Του Νίκου Κοκκάλη
Το σπίτι του Χόρχε είναι γεμάτο κόσμο. Όμως κανείς δεν γιορτάζει. Ούτε καν το γεγονός ότι πριν από λίγες ημέρες έφτασε στο σπίτι το πέμπτο μέλος της οικογένειας, ένα κοριτσάκι 28 ημερών.
Πριν από δέκα χρόνια, ο Χόρχε και η σύζυγος του έκαναν το μεγαλύτερο λάθος της ζωής τους. Αναμένοντας την πρώτη τους κόρη, αγόρασαν ένα σπιτάκι στην εργατική περιοχή της Ουσέρα. Και επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν άμεσα, δανείστηκαν τα λεφτά από την Kutxabank, υποθηκεύοντας το σπίτι. Για τα επόμενα οχτώ χρόνια πλήρωναν κανονικά τις δόσεις του δανείου τους, ενώ πριν τρία χρόνια γεννήθηκε και η δεύτερη κόρη του ζευγαριού. Όμως, ξαφνικά, πριν ένα χρόνο ο Χόρχε έμεινε άνεργος. Και αφού δεν μπορούσε να πληρώσει τις δόσεις του δανείου, η Kutxabank αποφάσισε να του κάνει έξωση.
Ωστόσο, η οικογένεια του Χόρχε, μαζί με εκατό περίπου αλληλέγγυους (γείτονες, φίλους και μέλη του τοπικού Κινήματος Ενάντια στις Εξώσεις) είναι αποφασισμένοι. Η οικογένεια του Χόρχε πρέπει να μείνει στο σπίτι της! Έτσι, φυλάνε σε βάρδιες, την πόρτα του σπιτιού, ενώ άλλοι βρίσκονται μέσα στο σπίτι σε περίπτωση που η αστυνομία επιχειρήσει να πετάξει έξω τους ενοίκους.
Πριν από λίγες μέρες, κλητήρες εμφανίστηκαν στο δρόμο, ενώ ταυτόχρονα δύο κλούβες της αστυνομίας που μετέφεραν δύο διμοιρίες της UIP (τα Ισπανικά ΜΑΤ) πάρκαραν απέναντι από το σπίτι. Οι αλληλέγγυοι σχημάτισαν αλυσίδες στην είσοδο του σπιτιού για να σταματήσουν την αστυνομία.
Οι αστυνομικοί έδιωξαν κακήν κακώς τους δημοσιογράφους, για «λόγους ασφαλείας». Στη συνέχεια χτύπησαν ανηλεώς όποιον αλληλέγγυο βρήκαν μπροστά τους, απαγόρευσαν την πρόσβαση στα ασθενοφόρα, και συνέλαβαν έξι από αυτούς. Έπειτα πέταξαν την οικογένεια και τα ελάχιστα υπάρχοντα της στον δρόμο.
Αυτή η σκηνή δεν είναι μεμονωμένη. Έχει επαναληφθεί χιλιάδες φορές στους δρόμους της Μαδρίτης, της Βαρκελώνης, της Βαλένθια, του Μπούργκος και άλλων ισπανικών πόλεων. Δεκάδες οικογένειες, θύματα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην εργασία και την αγορά κατοικίας που ακολουθούνται εδώ και χρόνια στην Ισπανία, βρίσκονται είτε σε κατάσταση ομηρείας από τις τράπεζες, ή βλέπουν τα σπίτια τους να κατάσχονται.
Η αρχή της ιστορίας των εξώσεων πηγαίνει πίσω στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Τότε, ο πρωθυπουργός Χοσέ Μαρία Αθνάρ, σε μία από τις περίφημες «Θατσερικές Επιφοιτήσεις»του, αποφάσισε να απελευθερώσει την αγορά γης και κατοικίας, παγώνοντας ταυτόχρονα τους μισθούς. Αυτή η ολέθρια πολιτική συνεχίστηκε και επί των ημερών του «σοσια–ληστή» Θαπατέρο, ο οποίος επέλεξε να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις των συνδέσμων καταναλωτών αλλά και τις μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στα υψηλά ενοίκια και το υψηλό κόστος της κατοικίας, που οργάνωσε την τριετία 2006-2008 το κίνημα «V de Vivienda» (V για την Κατοικία στα Ισπανικά ). Την ίδια πολιτική συνεχίζει και η κυβέρνηση Ραχόι, που έχει διασώσει τις τράπεζες με λεφτά των Ισπανών φορολογουμένων, ενώ παράλληλα τους έχει δώσει το ελεύθερο να κάνουν εξώσεις σε οποιονδήποτε χρωστά ακόμα και μια δόση του δανείου του και εντείνει την καταστολή απέναντι σε όποιον προσπαθήσει να εμποδίσει μια έξωση.
Από την πλευρά της η αστυνομία βοηθά με ιδιαίτερη χαρά στις εξώσεις, την ίδια στιγμή που αρχικά οι κλειδαράδες και στη συνέχεια οι πυροσβέστες, προς τιμήν τους έχουν αρνηθεί να συμμετέχουν σε αυτή την διαδικασία. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του προέδρου της Ένωσης Κλειδαράδων David Ormaechea το 2013:
«Οι ζωές ολόκληρων οικογενειών καταστρέφονται κι εμείς λειτουργούσαμε ως εκτελεστές».
Όταν μετά την άρνηση των κλειδαράδων να συμμετέχουν στις εξώσεις ανοίγοντας τα σπίτια του κόσμου κλήθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία να αναλάβει δράση, η άρνηση του συνδικάτου των πυροσβεστών συνοδεύτηκε από το σύνθημα
«σώζουμε ανθρώπους, όχι τράπεζες».
Εδώ και χρόνια, το κίνημα ενάντια στις εξώσεις παλεύει για να σταματήσει το αίσχος των «εισβολών» στα σπίτια του κόσμου και το πέταγμα στο δρόμο φτωχών οικογενειών. Παλεύει επίσης για τη διαγραφή των χρεών όσων αδυνατούν να αποπληρώσουν τα στεγαστικά τους δάνεια. Η οργάνωση «Επαναστατικός Σοσιαλισμός» (CWI στην Ισπανία), συμμετέχει ενεργά στο κίνημα ενάντια στις εξώσεις, συνδέοντας τα αιτήματά του με την ανάγκη εθνικοποίησης του τραπεζικού συστήματος κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση.
Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να τερματιστεί οριστικά η τεράστια ανισότητα, με τους τραπεζίτες να συσσωρεύουν τεράστια κέρδη (και άδεια σπίτια) ενώ οι άστεγοι και οι αυτοκτονίες αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Είναι ο μόνος τρόπος να γίνουν μαζικές επενδύσεις από το κράτος σε προγράμματα στέγασης με φθηνές και ανθρώπινες κατοικίες, στις οποίες θα μπορούν να ζουν οικογένειες, συνταξιούχοι και νέοι πληρώνοντας κάποιο μικρό αντίτιμο.
Το παράδειγμα της Μαριναλέδα, όπου ο δήμος παρέχει στους κατοίκους της πόλης σπίτια έναντι ενός ενοικίου της τάξης των 15 ευρώ τον μήνα, δείχνει ότι κάτι τέτοιο είναι εντελώς ρεαλιστικό.
