Αναζητάς δουλειά. Στέλνεις βιογραφικά και σε κάποια στιγμή μία εταιρεία ανταποκρίνεται και σε καλούν να δώσεις συνέντευξη και τεστ δεξιοτήτων. Φεύγεις με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση πως τα έχεις πάει καλά και περιμένεις θετική απάντηση.
Η παραπάνω κατάσταση είναι για πολλούς/ες ιδιαίτερα οικεία. Όπως και παρά την καλή αίσθηση που έχει δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, να ενημερωθούμε τελικά πως δεν πήραμε τη δουλειά. Συμβαίνουν αυτά, ίσως τελικά δεν τα πήγαμε όσο καλά νομίζαμε στο τεστ, ίσως η έλλειψη προϋπηρεσίας να ήταν απαγορευτική κλπ.
Τι συμβαίνει όμως αν η γενική αίσθηση κάποιας πως τα πήγε πολύ καλά είναι σωστή και ο λόγος που αποκλείστηκε τελικά έχει να κάνει μόνο με το γεγονός ότι είναι γυναίκα; Αυτό ακριβώς συνέβη στη Νότια Κορέα και στο Μετρό της Σεούλ το 2016, η είδηση όμως ήρθε μόλις πρόσφατα στο φως από το BBC.
Συγκεκριμένα, 6 γυναίκες που έκαναν αίτηση για μία θέση εργασίας στο Μετρό, σε ειδικότητες όπως μηχανικοί, οδηγοί και εργάτριες, ενώ πήραν μέρος σε ένα τεστ της εταιρείας και τα πήγαν καλά έως άριστα, ανακάλυψαν στη συνέχεια πως δεν πήραν τη δουλειά. Το εξωφρενικό της ιστορίας είναι πως οι υπεύθυνοι της εταιρείας για τις προσλήψεις, «πείραξαν» τα αποτελέσματα, έτσι ώστε να φαίνεται πως οι υποψήφιες απέτυχαν στα τεστ! Μάλιστα, μία από τις γυναίκες είχε πάει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο στο τεστ! Ο λόγος που αλλοίωσαν τα αποτελέσματα; Δεν ήθελαν να προσλάβουν γυναίκες!
Η «δικαιολογία» της εταιρείας είναι πως φοβόντουσαν ότι οι γυναίκες δε θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν σωματικά στις απαιτήσεις της δουλειάς αλλά και ότι οι γυναίκες δεν είχαν καθόλου φυσική δύναμη, δικαιολογία που είναι εντελώς σαθρή, αφού εάν τους ενδιέφερε η φυσική δύναμη των υποψηφίων, θα ήταν κάτι στο οποίο θα τους/τις ελέγχανε. Δε θα έβαζαν μόνο γραπτό τεστ και σίγουρα δε θα παραποιούσαν τα αποτελέσματα του!
Πολλά «μεμονωμένα περιστατικά»
Ο τρόπος που αντιμετώπισαν τις γυναίκες υποψήφιες στην εταιρεία του μετρό, δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά μάλλον κανόνα για το ως αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στην «ανεπτυγμένη» Νότια Κορέα. Στα τέλη του 2018, ένας πρώην διευθυντής δημόσιας επιχείρησης καταδικάστηκε σε 4 χρόνια φυλάκιση και περίπου 267.000 δολάρια πρόστιμο, λόγω των σεξιστικών διακρίσεων που επέβαλε κατά την πρόσληψη εργαζομένων. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των προσλήψεων από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, ο Park Gi-dong, Διευθύνων Σύμβουλος της επιχείρησης «Gas Safety» της Κορέας, διέταξε τους υπεύθυνους της εταιρείας να καταρτίζουν τις βαθμολογίες των συνεντεύξεων έτσι ώστε να επιλέγονται άντρες αντί γυναικών. Ο λόγος; Ο Park ήταν πιο κυνικός και πιο ειλικρινής από τους υπεύθυνους του Μετρό: αν προσλαμβάνανε γυναίκες, αυτές θα έπαιρναν άδειες μητρότητας και θα ζημίωναν την επιχείρηση!
Αλλά και πάλι, όταν μιλάμε για διακρίσεις στην εργασία στην Κορέα, τα παραπάνω είναι μόλις κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα της γενικής κατάστασης που επικρατεί. Τρεις από τις τέσσερις κορυφαίες τράπεζες της Νότιας Κορέας έχουν εμπλακεί σε κατηγορίες ότι άλλαξαν βαθμολογίες για την πρόσληψη ανδρών και γυναικών, μειώνοντας τα αποτελέσματα των γυναικών στις συνεντεύξεις και τα τεστ και αυξάνοντας τα στους άνδρες, ώστε να επιτύχουν τον επιθυμητό στόχο: να μην προσλάβουν γυναίκες! Το 2018, η Νότια Κορέα ήρθε 30η στις 36 χώρες του ΟΟΣΑ στην απασχόληση των γυναικών, ενώ σε μια έρευνα του 2017, περισσότερες από μία στις τέσσερις γυναίκες δήλωσαν ότι κατά τη διάρκεια συνέντευξης ερωτήθηκαν για τα σχέδιά τους για γάμο ή παιδιά.
Και τα άσχημα μαντάτα για της γυναίκες στη Νότια Κορέα δε σταματούν εδώ… Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες είναι στο 36,7%, που σημαίνει πως για κάθε 100 δολάρια που βγάζει ένας άντρας, μία γυναίκα βγάζει 63 δολάρια!
Όχι μόνο στην Κορέα
Αν και τα παραπάνω στοιχεία είναι αποκαλυπτικά, θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί κατά πόσο μας αφορά το τι συμβαίνει σε μία χώρα μακρινή, σε άλλη ήπειρο, με εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις, παραδόσεις, κοκ. Το ζήτημα όμως αφορά όλους τους άντρες και τις γυναίκες της εργατικής τάξης σε όλον τον κόσμο!
Και αυτό καταρχήν γιατί αποδεικνύει τον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν πάντα και παντού οι εργοδότες μας: σαν μηχανές παραγωγής κέρδους για αυτούς, όπου κρινόμαστε από το πόσο παραγωγικοί/ες μπορούμε να είμαστε και η προσωπική μας ζωή και επιλογές γίνονται κριτήριο για το αν θα εργαστούμε! Ανάμεσα στις πολλές παράνοιες του καπιταλιστικού συστήματος εξάλλου, είναι ότι την ίδια ώρα που εξυμνεί τη μητρότητα (με σκοπό φυσικά να φορτώσει στο μισό πληθυσμό του πλανήτη όλες τις ευθύνες της φροντίδας των παιδιών και αμέτρητες εργατοώρες απλήρωτης εργασίας) παράλληλα αξιολογεί τις γυναίκες σε λιγότερο ικανές εργαζόμενες, ακριβώς λόγω της μητρότητας και των υποχρεώσεων που τη συνοδεύουν!
Οι σεξιστικές διακρίσεις στην εργασία δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση «πατέντα» που ανήκει στη Νότια Κορέα, αλλά κανόνα για κάθε χώρα του πλανήτη. Για παράδειγμα το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών στην ΕΕ το 2017 ήταν σχεδόν 78% ενώ το αντίστοιχο για τις γυναίκες ήταν 67%. Και αν η διαφορά ανάμεσα στους μισθούς των αντρών και των γυναικών στη Νότια Κορέα προκάλεσε έκπληξη, τότε στις επόμενες λέξεις θα ακολουθήσει μία ακόμα: το ίδιο ακριβώς μισθολογικό χάσμα (37%) ισχύει και παγκόσμια!
Όλα τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν μία ακόμα απόδειξη πως κάτι δεν πάει καθόλου καλά με το καπιταλιστικό σύστημα. Πως ο σεξισμός και η υποτίμηση του γυναικείου φύλου δεν είναι «τυχαία», αλλά έχουν χτιστεί και διατηρούνται απόλυτα συνειδητά, αφού πάνω σε αυτά οι καπιταλιστές καταφέρνουν να εξοικονομούν τεράστια ποσά. Αν για παράδειγμα οι δουλειές του σπιτιού ή η φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων αναγνωριζόντουσαν ως αυτό που είναι, δηλαδή εργασία, τότε το κράτος και οι εργοδότες θα έβγαιναν οικονομικά ζημιωμένοι. Αντίστοιχα, για να καλυφτεί το μισθολογικό χάσμα, οι εργοδότες θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν περισσότερο τις γυναίκες εργαζόμενες. Και προφανώς, το να μειώσουν τα κέρδη τους τα αφεντικά, δεν πρόκειται να συμβεί «εθελοντικά» και από την «καλή τους την καρδιά». Είναι κάτι που πρέπει να διεκδικήσουμε εμείς, άντρες και γυναίκες εργαζόμενοι/ες με κοινούς αγώνες για καλύτερες συνθήκες εργασίας και μισθούς, αλλά τελικά και για μία καλύτερη κοινωνία που κανείς δε θα κερδίζει από τις διακρίσεις, τον ανταγωνισμό και τη χυδαία κατηγοριοποίηση των εργαζομένων σε «κερδοφόρους» και μη.
