«Θα στηρίξουμε, τώρα και στο μέλλον, την δίκαιη, ισορροπημένη και ανεξάρτητη εποπτεία των οικονομιών μας και των χρηματοοικονομικών συστημάτων μας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».
Το 12ο σημείο του κοινού ανακοινωθέντος των G-20 (η συνάντηση των 20 πλουσιοτέρων χωρών του πλανήτη στο Λονδίνο το μήνα που πέρασε) αναγορεύει σε ες αεί παγκόσμιο οικονομικό δικτάτορα τον μέχρι σήμερα κυριότερο εκφραστή της νεοφιλελεύθερης ατζέντας, που οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Για να αποδείξουν μάλιστα την αποφασιστικότητά τους οι ηγέτες των ισχυρών κρατών, διέθεσαν στο ΔΝΤ πάνω από 1 τρις δολάρια, για να στηρίξει τις αναπτυσσόμενες οικονομίες στη διάρκεια της κρίσης.
Αποδεικνύοντας ότι η άρχουσα τάξη επιμένει να διαχειρίζεται την κρίση στα στενά πλαίσια που υπαγορεύει η αναγκαιότητα διατήρησης των κερδών του κεφαλαίου ζητούν από τους εργαζομένους να επωμιστούν θυσίες αλλά αρνούνται να επιβάλλουν φόρους στο κεφάλαιο.
Ασφυκτικά περιθώρια
Τα περιθώρια ελιγμών που υπαγορεύει η ίδια η κρίση είναι εντελώς ασφυκτικά. Το ΔΝΤ πρόσφατα παραδέχτηκε ότι φέτος είναι η πρώτη χρονιά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που η ανθρωπότητα θα παράγει λιγότερα από το προηγούμενο έτος. Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η απουσία καταναλωτικής ζήτησης, που με τη σειρά της έχει να κάνει με την διαρκώς μειούμενη αγοραστική δύναμη των εργαζομένων.
Τυπώνουν χρήμα
Για να αντιμετωπίσουν την κρίση οι κυβερνήσεις καλούνται να δώσουν χρήματα σε όσους δεν έχουν. Προκειμένου να βρουν τα χρήματα αυτά έχουν τρεις επιλογές: να τα πάρουν από εκείνους που έχουν μέσω φόρων, να τα δανειστούν, μεταθέτοντας το πρόβλημα για το μέλλον ή να τα… δημιουργήσουν, τυπώνοντάς τα. Καθώς η άρχουσα τάξη απορρίπτει την πρώτη λύση και καθώς ο δημόσιος δανεισμός έχει ήδη ξεπεράσει τα «όρια ασφάλειας» (οι αναλυτές του κεφαλαίου θεωρούν τον δημόσιο δανεισμό τη μεγαλύτερη φούσκα αυτής της περιόδου) οι κυβερνήσεις στρέφονται στην εκτύπωση χρήματος.
Μόνο που αυτή έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα: Υπονομεύει την αξία του χρήματος και άρα την ίδια τη δύναμη του κεφαλαίου. Οι επενδυτές θα εγκαταλείψουν το νόμισμα που θα τυπώνεται προκαλώντας την υποτίμησή του. Γι’ αυτό το κεφάλαιο, απαιτεί την ικανοποίηση μίας πρόσθετης προϋπόθεσης: Ανά πάσα στιγμή θα πρέπει να υπάρχει ένα ασφαλές καταφύγιο – ένα νόμισμα στο οποίο να είναι ασφαλές να τοποθετήσεις τα χρήματά σου. Προφανώς το νόμισμα αυτό θα πρέπει να τυπώνεται με φειδώ και να «πείθει» για τη σταθερότητά του. Από τη στιγμή που το αμερικανικό δολάριο και η βρετανική λίρα και το ιαπωνικό γιεν τυπώνονται αφειδώς, οι G-20 επέλεξαν να αναθέσουν αυτό το ρόλο στο ευρώ.
«Σκληρό» ευρώ
Σε αντίθεση με τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες (ΗΠΑ, Αγγλίας, Ιαπωνίας) η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν έχει τυπώσει χρήμα και ούτε καν έχει ανοίξει τα χαρτιά της σχετικά με τις μελλοντικές προθέσεις της. Καθώς οι Ευρωπαίοι ηγεμόνες δεν επιλέγουν να τυπώσουν χρήμα, μοιραία χάνουν την τρίτη εναλλακτική «λύση» διεξόδου από την κρίση. Επαναφέροντας στο προσκήνιο τις δεσμεύσεις του Συμφώνου Σταθερότητας, ουσιαστικά ακυρώνουν και την εναλλακτική του δανεισμού. Και καθώς τίποτα δεν δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα αυξήσουν τους φόρους στο κεφάλαιο, η Ευρώπη αρνείται να χρηματοδοτήσει την ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων επιλέγοντας να φορτώσει σ’ αυτούς την κρίση.
Η πολιτική του «σκληρού ευρώ» σημαίνει βάθεμα της κρίσης στην Ευρώπη. Καθώς το ευρώ θα γίνεται όλο και ακριβότερο, οι ευρωπαϊκές οικονομίες από εξαγωγικές θα τείνουν να γίνονται εισαγωγικές.
Ελλάδα – αδύναμος κρίκος
Στη νέα αυτή εποχή, η ελληνική οικονομία θεωρείται «αδύναμος κρίκος» της Ευρωζώνης.
Η ελληνική κυβέρνηση καλείται να επιτύχει το χαμηλότερο έλλειμμα των τελευταίων δεκαετιών στον προϋπολογισμό, αδιαφορώντας για την ένταση της ύφεσης στην οποία θα οδηγήσει την οικονομία.
Είτε το ΠΑΣΟΚ είτε η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται το επόμενο διάστημα στην κυβέρνηση, τα μέτρα λιτότητας που θα κληθεί να λάβει θα είναι τα αντιλαϊκότερα που έχουν βιώσει οι τελευταίες γενιές. Σε όλο τον πλανήτη, όσοι αντιλήφθηκαν την εξέγερση της νεολαίας τον Δεκέμβρη ως μία από τις πρώτες λαϊκές αντιδράσεις στην κρίση, περιμένουν την συνέχεια που θα δώσουν οι εργαζόμενοι.
Χάρης Σαββίδης
