Weizmann Hamilton, Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ν. Αφρικής
Επιμέλεια: Μαρία Στρατή
Τις τελευταίες ημέρες, η Νότια Αφρική συγκλονίζεται από το μεγαλύτερο φοιτητικό κίνημα από την πτώση του καθεστώτος του Απαρτχάιντ[1] το 1991. Οι φοιτητές παλεύουν ενάντια στις αυξήσεις στα δίδακτρα των πανεπιστημίων που προσπαθεί να επιβάλει η κυβέρνηση του «Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου» (ANC) και οι οποίες κυμαίνονται από 8% ως 12%.
Πέρα όμως από τον τερματισμό των αυξήσεων, το φοιτητικό κίνημα έχει πάει ένα βήμα παραπέρα, διεκδικώντας την πλήρη κατάργηση των διδάκτρων και τη θέσπιση δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι πρώτες μαζικές διαδηλώσεις των φοιτητών στο Κοινοβούλιο δέχτηκαν την άγρια καταστολή από μια πάνοπλη αστυνομία, με σκηνές που θύμιζαν την εποχή του Απαρτχάιντ.
Ακριβώς όπως και κατά την εξέγερση του Σοβέτο το 1976[2] η νεολαία και ειδικά ο κόσμος της εκπαίδευσης εκφράζει την απόγνωση και την οργή των εργαζομένων και του συνόλου της κοινωνίας. Παρά το γεγονός ότι το ρατσιστικό καθεστώς του Απαρτχάιντ έχει ανατραπεί εδώ και πάνω από δυο δεκαετίες, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει σε σχέση με το βιοτικό επίπεδο του φτωχού μαύρου πληθυσμού της Νότιας Αφρικής. Οι καπιταλιστές, με τη βοήθεια της κυβέρνησης του ANC συνεχίζουν να απομυζούν τον πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι, αφήνοντας τους να ζουν με ψίχουλα. Οι εξωφρενικές αυξήσεις στα τέλη εγγραφής, στα δίδακτρα και στο κόστος διαμονής και διαβίωσης των φοιτητών ήταν απλά η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Η υπομονή των φοιτητών και των εργαζομένων είχε ήδη εξαντληθεί.
Ακραία φτώχεια και ανισότητα
Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση επιτίθεται με αγριότητα στο βιοτικό επίπεδο των φοιτητών και των οικογενειών τους, αναβρασμός επικρατεί και στους κρίσιμους για την οικονομία κλάδους του μετάλλου και των ορυχείων, όπου οι εργοδότες σχεδιάζουν χιλιάδες απολύσεις μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα.[3]
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση συμβάλει στη διαιώνιση των οικονομικών ανισοτήτων και την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας από λίγους. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κάθε χρόνο χάνονται περίπου 80 δισεκατομμύρια Ραντ (5,35 δισ. ευρώ) σε παράνομες δραστηριότητες, 700 δισεκατομμύρια Ραντ (46,85 δισ. ευρώ) χάνονται λόγω διαφθοράς, ενώ η κυβέρνηση σχεδιάζει να δαπανήσει το επόμενο διάστημα περίπου 1 τρισ. Ραντ (περίπου 67 δισ. ευρώ) σε ένα παρανοϊκό σχέδιο κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας.
Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2008 μέχρι σήμερα, έχουν χαθεί χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μόνο κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς 100.000 εργαζόμενοι έμειναν άνεργοι. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) για το έτος 2014, περίπου 3,4 εκατομμύρια Νοτιοαφρικανοί ηλικίας μεταξύ 15-24 βρίσκονται εκτός εργασίας και εκπαίδευσης.
Η πολιτική του ANC στοχεύει στη διατήρηση της οικονομικής δικτατορίας των αγορών. Η Νότια Αφρική είναι μία χώρα με τεράστιες οικονομικές ανισότητες, συσσώρευση του πλούτου σε λίγους, ακραία φτώχεια για τους πολλούς και υψηλό επίπεδο διαφθοράς.
Μόνο δύο μεγαλοεπιχειρηματίες, οι Νίκι Οπενχάουερ (Nicky Oppenheimer) και Γιόχαν Ρούπερτ (Johann Rupert) κατέχουν όσο πλούτο κατέχει το 50% του πληθυσμού της χώρας, ενώ το 54% του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Επιπλέον, κάθε χρόνο περίπου 10.000 άτομα χάνουν το σπίτι τους γιατί δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους. Μέσα στις συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, οι φοιτητές είδαν την απόπειρα αύξησης των διδάκτρων σαν μια ακόμη πρόκληση από την πλευρά της κυβέρνησης.
Η κατάσταση στα πανεπιστήμια
Οι φοιτητές δεν διεκδικούν μόνο να μη γίνει καμία αύξηση στα δίδακτρα, αλλά ταυτόχρονα βάζουν το αίτημα της δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Σε μια προσπάθεια συμβιβασμού με τους φοιτητές, η κυβέρνηση πρότεινε οι αυξήσεις στα δίδακτρα να μη φτάσουν το 8-12% όπως αρχικά σχεδιαζόταν, αλλά να μείνουν στο 6%. Αυτός ο «συμβιβασμός» απορρίφθηκε από το φοιτητικό κίνημα, το οποίο πλέον διεκδικεί πολύ περισσότερα από «μικρότερες αυξήσεις».
Οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση έχουν δημιουργήσει τεράστια κενά στη λειτουργία των πανεπιστημίων. Οι διοικήσεις τους όμως δεν πρόβαλαν καμία αντίσταση σ’ αυτές τις περικοπές. Αντίθετα, συμφώνησαν σιωπηρά στη μετακύλιση του βάρους στις πλάτες των φοιτητών μέσω των αυξήσεων στα δίδακτρα και την ανάθεση μιας σειράς υπηρεσιών σε εξωτερικούς συνεργάτες/εταιρείες.
Οι διοικήσεις των πανεπιστημίων βέβαια συνεχίζουν να απολαμβάνουν τους υπερβολικά υψηλούς μισθούς τους. Και οι ίδιες διοικήσεις δεν δίστασαν να απαντήσουν στις διαμαρτυρίες των φοιτητών καλώντας την αστυνομία για να καταστείλει τις ειρηνικές τους κινητοποιήσεις.
Η εκπαίδευση είναι μία επένδυση στο μέλλον της κοινωνίας. Εάν οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις τους δεν μπορούν να παρέχουν υψηλού επιπέδου δωρεάν παιδεία τότε η κοινωνία δεν μπορεί να τους ανεχτεί. Το «Κίνημα Νεολαία για το Σοσιαλισμό» (η νεολαία του «Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κινήματος», τμήματος της CWI στη Νότια Αφρική και αδελφής οργάνωσης του «Ξ») συμμετέχει με όλες της τις δυνάμεις στις φοιτητικές κινητοποιήσεις.
Παράλληλα, παλεύει για το χτίσιμο κοινών, συντονισμένων αγώνων της νεολαίας και των εργαζομένων, για ένα μαζικό και μαχητικό φοιτητικό κίνημα το οποίο θα συνδέει τον αγώνα για δωρεάν παιδεία με τις μάχες των εργαζομένων για τη διασφάλιση των μισθών, των θέσεων εργασίας τους, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας και τελικά με την πάλη για την ανατροπή των ανισοτήτων και του καπιταλισμού. Η θέση των φοιτητών είναι δίπλα στους εργαζομένους, στη μάχη για τη δημιουργία ενός μαζικού, πραγματικά σοσιαλιστικού, εργατικού κόμματος, που θα προετοιμάσει αυτό τον αγώνα.
