεων της αγοράς, τότε όσες αναφορές και να γίνονται στον σοσιαλισμό δεν αποτελούν παρά μια όμορφη ευχή που δεν πρόκειται να εκπληρωθεί ποτέ! Ίσως «κάπου, κάποτε, από κάποιους άλλους…» αλλά όχι άμεσα για να δοθούν λύσεις στα εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα!
Η πάλη για μια σοσιαλιστική κοινωνία δεν αποτελεί «προσευχή» αλλά έχει νόημα ακριβώς επειδή στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος δεν μπορεί να υπάρξει καμία λύση στην καταστροφική οικονομική και κοινωνική κρίση που ζούμε!
Όσοι στην Αριστερά γενικά και στον ΣΥΡΙΖΑ ειδικά, επιχειρούν να δώσουν «λύσεις» στα εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα και οικονομικά αδιέξοδα, στηριγμένοι στις «δυνάμεις της αγοράς» και το μεγάλο κεφάλαιο, θα αποτύχουν παταγωδώς!
Θα γίνουν οι ίδιοι συστατικό στοιχείο της κρίσης και της σήψης, θα προκαλέσουν μια νέα ιστορική φθορά της Αριστεράς και θα αποξενώσουν τα λαϊκά στρώματα που στράφηκαν σ’ αυτούς γεμάτα ελπίδες.
Στοιχεία ενσωμάτωσης
Τα βασικά στοιχεία της πολιτικής γραμμής που όλο και περισσότερο κυριαρχεί στον ΣΥΡΙΖΑ τα έχουμε αναλύσει αρκετές φορές σε προηγούμενα άρθρα. Αυτό το φαινόμενο είναι κάτι που δεν είμαστε οι μόνοι που σημειώνουμε – μάλιστα η συζήτηση έχει ανοίξει όχι απλά στις γραμμές της Αριστεράς, αλλά συνολικά στην κοινωνία, με το 40% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με δημοσκόπηση της MARC1, να ζητά μια πιο ριζοσπαστική πολιτική από τον ΣΥΡΙΖΑ
Συνοπτικά μπορούμε να επαναλάβουμε τα ακόλουθα:
- Η δημόσια διατυπωμένη θέση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα του χρέους είναι η «επαναδιαπραγμάτευση» και όχι η διαγραφή του, αν όχι στο σύνολό του στο μεγαλύτερο του μέρος, όπως αναφέρουν οι διάφορες διακηρύξεις και προγραμματικά κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό δίνει την άνεση σε στελέχη όπως ο Γ. Μπαλάφας να δηλώνουν δημόσια και εμφατικά «εμείς αναγνωρίζουμε το χρέος» 2.
- Ο Γ. Δραγασάκης και άλλα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες»απέναντι στους πιστωτές – με άλλα λόγια θα επιδιώξει να αποφύγει συγκρούσεις με την Τρόικα.
- Η αρχική θέση του ΣΥΡΙΖΑ για ακύρωση των Μνημονίων έχει μετατραπεί σε «πολιτική καταγγελία του Μνημονίου». Άλλο όμως το να καταγγέλλεις πολιτικά και άλλο το να καταργείς στην πράξη και με νόμο τα Μνημόνια.
- Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητούν ακόμα και την επαναφορά του βασικού μισθού στα προ μνημονίου επίπεδα θέτοντας σαν προϋπόθεση «στο βαθμό που το επιτρέπει η κατάσταση της οικονομίας».
- Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος έχει μετατραπεί σε «δημόσιο έλεγχο». Αυτό που απαιτείται όμως δεν είναι «δημόσιος έλεγχος» που θεωρητικά ισχύει και σήμερα αλλά δημόσια ιδιοκτησία. Αυτό εξάλλου είναι και το νόημα της λέξης «εθνικοποίηση.
- Η θέση για επανεθνικοποίηση των ΔΕΚΟ που έχουν ιδιωτικοποιηθεί, έχει εγκαταλειφθεί (την αναφέρουν μόνο στελέχη της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ). Έχει εμφανιστεί μια «νέα» θέση για την «εθνικοποίηση των φυσικών μονοπωλίων» (…).
- Η θέση για εθνικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας έχει επίσης εξαφανιστεί από το δημόσιο λόγο των πιο επιφανών στελεχών!
- Μαζί μ’ αυτή τη θέση εξαφανίστηκε και οποιαδήποτε αναφορά σε κοινωνικό και εργατικό έλεγχο και διαχείριση κάτι στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έδινε στο παρελθόν ιδιαίτερη προσοχή (με δεδομένη τη διαφθορά που μαστίζει το δημόσιο και λαμβάνοντας ειδικά υπόψη τη σήψη που έβγαλε στην επιφάνεια η υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ).
- Και, έχοντας εξαφανιστεί, οι θέσεις αυτές δεν θα μπορούσαν παρά να αντικατασταθούν από ιδέες όπως τις «κοινές επενδύσεις και επιχειρήσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» που θα φέρουν, υποτίθεται, ανάπτυξη και θα δημιουργήσουν, υποτίθεται, θέσεις εργασίας…. Ούτε κατά διάνοια βέβαια οποιαδήποτε αναφορά στο δημόσιο τομέα σαν κινητήριο μοχλό της οικονομίας και πολύ περισσότερο στο σχεδιασμό της οικονομίας μέσα από δημοκρατικά ελεγχόμενες και διαχειριζόμενες δημόσιες επιχειρήσεις και εθνικούς φορείς ανά κλάδο, βιομηχανία κοκ.
Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει κι άλλα, ανάμεσα στα οποία το γεγονός ότι δεν προβάλλεται από τον ΣΥΡΙΖΑ μια συγκεκριμένη πρόταση για κλιμάκωση των εργατικών και λαϊκών αγώνων για ανατροπή των πολιτικών και πτώση της κυβέρνησης.
Η ουσία είναι ότι η τάση «προσαρμογής» στις πιέσεις της άρχουσας τάξης αρχίζει, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, να γίνεται εμφανής ακόμα και σε πλατιά λαϊκά στρώματα. Στα κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ –επαναλαμβάνουμε– θα βρει κανείς πολλά σημεία που να δηλώνουν πίστη σε ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα ρήξης με το σύστημα κοκ, αλλά αυτό που έχει πραγματική αξία είναι ο λόγος της ηγεσίας, σήμερα, και οι πράξεις της, αύριο, όντας στην κυβερνητική εξουσία.
Οι πιο πάνω αμφισημίες και αντιφάσεις στις κορυφές του ΣΥΡΙΖΑ προκαλούν και σφοδρές συγκρούσεις στο εσωτερικό του, όπως σημειώθηκε στην πρόσφατη πανελλαδική σου συνδιάσκεψη3.
Να κλείσουμε αυτό το κομμάτι με μια σημαδιακή αναφορά: Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε πρόσφατα τη Λατινική Αμερική, για να συναντήσει τις κυβερνήσεις της Βραζιλίας και της Αργεντινής, αλλά όχι της Βενεζουέλας και της Βολιβίας. Οι Τσάβεζ και Μοράλες είναι οι εκλεγμένοι ηγέτες που σήμερα, παρά τις «ιδιομορφίες» και τα «όριά» τους, βρίσκονται στην αριστερά της διεθνούς πολιτικής σκηνής και βέβαια στο στόχαστρο του διεθνούς κεφαλαίου, των πολυεθνικών και των ιμπεριαλιστών.
Μαζί με το νέρωμα των θέσεων έρχονται και τα λαμόγια…
Η διαδικασία νερώματος του πολιτικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύεται από την σε μεγάλη έκταση είσοδο στον ΣΥΡΙΖΑ στελεχών του ΠΑΣΟΚ, συνοδευόμενων από τις προσωπικές τους ακολουθίες. Δεν μιλάμε βέβαια για τον κόσμο της κοινωνικής βάσης του ΠΑΣΟΚ, τα εργατικά και λαϊκά στοιχεία που ανακαλύπτουν, έστω «αργά», την προδοσία της ΠΑΣΟΚικής ηγεσίας και αναζητούν αριστερή διέξοδο. Μιλάμε για γνωστούς γραφειοκράτες-καιροσκόπους που πηδάνε σαν τα ποντίκια απ’ το καράβι που βουλιάζει με μοναδικό σκοπό να διατηρήσουν τις καρέκλες τους στα συνδικάτα, τους δήμους, κοκ.4
Όπως έχουμε εξηγήσει σε προηγούμενα άρθρα μας αυτό δεν είναι τυχαίο. Το νέρωμα των πιο αριστερών ριζοσπαστικών θέσεων λειτουργεί ακριβώς σαν «κράχτης», πάει χέρι-χέρι με την είσοδο αυτών των καιροσκόπων στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτό αναδιαμορφώνει τις ισορροπίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύοντας την «δεξιά» του πτέρυγα. Η τάση αυτή θα αξιοποιήσει την παρουσία τέτοιων στοιχείων στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για να ενισχύσει τη θέση της και για να απομονώσει τις διάφορες αριστερές συσπειρώσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι το μεγαλύτερο μέρος του Αριστερού Ρεύματος του ΣΥΝ, τα πιο ριζοσπαστικά τμήματα της ν. ΣΥΝ και της ΑΝΑΣΑ, το R-project και βέβαια τους πολλούς ανένταχτους αριστερούς αγωνιστές της βάσης.
Το τραγικό είναι ότι κάποια από τα αριστερά τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνειδητοποιούν το μέγεθος του κινδύνου. Για παράδειγμα κάποια στελέχη που πρόσκεινται στο Αριστερό Ρεύμα του ΣΥΝ προωθούν για ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ συνδικαλιστικά στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, «δηλωμένους» γραφειοκράτες και απεργοσπάστες5 σε μια προσπάθεια ( θα μπορούσε ίσως να φανταστεί κάποιος;) να ενισχύσουν τη θέση τους απέναντι στην επίσημη συνδικαλιστική γραφειοκρατία που κυριαρχεί στη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι μ’ αυτό τον τρόπο δεν φτιάχνουν μια μαχητική, ριζοσπαστική ΓΣΕΕ, ούτε ενισχύουν τις δικές τους θέσεις οπουδήποτε, αλλά απλά αντικαθιστούν μια ξεφτιλισμένη και συμβιβασμένη ηγεσία με μια δεύτερη γραμμή ξεφτιλισμένων και συμβιβασμένων συνδικαλιστών; Είναι απορίας άξιον…
Η κυρίαρχη πολιτική τάση στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ που μαζί με το ΕΚΜ (ΠΑΣΟΚικό τμήμα της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ) επιδιώκει μια «προοδευτική» πολιτική που να μην αμφισβητεί όμως τις βασικές λειτουργίες του καπιταλιστικού συστήματος, περιέχει εξαιρετικά μεγάλους κινδύνους για το εργατικό κίνημα και τα λαϊκά στρώματα, στην περίοδο στην οποία έχουμε εισέλθει. Ο κίνδυνος να αποτύχει μια κυβέρνηση της Αριστεράς να δώσει λύση, με την Χρυσή Αυγή να αποτελεί τη βασική αντιπολίτευση είναι παρών, κι όποιος τον αγνοεί απλά «ζει στον κόσμο του». Η προσέγγιση αυτών των πτυχών σε συνδυασμό με τα καθήκοντα της αριστεράς, κύρια μέσα αλλά και έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ, θα μας απασχολήσει στη συνέχεια του άρθρου, στο επόμενο τεύχος του «Ξ» και στο site, www.xekinima.org.
