Από τη μεγάλη επιστροφή στην καύση άνθρακα που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες, μέχρι την απειλή της πυρηνικής ενέργειας (όλα στο όνομα της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο) ο πόλεμος στην Ουκρανία αποδεικνύεται καθημερινά καταστροφικός. Κατ’ αρχήν για αμέτρητες ανθρώπινες ζωές, αλλά και για το περιβάλλον.
Μια από τις πιο πρόσφατες καταστροφές είναι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 κι 2 στη Βαλτική θάλασσα που κατασκευάστηκαν για να μεταφέρουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία κι από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Μια από τις μεγαλύτερες διαρροές φυσικού αερίου στην ιστορία
Το «μυστήριο» γύρω από τις διαρροές δεν έχει λυθεί, παρότι πρόκειται σίγουρα για δολιοφθορά, με τη Ρωσία να κατηγορεί τη Δύση, δηλώνοντας ότι έχει συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία ωστόσο δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα και τη Δύση να αφήνει αιχμές για τη Ρωσία, χωρίς να το λέει και καθαρά.
Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο πλευρές προσπαθούν να αξιοποιήσουν επικοινωνιακά το θέμα προκειμένου να βελτιώσουν τη θέση και την εικόνα τους, αδιαφορώντας για την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή.
Οι βλάβες οδήγησαν στη διαρροή μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σουηδίας και Πολωνίας.
Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, το σύνολο του μεθανίου (βασικού συστατικού του φυσικού αερίου) που θα διαρρεύσει μέχρι να αποκατασταθούν πλήρως οι ζημιές ενδέχεται να φτάσει μέχρι και τις 400.000 τόνους, με το περιστατικό να θεωρείται η χειρότερη διαρροή φυσικού αερίου που έχει συμβεί ποτέ.
Αρχικά το φυσικό αέριο που διαρρέει από τους αγωγούς διαχέεται στη θάλασσα και στη συνέχεια ένα μέρος του «δραπετεύει» στην ατμόσφαιρα. Παρότι οι αγωγοί δεν βρίσκονταν σε λειτουργία, οι ποσότητες φυσικού αερίου που περιείχαν ήταν αρκετές για να οδηγήσει η διαρροή σε καταστροφικές επιπτώσεις για το θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά και για να επιβαρύνει σημαντικά την ατμόσφαιρα με μεγάλες ποσότητες μεθανίου.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενέργειας της Δανίας, οι αγωγοί περιείχαν συνολικά 778 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, το οποίο αποτελείται κατά τουλάχιστον 85% από μεθάνιο. Το μεθάνιο είναι ένα αέριο περίπου 35 φορές ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα ως προς τις επιπτώσεις του στο κλίμα του πλανήτη, ενώ όταν διαρρέει στη θάλασσα εκτοπίζει το οξυγόνο και δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τη θαλάσσια ζωή.
Επικίνδυνα παιχνίδια γύρω από τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια
Από την άλλη, στο εσωτερικό της Ουκρανίας, εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη το επικίνδυνο παιχνίδι γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο Ζαπορίζια, το μεγαλύτερο της Ευρώπης, με τις ρωσικές δυνάμεις να έχουν πλέον ουσιαστικά τον πλήρη έλεγχο των εγκαταστάσεών του. Στα τέλη του Σεπτέμβρη ο ρωσικός στρατός συνέλαβε τον Ουκρανό διευθυντή του εργοστασίου, ενώ οι εργαζόμενοί ενημερώθηκαν ότι αν θέλουν να κρατήσουν τις δουλειές τους πρέπει να ξανακάνουν αίτηση στη Rosatom, την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας, στης οποίας τον έλεγχο έχει περάσει η μονάδα.
Από τον Σεπτέμβρη, όλοι οι αντιδραστήρες του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού της Ευρώπης βρίσκονται εκτός λειτουργίας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ενδεχόμενες νέες εχθροπραξίες γύρω από τον έλεγχό του δεν μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρό πυρηνικό ατύχημα, με επιπτώσεις για ολόκληρη την ήπειρο. Παρά το γεγονός ότι τα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση (επομένως και στο σύστημα ψύξης του σταθμού) έχουν αποκατασταθεί η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) έχει χαρακτηρίσει την κατάσταση γύρω από τον πυρηνικό σταθμό «επισφαλή».
Καταστροφή δίχως τέλος
Τίποτα από τα παραπάνω βέβαια δεν δείχνει να απασχολεί σοβαρά, ούτε το καθεστώς του Πούτιν, ούτε και τις δυνάμεις της Δύσης και του ΝΑΤΟ. Όπως τα χιλιάδες θύματα του πολέμου, τα εκατομμύρια των προσφύγων και η ανυπολόγιστη καταστροφή σε υποδομές, έτσι και η σοβαρή επιδείνωση του περιβάλλοντος στην οποία έχει συντελέσει ο πόλεμος δεν είναι τίποτα μπροστά στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και τα συμφέροντά τους. Όσο για τους φτωχούς και τους εργαζόμενους στην Ουκρανία και τη Ρωσία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, έχουν ένα και μοναδικό συμφέρον: να ανατρέψουν το σύστημα του πολέμου και της περιβαλλοντικής καταστροφής πριν να είναι αργά.