Στις 14.2.2025, στον χώρο του Τακίμ, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Παλούκη, «Αρχειομαρξιστές οι άλλοι κομμουνιστές του Μεσοπολέμου» (εκδόσεις Ασίνη, 2020), την οποία παρακολούθησαν πάνω από 30 άτομα.
Ο Κώστας Παλούκης είναι διδάκτορας νεότερης ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και ασχολείται ερευνητικά με την ιστορία του εργατικού, συνδικαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος, την ιστορία των λιμένων και της λιμενεργασίας και την ιστορία των μικρομεσαίων. Είναι, επίσης, γνωστός αγωνιστής της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, με ενεργή συμμετοχή στο κίνημα ως μέλος του ΝΑΡ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του δημοτικού σχήματος Η Πόλη Ανάποδα.
Μιλώντας για το βιβλίο του, ο Κ. Παλούκης εξήγησε αρχικά τα κίνητρα που τον ώθησαν στο να ανασύρει από την αφάνεια και τη λήθη την περίπτωση των Αρχειομαρξιστών, μιας οργάνωσης που υποτιμήθηκε ή και δυσφημίστηκε. Μεταξύ αυτών ήταν αφενός η κυρίαρχη αλλά εσφαλμένα αποκλειστική ταύτιση της ιστορίας του ελληνικού εργατικού κινήματος και της ελληνικής Αριστεράς με την πορεία και τη δράση του ΚΚΕ, αφετέρου η σημαντική συνεισφορά της οργάνωσης των Αρχειομαρξιστών, παρά το σχετικά μικρό μέγεθος, στην κοινωνία και την εργατική τάξη, του τότε και του σήμερα. Εκτεταμένα αναφέρθηκε και στους στόχους που έθεσε ξεκινώντας τη διερεύνηση του θέματος, στο πλαίσιο της διδακτορικής του έρευνας, στις μεθοδολογικές του αρχές, σε αντιλήψεις άλλων διανοητών της Αριστεράς (π.χ. του Αγγ. Ελεφάντη) για τη μεσοπολεμική Αριστερά και τις τροτσκιστικές οργανώσεις, στα βασικά πολιτικά, ιδεολογικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της οργάνωσης των Αρχειομαρξιστών, στην κοινωνική σύνθεση των μελών της, στην έντονη και μαχητική συνδικαλιστική της δράση, στους κλάδους στους οποίους είχε σημαντική παρουσία (Ανάπηροι πολέμου, Αρτεργάτες, Υποδηματεργάτες, Φοιτητικό κίνημα κ.α.), στη διεθνιστική πτυχή της, στις ενδοαριστερές αντιπαραθέσεις, στη σχέση με την κοινωνική βάση του Αντιβενιζελισμού, αλλά και στις αντιφάσεις και τα λάθη στα οποία υπέπεσε, όπως και στα αίτια της διάλυσής της.
Για το βιβλίο μίλησε επίσης ο Γιάννης Γκλαρνέτατζης, πρόεδρος του Σωματείου Βιβλίου-Χάρτου Θεσσαλονίκης, χαρακτηρίζοντάς το «βιβλίο αναφοράς». Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις οργανωτικές μορφές της οργάνωσης, στη στάση του ΚΚΕ απέναντί της, στη σχέση της με τον Βενιζελισμό και το φεμινιστικό κίνημα της εποχής, στην υλική παρουσία της στη Θεσσαλονίκη (περίπτερα), αλλά και στην ενδιαφέρουσα ιστορία της Ωραιοζήλης Λεβή, κόρης πλούσιου εργοστασιάρχη, που έγινε εργάτρια και οργανώθηκε στους Αρχειομαρξιστές, από έρωτα, σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, αλλά, κατά την ίδια, λόγω συνειδητής ιδεολογικής στράτευσης στην Αριστερά.
Στη συνέχεια ακολούθησε ζωηρή συζήτηση με το κοινό και διατυπώθηκαν ερωτήσεις προς τους ομιλητές οι οποίες αφορούσαν στη σχέση Αρχειομαρξιστών και ΚΚΕ, στη σχέση της οργάνωσης με τη Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση και τον Τρότσκι, στη στάση λογοτεχνών και διανοουμένων του Μεσοπολέμου απέναντί της, κ.ά.
Κλείνοντας θα λέγαμε πως η μελέτη του Κ. Παλούκη διευρύνει σημαντικά την αντίληψή μας για την ιστορία της εγχώριας Αριστεράς, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας κατά τον Μεσοπόλεμο, συμβάλλοντας πράγματι στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και την αλλαγή του πολιτικού και ιστορικού παραδείγματος.
