Ρεπορτάζ του «Ξ»
Στα πλαίσια του 24ου κάμπινγκ Antinazizone – YRE, διοργανώθηκε στις 5/8 συζήτηση με θέμα «Νερό – η πηγή της ζωής, μέσο κερδοσκοπίας για το κεφάλαιο».
Ομιλητές ήταν ο Πέτρος Μπαστέας, συνδικαλιστής της ΕΥΔΑΠ, ο Νίκος Κανελλής, Δημοτικός Σύμβουλος Βόλου και ο Όισιν Κέλι, ακτιβιστής του ιρλανδικού κινήματος ενάντια στο τέλος ύδρευσης.
Πέτρος Μπαστέας
Τη συζήτηση άνοιξε ο Πέτρος Μπαστέας, ο οποίος ξεκίνησε λέγοντας με βάση την πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση σε σχέση με την τιμολόγηση του νερού, επιβάλλεται νέα φορολογία στην ύδρευση, η οποία θα ισχύει για όλους, ανεξάρτητα με την κατανάλωση που κάνει κανείς. Ο νόμος αυτός θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά σε όλες τις επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας, με αποτέλεσμα η τιμή του να αυξηθεί κατακόρυφα.
Αυτά θα ισχύσουν στην επαρχία, γιατί στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ μέσω του Υπερταμείου θα ιδιωτικοποιηθούν πλήρως. Στόχος τους πλέον δε θα είναι να παρέχουν καθαρό, πόσιμο νερό, αλλά να παράγουν κέρδη για τους ιδιοκτήτες τους.
Ο ετήσιος τζίρος του νερού στην Ελλάδα είναι 9 δισ. ευρώ, που φυσικά πολλοί επίδοξοι «επενδυτές» εποφθαλμιούν. Ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται διακοπές νερού για χρέη πάνω από 100 ευρώ, παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αυτές είναι ακόμη δημόσιες. 70.000 περιπτώσεις συμπολιτών μας σήμερα, αδυνατούν να πληρώσουν ακόμη και το χαμηλό μέχρι στιγμής κόστος της ύδρευσης.
Το κεφάλαιο είναι ένας ιός, διατεθειμένος να καταστρέψει τον πλανήτη προκειμένου να διατηρήσει την κερδοφορία του. Το νερό είναι ένα αγαθό που σύντομα θα είναι πιο πολύτιμο από το πετρέλαιο, δεδομένου ότι στο πετρέλαιο υπάρχει εναλλακτική, ενώ στο νερό δεν υπάρχει. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, οφείλουμε να αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε τη ζωή, να καταστρέψουμε αυτό τον ιό που μας απειλεί.
Το παράδειγμα της Ιρλανδίας μας θυμίζει ότι όπου η μάχη για το νερό δίνεται δυναμικά, κερδίζεται.
Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν στο Παρίσι και στη Βαρκελώνη, όπου μετά από αγώνες, οι ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις ύδρευσης πάρθηκαν πίσω από το δημόσιο, εξασφαλίζοντας μεγάλα κέρδη για τις τοπικές κοινωνίες.
Άλλο ένα παράδειγμα πετυχημένων αγώνων είναι αυτό της Βολιβίας, όπου το κίνημα του νερού κατάφερε να ανατρέψει την κυβέρνηση ανοίγοντας το δρόμο στην εκλογή του Μοράλες, του πρώτου Ινδιάνου προέδρου της χώρας.
Όισιν Κέλι
Ο Όισιν Κέλι ανέφερε ότι τις τελευταίες δεκαετίες το νερό έχει αποτελέσει ένα μεγάλο ζήτημα στην Ιρλανδία, με τεράστιες κοινωνικές εκρήξεις. Για την αστική τάξη, η ιδιωτικοποίηση του νερού αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα. Μέχρι σήμερα, ο φόρος για το νερό περιλαμβάνεται στη γενική φορολογία, παρά το γεγονός ότι κατά διαστήματα, μια σειρά κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να επιβάλουν τέλος ύδρευσης.
Η μεγαλύτερη μάχη πριν από αυτή που ζούμε σήμερα δόθηκε στη δεκαετία του 90, με βασικό χαρακτηριστικό την οργανωμένη καμπάνια άρνησης πληρωμής και μαζικών επανασυνδέσεων στις περιπτώσεις που το νερό κοβόταν για λόγους οφειλών. Παράλληλα η εκστρατεία άσκησε τεράστιες πολιτικές πιέσεις, με αποτέλεσμα να το πάρουν πίσω.
Σήμερα όμως έχουν επανέλθει και μάλιστα αυτή τη φορά κατόπιν οδηγιών της Τρόικα. Το επιχείρημά τους ήταν «περιβαλλοντικό», λέγανε δηλαδή ότι το κάνουν για να μειωθεί η αλόγιστη σπατάλη νερού. Κανείς δεν το πίστεψε, αφού είναι ευρέως γνωστό ότι λόγω υποχρηματοδότησης του δικτύου, τεράστιες ποσότητες νερού χάνονταν έτσι κι αλλιώς. Η απόπειρα επιβολής τέλους ύδρευσης ήρθε μετά από χρόνια πολιτικών λιτότητας και περικοπών κι έτσι αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Το τέλος ύδρευσης θα ξεκινούσε με χαμηλά ποσά, αλλά υπολογίζεται ότι σταδιακά θα έφτανε τα 600 – 1000 ευρώ το χρόνο.
Όταν η εταιρεία άρχισε την προσπάθεια εγκατάστασης μετρητών, ενστικτωδώς ο περισσότερος κόσμος αρνήθηκε και σε κάποιες περιοχές δόθηκαν μεγάλες μάχες μέχρι οι μετρητές να εγκατασταθούν. Η εγκατάσταση μετρητών είχε συνολικό κόστος περίπου 0,5 δισ. €. Αυτό εξόργισε ακόμη περισσότερο τον κόσμο, γιατί την ίδια ώρα η εταιρεία δεν έκανε ούτε κατά διάνοια αντίστοιχες δαπάνες για να διορθώσει τις διαρροές του δικτύου.
Έτσι, οργανώθηκε ένα μαζικό κίνημα άρνησης πληρωμής του τέλους ύδρευσης, όταν άρχισαν να φτάνουν οι πρώτοι λογαριασμοί. Αυτό ήταν το σημείο – κλειδί που ανάγκασε την κυβέρνηση να το πάρει πίσω.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναδείχτηκε ως ηγετική μορφή του κινήματος ο Πολ Μέρφι, της «Συμμαχίας Ενάντια στη Λιτότητα» (τώρα «Αλληλεγγύη») και του «Σοσιαλιστικού Κόμματος – CWI», που λίγο αργότερα εκλέχτηκε στην ιρλανδική βουλή. Την ημέρα των εκλογών, στο Δουβλίνο έγινε μια τεράστια διαδήλωση 100.000 ανθρώπων ενάντια στο τέλος ύδρευσης.
Οι πρώτοι λογαριασμοί έφεραν μια πρώτη μεγάλη επιτυχία του κινήματος, αφού το 53% αρνήθηκε να πληρώσει, ενώ η δεύτερη αποστολή λογαριασμών ήταν μια πραγματική πανωλεθρία για την κυβέρνηση και την εταιρεία, με την άρνηση πληρωμής να φτάνει το 75%!
Το κίνημα και οι πρώτες νίκες του έδωσαν μεγάλη αυτοπεποίθηση στο εργατικό κίνημα, πυροδοτώντας μια σειρά απεργίες για αυξήσεις σε μισθούς, αλλά και κοινωνικές διεκδικήσεις, όπως αυτές του ΛΟΑΤ και του γυναικείου κινήματος.
Νίκος Κανελλής
Ο Νίκος Κανελλής αναφέρθηκε στο νερό σαν ιδανικό μέσο κερδοσκοπίας για το κεφάλαιο, εξαιτίας του γεγονότος ότι είναι απαραίτητο για την ύπαρξη ζωής.
Η κερδοφορία του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται στο 40% της κερδοφορίας του κλάδου του πετρελαίου, έχει ξεπεράσει τα κέρδη της φαρμακοβιομηχανίας και σύντομα αναμένεται να ξεπεράσει κάποιους τομείς ενέργειας και μεταλλευμάτων.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η ιδιωτικοποίηση του νερού αποτελεί μνημονιακή δέσμευση της κυβέρνησης. Από τη μια μεριά έχουμε την ανοιχτή ιδιωτικοποίηση ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ και από την άλλη την πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση, που ανοίγει επίσης την πόρτα στην ιδιωτικοποίηση των υπολοίπων Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης της χώρας. Αναφέρει ρητά ότι πάροχοι νερού μπορούν να είναι και ιδιώτες, ενώ δημιουργεί το πλαίσιο των αυξήσεων στις τιμές του νερού, μέσω της λεγόμενης «ανάκτησης κόστους» του νερού. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κατά τόπους Υπηρεσίες Ύδρευσης, είναι υποχρεωμένες να υπολογίσουν το κόστος λειτουργίας τους και τα έσοδα από τους λογαριασμούς. Η διαφορά που θα προκύψει, είναι οι επόμενες αυξήσεις που θα επιβληθούν σταδιακά το επόμενο διάστημα.
Ένα τμήμα αυτών των αυξήσεων, θα είναι και το λεγόμενο «περιβαλλοντικό τέλος». Πρόκειται βασικά για τέλος το οποίο θα υπολογιστεί αυθαίρετα, με βάση ένα χοντρικό υπολογισμό του κόστους εξασφάλισης της ποιότητας του νερού. Μπορούμε παραδείγματος χάριν να φανταστούμε τι θα συμβεί, όταν η Χαλκιδική αρχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με την ποιότητα του πόσιμου νερού, εξαιτίας των εργασιών εξόρυξης χρυσού. Πέρα από όλες τις υπόλοιπες συνέπειες, οι κάτοικοι θα πληρώσουν και το κόστος της όποιας προσπάθειας αποκατάστασής της ποιότητας του νερού, μέσα από τους λογαριασμούς του νερού, χάρη στο «περιβαλλοντικό τέλος».
Οι λογαριασμοί όμως μπορούν να αυξάνονται στο μέλλον και με άλλους τρόπους. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση, προβλέπει τις λεγόμενες «εναλλακτικές πηγές κέρδους» του επενδυτή. Αν για παράδειγμα ο ιδιώτης – ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης ύδρευσης ισχυριστεί ότι το κέρδος του θα ήταν μεγαλύτερο σε μια άλλη επένδυση, δικαιούται να αυξήσει τους λογαριασμούς του νερού, μέχρι να φτάσει στο εντελώς αυθαίρετο κέρδος, το οποίο ο ίδιος ισχυρίζεται ότι θα είχε αν επέλεγε να κάνει κάτι άλλο από το να αγοράσει τη συγκεκριμένη εταιρεία.
Παρά το χαμηλό ηθικό στην κοινωνία, αυτή η μάχη πρέπει να δοθεί, γιατί ποτέ δεν μπορείς να προδικάζεις το αποτέλεσμα ενός αγώνα. Την επόμενη περίοδο πρέπει να δούμε με ποιους τρόπους μπορεί να αναπτυχθεί ένα μαζικό κίνημα ενάντια στο ξεπούλημα του νερού, ξεκινώντας αρχικά από εκστρατείες ενημέρωσης. Στην πορεία, μπορούν να διοργανωθούν μια σειρά δράσεις, όπως π.χ. καταλήψεις σε κεντρικά κτίρια υπηρεσιών ύδρευσης, ή και εκστρατείες άρνησης πληρωμής, αρχικά του «περιβαλλοντικού τέλους» και στη συνέχεια συνολικά των λογαριασμών. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να χτιστεί ένα κοινό μέτωπο ανάμεσα στους εργαζόμενους των Επιχειρήσεων Ύδρευσης και τους καταναλωτές.
Συζήτηση
Στη συζήτηση που ακολούθησε, έγιναν μια σειρά ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις. Η Ιρίνα, γεωλόγος από το Βέλγιο, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι αφού οι καπιταλιστές καταστρέψουν τεράστια αποθέματα υδατικών πόρων, στη συνέχεια σπεύδουν να μας πουλήσουν το πόσιμο καθαρό νερό που έχει απομείνει, σε υπέρογκες τιμές, βγάζοντας ακόμη μεγαλύτερα κέρδη.
Ο Νίκος, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Χιλής, δεν είναι ιδιωτικές απλά οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αλλά το ίδιο το νερό, από παγετώνες μέχρι λίμνες και ποτάμια. Πολλές απομακρυσμένες, κυρίως ιθαγενικές κοινότητες, δεν έχουν πρόσβαση στις πηγές νερού των περιοχών τους, είτε επειδή ανήκει σε κάποιον ιδιώτη, είτε επειδή έχει καταστραφεί εξαιτίας μεταλλευτικών κυρίως δραστηριοτήτων. Έτσι, περιμένουν τα βυτία νερού που έρχονται συνήθως μια φορά την εβδομάδα. Όσο για τις μεγάλες πόλεις, στις πλούσιες συνοικίες, το νερό είναι καλής ποιότητας, σαν αυτό που πίνουμε εδώ, ενώ στις φτωχογειτονιές φτάνει στα σπίτια σε διάφορα χρώματα, από μπεζ ως εντελώς μαύρο.
Αναφέρθηκε επίσης το γεγονός ότι η Ρώμη έχει σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας, σε βαθμό που η δήμαρχος της πόλης σκέφτεται να κλείσει τα διάσημα σιντριβάνια της πόλης. Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ο ιδιώτης που ελέγχει το δίκτυο ύδρευσης, το έχει παραμελήσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι απώλειες είναι της τάξης του50%. Στη Δανία, όπου η ύδρευση ανήκει αποκλειστικά στο δημόσιο, το ποσοστό των απωλειών φτάνει μόλις το 6%.
Η Εύα, αναφέρθηκε αρχικά στο παράδειγμα ιδιωτικοποίησης του νερού στην Πορτογαλία, όπου υπάρχουν περιοχές που οι αυξήσεις στην τιμή του νερού αγγίζουν το 400%. Πρόσθεσε ότι η προσπάθεια ιδιωτικοποίησης έχει ξεκινήσει από τις πιο «εύκολες» χώρες, αυτές της κρίσης, όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα, αλλά ο στόχος είναι να επικρατήσει σταδιακά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν αρκείται στο ξεπούλημα του ενός ή του άλλου φυσικού πόρου, αλλά στοχεύει στην απόκτηση του πλήρους ελέγχου της τροφής, του νερού και της ενέργειας, όλων δηλαδή των απαραίτητων για τη ζωή του παγκόσμιου πληθυσμού αγαθών.
Τέλος, η Μαριάνθη Κυπρίδου, μέλος του τοπικού συμβουλίου στην πόλη του Βόλου, ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι ενώ το νερό του Πηλίου είναι εξαιρετικής ποιότητας, οι κάτοικοι του Βόλου αναγκάζονται να ξοδεύουν μεγάλα ποσά σε εμφιαλωμένο νερό, εξαιτίας του απαρχαιωμένου δικτύου. Παράλληλα, στην περιοχή έχουν γίνει διακοπές νερού για χρέη της τάξης των 80 ευρώ, την ώρα που ο ίδιος ο Δήμος χρωστάει τεράστια ποσά στην τοπική εταιρεία ύδρευσης.
Κοινός τόπος στη συζήτηση, ήταν ότι παρά τις δυσκολίες, οι μάχες για το νερό, ήταν νικηφόρες κάθε φορά που δόθηκαν με οργανωμένο και αποφασιστικό τρόπο, και με βάση αυτά τα παραδείγματα πρέπει να προχωρήσουμε στις νέες μάχες που έχουμε μπροστά μας.
Σχετικά άρθρα
- Γυναίκες στα πρόθυρα εξέγερσης: μια εξαιρετική συζήτηση στο 24ο κάμπ Antinazi Zone
- Ποδόσφαιρο: εμπορευματοποίηση και οπαδοί
- Ομοφυλοφιλία και ομοφοβία στον ελληνικό κινηματογράφο: η περίπτωση του Πάνου Κούτρα
- 24ο κάμπινγκ Antinazizone – YRE: Η καταστροφή του περιβάλλοντος στο βωμό του κέρδους
- ΗΠΑ & Ευρώπη: Που βαδίζουν;
