σε pdf εδώ
Το κίνημα των Αγανακτισμένων ξεκίνησε με πολλά ερωτηματικά. Παρά τα «ερωτηματικά» το «Ξ» επέλεξε να συμμετέχει στο κίνημα αυτό από την πρώτη στιγμή, διατυπώνοντας, ταυτόχρονα, την εκτίμηση ότι αυτό το κίνημα θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνηση αλλά θα μπορούσε και να σβήσει μερικές βδομάδες αργότερα – κάτι παρόμοιο μ’ αυτό που έγινε με το «δεν πληρώνω». Τη στιγμή που γράφεται το άρθρο αυτό, σχεδόν 4 βδομάδες μετά το ξεκίνημά του, το κίνημα αυτό έχει αποδείξει ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης για όλη την κοινωνία, μπορεί πραγματικά να ρίξει την κυβέρνηση, μπορεί πραγματικά να φέρει δραματικές αλλαγές στην κοινωνία και την πολιτική σκηνή της χώρας μας. Η βασική συζήτηση είναι το «πώς».
Ο διεθνισμός στο μεγαλείο του
Προτού προχωρήσουμε σε μια πιο αναλυτική προσέγγιση αυτών των διεργασιών οφείλουμε να στρέψουμε, για μια ακόμη φορά, τα μάτια μας σ’ αυτούς που έχουν εμπνεύσει το κίνημα αυτό, των Ελλήνων Αγανακτισμένων. Είναι οι αραβικές μάζες της Τυνησίας και της Αιγύπτου, που κατάφεραν καταλαμβάνοντας τις πλατείες τους να ανατρέψουν τις δικτατορίες που τους δυνάστευαν για δεκαετίες και, στη συνέχεια, είναι οι νέοι και οι νέες της Ισπανίας και ειδικά της πλατείας του Ήλιου (Πουέρτα ντελ Σολ) στη Μαδρίτη που πήραν την σκυτάλη από τους άραβες εξεγερμένους και την παρέδωσαν στη συνέχεια σε εμάς.
Μεγάλες εποχές διεθνιστικής πάλης και αλληλεγγύης! Οι εργαζόμενοι, οι νέοι, οι φτωχοί οι καταπιεσμένοι, από διαφορετικές ηπείρους κι από διαφορετικούς κόσμους, ενώνουν τα χέρια, τις φωνές, τους αγώνες τους με μια ταχύτητα εντυπωσιακή! Ο διεθνισμός στο μεγαλείο του! Κι όμως σ’ αυτές τις συνθήκες, και μ’ αυτά τα δεδομένα, υπάρχουν αυτοί που επιμένουν να μιλούν την κοντόθωρη, αδιέξοδη, αντιδραστική γλώσσα του εθνικισμού!
Κοινωνικοί σπασμοί
Οι 150 με 200 περίπου χιλιάδες που κατέκλυσαν το Σύνταγμα την Κυριακή 29/5, έγιναν 500 χλ την Κυριακή 5 Ιούνη! Και την Τετάρτη 15 Ιούνη, μετά από μια απεργία που παρέλυσε τα πάντα στην Ελλάδα είχαμε 250 χιλιάδες στο Σύνταγμα και τους γύρω δρόμους, αποφασισμένους να καθίσουν και να μείνουν εκεί μέχρι να πέσει η κυβέρνηση των μισητών σοσια-ληστών. Και θα μπορούσαν ίσως να τα καταφέρουν, καθώς ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση παράπαιαν, αν οι υποτιθέμενοι «αντιεξουσιαστές» δεν πρόσφεραν για μια ακόμη φορά ένα πολύτιμο χέρι βοήθειας στις δυνάμεις καταστολής για να διαλύσουν τη συγκέντρωση.
Ο Ιούνης θα μείνει στην ιστορία του κινήματός μας. Η 15 Ιούνη θα μείνει στην ιστορία σαν η μέρα που ένας τρομοκρατημένος πρωθυπουργός, μιας τρομοκρατημένης κυβέρνησης, μιας τρομοκρατημένης άρχουσας τάξης, μιας τρομοκρατημένης τρόικας, ξεπέρασε τα όρια της γελοιότητας, προσφέροντας την παραίτησή του και μετά αναιρώντας την… Ο άνθρωπος θα ήταν ο ιδανικός γελωτοποιός, αν πέρα από τη γελοιότητά του δεν κρατούσε στα χέρια του τον οδοστρωτήρα του μνημονίου που όσο περνάει ισοπεδώνει τη ζωή κάθε Έλληνα εργαζόμενου, νέου, γυναίκας, φτωχού.
Επαναστατικές διεργασίες
Η ταχύτητα των εξελίξεων στην Ελλάδα είναι ιλιγγιώδης. Μέσα σε μερικούς μήνες είδαμε μια εκπληκτική εναλλαγή κινημάτων: Την Κερατέα, το «δεν πληρώνω», τους αγώνες των Συγκοινωνιών, τους 300 μετανάστες απεργούς πείνας, την κατάληψη του Δήμου της Αθήνας από τους Συμβασιούχους (που ξεπουλήθηκε, όπως κι αυτός των Συγκοινωνιών, ωμά και προκλητικά) και τώρα των «Αγανακτισμένων». Ανάμεσα σ’ αυτά μεσολάβησε και κάτι άλλο: η βία των νεο-ναζί στο κέντρο της Αθήνας όπου κυριαρχούσαν για 4 μέρες με την αστυνομία να τους παρακολουθεί απαθής. Μια σαφής προειδοποίηση για την αριστερά: αν αποτύχει να δώσει προοπτική στο κίνημα, θα έρθει η ακροδεξιά να καλύψει το κενό.
Αυτή η ταχύτητα, αυτές οι απότομες εναλλαγές, είναι σύμπτωμα των σπασμών μιας κοινωνίας που αναζητά με αγωνία τον δρόμο της αντίστασης στη βαρβαρότητα που της επιβάλλουν. Αυτό από μόνο του είναι στοιχείο επαναστατικών διεργασιών. Αλλά πάντα, όταν αναπτύσσονται επαναστατικές διεργασίες εμφανίζεται και το ακριβώς αντίθετό τους, η αντίδραση στο πιο σκληρό πρόσωπό της: καταστολή, προσπάθεια να τσακιστούν οι δυνάμεις και οι οργανώσεις του κινήματος, νεοφασισμός. Το ποιος θα είναι νικητής, τελικά, είναι μια κούρσα με το χρόνο.
Οι διεργασίες που ζούμε περιέχουν επαναστατικά χαρακτηριστικά – αυτό είναι αναμφίβολο, όμως δεν σημαίνει πως βιώνουμε κιόλας την επανάσταση, όπως υποστηρίζεται από τμήματα του σημερινού κινήματος. Οι μέχρι στιγμής αριθμοί είναι ήδη ιστορικοί – αλλά χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω για να μιλάμε για επανάσταση. Το θέμα είναι πώς θα μπορέσουν οι 250.000 να γίνουν 1 εκατ., πώς θα μπορέσουμε πέρα από την κατάληψη της πλατείας Συντάγματος και του Λ. Πύργου να δούμε καταλήψεις και επιτροπές βάσης παντού (σε εργατικούς χώρους, γειτονιές, κοκ) πώς θα δούμε την κυβέρνηση του Παπανδρέου να καταρρέει. Τότε θα μπορούμε να μιλάμε για επανάσταση κι όχι απλά για διεργασίες.
«Αγανακτισμένοι» και με την Αριστερά.
Τι συμπεράσματα έχουν βγάλει τα κόμματα της αριστεράς από το κίνημα των «Αγανακτισμένων»; Τι καταλαβαίνουν όταν αυτό το κίνημα λέει: «έξω τα κόμματα»; Καταλαβαίνουν στην πλήρη διάσταση πόσο σκληρή ετυμηγορία είναι γι’ αυτά; Μιλάμε βέβαια κύρια για τα δύο μαζικά κόμματα της Αριστεράς, το ΚΚΕ και τον ΣΥΝ, ακριβώς επειδή είναι μαζικά κι έχουν, έτσι, τη δυνατότητα να επηρεάζουν τις εξελίξεις.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν πάνω από 50% στην αποχή το λευκό και το άκυρο. Είναι, δηλαδή, η ίδια ετυμηγορία: μέσα σ’ αυτή την τεράστια κρίση ο κόσμος στρέφεται στην αποχή αλλά όχι στην αριστερά! Το ΚΚΕ είναι στο 12% και ο ΣΥΡΙΖΑ στο 6%, όμως αυτή η άνοδος στα ποσοστά δεν οφείλεται σε αύξηση των πραγματικών τους δυνάμεων αλλά στη μείωση αυτών που δηλώνουν πρόθεση ψήφων (στην αύξηση δηλαδή της αποχής).
Και καλά ο ΣΥΝ προσπαθεί να στηρίξει Αγανακτισμένων, παρεμβαίνοντας σ’ αυτό. Όμως τι να πει κανείς για το ΚΚΕ; Ξεκίνησε με το ίδιο λάθος που έκανε απέναντι σε όλα τα μεγάλα κινήματα των τελευταίων χρόνων: το καταδίκασε, όπως καταδίκασε τις φοιτητικές καταλήψεις το 2006, όπως καταδίκασε τη μαθητική εξέγερση το 2008. Στη συνέχεια επιχείρησε να βάλει (λίγο) νερό στο κρασί του, αλλά χωρίς επιτυχία. Το παιγνίδι το έχασε, για μια ακόμη φορά!
Πώς θα νικήσουμε;
Θα μπορέσει να φέρει σε πέρας τους στόχους του αυτό το κίνημα, θα μπορέσει να νικήσει; Το ερώτημα είναι ανοιχτό. Το σίγουρο είναι πως αν δεν νικήσει, αυτό δεν θα είναι αποτέλεσμα της δύναμης του κατεστημένου και της κυβέρνησης. Θα είναι αποτέλεσμα, βασικά, των εσωτερικών αδυναμιών αυτού του κινήματος.
Ο πιο μεγάλος κίνδυνος είναι οι «Αγανακτισμένοι» του Συντάγματος, του Λευκού Πύργου και των άλλων πλατειών της χώρας, να υποτιμήσουν τη σημασία της επέκτασης αυτού του κινήματος στους χώρους έξω από τις κεντρικές πλατείες – δηλαδή στις γειτονιές και στους εργατικούς χώρους. Αυτή την άποψη το «Ξ» την παλεύει μέσα από τις γραμμές των «Αγανακτισμένων» και στην Αθήνα και στη Θεσ/νίκη και αλλού.
Σύνδεση με το εργατικό κίνημα και βάθεμα της ουσιαστικής δημοκρατίας
Αυτό που έχει κρίσιμη σημασία, είναι, η σύνδεση των καταλήψεων των πλατειών με τις εργατικές κινητοποιήσεις. Έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα σ’ αυτή την κατεύθυνση αλλά χρειάζεται να γίνουν περισσότερα.
Το κίνημα των «Αγανακτισμένων» είναι απαραίτητο να επιδιώξει να λειτουργήσει καταλυτικά, με πολύ συνειδητό τρόπο, και με σκοπό την επέκταση των απεργιακών κινητοποιήσεων και να τις καλέσει να συγκλίνουν και να καταλήγουν στο Σύνταγμα (βλ συνέχεια).
Χρειάζεται, ταυτόχρονα, όλα αυτά τα κινήματα να συγκροτηθούν σε δημοκρατική βάση χωρίς καπελώματα, με εκλεγμένες και ανακλητές επιτροπές βάσης, σε επίπεδο εργατικών χώρων, γειτονιών και πλατειών.
Όσο κι αν η συνέλευση του Συντάγματος αποτελεί μια κατάκτηση που αμφισβητεί ευθέως την ψεύτικη δημοκρατία του αστικού κοινοβουλίου, έχει τα όρια της, και το κίνημα χρειάζεται να προχωρήσει στα επόμενα βήματα βαθέματος της ουσιαστικής δημοκρατίας.
Η ιδέα της Συνέλευσης δεν πρέπει να περιοριστεί στο Σύνταγμα και το Λ. Πύργο αλλά να επεκταθεί σε όλους τους σημαντικούς εργατικούς χώρους και γειτονιές, να εκλέξει επιτροπές βάσης, από ανακλητούς αντιπροσώπους (κάθε γενική συνέλευση, ανά πάσα στιγμή, να μπορεί να τους αντικαθιστά) οι οποίοι να μαζεύονται σε ένα κεντρικό συντονιστικό όργανο, για κοινές αποφάσεις που να αφορούν τη συνολική πορεία του αγώνα.
Αν η συνέλευση του Συντάγματος καταφέρει να λειτουργεί με αυτό τον τρόπο, τότε,
– πρώτο, θα είναι άπειρα πιο δημοκρατική απ’ ότι σήμερα, και
– δεύτερο, θα έχει θέσει τις βάσεις για την ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης και για την αντικατάστασή της από μια νέα εξουσία στηριγμένη στις λαϊκές και εργατικές επιτροπές, στην υπηρεσία της κοινωνίας, των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
Μα… χωρίς πέτρες και χωρίς μολότωφ;
Μήπως είναι ώρα τα κομμάτια εκείνα του αναρχικού/«αντιεξουσιαστικού» χώρου (μαζί με κάποιες από τις οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς) που «λατρεύουν» τις μολότωφ και πετροπόλεμο με τους μπάτσους, να προχωρήσουν σε μια σοβαρή επανεξέταση της συνολικής τους θεώρησης;
Τα δυο κινήματα που έχουν φοβίσει την κυβέρνηση περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, είναι το «δεν πληρώνω» και των «Αγανακτισμένων». Η δύναμη και των δύο κινημάτων ήταν η μαζικότητα και η απήχησή τους στην κοινωνία – όχι ο πετροπόλεμος και οι μολότοφ! Ασφαλώς εκεί που οι πέτρες και οι μολότωφ είναι αναγκαίες για την πρακτική υπεράσπιση του κινήματος όπως π.χ. στην Κερατέα, η χρήση τους είναι απαραίτητη. Αυτό όμως πρέπει να το επιλέγει ένα μαζικό κίνημα, κι όχι μικρές ομάδες στο όνομα του κινήματος.
Σήμερα, στο Σύνταγμα, το Λευκό Πύργο, κλπ, ο κόσμος κατεβαίνει εύκολα και μαζικά, οικογένειες μαζί με τα παιδιά τους, άνθρωποι που ποτέ στη ζωή τους δεν κατέβηκαν σε κινητοποίηση, ακριβώς επειδή αυτό το κίνημα δεν χαρακτηρίζεται από μολότοφ, δακρυγόνα και συγκρούσεις με τα ΜΑΤ. Τη σημασία αυτού του παράγοντα μπορούν επιτέλους να τη συνειδητοποιήσουν κάποιοι στο χώρο του αναρχισμού και της εξωκ. Αριστεράς;
Μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κανένα λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για κάτι τέτοιο. Γιατί στη μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα, τη μέρα της γενικής απεργίας της 15ης Ιούνη, οι γνωστοί «μπάχαλοι» πρόσφεραν ιδανικό χέρι βοήθειας στα ΜΑΤ για να κτυπήσουν και να διαλύσουν τη συγκέντρωση. Το γεγονός ότι αρκετές χιλιάδες επέστρεψαν για να ανακαταλάβουν την πλατεία δεν αναιρεί το γεγονός ότι πολλές δεκάδες χιλιάδες αποχώρησαν! Το χειρότερο είναι ότι αυτοί οι ανόητοι, κουφιοκέφαλοι, ή απλά ασφαλίτες ντυμένοι με το κοστούμι των αναρχικών, μιλούσαν υποτιμητικά και υβριστικά για τους εργαζόμενους που τους ζητούσαν να σταματήσουν.
Μία απάντηση υπάρχει, μόνο μία: Περιφρούρηση των πορειών του κινήματος. «Έξω τα μπάχαλα απ’ την πορεία» – αν μόνο αυτή τη γλώσσα καταλαβαίνουν αυτήν πρέπει να ακούσουν.
Η απεργία
Η απεργία παραμένει το πιο σημαντικό όπλο στα χέρια κάθε μαζικού κινήματος! Κι αυτό κάνει το ρόλο των εργαζομένων σε κάθε κίνημα να είναι ρόλος κλειδί! Όσοι λένε (κι αυτό ακούεται σε κάποιες γενικές συνελεύσεις) ότι αν κληθεί γενική απεργία σ’ αυτή δεν πρέπει να συμμετέχει η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ, κάνουν ένα πολύ χοντροκομμένο λάθος: με τα σημερινά ισοζύγια δεν υπάρχει τρόπος να κληθεί γενική απεργία χωρίς τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ.
Όσο και αν η πραγματικότητα είναι δυσάρεστη, με το να την αγνοεί κανείς, δεν κερδίζει τίποτα. Μέχρι το κίνημα να αποκτήσει τη δύναμη να προσπεράσει, να παραμερίσει και να αντικαταστήσει τις σημερινές ηγεσίες του συνδικαλιστικού κινήματος, δεν έχει άλλη επιλογή από το να παλεύει να τις υποχρεώσει, να τις σύρει, να τις εξαναγκάσει να καλέσουν απεργίες και γενικές απεργίες.
Ασφαλώς η πίεση για μια γενική απεργία θα πρέπει να ξεκινήσει από τα κάτω. Στο βαθμό που μπορέσει να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα, τόσο το καλύτερο – όμως το να θέτει κανείς από πριν το αίτημα, σαν προϋπόθεση για τη γενική απεργία το «χωρίς τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ», στην ουσία υποσκάπτει τη δυνατότητα να υπάρξει γενική απεργία.
Σήμερα λοιπόν είναι όχι μόνο σωστό αλλά και απόλυτα αναγκαίο, να βγει δυνατά, από τις γραμμές των «Αγανακτισμένων» το κάλεσμα για περαιτέρω κλιμάκωση των απεργιακών κινητοποιήσεων.
Η 48ωρη γενική απεργία που έχει καλέσει η ΓΣΕΕ με την ΑΔΕΔΥ για τις μέρες που θα ψηφιστεί το μνημόνιο στη Βουλή αποτελεί σημαντική εξέλιξη. Είναι η πρώτη φορά εδώ και 20 περίπου χρόνια που καλείται 48ωρη γενική απεργία! Το κίνημα των Αγανακτισμένων πρέπει να θεωρήσει δική του επιτυχία αυτή την απεργία και να ζητήσει ακόμη περισσότερα: κλιμάκωση με επαναλαμβανόμενες απεργίες κλάδων όπως τις 48ωρες της ΔΕΗ, και σε άλλους χώρους, στις ΔΕΚΟ, τις Συγκοινωνίες, τις Τράπεζες, κλπ, και βέβαια, νέα 3μερη γενική απεργία!
Στην ουσία πρέπει να ζητήσουμε ένα απεργιακό κύμα διάρκειας που να παραλύσει τα πάντα – οικονομία και κρατικό μηχανισμό. Τότε θα δούμε πού είναι η δύναμη και πώς πέφτουν κυβερνήσεις σαν χάρτινοι πύργοι!
Στόχοι και προοπτικές
Οι προοπτικές του κινήματος των Αγακτισμένων παραμένουν ασαφείς. Επαναλαμβάνουμε αυτό που έχουμε γράψει ξανά: εμπεριέχει τη δυνατότητα να προκαλέσει την πτώση της κυβέρνησης, αλλά είναι επίσης δυνατό σε μερικές βδομάδες να «σβήσει».
Καμία μάχη δεν έχει εξασφαλισμένη την επιτυχία από τα πριν! Το θέμα λοιπόν είναι να τη δώσουμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Καθήκον της επαναστατικής αριστεράς, είναι να εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο αυτό το κίνημα θα φέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Κατ’ αρχήν για το πώς μπορεί να πέσει αυτή η κυβέρνηση. Κατά δεύτερο πως θα συνεχίσει ο αγώνας με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού – γιατί λύση στα προβλήματά μας μέσα στα πλαίσια του συστήματος δεν υπάρχει!
Το κίνημα συσσωρεύει συμπεράσματα μέσα από την εμπειρία του. Η επαναστατική αριστερά, αυτή που είναι προσγειωμένη στην πραγματικότητα κι έχει αντίληψη του μαζικού κινήματος, έχει να παίξει τον κρίσιμο ρόλο του να βοηθήσει το μαζικό κίνημα στην εξαγωγή των απαραίτητων επαναστατικών συμπερασμάτων. Αυτά, τα συμπεράσματα, δεν αποτελούνται από γενικές επαναστατικές κραυγές, τόσο συνήθεις στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά. Αποτελούνται από τα συγκεκριμένα βήματα και καθήκοντα, πολιτικά και οργανωτικά, στα οποία πρέπει να προχωρήσει το κίνημα για να κάνει την εξέγερσή και την επανάσταση του, πράξη! Αυτό είναι το καθήκον με το οποίο είμαστε αντιμέτωποι. Όχι παχιά λόγια και επαναστατικές κραυγές – αλλά σχέδιο, που να περιλαμβάνει με καθαρότητα τους πολιτικούς στόχους και τους τρόπους πάλης για την επιτυχία τους!
Ένα τέτοιο σχέδιο προτείνει το «Ξ» μέσα από τις παρεμβάσεις του στις πλατείες των Αγανακτισμένων, πάνω σε μια τέτοια βάση θεωρούμε πως χρειάζεται να αναπτυχθεί η συζήτηση, πάνω σε αυτή την κατανόηση μπορούν να χτιστούν τα αυριανά στελέχη του κινήματος για τις ακόμα μεγαλύτερες μάχες που έρχονται.
