Του Θόδωρου Μαράκη
Το κείμενο αυτό αποτελείται από 3 μέρη. Διαβάστε εδώ το 1ο και εδώ το 2ο μέρος. Σήμερα, το 3ο και τελευταίο μέρος
Το ξεκίνημα του πολέμου βρήκε το ΚΚΕ σε κατάσταση διάλυσης.
Με την πλειοψηφία των στελεχών του στις φυλακές και την εξορία, δέσμιο των παλινωδιών και των αντιφατικών αποφάσεων και οδηγιών της Κομιντέρν και του 7ου συνεδρίου της για τα «αντιφασιστικά-λαϊκά μέτωπα» με κόμματα και προσωπικότητες της άρχουσας τάξης, δέσμιο της 6ης ολομέλειας του 1934 για τον «αστικοδημοκρατικό χαρακτήρα της ελληνικής επανάστασης», προβοκαρισμένο από το καθεστώς, με την δημιουργία Κεντρικής Επιτροπής από δηλωσίες, την περιβόητη «Προσωρινή Διοίκηση» (ΠΔ) και την έκδοση πλαστογραφημένου «Ριζοσπάστη», από την Ασφάλεια, βυθίστηκε, στο θέμα του πολέμου, στο βούρκο του σοσιαλπατριωτισμού.
Το γράμμα του Ζαχαριάδη
Αποκορύφωμα ήταν το περιβόητο Α’ γράμμα του Ζαχαριάδη, το οποίο και δημοσίευσε στις 2 Νοέμβρη ο υπουργός Ασφάλειας του Μεταξά, Μανιαδάκης, σ’ όλο τον αστικό τύπο και το Ραδιόφωνο – ακριβώς γιατί εξυπηρετούσε τα σχέδια της άρχουσας τάξης και του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου.
Το γράμμα αυτό, που ο Ζαχαριάδης έγραψε στις 31 Οκτώβρη, δεν είχε καμία σχέση με τις αρχές του Μαρξισμού -Λενινισμού πάνω στο θέμα του πολέμου.
Έγραφε:
«Προς το λαό της Ελλάδας
»Ο Φασισμός του Μουσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι Έλληνες, για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες.
»… Στον πόλεμο, που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμιά επιφύλαξη…».[1] (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Επηρεασμένοι από το γράμμα του Ζαχαριάδη τα φυλακισμένα στην Ακροναυπλία στελέχη της ηγεσίας στέλνουν ανοιχτό γράμμα στο Μανιαδάκη (!!) στις 6 Νοέμβρη, το οποίο υπέγραφαν ο Γιάννης Ιωαννίδης και ο Κώστας Θέος, στο οποίο αναφέρουν:
»Υιοθετούμε πλήρως το ανοιχτό γράμμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας Νίκου Ζαχαριάδη.
»Τονίζουμε και πάλι(….) ότι είμαστε έτοιμοι (…) να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, χωρίς καμιά επιφύλαξη(…) να πολεμήσουμε μέχρι τη νίκη…».[2]
Όμως στο αίτημά τους να πάνε στο μέτωπο να πολεμήσουν ο Μανιαδάκης πιστός και συνεπής στο ταξικό του συμφέρον, απάντησε:
»….ότι έκαστος τούτων χωριστά θα αποκηρύξει ιδέες και πολιτικά συστήματα άτινα κατά βάσιν δεν αναγνωρίζουσιν την ιερότητα των ιδεών της πατρίδας, οικογενείας και θρησκείας…»[3]
Τους ζήτησε, δηλαδή, δήλωση μετανοίας!!
Η θέση του Ζαχαριάδη και των υπόλοιπων της ηγεσίας του κόμματος έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση ακόμα και με τις θέσεις της «Παλαιάς Κεντρικής Επιτροπής» (ΠΚΕ)[4] η οποία λειτουργούσε σε συνθήκες παρανομίας.
Τα στελέχη αυτά, δεύτερης γραμμής στο ΚΚΕ, θεωρούν πως το δημοσιευμένο γράμμα του Ζαχαριάδη είναι πλαστό, πως αποτελεί προβοκάτσια με στόχο να παρασύρει τους υποστηρικτές του κόμματος να στηρίξουν το καθεστώς.
Έτσι στο «μανιφέστο» της, στις 7 Δεκέμβρη 1940, η ΠΚΕ, γράφει:
«Με διαταγή του ντόπιου εφοπλιστικού κεφαλαίου και των ξένων του αφεντικών, χιλιάδες ναυτεργάτες, παιδιά του λαού μας, στάλθηκαν από τη βασιλομεταξική σπείρα να δοκιμάσουν την φρίκη του πολέμου. (…) Για να κρατήσει της εξουσίας το λουφέ η δικτατορική σπείρα, για να σώσουν οι Εγγλέζοι πλουτοκράτες την παγκόσμια κυριαρχία τους… τραβήχτηκε στον πιο εγκληματικό ιμπεριαλιστικό πόλεμο ο λαός μας.
«Ο πόλεμος αυτός που προκλήθηκε απ’ τη βασιλομεταξική σπείρα, που διατάχτηκε απ’ τους Εγγλέζους ιμπεριαλιστές, δεν μπορεί να έχει την παραμικρή σχέση με την υπεράσπιση της πατρίδας. Ούτε είναι βέβαια “πόλεμος κατά του φασισμού”, όπως δήλωσε κυνικά ο αρχιφασίστας Μεταξάς–δήμιος του λαού μας. Μα ούτε και πόλεμος για την απελευθέρωση των ελληνικών μειονοτήτων της Αλβανίας απ’ το ζυγό του ιταλικού φασισμού και της αλβανικής αστικοτσιφλικάδικης κλίκας. Γι’ αυτό ο πόλεμος αυτός δεν μπορεί νάχει καμιά σχέση με την ελευθερία.
«Με ραδιουργίες, απάτες, πλαστογραφώντας το τιμημένο όνομα του ΚΚΕ, και τις υπογραφές των φυλακισμένων ηρωικών ηγετών του (σ.σ: Ζαχαριάδη, Νεφελούδη, Παρτσαλίδη, Σιάντου) πλαστογραφώντας το όργανό του το ”Ριζοσπάστη”, σας τραβάνε να χύνετε, δίχως να το καταλαβαίνετε, άδικα το αίμα σας…
»Για να σωθούμε…Πρέπει γι’ αυτό πρώτα-πρώτα ν’ ανατρέψουμε τη βασιλομεταξική σπείρα που μας έμπλεξε στον πόλεμο.
»Καλούμε ολόκληρο τον εργαζόμενο λαό να σχηματίσει αδελφωμένος με το στρατό το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας-ειρήνης ν’ απαιτήσει άμεσα Γενική πολιτική αμνηστία! Να αναδείξει Κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας-ειρήνης… Να δηλώσει πως κάθε είδους διαφορά με τους γειτονικούς λαούς μπορεί να λυθεί αδελφικά κ’ ειρηνικά…»[5] (οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Ακόμα σε έκκληση που δημοσιεύτηκε στον (πραγματικό) «Ριζοσπάστη» στις 18 Μάρτη 1941, η ΠΚΕ αναφέρει:
«Η Κεντρική Επιτροπή καλεί τους φαντάρους, τους ναύτες και τους αεροπόρους μας να πάρουν στα χέρια τους τις διοικήσεις των μονάδων τους εκλέγοντας προσωρινές επιτροπές, που να αντιπροσωπεύουν όλους, απ’ το στρατιώτη μέχρι το στρατηγό, όσοι συμφωνούν σε τούτο το πρόγραμμα δράσης. Να προτείνουν ειρήνη στους απέναντι και να απαιτήσουν, παραίτηση της κυβέρνησης, σχηματισμό προσωρινής αντιπολεμικής αντιδικτατορικής κυβέρνησης Μετώπου εθνικής σωτηρίας-ειρήνης, σταμάτημα του πολέμου, ακύρωση των πολιτικών και στρατιωτικών συμφωνιών που κλείστηκαν με τους εγγλέζους και προσανατολισμό της χώρας προς τη Σοβιετική Ένωση».[6] (οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Το σημερινό ΚΚΕ κάνει κριτική στο τότε
Σήμερα το ΚΚΕ ασκεί κριτική στην πολιτική του ΚΚΕ τότε που εν πολλοίς είναι σωστή – και αυτό είναι κάτι που πρέπει να χαιρετίσουμε. Δεν πρόκειται βέβαια για μια ολοκληρωμένη κριτική, ωστόσο πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα. Είναι σκόπιμο να παρουσιάσουμε τα πιο σημαντικά, σημεία της κριτικής του, πράγμα χρήσιμο για όλους και ιδιαίτερα γι’ αυτούς που συνεχίζουν να εξυμνούν το σοσιαλ-πατριωτικό γράμμα του Ζαχαριάδη και γενικά να δίνουν την υποστήριξή τους στην πολιτική του ΚΚΕ εκείνης της περιόδου, με το σοφιστικό και ρηχό επιχείρημα, ότι αυτή η πολιτική έδωσε 1,5 εκατομμύριο μέλη στο ΕΑΜ!! Με βάση αυτή τη λογική και η Σοσιαλδημοκρατία με τα εκατομμύρια μέλη και ψηφοφόρους έχει σωστή πολιτική!! Τέτοια λογική…
Το γράμμα του Ζαχαριάδη δημιούργησε οδυνηρή σύγχυση στα στελέχη, τα μέλη και τους οπαδούς του ΚΚΕ, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι το είχε γράψει ο Ζαχαριάδης. Η σύγχυση επιτείνεται ασφαλώς από το γεγονός ότι, το γράμμα δημοσίευσε ο πλαστός «Ριζοσπάστης» της Ασφάλειας ο οποίος και υποστηρίζει το γράμμα:
«Κάνουμε γνωστό σ’ όλα τα μέλη του ΚΚΕ και τους οπαδούς μας πως το ανοιχτό γράμμα που έστειλε ο σ. Ν. Ζαχαριάδης στην κυβέρνηση και που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες και δόθηκε από το ραδιόφωνο Αθηνών και τον εγγλέζικο τύπο, είναι γνήσιο (….)
«… Η μόνη σωστή γραμμή είναι η γραμμή που έβαλε ο σ. Ζαχαριάδης με το ανοιχτό γράμμα του…»
κατηγορώντας ταυτόχρονα την «ΠΚΕ» σαν
»άτιμους χαφιέδες που πάνε να διαστρεβλώσουν τη γραμμή του κόμματος…»[7]
Ο Μανιαδάκης, η Ασφάλεια και το καθεστώς Μεταξά επαινούν τις θέσεις του Ζαχαριάδη! Όταν σε χειροκροτούν οι εχθροί σου ψάξε να βρεις το λάθος σου!!
Ωστόσο τα μέλη της «ΠΚΕ», ο Ν. Πλουμπίδης και πολλά ακόμη μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ ποτέ δεν πίστεψαν πως το γράμμα αυτό ήταν πραγματικό – το θεώρησαν πλαστό και το κατήγγειλαν. Ακριβώς επειδή το είχε δημοσιεύσει ο πλαστός «Ριζοσπάστης».
Στις 25 Απρίλη 1941 ο γνήσιος, παράνομος «Ριζοσπάστης» δημοσίευε σημείωμα του Πλουμπίδη γραμμένο από το Μάρτη:
«Η ασφάλεια (…) πλαστογράφησε ασύστολα τη υπογραφή του σ. Ζαχαριάδη (…) Το κόλπο της ασφάλειας κατάφερε να παρασύρει αρκετά στελέχη και μέλη του Κόμματος και να φέρει σύγχυση για το ποιο είναι το πραγματικό ΚΚΕ και ποια είναι η θέση η σωστή…»[8]
Όπως αναφέρει το σημερινό ΚΚΕ στο βιβλίο του «Το ΚΚΕ στον Ιταλοελληνικό πόλεμο»:
«Θεμελιώδες στοιχείο για τη διαμόρφωση της άποψής του ήταν ο χαρακτηρισμός του πολέμου ως εθνικοαπαλευθερωτικού: “…δεν το πιστέψαμε από το περιεχόμενο του (εμείς παίρναμε άλλη πολιτική γραμμή)” έγραψε η Στ. Βιτσαρά.9
»Ένα δεύτερο στοιχείο, ήταν ότι το γράμμα καλούσε να μην έχει κανένας εργαζόμενος επιφύλαξη συμμετοχής στον πόλεμο που διηύθυνε η κυβέρνηση Μεταξά, γεγονός που η “Παλιά ΚΕ” θεωρούσε επίσης αδιανόητο».[10]
Η κριτική του σημερινού ΚΚΕ στο τότε ΚΚΕ συνεχίζεται:
«Το κλίμα στις λαϊκές μάζες, τις ώρες που κηρύχτηκε ο πόλεμος, όσο και αν πήγαζε από αγνές πατριωτικές προθέσεις, αντιμετώπιζε τον πόλεμο απ’ τη σκοπιά της αμυνόμενης Ελλάδας και της επιτιθέμενης (άρα ευρισκόμενης εν αδίκω) Ιταλίας. Όμως, ο δίκαιος ή άδικος χαρακτήρας κάθε πολέμου δεν καθορίζεται από το ποιο κράτος επιτίθεται και ποιο αμύνεται, αλλά από το ποια τάξη και για ποιο σκοπό διεξάγει τον πόλεμο, είτε είναι αρχικά και τη συγκεκριμένη στιγμή αμυνόμενη είτε επιτιθέμενη. Και οι δυο αστικές τάξεις και οι κυβερνήσεις τους συγκρούονταν, όχι όμως για τα συμφέροντα των εργατικών τάξεων της Ελλάδας και της Ιταλίας, οι οποίες θα έπρεπε να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και όχι αυτόν της καπιταλιστικής “εθνικής ενότητας”».[11]
Αυτή είναι μία τοποθέτηση η οποία μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους!
Και παρακάτω:
«….το σύνθημα “να ανατραπεί τώρα η κυβέρνηση Μεταξά”, δεν ήταν ρεαλιστικό και αναγκαίο να τεθεί ως άμεσο πρακτικό καθήκον. Όμως, ήταν ρεαλιστικό και αναγκαίο να τεθεί ως κατεύθυνση και ως σύνθημα ζύμωσης στο λαό και το στρατό, ως σύνθημα οργάνωσης της πάλης των πρωτοπόρων εργατών και στρατευμένων, που μπορούσε να προετοιμάζει τον προσανατολισμό των εργατικών-λαϊκών μαζών για τις συνθήκες αποδυνάμωσης της εγχώριας και ξένης καπιταλιστικής εξουσίας, μέσα και έξω από τη χώρα της».[12]
Και αυτή η τοποθέτηση θεωρούμε πως είναι απόλυτα σωστή! Και συμπληρώνουμε ότι, με τον καιρό οι αυταπάτες για «εθνική ενότητα» και «κοινή πατρίδα» θα κατέρρεαν στο λαό και το στρατό στο φως των γεγονότων –γιατί οι μάζες μαθαίνουν από τα γεγονότα και την εμπειρία τους– και το ταξικό μίσος θα αντικαθιστούσε τις εθνικιστικές αυταπάτες.
Τότε, αν υπήρχε ένα μαζικό ΚΚ με σωστά, επαναστατικά συνθήματα, οι μάζες θα το αγκάλιαζαν όπως συνέβη και στη Ρωσία του 1914-1917 με τους Μπολσεβίκους.
Το παράδειγμα των Μπολσεβίκων
Το 1914 κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, ήταν η Γερμανία που επιτέθηκε στην μισοφεουδαρχική, αστικοτσιφλικάδικη Ρωσία. Ένα απέραντο κύμα εθνικισμού αγκάλιασε τις λαϊκές μάζες της Ρωσίας. Ο Λένιν όπως όλοι γνωρίζουν δεν έστειλε ανοιχτό γράμμα στον ρωσικό λαό που να τον καλεί σε «εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο»
«για τη λευτεριά», «την τιμή», «την εθνική μας ανεξαρτησία»!!
Ακόμα, ο Λένιν, ασφαλώς και δεν θα έγραφε ποτέ, ότι,
«στον πόλεμο αυτόν που τον διευθύνει ο Τσάρος όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμία επιφύλαξη»!!!
Αυτά τα είπε και τα έγραψε η Σοσιαλδημοκρατία της εποχής εκείνης, η οποία κατηγορήθηκε από τον Λένιν για σοσιαλπατριωτισμό και προδοσία.
Ακόμη, όταν έπεσε ο Τσάρος και ανέλαβε η προσωρινή κυβέρνηση των Καντε- Μενσεβίκων, ο Λένιν συγκρούστηκε οργισμένα με τους Κάμενεφ- Στάλιν για την υποστήριξη που έδινε η εφημερίδα των Μπολσεβίκων, Πράβδα, στην κυβέρνηση αυτή «στο βαθμό που η κυβέρνηση εργάζεται για την ειρήνη».
«Καμία υποστήριξη στην προσωρινή κυβέρνηση!»
φώναζε στα κείμενά του από την Ελβετία όπου ήταν εξόριστος και μέχρι να γυρίσει στη Ρωσία τον Απρίλη του 17.
Επίσης, επειδή ήξερε να προσεγγίζει τις μάζες δεν ζήτησε άμεσα «την πτώση της κυβέρνησης» αλλά συνέστησε στους Μπολσεβίκους «υπομονετική εξήγηση» μέχρι να πείσουν τις μάζες και να κερδίσουν την πλειοψηφία των εργατών με το μέρος τους – το ακριβώς αντίθετο της σεχταριστικής ανυπομονησίας του σημερινού ΚΚΕ!!
Οι σύντροφοι, στη ΛΑΕ και αλλού που εξακολουθούν να επιμένουν στην ορθότητα του γράμματος του Ζαχαριάδη θα πρέπει να αναλογιστούν ότι αυτό το γράμμα δεν έχει καμία σχέση με τον Μπολσεβικισμό- Λενινισμό. Στην πραγματικότητα σ’ αυτό το γράμμα υπήρχε η «6η Ολομέλεια» του ΚΚΕ, το «7ο συνέδριο» της Κομιντέρν και τα «Λαϊκά Μέτωπα» του Στάλιν – με άλλα λόγια η προδοσία της Βάρκιζας!!
