Η ελληνική κοινωνία παρακολουθεί με αγωνία τα γεγονότα που εξελίσσονται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τις τελευταίες ημέρες. Η έκδοση μηνυμάτων NAVTEX από την Τουρκία για δέσμευση θαλάσσιων περιοχών για σεισμικές έρευνες και ασκήσεις με πραγματικά πυρά και η απάντηση με αντι-NAVTEX της Ελλάδας που θεωρεί παράνομα τα παραπάνω, οι δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι το βράδυ της Τρίτης 21/7 ήταν η παρέμβαση της Μέρκελ που απέτρεψε πιθανές εντάσεις, η κινητικότητα των δυο στόλων, η γενική επιφυλακή των ενόπλων δυνάμεων και η διάταξή τους στον Έβρο – όλα επιβεβαιώνουν το μέγεθος των κινδύνων και το που μπορούν να οδηγήσουν.
Γιατί;
Αν κοιτάξει κανείς στο χάρτη το σημείο της ελληνοτουρκικής διένεξης μπορεί να δει και την πραγματικότητα. Ένα θαλάσσιο οικόπεδο στη μέση της Μεσογείου είναι ο λόγος για τον οποίο η ελληνική και η τουρκική άρχουσες τάξεις μας καλούν να είμαστε με το όπλο παρά πόδα σήμερα και να το χρησιμοποιήσουμε αύριο. Πρόκειται για μια διαμάχη που αφορά το παιχνίδι κυριαρχίας των δυο αστικών τάξεων στην περιοχή και έχει ως κέντρο αφενός την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και αφετέρου τον ανταγωνισμό τους για το ποιος τελικά θα υπερισχύσει και θα αποδυναμώσει τον άλλο.
Η Τουρκία και ο Ερντογάν προσπαθούν να παίξουν ρόλο στην ευρύτερη περιοχή και να εκμεταλλευθούν την μερική αποχώρηση των ΗΠΑ από τη γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου, για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους. Σε αυτά τα πλαίσια ήταν που εισέβαλαν στη Συρία, ενεπλάκησαν ενεργά στον εμφύλιο στη Λιβύη και ακροβατούν μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας με τις οποίες θεωρούν ότι πρέπει να συνομιλούν «επί ίσοις όροις». Εδώ και χρόνια η Τουρκική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ανεχθεί το Αιγαίο να γίνει μια «ελληνική λίμνη», όπως την αποκαλεί, και πλέον αυτό αφορά και στη Μεσόγειο. Όπως και να ‘χει, είναι τώρα ο Ερντογάν που κλιμακώνει την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και είναι ο ανεξέλεγκτος παράγοντας του παιχνιδιού.
Η ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων
Από την άλλη, οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων (ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ) μαζί με την κυπριακή κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη δεν έχασαν ευκαιρία μόλις διαπίστωσαν την ύπαρξη υδρογονανθράκων στα διάφορα θαλάσσια οικόπεδα, να ξεκινήσουν την αξιοποίησή τους. Με αυτή τους τη στάση:
- θέτουν το περιβάλλον σε κίνδυνο αφού οι υδρογονάνθρακες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κλιματική αλλαγή,
- διακινδυνεύουν την μερική ή και γενικευμένη καταστροφή της Μεσογείου και της παράλιας ζωής μια σειράς χωρών σε περίπτωση ατυχήματος
- και ταυτόχρονα προκαλούν την Τουρκία να προχωρήσει σε απειλές, αντιδράσεις και αντίποινα, αφού είναι γνωστός ο επεκτατικός και επιθετικός ρόλος που παίζει.
Η πολιτική της εξόρυξης των υδρογονανθράκων επιφέρει όλους αυτούς τους κινδύνους και τις απειλές όμως οι Ελληνικές κυβερνήσεις μαζί με την Κυπριακή φαίνονται να αδιαφορούν – είναι έτοιμες να προχωρήσουν στην παραχώρηση τους στις ξένες πετρελαϊκές πολυεθνικές οι οποίες θα αποκομίσουν τα βασικά κέρδη από την εκμετάλλευσή τους. Για τα λαϊκά στρώματα τα «κέρδη» θα είναι μηδαμινά, αλλά καλούνται να ρισκάρουν όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και το ενδεχόμενο πολέμου.
Ελλάδα και Κύπρος πόνταραν στην υποτιθέμενη «στρατηγική συμμαχία» με τις ΗΠΑ και θεώρησαν ότι αυτή θα αποτελέσει εγγύηση ενάντια στις αντιδράσεις της Τουρκίας. Το πόσο αξιόπιστες είναι αυτού του είδους οι συμμαχίες με τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις το έχει δείξει η ιστορία στην πράξη. Και ειδικά για τις ΗΠΑ το ξεπούλημα του κουρδικού αγώνα πριν μόλις ένα χρόνο και η παράδοσή του στον Ερντογάν θα έπρεπε να είναι αρκετό για την αξιοπιστία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής – αν δεν θέλουμε να πάμε πιο μακριά και να θυμηθούμε το ρόλο τους στη Χούντα και στο πραξικόπημα και την εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Το γεγονός ότι τις τελευταίες δυο μέρες τόσο η ελληνική όσο και η τουρκική πλευρά επικαλούνται για κάθε NAVTEX και αντι-NAVTEX το Διεθνές Δίκαιο αποκαλύπτει ξανά ότι κάτι τέτοιο στην ουσία δεν υπάρχει. Όπως και ότι δεν υπάρχει κανένας δικαστικός ή διακρατικός θεσμός που να μπορεί να επιβάλει τη λύση στις ελληνοτουρκικές διαφορές, αλλά ούτε και κάποια στρατιωτική συμμαχία όπως το ΝΑΤΟ του οποίου Ελλάδα και Τουρκία είναι μέλη. Πρόκειται για διαφορές που στηρίζονται στα πραγματικά υλικά συμφέροντα των δύο χωρών και που είναι τόσο ανταγωνιστικά μεταξύ τους που καμία τους δεν πρόκειται να υποχωρήσει.
Η λύση βρίσκεται στην κοινή δράση των λαών
Οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα την Τουρκία και την Κύπρο πρέπει να σταθούν απέναντι στη διαμάχη των δυο καπιταλιστικών τάξεων στην περιοχή. Η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση δεν θα διστάσουν να ρίξουν το σύνθημα της επιστράτευσης και να φτάσουν μέχρι και σε πολεμικό επεισόδιο, προκειμένου να διασφαλίσουν τα θαλάσσια οικόπεδα που έχουν παραχωρήσει στις πολυεθνικές του πετρελαίου.
Δεν έχουμε κανέναν λόγο να ταυτιστούμε με αυτά τα συμφέροντα, σε καμία πλευρά του Αιγαίου.
Χρειαζόμαστε τώρα ένα κοινό μέτωπο των οργανωμένων δυνάμεων του κινήματος στις δυο πλευρές του Αιγαίου και στην Κύπρο που θα ενισχύει τις αντιστάσεις ενάντια στον εθνικισμό και τους πολεμικούς κινδύνους. Χρειαζόμαστε τρόπους που θα εξασφαλίσουν την επικοινωνία των τριών λαών και που θα πάρουν θέση για τα κεντρικά ζητήματα της ελληνοτουρκικής διένεξης: Να μην γίνει καμία εξόρυξη υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο, κοινή πάλη των λαών για ευημερία και ειρήνη στην περιοχή, αγώνας ενάντια στον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό στις τρεις χώρες και σε όλη την περιοχή.
