Στις αρχές του Μάη, αξιοποιώντας επιθέσεις που σημειώθηκαν σε πανεπιστημιακούς χώρους, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διαγράφονται από τα πανεπιστήμια φοιτητές που συλλαμβάνονται για αδικήματα που σχετίζονται με παρόμοια επεισόδια. Μάλιστα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός συνέδεσε ρητά τη συμμετοχή σε «επεισόδια» με την αυτόματη απώλεια της φοιτητικής ιδιότητας, ανοίγοντας επικίνδυνες οδούς για αυθαίρετες διαγραφές φοιτητών και φοιτητριών.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης, εξήγησε ότι το σχέδιο είναι οι φοιτητές και φοιτήτριες που συλλαμβάνονται για συμμετοχή σε βίαια επεισόδια να χάνουν τη φοιτητική τους ιδιότητα για ως και δύο χρόνια, ενώ με ενδεχόμενη οριστική καταδίκη η διαγραφή θα είναι μόνιμη. Πρόκειται για ένα μέτρο ακραίου αυταρχισμού, το οποίο μπορεί να οδηγήσει φοιτητές και φοιτήτριες σε διαγραφές από τις σχολές τους απλά και μόνο επειδή ένας αστυνομικός θεώρησε ότι κάνουν κάτι μεμπτό. Γιατί η κυβέρνηση δεν λέει ότι θα διαγράφονται όσοι/ες καταδικάζονται, αλλά και όσοι/ες απλά συλλαμβάνονται! Με αυτό τον τρόπο καταργείται ακόμα και το τεκμήριο της αθωότητας!
Αυθαιρεσία άνευ προηγουμένου
Οι περιπτώσεις συλλήψεων κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ή και κινητοποιήσεων μέσα στα πανεπιστήμια (στα οποία πλέον η αστυνομία μπαινοβγαίνει λες και είναι στο σπίτι της, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή του ΑΠΘ) μόνο λίγες δεν είναι. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους, οι συλλήψεις αυτές γίνονται «στον σωρό» με την αστυνομία να αποσπά αυθαίρετα, σε πολλές περιπτώσεις ασκώντας ακραία βία, φοιτητές και φοιτήτριες από μια πορεία ή άλλη κινητοποίηση και στη συνέχεια να τους φορτώνει όποιες και όσες κατηγορίες θέλει.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η κυβέρνηση στρέφεται με τον πιο αυταρχικό τρόπο ενάντια στις κινητοποιήσεις των φοιτητών, προσπαθώντας να τους τρομοκρατήσει, αφού μια ενδεχόμενη σύλληψη μπορεί να τους οδηγήσει για μεγάλο διάστημα εκτός πανεπιστημίου. Μετά από το διάστημα αυτό, υπάρχουν δύο δρόμοι: αν ο συλληφθείς/είσα αθωωθεί, θα πρέπει να αντιμετωπίσει ένα κενό μηνών ή και χρόνων κατά το οποίο θα έχει χάσει πλήρως την επαφή με το αντικείμενο των σπουδών του/της και τη φοιτητική πραγματικότητα. Αν καταδικαστεί, διαγράφεται οριστικά από το πανεπιστήμιο.
Ειδικά η τελευταία πτυχή της υπόθεσης είναι εξοργιστική, ιδιαίτερα τη στιγμή που υποτίθεται ότι κάθε άνθρωπος που εκτίει ποινή για οποιοδήποτε αδίκημα, ακόμα και για κακουργήματα, έχει το δικαίωμα να τελειώσει το σχολείο, να δώσει πανελλαδικές εξετάσεις, να περάσει σε κάποιο πανεπιστήμιο και να φοιτήσει/αποφοιτήσει μέσα από τη φυλακή. Μπορεί στην πράξη το δικαίωμα αυτό να καταστρατηγείται συστηματικά, ωστόσο είναι υπαρκτό. Πλέον η κυβέρνηση επιχειρεί να καταργήσει τη φοιτητική ιδιότητα ενός ανθρώπου που έχει καταδικαστεί, εξαιτίας της καταδίκης του!
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης κυρώσεις για πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ που δεν ασκούνε επαρκώς τα καθήκοντά τους, πρακτικά δηλαδή που δεν καλούν την αστυνομία να επέμβει ενάντια σε κάθε κινητοποίηση/εκδήλωση που γίνεται μέσα στα πανεπιστήμια, ή που στέκονται αλληλέγγυοι προς τις φοιτητικές διεκδικήσεις.
Πρόκειται για μέτρα τόσο αυθαίρετα και ακραία, που ακόμη και η Α. Διαμαντοπούλου, μια από τις πιο «σκληρές» υπουργούς που έχουν περάσει από το υπ. Παιδείας, χαρακτήρισε τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης εκτός πραγματικότητας, θυμίζοντας ότι τέτοιου είδους μέτρα δεν εφαρμόζονται πουθενά στον κόσμο.
Έλεγχος, καταστολή και «νόμος και τάξη»
Η κυβέρνηση λέει ότι παίρνει αυτά τα μέτρα για να χτυπήσει «την εγκληματικότητα» στα πανεπιστήμια. Ακριβώς την ίδια επιχειρηματολογία είχαν χρησιμοποιήσει για να καταργήσουν το άσυλο. Τι έγινε λοιπόν; Αφού το άσυλο καταργήθηκε και η αστυνομία μπορεί και επιχειρεί μέσα στα ιδρύματα, γιατί δεν «λύθηκε το πρόβλημα;
Ούτε θέλουν ούτε μπορούν να λύσουν τέτοια κοινωνικά προβλήματα η αστυνομία και η κυβέρνηση. Οι μόνοι που θα μπορούσαν να περιφρουρήσουν τις εκδηλώσεις στα πανεπιστήμια είναι το ίδιο το οργανωμένο φοιτητικό κίνημα και η εκπαιδευτική κοινότητα. Δυστυχώς βέβαια απέχουμε πολύ από ένα τέτοιο επίπεδο κατανόησης και οργάνωσης.
Το μέτρο των διαγραφών οι κλειστές είσοδοι στα πανεπιστήμια, οι εισαγγελικές παρεμβάσεις, οι στοχοποιήσεις φοιτητών, η βία και οι αυθαίρετες συλλήψεις έχουν στόχο να συγκροτήσουν ένα καθεστώς φόβου και καταστολής ενάντια στην εκπαιδευτική κοινότητα και τους αγώνες της.
Διαγραφές και για τους «αιώνιους»
Στο μεταξύ, στο στόχαστρο της κυβέρνησης βρίσκονται και οι λεγόμενοι «αιώνιοι» φοιτητές. Με βάση τον Ν. 4777/2021 (νόμος Κεραμέως) και την ενσωμάτωσή του στον νέο Ν. 4957/2022, ορίζεται ότι η διάρκεια φοίτησης στα προπτυχιακά προγράμματα περιορίζεται στα «ν+2» έτη. Όπως είχαν ανακοινώσει και το προηγούμενο διάστημα, το «2025 ξεκινά η πλήρης εφαρμογή του μέτρου». Μετά την εξεταστική του Σεπτέμβρη, υπολογίζεται ότι θα έχουν ξεπεράσει το χρονικό όριο περίπου 335.000 φοιτητές και φοιτήτριες, από τους οποίους/ες εκτιμάται ότι 22.000 – 35.000 θα διαγραφούν άμεσα.
Οι διαγραφές αυτές χτυπούν κατά προτεραιότητα τους πιο ευάλωτους φοιτητές: εργαζόμενους, φτωχούς, ασθενείς, όσους έχασαν χρόνο λόγω οικογενειακών, ψυχολογικών, ή άλλων δυσκολιών. Αντί να τους υποστηρίξει, το κράτος τους τιμωρεί. Η «ποινή» της διαγραφής δεν απαντά σε καμία πραγματική εκπαιδευτική ανάγκη. Αντίθετα, υπονομεύει τις όποιες «ίσες» ευκαιρίες έχουν απομείνει για τους φοιτητές/τριες που προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα.
Η κυβέρνηση παρουσιάζει το μέτρο ως απαραίτητο για τη διασφάλιση της ποιότητας των ΑΕΙ. Ωστόσο, οι διαγραφές στην πραγματικότητα δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. Όπως τονίζει η ΠΟΣΔΕΠ, οι φοιτητές που κινδυνεύουν με διαγραφή δεν επιβαρύνουν οικονομικά τα ΑΕΙ. Δεν λαμβάνουν συγγράμματα, σίτιση ή στέγαση και δεν χρησιμοποιούν τις υποδομές των πανεπιστημίων.
Η Αριστερά και το φοιτητικό κίνημα οφείλουν να αναδείξουν αυτά τα ζητήματα με μαζικές ενημερωτικές εκστρατείες προς την κοινωνία και τους εργαζόμενους, των οποίων οι αγώνες και οι διεκδικήσεις βρίσκονται επίσης σε κίνδυνο από την ένταση του αυταρχισμού που επιχειρείται. Να υπερασπίσουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και να χτίσουν ένα πανεκπαιδευτικό μέτωπο για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις και τον αυταρχισμό.
Το πανεπιστήμιο ανήκει στην κοινωνία. Δεν είναι επιχείρηση, δεν είναι φυλακή. Είναι χώρος γνώσης, κριτικής, αμφισβήτησης και ελευθερίας!
