Στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας NOKIA υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις που αφορούν στο θέμα της τηλεργασίας και της απάντησης των εργαζομένων στις προτάσεις της εργοδοσίας. Απευθυνθήκαμε στον σ. Χρήστο Καψάλη γενικό γραμματέα του ΔΣ του σωματείου εργαζομένων της ΝΟΚΙΑ, για να μας εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει. Ακολουθεί η συνέντευξη που πήρε ο σ. Τάκης Γιαννόπουλος.
• Ποια είναι η πρόταση της εταιρείας για το θέμα της τηλεργασίας;
O κορωναϊός και η έκτακτη συνθήκη στην οποία εισήλθε ολόκληρη η κοινωνία δημιούργησε νέα δεδομένα στους περισσότερους τομείς της ζωής και φυσικά οι εργασιακοί χώροι δεν θα μπορούσαν να μείνουν εκτός. Ο κλάδος της πληροφορικής, όντας από τους πρώτους ο οποίος διαθέτει «τα μέσα» για να διεξαχθεί η εργασία και απομακρυσμένα, ήταν από τους πρώτους που η μετάβαση από το γραφείο στο σπίτι έγινε άμεσα.
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι της Nokia πριν την πανδημία είχαν τη δυνατότητα έστω για κάποιες μέρες τον μήνα να εργάζονται από το σπίτι. Η πανδημία δημιούργησε νέα δεδομένα και χάραξε άλλες πολιτικές στις περισσότερες εταιρείες πληροφορικής όπως και στη Nokia. Oι διοικήσεις είδαν ότι με την τηλεργασία τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας μειώνονται πολύ.
Ο όγκος της δουλειάς έβγαινε όπως πριν, ή και ακόμα περισσότερο μέσω της μεγαλύτερης εκμετάλλευσης των εργαζομένων, μιας και μέσω τηλεργασίας είναι πολύ πιο ασαφή τα ωράρια και μεγαλύτερη η χρονική διαθεσιμότητα των υπαλλήλων. Η διοίκηση της Nokia παγκοσμίως άλλαξε πολιτική σε σχέση με την διεξαγωγή της εργασίας.
Αυτό το κατάφερε αξιοποιώντας την ευνοϊκή για αυτήν συγκυρία θέτοντας –δήθεν αθώα– το ερώτημα στους εργαζόμενους, κατά πόσο θέλουν να εργάζονται από το σπίτι. Ουσιαστικά μέσα από μία υποτιθέμενη δημοκρατική διαδικασία, που για πρώτη φορά διεξήγαγε με τέτοιο τρόπο η εταιρεία, απέσπασε τη συναίνεση των εργαζομένων για τη μετάβαση σε ένα καινούργιο μοντέλο όπου στόχος της εργοδοσίας θα είναι βασικά τηλεργασία για τις περισσότερες μέρες και παρουσία στο γραφείο τις υπόλοιπες.
Αυτό αποκαλείται και ως «υβριδικό μοντέλο», πέρα από την κατ’ εξαίρεση δυνατότητα και για εργασία από το σπίτι όλες τις ημέρες. Βασικός στόχος είναι η κατάργηση της εργασίας στο γραφείο όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα. Η νέα αυτή σύμβαση για την τηλεργασία, εναρμονίζεται πλήρως με τον νέο νόμο του Χατζηδάκη και προσφέρει κάποιες αποζημιώσεις για την διεξαγωγή της.
Συγκεκριμένα η εταιρεία δίνει:
1. Εξοπλισμό γραφείου αξίας 300€ μάξιμουμ για ενοικίαση ουσιαστικά, από site που σχετίζεται με την εταιρεία, τον οποίο επιστρέφεις μετά το τέλος της τηλεργασίας
2. Με βάση τον νόμο, την ελάχιστη αποζημίωση για την ενοικίαση του οικιακού χώρου και του internet. Αυτό ανέρχεται σε 23€ σύνολο (13€ για τον χώρο και 10€ για το internet).
Δεν παρέχεται καμία αποζημίωση για όσους αγόρασαν ήδη με δικά τους έξοδα εξοπλισμό για τηλεργασία την περίοδο της πανδημίας.
Ανάμεσα στις διάφορες λεπτομέρειες της νέας σύμβασης τηλεργασίας, αυτό που ξεχωρίζει έντονα αρνητικά για τον εργαζόμενο, είναι ότι όποιος αιτηθεί να μπει σε κάποια μορφή τηλεργασίας, ουσιαστικά συναινεί ότι την ευθύνη για τη διεξαγωγή της εργασίας την έχει αυτός και όχι η εταιρεία, με ότι σημαίνει αυτό για την υγεία, τα ατυχήματα, τις αποζημιώσεις και συνολικά τις ευθύνες του εργαζόμενου.
• Πως την αντιμετώπισαν οι εργαζόμενοι;
Για χρόνια ολόκληρα οι εργαζόμενοι της εταιρείας ζητούσαν και με δυσκολία συνήθως λάμβαναν κάποιες μέρες τηλεργασίας το μήνα. Μέσα σε αυτές τις μέρες προσπαθούσαν να εξοικονομήσουν χρόνο για να ικανοποιήσουν όσα τους στερούσε η εργασιακή τους πραγματικότητα. Δηλαδή, διευθέτηση οικογενειακών ζητημάτων κυρίως από εργαζόμενους γονείς, εξωτερικές δουλειές που ήταν δύσκολο να γίνουν τα Σαββατοκύριακα, κοκ.
Όταν η εταιρεία, με βάση τα δικά της συμφέροντα, μπήκε στη διαδικασία να εξετάσει το θέμα παροχής κάποιων ημερών τηλεργασίας, η πλειοψηφία των εργαζομένων απάντησε θετικά σε αυτό. Από εκεί και έπειτα η εταιρεία άρχισε να προωθεί το μετασχηματισμό της στο γνωστό «flexible working environment», δηλαδή «ευέλικτο περιβάλλον εργασίας».
Πρακτικά αυτό για την εταιρεία σημαίνει το ξενοίκιασμα κτιρίων, την προσαρμογή των εναπομεινάντων σε ένα στυλ γραφεία-επισκεπτήρια, κάποιες «αστείες» παροχές οικονομικής φύσης στους εργαζόμενους και το πιο σημαντικό ανάμεσα σε άλλα, η μεταφορά της ευθύνης για οτιδήποτε συμβεί στους εργαζόμενους.
• Ποιες είναι οι κινήσεις του σωματείου και η στάση των παρατάξεων;
Το σωματείο ανταποκρίθηκε έγκαιρα και έγκυρα αναδεικνύοντας την κοροϊδία των ανακοινωθέντων αποζημιώσεων για την τηλεργασία και των συνεπειών μιας εκτεταμένης εφαρμογής της στους εργαζόμενους, σε σχέση με τα δικαιώματα μας, τις συλλογικές μας διαδικασίες και εν τέλει της ευθύνης της διεξαγωγής της εργασίας συνολικά.
Πρόβαλλε ότι η λύση στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σαν εργαζόμενοι δεν είναι να μετατρέψουμε τα σπίτια μας σε εργασιακούς χώρους για να καταφέρουμε να γλυτώσουμε έξοδα, χρόνους και δυνατότητες που μας στερεί η εργασιακή μας συνθήκη.
Καταλυτική λύση θα ήταν η υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας (ΣΣΕ) μέσα από την οποία θα διεκδικήσουμε καλύτερους μισθούς, σταθερές αυξήσεις μέσω μισθολογικών ωριμάνσεων, σταθερά ωράρια, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας.
Επίσης, η κατά βάση παρουσία μας στο γραφείο θα διασφαλίσει σταθερούς δεσμούς και τις συλλογικές διαδικασίες των εργαζομένων στην εταιρεία και συνολικά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, της συλλογικής διεκδίκησης, θα μπορούσε να διευθετηθεί από την σκοπιά του εργαζόμενου, πόσο και πως μπορεί να εργάζεται από το σπίτι κάποιος, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη ισορροπία μεταξύ της ζωής μας και της εργασίας.
Επίσης σοβαρές αποζημιώσεις για ενοικίαση χώρου, internet, ρεύματος, θέρμανσης κλπ που επωμίζεται τώρα ο τηλεργαζόμενος. Τέλος, την ευθύνη της διεξαγωγής της εργασίας την έχει η εργοδοσία και μόνον αυτή.
Το σωματείο λόγω πανδημίας επικοινώνησε με τους συναδέλφους μέσω τηλεδιασκέψεων, οι οποίες έφτασαν να είναι ίσως οι πιο μαζικές στην ιστορία του, με σχεδόν 150 παρόντες και διεξοδικές συζητήσεις δύο και πλέον ωρών.
Με αντίστοιχες ανακοινώσεις και συναντήσεις με τη διοίκηση, αρχικά καταφέραμε να βάλουμε ένα σημαντικό φρένο στην προέλαση της επιδιωκόμενης πολιτικής της εταιρείας για μαζική εφαρμογή των προβαλλόμενων τρόπων τηλεργασίας και να ανοίξουμε στους συναδέλφους την συζήτηση για τη διεξαγωγή της εργασίας συνολικά.
Ουσιαστικά να σηκώσουμε το γάντι της τηλεργασίας και να επιδιώξουμε ΣΣΕ, πέραν της αλλαγής της στάσης της διοίκησης, η οποία από την φουλ προώθηση –έμμεση επιβολή– της τηλεργασίας, τώρα το αφήνει στην ευχέρεια του εργαζόμενου να την επιλέξει.
Μια μικρή νίκη ακόμα, είναι ότι θα δίνει την υποτυπώδη αποζημίωση των 23 ευρώ τον μήνα για όσους επιλέξουν το υβριδικό μοντέλο, ενώ η πρόθεσή της ήταν να δίνει ένα ποσό αναλογικά με τις μέρες τηλεργασίας.
Σε σχέση με τη στάση των παρατάξεων, την ευθύνη της λειτουργίας του σωματείου την έχει η λεγόμενη «Ομάδα του Ενιαίου ψηφοδελτίου» όπου συγκεντρώνονται όλες οι αγωνιστικές δυνάμεις πλην του ΚΚΕ μιας και το τελευταίο ελέγχει την παράταξη «Ταξική Ενότητα» (Τ.Ε.).
Σε αντίθεση με την «Ομάδα του Ενιαίου» η οποία επιδιώκει τη συνολική ικανοποίηση των αιτημάτων των εργαζομένων μέσω ΣΣΕ ή έστω του πως να διεξάγεται η τηλεργασία προς όφελος του εργαζομένου, η Τ.Ε. δέχεται την τηλεργασία μόνο ως έκτακτη συνθήκη και την απορρίπτει συνολικά. Πέρα από το ότι με αυτή της τη στάση ουσιαστικά κλείνει διόδους επικοινωνίας με τους συναδέλφους μιας και δεν αναγνωρίζει ότι πάρα πολλοί συνάδελφοι θέλουν να επιλέξουν για τους δικούς τους λόγους κάποια μορφή τηλεργασίας, φτάσαμε να ακούμε ακόμα και ακραίες θέσεις στο ΔΣ του σωματείου, όπου κατέχουν τις δύο από τις επτά έδρες. Ουσιαστικά θεωρώντας περίπου ως εχθρό-προδότη όποιον συνάδελφο επιλέξει κάποια μορφή τηλεργασίας, παρεμβαίνει κατά βάση μόνο σε όσους πηγαίνουν στο γραφείο και στο ΔΣ έφτασε να εκφράσει την άποψη, ότι όσοι πλέον τηλε-εργάζονται από άλλες πόλεις, είναι σωστό να απεμπλακούν από το σωματείο μας και να γραφτούν σε κάποιο σωματείο της πόλης που θα διαμένουν!.
Τέτοιες απόψεις, μαζί με την αρχική κάθετη άρνηση για οποιαδήποτε συζήτηση σε σχέση με την τηλεργασία, άλλαξαν άρδην και κατέληξε η Τ.Ε. να πλησιάζει την άποψη και τη στάση της «Ομάδας του Ενιαίου» για να μην χάσει απολύτως την επαφή και τη γείωση με τους συναδέλφους.
Στα επόμενα βήματα είναι να καταλήξουμε σαν σωματείο στις διεκδικήσεις μας σε σχέση την τηλεργασία και πως θα διεξάγεται με κριτήριο το συμφέρον του εργαζόμενου καθώς και να τις εντάξουμε στη συνολική διεκδίκηση για ΣΣΕ.
Μέσω νέων συλλογικών διαδικασιών, μορφών αγώνα, σύνδεση με το υπόλοιπο εργατικό κίνημα, θα προσπαθήσουμε να αντιστρέψουμε τη σημερινή δύσκολη κατάσταση και να κερδίσουμε αυτά που δικαιούμαστε.
