Της Κλαίρης Κουντούρη
Τα αποτελέσματα επιστημονικής έρευνας για την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) είναι αποκαλυπτικά:
– Η αυτοκτονία είναι ένας από τους τρεις κύριους λόγους θανάτου ανάμεσα στους νέους στην Ευρώπη, μετά από τα ατυχήματα και τους καρκίνους.
– Από τις 10 χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών στον κόσμο, οι 9 βρίσκονται στην Ευρώπη.
– Περίπου 2 εκ. νέοι άνθρωποι στην ευρωπαϊκή περιφέρεια πάσχουν από ψυχικές διαταραχές, που κυμαίνονται από κατάθλιψη ως σχιζοφρένεια.
– Περίπου 1 στα 5 παιδιά έχει προβλήματα εξελικτικά, συναισθηματικά ή στη συμπεριφορά του.
– 1 στα 8 έχει κάποια ψυχική διαταραχή, πολλές εκ των οποίων χρόνιες ή υποτροπιάζουσες.
– Σε ποσοστό 4% τα παιδιά από 12-17 ετών και 1 στους 10 εφήβους 18 ετών (ποσοστό 9%) παρουσιάζει κατάθλιψη, η οποία αποτελεί μία από τις πιο συχνές ψυχικές διαταραχές και ενέχει τον κίνδυνο της απόπειρας αυτοκτονίας.
Ποιες μπορούν να είναι οι πιθανές αιτίες αυτών των φαινομένων; Όποιον νεολαίο να ρωτήσουμε η απάντηση θα είναι προφανής: πίεση από το σχολείο και την οικογένεια για καλύτερες επιδόσεις στα μαθήματα, για διεκδίκηση μιας θέσης σε μία σχολή, που συνεπάγεται περισσότερες προοπτικές για διεκδίκηση καλύτερης καριέρας και δουλειάς. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μηδενικός ελεύθερος χρόνος, συνεχές άγχος, πίεση, στρες, κούραση. Πού χρόνος για να ασχοληθεί ο έφηβος με τα ενδιαφέροντά του, με ασχολίες που τον ευχαριστούν και τον ξεκουράζουν, να έρθει σε επαφή με το άλλο φύλο και να αναπτύξει ολοκληρωμένα την προσωπικότητά του; Και το λούκι συνεχίζεται… Μετά τις σπουδές έρχεται το άγχος της επαγγελματικής αποκατάστασης, «θα βρω άραγε δουλειά; Κι αν βρω, τι δουλειά θα είναι αυτή; Θα μπορέσω να τα βγάλω πέρα;»
Συμπεραίνουμε επομένως ότι το ζήτημα των ψυχικών διαταραχών «χτυπάει την πόρτα» κυρίως σε νέους που προέρχονται από χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, καθώς εκείνοι είναι που δέχονται την περισσότερη πίεση και βιώνουν τη μεγαλύτερη ανασφάλεια για την επαγγελματική τους αποκατάσταση, για το αν θα χάσουν τη δουλειά τους λόγω της ανεργίας, για το αν θα έχουν τα απαραίτητα χρήματα για να σπουδάσουν και άρα να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον.
Και ενώ το αρχικό μας αίτημα θα πρέπει να είναι καλύτερες υποδομές για την περίθαλψη ατόμων με ψυχικές διαταραχές, κατά βάση θα πρέπει να δώσουμε έμφαση στην καταπολέμηση των παθογόνων κοινωνικών συνθηκών που οδηγούν τους νέους σε προβληματικές συμπεριφορές.
