Η Monsanto, η πολυεθνική αγροχημική βιομηχανία με την βρώμικη ιστορία, συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν πόσο κακό έχει κάνει στην ανθρωπότητα.
Το όνομά της Monsanto είναι συνδεδεμένο με γενετικά τροποποιημένους σπόρους, αλλεργίες, καρκίνους, θανατηφόρα ζιζανιοκτόνα, εξαπάτηση τεράστιων αγροτικών πληθυσμών σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, το εξαιρετικά επικίνδυνο εντομοκτόνο DDT, ακόμη και με ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία: τη μαζική καταστροφή δασών και οικοσυστημάτων (αλλά και ανθρώπινων ζωών) κατά την περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ με την τοξική ουσία «Agent Orange». Το περασμένο καλοκαίρι, η Monsanto υποχρεώθηκε από αμερικανικό δικαστήριο να πληρώσει αποζημίωση ύψους 289 εκατομμυρίων δολαρίων σε αγρότη, που προσβλήθηκε από καρκίνο εξαιτίας της χρόνιας χρήσης του ζιζανιοκτόνου roundup.
Αστρονομικές αποζημιώσεις και βροχή από αγωγές
Σήμερα, καλείται ξανά να πληρώσει μια γιγάντια αποζημίωση σε ηλικιωμένο ζευγάρι, που επίσης πάσχει από καρκίνο εξαιτίας της χρήσης του ίδιου ζιζανιοκτόνου. Οι Άλβα και Αλμπέρτα Πίλιοντ από την Καλιφόρνια κινήθηκαν νομικά ενάντια στην εταιρεία, θεωρώντας την υπεύθυνη για την ασθένειά τους, αφού χρησιμοποιούσαν επίσης το φονικό ζιζανιοκτόνο για δεκαετίες. Για την ακρίβεια, από τη δεκαετία του 70, όταν το roundup κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην αγορά. Το δικαστήριο πείστηκε ότι το ζιζανιοκτόνο ευθύνεται για την προσβολή τους από ανίατη μορφή καρκίνου και επέβαλε στην Mosnanto (για την ακρίβεια στο γερμανικό κολοσσό Bayer που την έχει πλέον αγοράσει) να καταβάλει αποζημίωση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων (!!!) στον καθένα και επιπλέον 55 εκατομμύρια για ιατρικές δαπάνες.
Παρόμοιο αποτέλεσμα είχε και η αγωγή που κατέθεσε ο Έντγουιν Χάρντεμαν, άλλος ένας ηλικιωμένος καρκινοπαθής, που χρησιμοποιούσε το ζιζανιοκτόνο από το 1986. Κατά τη διάρκεια της δίκης, η δικηγόρος του εξήγησε πως η Monsanto είχε ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ενώ μια σειρά επιφανείς επιστήμονες αναλάμβαναν να παρουσιάσουν μελέτες με αποτελέσματα που βόλευαν την εταιρεία. Ο Χάρντεμαν, που δήλωσε ότι δε θα χρησιμοποιούσε το ζιζανιοκτόνο αν έφερε ένδειξη ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, κέρδισε τελικά αποζημίωση 80 εκατομμυρίων δολαρίων.
Τα ποσά αυτά έχουν κατά βάση μια ηθική αξία για τα θύματα. Και φυσικά η Monsanto θα κάνει έφεση σε αυτές τις αποφάσεις προκειμένου να καθυστερήσει την επιβολή τούς ή να μειώσει τα πρόστιμα. Το γεγονός όμως ότι οι καταδικαστικές αποφάσεις ενάντια σε πολυεθνικές που μέχρι πριν μερικά χρόνια έμοιαζαν ανίκητες έχουν αρχίσει να πληθαίνουν, αποτελεί τεράστιο πλήγμα για την εταιρεία και ταυτόχρονα δίνει σε πολλά από τα θύματά της τη δύναμη να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Πίλιοντ και του Χάρντεμαν. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 11.000 παρόμοιες υποθέσεις ενάντια στην Monsanto – Bayer. Ανάμεσά σε αυτούς που κινήθηκαν εναντίον της, βρίσκεται ο εβδομηντάχρονος αγρότης Τζον Μπάρτον, επίσης από την Καλιφόρνια, που παρουσίασε την ίδια μορφή καρκίνου με τους Πίλιοντ το 2015, μετά από συστηματική χρήση του roundup για περίπου τριάντα χρόνια. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Monsanto επέμενε όλο αυτό το διάστημα ότι το ζιζανιοκτόνο είναι απόλυτα ασφαλές:
«Είπαν ότι ήταν τόσο ασφαλές όσο το επιτραπέζιο αλάτι. Είναι τόσο ασφαλές που μπορείς να το πιεις».
Φακελώνουμε όσους κάνουν πολλές ερωτήσεις…
Παρά τις καταδικαστικές αποφάσεις και παρά το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει τη γλυφοσάτη, βασικό συστατικό του ζιζανιοκτόνου roundup στις πιθανά καρκινογόνες ουσίες, στην Ευρώπη, το διαβόητο σκεύασμα εξακολουθεί να κυκλοφορεί ελεύθερο, αφού το Δεκέμβρη του 2017 η Κομισιόν ανανέωσε την άδεια κυκλοφορίας του μέχρι το 2022.
Σα να μην έφταναν τα παραπάνω, ένα από τα τελευταία σκάνδαλα γύρω από την Mosnanto έχει να κάνει με την αποκάλυψη ότι διατηρούσε λίστες με τα προσωπικά στοιχεία πολιτών που θεωρούνταν «εχθρικοί» απέναντί της σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες. Ανάμεσά τους, δημοσιογράφοι, επιστήμονες, αλλά και κάποιοι πολιτικοί που έθεσαν ερωτήματα, ή προσπάθησαν να βάλουν όρια στην ανεξέλεγκτη δράση της εταιρείας. Όπως φαίνεται μάλιστα, οι λίστες συντάχθηκαν την περίοδο πριν από την ψηφοφορία για την ανανέωση της άδειας του roundup στην Ε.Ε., δηλαδή μέσα στο 2016. «Έκπληκτη» από τις αποκαλύψεις, η Bayer ζήτησε συγνώμη για τις δραστηριότητες της εταιρείας που εξαγόρασε, για τις οποίες λέει βέβαια… ότι δεν είχε ιδέα.
Bayer: μεγάλη επένδυση ή μεγάλος μπελάς;
Αυτό για το οποίο φαίνεται πως όντως δεν περίμενε η η Bayer όταν αποφάσιζε να εξαγοράσει την Monsanto, ήταν πως όλα αυτά θα αποκαλύπτονταν και θα της στοίχιζαν ακριβά. Υπολογίζεται ότι από τη στιγμή που απέκτησε την Monsanto, η χρηματιστηριακή αξία της έχει πέσει κατά 40%, και συνεχίζει να κατρακυλάει, όσο αποκαλύπτονται νέα σκάνδαλα και πληθαίνουν οι αποζημιώσεις που πρέπει να πληρώσει.
Προφανώς δεν ήταν άτυχοι, ούτε εξαπατήθηκαν. Απλά ήλπιζαν ότι τα σκάνδαλα του νέου τους αποκτήματος δε θα έβγαιναν στην επιφάνεια, και μάλιστα με τόσο απρόσμενα αποτελέσματα. Όπως όμως συνηθίζουν να λένε οι καπιταλιστές για να δικαιολογήσουν τα αμύθητα κέρδη τους, οι μπίζνες έχουν και τα ρίσκα τους και για το λόγο αυτό αξίζουν και την τελευταία δεκάρα που κερδίζουν. Ε, αυτή τη φορά το ρίσκο μάλλον δεν πήγε πολύ καλά για το γερμανικό κολοσσό της φαρμακοβιομηχανίας. Συμβαίνουν αυτά…
Monsanto: μια ιστορία θανάτων και περιβαλλοντικής καταστροφής
Όση όμως κι αν είναι η ανακούφιση από το γεγονός ότι μια εταιρεία όπως η Mosnanto αναγκάζεται να πληρώσει για κάποια από τα αμέτρητα εγκλήματά της, ολόκληρη η περιουσία της δεν αρκεί για να αποζημιώσει τον πλανήτη και την ανθρωπότητα για τη ζημιά που έχει ήδη γίνει. Η ιστορία της Monsanto δεν περιορίζεται στα πρόσφατα σκάνδαλα και δικαστικές περιπέτειες. Πηγαίνει πολλές δεκαετίες πίσω, όταν για παράδειγμα εφοδίαζε την αγορά με το εξαιρετικά τοξικό εντομοκτόνο DDT, το οποίο μάλιστα παρουσίαζε ως απόλυτα ασφαλές για χρήση ακόμη και πάνω σε γυμνό δέρμα. Ή όταν προμήθευε τον αμερικάνικο στρατό με το γνωστό για τις ολέθριες συνέπειές του «Agent Orange», με το οποίο ψεκάστηκαν τεράστιες δασικές εκτάσεις στο Βιετνάμ, προκειμένου να μη μπορούν να βρουν καταφύγιο οι αντάρτες Βιετκόνγκ. Ή πιο πρόσφατα, όταν υποσχόμενη αύξηση της παραγωγής, πουλούσε σε ανυποψίαστους αγρότες στην Ινδία το γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι της, που τους βύθισε στα χρέη, οδήγησε στην καταστροφή της γης και των σοδειών τους και σε εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκτονίες.
Τις τελευταίες δεκαετίες η Mosnanto έχει συνδέσει το όνομά της με αμέτρητα εγκλήματα ενάντια στο περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή, με τη χειραγώγηση επιστημονικών φορέων και ελεγκτικών μηχανισμών, με τη δηλητηρίαση εδαφών και τη διασπορά γενετικά τροποποιημένων σπόρων στη φύση και τη διατροφή ανθρώπων και ζώων. Κι αν μερικές νικηφόρες δικαστικές μάχες για κάποια από τα θύματά της μπορούν να την ταρακουνήσουν, δεν είναι αρκετές για να τερματιστούν τα εγκλήματα.
Τέτοιες επιχειρήσεις, που έχουν άμεσα να κάνουν με την δημόσια υγεία, πρέπει άμεσα να περάσουν στα χέρια της κοινωνίας, να γίνουν κρατική ιδιοκτησία και να λειτουργούν κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο και διαχείρηση. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε τους εγκληματίες με τα κουστούμια και τις εργαστηριακές ποδιές να παίζουν με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους.
