Του Σεραφείμ Σεφεριάδη
(Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο)
Οι εξελίξεις στη Νέα Φιλαδέλφεια αποτελούν αποκαλυπτική συμπύκνωση τόσο της γενικής περιόδου που διανύουμε, όσο και της τρέχουσας συγκυρίας. Είναι δυνατόν να σταχυολογηθούν πέντε κομβικές τους παρακαταθήκες.
-
Αποκαλύπτουν με τρόπο δραματικό το απεχθές πρόσωπο του καπιταλισμού-καζίνο που βιώνουμε: βάναυση κρατική επιβολή με στόχο την εξακολουθητική καταλήστευση της κοινωνίας προς όφελος μιας χούφτας μεγαλόσχημων απατεώνων. Οι «επενδύσεις» που εξαγγέλλουν είναι με τα χρήματα των φορολογουμένων και προϋποθέτουν εγγυημένη κερδοφορία· η «ανάπτυξη» που επαγγέλλονται είναι στην πραγματικότητα εφιάλτης: καταστροφή του περιβάλλοντος, καταπάτηση όλων των κοινωνικών δικαιωμάτων, τρόμος και αθλιότητα.
-
Αποκαλύπτουν πως η πολιτικά ράθυμη αντιμετώπιση της κρίσης και των επιπτώσεών της από τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ είναι, εκτός από αδιέξοδη, και εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο στρουθοκαμηλισμός της άποψης ότι λύση στα προβλήματα μπορεί να βρεθεί σε διαπραγματεύσεις και συναλλαγές με επιχειρηματίες τύπου Μελισσανίδη (ή τη γραφειοκρατία της ΕΕ που δήθεν θα συμφωνήσει σε αναδιαπραγμάτευση του χρέους, θα παραχωρήσει ρήτρα ανάπτυξης για την αποπληρωμή του κτλ) δεν κάνει άλλο από το να τους αποθρασύνει. Κι αυτοί, προκειμένου να διατηρήσουν και επαυξήσουν τα προνόμιά τους, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να στραφούν στην ωμή βία με ή χωρίς προκάλυμμα (οπαδικό, φυλετικό, εκσυγχρονιστικό ή άλλο). Αυτός ο στρουθοκαμηλισμός, όπως και η «επαναστατική» φρασεολογία τύπου ΚΚΕ, που μεταθέτει τη λύση των προβλημάτων σε ένα αδιευκρίνιστο μέλλον ματαιώνοντας κάθε ουσιαστική δράση στο παρόν, απογοητεύουν και έμπρακτα αποδυναμώνουν το λαϊκό κίνημα. Το κενό που δημιουργείται προκαλεί απελπισία και κυνισμό που εκτρέφουν το φασισμό.
-
Οι εξελίξεις στη Νέα Φιλαδέλφεια, όμως αποκαλύπτουν και τα τεράστια αποθέματα του κινήματος των «από κάτω». Με συγκεκριμένες και τολμηρές θέσεις, με ενωτικό-δημοκρατικό πνεύμα και κινηματική ετοιμότητα, τίποτα δεν είναι αδύνατο ή μακρινό. Με τις προϋποθέσεις αυτές, το κίνημα μπορεί να δείξει πως ο βασιλιάς είναι, εκτός από φαύλος, και γυμνός –μια αισχρή μειοψηφία χωρίς πραγματικό έρεισμα και κοινωνικές αναφορές (η καλά περιφρουρημένη πορεία της 3ης Ιουλίου ήταν πενταπλάσια σε όγκο από την αντισυγκέντρωση που στήθηκε, και που για την πραγματοποίησή της προηγήθηκε πανελλαδική εκστρατεία). Ο αγώνας είναι βέβαια δύσκολος και ο αντίπαλος αδίστακτος. Όσο όμως είναι λάθος να υποτιμηθεί, είναι ακόμα μεγαλύτερο λάθος να υπερτιμηθεί. Ο Μελισσανίδης, ο κάθε Μελισσανίδης, ποντάρει στις ασάφειες και την ατολμία της Αριστεράς –είναι καιρός αυτό να γίνει αντιληπτό προτού να είναι αργά. Επιφέροντας ενότητα στη δράση ενός ευρέως φάσματος ρευμάτων του αριστερού και αντιεξουσιαστικού χώρου (που πήρε και την αρχική πρωτοβουλία για το κάλεσμα της πορείας) και προωθώντας στην πράξη το ριζοσπαστικό όραμα, το τοπικό κίνημα έδειξε σε μικρογραφία αυτό που απαιτείται και κεντρικά: ριζοσπαστική προγραμματική ματιά, δημοκρατικές διαδικασίες, μαχητικές δράσεις. Έδειξε ακόμα πως αυτά που διαφοροποιούν τις οργανώσεις του αριστερού κινήματος είναι ελάχιστα μπροστά σε αυτά που τις ενώνουν.
-
Οι εξελίξεις αυτές αποκαλύπτουν ακόμα πως (και πώς) οι μαχητικές δράσεις μπορούν να ασκήσουν σημαντική πολιτική πίεση μεταβάλλοντας φαινομενικά παγιωμένα ισοζύγια στο εσωτερικό κομμάτων και συνδικαλιστικών παρατάξεων. Το αποτέλεσμα 12-9 της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ της καταψήφισης του νέου ρυθμιστικού σχεδίου Αττικής-Θεσσαλονίκης και το αντίστοιχο ψήφισμα του ΓΣ της ΑΔΕΔΥ δεν θα είχαν προκύψει χωρίς τις διαδικασίες που οδήγησαν στην πορεία της 3ης Ιουλίου. Και πάλι, βέβαια, ο αγώνας ενάντια στην ατολμία και την προγραμματική ασάφεια είναι μακρύς και δύσκολος: ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να μη συμμετάσχει επίσημα στην πορεία. Οι δισταγμοί αυτοί πρέπει να αντιμετωπιστούν πολιτικά – με επίμονη πίεση, υπομονή και αίσθηση των προοπτικών της περιόδου που διανύουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ, σαν το μαζικότερο κόμμα της Αριστεράς θα βρεθεί αντιμέτωπος με καθήκοντα ανάληψης τοπικής διοίκησης και αργότερα, κατά πάσα πιθανότητα, κεντρικής. Η Ν. Φιλαδέλφεια μας δείχνει τους δρόμους μέσα από τους οποίους η πίεση από τα κάτω θα είναι υπαρκτή, θα αποκτά κοινωνική δυναμική και θα μπορεί να είναι νικηφόρα.
-
Αποκαλύπτουν όλα τα παραπάνω και τα τεράστια καθήκοντα που η ριζοσπαστική αριστερά, οι μαχητικές οργανώσεις και οι κινήσεις της, επωμίζονται για την επόμενη μέρα. Η κριτική στην ατολμία των πολιτικών και συνδικαλιστικών ηγεσιών είναι απαραίτητη, όμως στις περιστάσεις δεν αρκεί – ο καιρός της απλής κριτικής έχει περάσει ανεπιστρεπτί, και παραμονή στους ρυθμούς του μπορεί και να εκληφθεί ως ανάθεση. Χρειάζονται άμεσα, ενωτικές οργανωτικές πρωτοβουλίες, ουσιαστικότερος δημοκρατικός διάλογος (με στόχο την προγραμματική σαφήνεια) διαρκής επικοινωνία και κοινές δράσεις. Το παράδειγμα της Νέας Φιλαδέλφειας (όπως και δράσεις σαν κι αυτές του Αντιφασιστικού Συντονιστικού) δείχνουν πως η πραγματική ριζοσπαστική επιλογή, αν και πάντα δύσκολη και ανηφορική, έχει κάθε δυνατότητα να είναι και νικηφόρα.
