Δημοσιεύουμε παρακάτω διασκευή άρθρου της Αντριάνα Κάζμαρεκ, μέλους της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής (Alternatywa Socjalistyczna, αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Πολωνία).
Από το 1993, η άμβλωση στην Πολωνία είναι νόμιμη μόνο σε περιπτώσεις βιασμού (τις πρώτες 12 εβδομάδες) ή όταν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία της εγκύου ή σε περίπτωση δυσπλασίας ή αθεράπευτης ασθένειας του εμβρύου.
Το νομοσχέδιο που θα συζητηθεί στη βουλή στις 15 του Απρίλη επιβάλει ακόμη μεγαλύτερους περιορισμούς, αφαιρώντας το δικαίωμα στην άμβλωση σε πιο προχωρημένο στάδιο της εγκυμοσύνης (πέραν των 12 εβδομάδων) για ιατρικούς λόγους. Το δικαίωμα αυτό, οι πολέμιοι του δικαιώματος στην επιλογή, το αποκαλούν «ευγονική άμβλωση». Πράγματι, οι συγγραφείς του νόμου του του 1993 είχαν ένα στοιχείο ευγονικής στις προθέσεις τους. Από τη μια μεριά, η απαγόρευση των αμβλώσεων τους βοηθούσε στο να έχουν με το μέρος τους την Καθολική Εκκλησία. Από την άλλη, η άρχουσα τάξη που σχεδίαζε την εφαρμογή της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, έχτιζε μια κοινωνία η οποία δεν ήταν σχεδιασμένη για να προσφέρει μια αξιοπρεπή ζωή σε όλους, συμπεριλαμβανομένου του να προσφέρει τα απαραίτητα μέσα υγείας και εκπαίδευσης για τα άτομα με αναπηρία. Παρόλα αυτά στην περίπτωση άμβλωσης, η έγκυος θα πρέπει να είναι η μόνη που θα αποφασίζει αν θα συνεχίσει με την εγκυμοσύνη της ή όχι, χωρίς η να χρειάζεται να λογοδοτήσει ή να εξηγήσει την απόφασή της σε κανέναν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που προωθούνται στην πολωνική Βουλή νομοσχέδια για τον περαιτέρω περιορισμό των γυναικείων αναπαραγωγικών δικαιωμάτων . Το 2016 έγιναν απόπειρες να περιοριστεί το δικαίωμα στην άμβλωση, να είναι δηλαδή νόμιμη μόνο στην περίπτωση κινδύνου της ζωής της εγκύου και να θεσπιστεί ποινή φυλάκισης μέχρι και 5 χρόνια στις γυναίκες που θα κατέφευγαν σε παράνομες εκτρώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν το ξέσπασμα ενός σημαντικού γυναικείου κινήματος, το οποίο κορυφώθηκε με την υιοθέτηση της μονοήμερης «γυναικείας απεργίας» και κατάφερε να εμποδίσει τα σχέδια των συντηρητικών πολιτικών. Από τότε μέχρι σήμερα, έχουμε τακτικές, αν και μικρότερης κλίμακας επιθέσεις στα δικαιώματα των γυναικών. Ένα παράδειγμα ήταν ο περιορισμός που εφαρμόστηκε στην πρόσβαση στο χάπι της επόμενης μέρας.
***
Η ακροδεξιά κυβέρνηση του «Νόμου και Δικαιοσύνης» εκλέχτηκε στη βάση ενός αντιδραστικού πολιτικού προγράμματος και έχει τη στήριξη του πιο συντηρητικού, θρησκευόμενου στρώματος της κοινωνίας. Βασίστηκε επίσης σε μια σειρά υποσχέσεις για την παραχώρηση «επιδόματος οικογενείας» της τάξης των 500 zl (110 ευρώ) το μήνα για κάθε παιδί, ένα μέτρο που θα αποτελέσει σημαντική βελτίωση των οικονομικών για πολλές οικογένειες. Αλλά παρόλη τη ρητορική τους υπέρ της οικογένειας και της δήθεν προστασίας των παιδιών, δεν υλοποιούν τα αιτήματα των δασκάλων και των κοινωνικών λειτουργών, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε δημόσια νοσοκομεία και παιδικούς σταθμούς, και τώρα η κρίση του κορονοϊού χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να περάσει ένας νόμος «αντιμετώπισης της κρίσης» που θα επιμηκύνει τις ώρες εργασίας, μειώνοντας έτσι το χρόνο που μπορούν οι εργαζόμενοι να περνούν με τις οικογένειές τους χειροτερεύοντας έτσι τα προβλήματα της φροντίδας των παιδιών.
Στις 15 του Απρίλη θα συζητηθεί ακόμη ένα νομοσχέδιο «για την προστασία των παιδιών και των νέων ενάντια στην σεξουαλική διαφθορά και εκφυλισμό» (η ειρωνεία είναι ότι το επόμενο θέμα συζήτησης στην ατζέντα είναι μια ρύθμιση η οποία επιτρέπει στους γονείς να παίρνουν τα παιδιά τους για κυνήγι). Πρόκειται για ένα νόμο που έρχεται δήθεν «από τους πολίτες», για να απαγορευτεί η σεξουαλική αγωγή. Στην πραγματικότητα, πίσω από το υπόμνημα που κατατέθηκε στη βουλή βρίσκεται μια αποκρουστική ομοφοβική εκστρατεία που βάζει τη σεξουαλική αγωγή, τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και τα ΛΟΑΤ+ άτομα στο ίδιο καλάθι.
Η εκστρατεία αυτή εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο αύξησης της ομοφοβίας. Οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι στο ένα τέταρτο της πολωνικής επικράτειας αποκαλούν τις περιοχές τους «Ζώνες καθαρές από τη ΛΟΑΤ ιδεολογία», ενώ ο αρχιεπίσκοπος πρόσφατα δήλωσε ότι «ο κορονοϊός είναι μόνο μία από τις σημερινές απειλές, όχι η χειρότερη, καθώς υπάρχουν επίσης πόλεμοι και η ιδεολογία του κοινωνικού φύλου».
***
Τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες στην Πολωνία έχουν κινητοποιηθεί και έχουν αρκετές φορές πετύχει να σταματήσουν κάποιες από τις επιθέσεις στα αναπαραγωγικά δικαιώματα, απαιτώντας τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων και ευκολότερη πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης. Αλλά αυτή τη φορά, ο εγκλεισμός δίνει στους συντηρητικούς ελευθερία κινήσεων. Αντίστοιχα, η πορεία περηφάνιας και το Queerowy Maj (Κουίρ Μάης, μια σειρά από εκδηλώσεις για τα ΛΟΑΤ δικαιώματα στην Πολωνία) έχουν αναγκαστικά ακυρωθεί.
Οι αγώνες των τελευταίων χρόνων έχουν δείξει ότι δεν μπορούμε να βασιστούμε στους αστούς πολιτικούς για τα αναπαραγωγικά μας δικαιώματα, αλλά και ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να διασφαλίσει το δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, η Σοσιαλιστική Εναλλακτική, πήρε την πρωτοβουλία για το χτίσιμο της καμπάνιας «ROSA», μέσα από την οποία συμμετέχει στα κινήματα διεκδίκησης των γυναικείων δικαιωμάτων.
Η «ROSA» στην Πολωνία παλεύει για το δικαίωμα στη δωρεάν άμβλωση, τη δωρεάν αντισύλληψη και την ελεύθερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, για σεξουαλική αγωγή σε όλα τα σχολεία που να καλύπτει όλους τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς, για παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία σε επαρκή αριθμό, για την υπεράσπιση των δημόσιων υπηρεσιών, για αξιοπρεπή κατοικία και μισθούς. Παλεύουμε για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος που καταδικάζει την κοινωνία στην ανισότητα, την οπισθοδρόμηση και τη στέρηση στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων.
