(Άρθρο από το Ξεκίνημα του Ιούνη που κυκλοφορεί. Γράφτηκε πριν από την εξαγγελία του Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ από τον Α. Τσίπρα, την 1.6.12. Για την κριτική μας σ’ αυτό, δείτε: https://xekinima.org/arthra/view/article/i-paroysiasi-apo-ton-aleksi-tsipra-toy-kybernitikoy-pro/)
Μετά από δεκαετίες επανέρχεται στο προσκήνιο η δυνατότητα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ από το 4,5% περίπου στο 17% σχεδόν, στις εκλογές της 6ης Μάη, δημιουργεί εντελώς νέα δεδομένα για το εργατικό κίνημα και τα λαϊκά στρώματα της χώρας. Η εκλογική αυτή επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ Μάη έχει κάνει επίκαιρο και ρεαλιστικό το στόχο για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Η μάχη για την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 17 Ιούνη πρέπει να είναι μάχη όλων μας.
Η προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς δίνει ελπίδες σε τεράστιους αριθμούς εργαζομένων και νεολαίας, που μετριούνται σε εκατομμύρια, ενθουσιασμό σε εκατοντάδες χιλιάδες, και προκαλεί διεργασίες σε όλη την Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, ακόμα και μέσα στις γραμμές των πιο ενθουσιωδών υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει ένα ερώτημα, μια ανησυχία: θα τα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Απογοητεύσεις από το παρελθόν
Για τους πιο παλιούς η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει την πορεία του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία του ’70, όταν το ΠΑΣΟΚ είχε μια πολύ αριστερή φυσιογνωμία, μίλαγε για ανατροπή του καπιταλισμού, σοσιαλισμό κοκ. Το ΠΑΣΟΚ είχε μια θεαματική άνοδο, από το 13% στο 25% στο 48% μέσα σε 7 χρόνια. Αντίστοιχα ο ΣΥΡΙΖΑ εκτινάχθηκε από το 4,5% στο 17% και έχει όλες τις προϋποθέσεις για να προσεγγίσει το 25-30%. Η ιστορία του ΠΑΣΟΚ βέβαια, έχει και μια άλλη πλευρά: όταν έγινε κυβέρνηση οι αρχικές του διακηρύξεις εγκαταλείφθηκαν, στράφηκε στη λιτότητα, και έφτασε εδώ που είναι σήμερα. Πάνω σ’ αυτή την πλευρά στηρίζει την κριτική της προς τον ΣΥΡΙΖΑ και η ηγεσία του ΚΚΕ.
Και βέβαια, αν το ΠΑΣΟΚ ήταν το μόνο κόμμα το οποίο μιλούσε αριστερά στη δεκαετία του ’70 και στη συνέχεια εγκατέλειψε τις αρχές του, το πρόβλημα θα ήταν μικρό. Οι προηγούμενες δεκαετίες όμως μας έδωσαν πολλά παραδείγματα αριστερών κομμάτων που στράφηκαν στα δεξιά. Κι αυτά δεν προέρχονταν μόνο από το χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας (όπως το ΠΑΣΟΚ) αλλά κι από το χώρο της «κομμουνιστικής» αριστεράς, είτε αυτή ήταν φιλοσοβιετική είτε όχι (πχ ΚΚ Γαλλία, Ιταλίας, κλπ).
Ακόμη και οι νέοι σχηματισμοί της («αντικαπιταλιστικής») Αριστεράς που εμφανίστηκαν στη δεκαετία του ’90 και του 2000, αφού σημείωσαν για ένα διάστημα μεγάλη άνοδο, προσφέροντας ελπίδες σε εκατομμύρια εργαζόμενους και νέους, στη συνέχεια ξεφούσκωσαν ή και κατέρρευσαν. Το πιο τραγικό παράδειγμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί η Κομμουνιστική Επανίδρυση στην Ιταλία, η οποία σήμερα βρίσκεται εκτός βουλής, κατακερματισμένη και διαλυμένη. Το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα στη Γαλλία που επίσης δημιούργησε μεγάλες ελπίδες και προσδοκίες, βρίσκεται σε πλήρη καθίζηση. Το Σκοτσέζικο Σοσιαλιστικό Κόμμα που λειτούργησε σαν πρότυπο στα τέλη της δεκαετίας του ’90 για την Αριστερά πανευρωπαϊκά, είναι εκτός βουλής σε κατάσταση διάλυσης. Το Ρισπέκτ στη Βρετανία, διασπάστηκε κοκ.
Δύο δρόμοι
Αν την προηγούμενη περίοδο θα μπορούσε να πει κανείς ότι «υπάρχει χρόνος και για λάθη», σήμερα, στην περίπτωση της Ελλάδας, αυτό δεν ισχύει. Ο χρόνος είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένος. Πολλά αν όχι όλα μπορεί να κριθούν μέσα σε μερικούς μήνες.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια πολιτική θα εφαρμόσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς, με επίκεντρο τον ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό θα καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία στην επόμενη περίοδo.
Στην πραγματικότητα έχει δύο επιλογές.
Η μία είναι να δοκιμάσει να εφαρμόσει μια πολιτική διαχείρισης του συστήματος – δηλαδή να επιχειρήσει έξοδο από την κρίση χωρίς να επιφέρει ανατροπές στο υπάρχον σύστημα αλλά επιδιώκοντας συμβιβασμό με τα μεγάλα συμφέροντα στο εσωτερικό και στην ΕΕ.
Η δεύτερη είναι να στηριχτεί στα λαϊκά στρώματα και ειδικά στο εργατικό κίνημα για να επιβάλει πολιτικές που αφαιρούν την εξουσία από το μεγάλο κεφάλαιο, και δίνουν τη δυνατότητα στην κοινωνία να καθορίζει αυτή την οικονομική πολιτική, να σχεδιάζει την οικονομία για τις δικές της ανάγκες. Να φύγει δηλαδή η εξουσία από τις πολυεθνικές και τις λίγες οικογένειες που ελέγχουν τα πάντα στην ίδια την κοινωνία.
Ο δεύτερος δρόμος είναι στην πραγματικότητα μονόδρομος.
Ο πρώτος δρόμος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή – στην ήττα του κινήματος και την κρίση της Αριστεράς. Όχι μόνο γιατί το ελληνικό κεφάλαιο θα είναι, με την στήριξη των ευρωπαϊκών πολυεθνικών και θεσμών, αδυσώπητο ενάντια στο εργατικό κίνημα, με σκληρές επιθέσεις και καταστολή, αλλά και για ένα επιπλέον λόγο: τη δυναμική επανεμφάνιση της ακροδεξιάς και του φασισμού της Χρυσής Αυγής. Αυτή είναι μία από τις διαφορές της σημερινής εποχής με τη δεκαετία του ’70. Τότε η χώρα έβγαινε από τη Χούντα και η κοινωνία μπορούσε να κινηθεί μόνο προς τα αριστερά. Σήμερα τα αδιέξοδα της «δημοκρατίας» η βαθιά κρίση που συνθλίβει τα πάντα και δημιουργεί μαζική απελπισία, επαναφέρουν τη φασιστική απειλή – σε μεταγενέστερο στάδιο θα επαναφέρουν ακόμα και το θέμα της παρέμβασης του στρατού.
Η προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς και η ταξική πάλη
Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ ασφαλώς δεν είναι σίγουρη στις εκλογές της 17ης Ιούνη. Αλλά η δυναμική για μια κυβέρνηση της Αριστεράς έχει ήδη εγκατασταθεί στην ελληνική κοινωνία. Για τα λαϊκά στρώματα ένα καινούργιο στοιχείο έχει μπει στη ζωή τους, αυτό που μέχρι χτες φαινόταν αδιανόητο: η προοπτική μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.
Ακόμα και αν η κυβέρνηση που προκύψει από τις εκλογές της 17ης Ιούνη είναι μια κυβέρνηση των κομμάτων του Μνημονίου, αν δηλαδή έχουμε πρωτιά της ΝΔ και κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, αυτή θα είναι μια κυβέρνηση κρίσης. Θα είναι μια κυβέρνηση μειοψηφίας καθώς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ μαζί θα είναι αθροιστικά κάτω από το 50%. Κανένα πρόβλημα της κοινωνίας δεν πρόκειται να λύσει μια τέτοια κυβέρνηση – αντίθετα η κρίση θα βαθαίνει και οι επιθέσεις θα εντείνονται.
Η ταξική πάλη, έχει πάντα μια ισχυρή σύνδεση με το τι συμβαίνει στο πολιτικό επίπεδο. Αν νικητές στο πολιτικό επίπεδο είναι τα κόμματα του κεφαλαίου, τότε το ηθικό πέφτει, η ηττοπάθεια και η απογοήτευση μέσα στο κίνημα ενισχύονται. Αν νικητής είναι η Αριστερά, ακόμα και αν δεν πάρει την κυβέρνηση, ακόμα κι αν εμφανίζει σοβαρές αδυναμίες, το ηθικό ανεβαίνει οι αγώνες γίνονται πιο μαχητικοί. Ακόμα και αν η επόμενη κυβέρνηση είναι των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, θα έχει να αντιμετωπίσει ένα «θυμωμένο» κίνημα που θα είναι γεμάτο ελπίδες και θα έχει στόχο την ανατροπή της και την αντικατάστασή της από μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Έτσι, ακόμα και αν δεν πετύχει τον στόχο του, για μια κυβέρνηση της Αριστεράς στις 17 Ιούνη, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει θέσει τα θεμέλια γι’ αυτό για τις εκλογές που θα ακολουθήσουν μετά. Η περίοδος που θα ακολουθήσει μια νέα κυβέρνηση των δικομματικών-ληστών θα είναι με μια έννοια «περίπατος» για τον ΣΥΡΙΖΑ (εκτός βέβαια κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει κάποια τραγικά λάθη στο ενδιάμεσο).
Κι αυτό κάνει το θέμα των πολιτικών προτάσεων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, από μια κυβέρνηση της Αριστεράς, όχι απλά επίκαιρο αλλά κατεπείγον.
Το θέμα του χρέους
Κορυφαία ζητήματα στο πρόγραμμα της Αριστεράς είναι το θέμα του χρέους και του ευρώ.
Η ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα αν δεν αρνηθεί το ελληνικό εργατικό κίνημα, η Αριστερά και η κοινωνία, να πληρώσουν το χρέος στους δανειστές. Όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, το χρέος, που θα ξεπερνά για τα επόμενα μερικά χρόνια τα 350 δισ. € περίπου και το 160% του ΑΕΠ δεν μπορεί να ξεπληρωθεί.
Πρόκειται για μια ακατάσχετη αιμορραγία που δεν πρόκειται να αφήσει την ελληνική οικονομία να πάρει ανάσα. Το ελληνικό εργατικό κίνημα δεν δημιούργησε το χρέος, δεν έχει καμία ευθύνη να το πληρώσει, πάνω απ’ όλα, δε μπορεί να το πληρώσει. Πρέπει να σταματήσει την «ακατάσχετη αιμορραγία» – διαφορετικά δεν υπάρχει καμία ελπίδα, ούτε για την οικονομία ούτε για την κοινωνία.
Από τη στιγμή όμως που μια αριστερή ελληνική κυβέρνηση πει «όχι» στους δανειστές, και ξεκινήσει τη διαδικασία ανατροπής των πολιτικών που εφαρμόζονται από το 2010 είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς πως η Τρόικα θα συνεχίσει να παρέχει τις δόσεις των νέων δανείων που συμφωνήθηκαν στα πλαίσια του 2ου μνημονίου.
Με αυτό τον τρόπο θα ωθεί την Ελλάδα έξω από το ευρώ. Γιατί θα προκαλέσει έλλειψη χρημάτων στις τράπεζες και στην αγορά («πιστωτική ασφυξία», για να χρησιμοποιήσουμε οικονομικούς όρους) και θα αναγκάσει την ελληνική κυβέρνηση να καταφύγει στην εκτύπωση εθνικού νομίσματος (δραχμών) για να πληρώνει μισθούς και άλλες δαπάνες.
Οι απειλές και οι εκβιασμοί των καπιταλιστών
Η άρχουσα τάξη, στην Ελλάδα αλλά και την ΕΕ, χρησιμοποιεί την απειλή της εξόδου από το € για να εκβιάσει και να τρομοκρατήσει την κοινωνία ενάντια στην ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ και υπέρ μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για την απόλυτη υποκρισία: η έξοδος της Ελλάδας από το € συζητιέται στα διεθνή επιτελεία και οικονομικούς κύκλους εδώ και δύο χρόνια και τους τελευταίους μήνες, καθημερινά! Η πολιτική της Τρόικας που ρίχνει την ελληνική οικονομία σε όλο και βαθύτερη ύφεση οδηγεί έτσι κι’ αλλιώς την Ελλάδα να βρεθεί κάποια στιγμή εκτός ευρώ. Είναι κατά βάση η κρίση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος και των πολιτικών της Τρόικας που δημιουργεί τις συνθήκες έξωσης της Ελλάδας απ’ το ευρώ, κι όχι η προοπτική μιας αριστερής κυβέρνησης. Θα ήταν όμως αφέλεια να περιμένει κανείς από την άρχουσα τάξη να πει την αλήθεια και να αναγνωρίσει τα αδιέξοδα των δικών της πολιτικών…
Παρ’ όλα αυτά η Αριστερά χρειάζεται καθαρές απαντήσεις στο θέμα του νομίσματος κι αυτές είναι στενά συνδεδεμένες με το θέμα της γενικότερης οικονομικής πολιτικής.
Ευρώ ή δραχμή;
Στην ελληνική Αριστερά επικρατεί κατά τη γνώμη μας μια «απελπιστικά» επιφανειακή κόντρα στο θέμα του € ή της δραχμής.
Ένα τμήμα της Αριστεράς, κύρια μέσα στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι τέτοιο θέμα δεν τίθεται. Ότι οι δανειστές μας δεν θα πετάξουν την Ελλάδα εκτός ευρώ γιατί δεν υπάρχει νομική διαδικασία για κάτι τέτοιο, και γιατί δεν τους συμφέρει.
Κατά τη γνώμη μας, κι αυτό το επαναλαμβάνουμε εδώ και πολλούς μήνες1 αυτό αποτελεί φρούδα ελπίδα: η ΕΕ θα πετάξει την Ελλάδα εκτός €, αν η τελευταία δεν υπακούει στις εντολές της. Κι αυτό θα το κάνει (η ΕΕ) όχι με τυπικές διαδικασίες διαγραφής (που όντως δεν υπάρχουν) αλλά με τον «στραγγαλισμό» της οικονομίας όπως αναφέρουμε πιο πάνω και περιγράφουμε σε άλλα κείμενά μας2.
Από την άλλη έχουμε την υπόλοιπη Αριστερά, το ΚΚΕ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κλπ, που υποστηρίζουν «εδώ και τώρα» έξοδο από την ΕΕ και το €, ανάγοντας το ζήτημα αυτό σε «θέμα αρχής»!
Αυτή η αριστερά κάνει ένα επίσης εξαιρετικά σοβαρό λάθος: δεν καταλαβαίνει (γιατί αν καταλάβαινε είχε υποχρέωση να το εξηγήσει) ότι η «εν μια νυκτί» μετάβαση από ένα ισχυρό νόμισμα, το €, σε ένα «καινούργιο» νόμισμα, τη δραχμή, θα προκαλέσει σοκ στην οικονομία – απότομο βάθεμα της ύφεσης και οικονομικό χάος για μερικά τουλάχιστον χρόνια3.
Σ’ αυτή την περίπτωση η υποστήριξη που έχει μια αριστερή κυβέρνηση στην κοινωνία κινδυνεύει να «εξανεμιστεί» με εξαιρετική ταχύτητα, και να ανοίξει ο δρόμος στους χειρότερους εχθρούς του κινήματος, την ακροδεξιά.
Οπότε;
Το πρώτο πράγμα που οφείλει να κάνει η Αριστερά, και πολύ περισσότερο μια κυβέρνηση της Αριστεράς, κατά τη γνώμη μας, είναι να ξεφύγει από έμμονες ιδέες του τύπου «ζήτω το ευρώ» ή ανάποδα «ζήτω η δραχμή». Αλλά να αναγνωρίσει ότι από τη στιγμή που συγκρούεται με την ΕΕ, όπως οφείλει, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντα και τις ζωές των Ελλήνων εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων, η ΕΕ που βρίσκεται στην υπηρεσία του κεφαλαίου και των πολυεθνικών, θα επιδιώξει τη συντριβή του ελληνικού κινήματος, κι αυτό θα το κάνει σε αγαστή συνεργασία με του Έλληνες καπιταλιστές – τραπεζίτες, εφοπλιστές, βιομήχανους και εργολάβους.
Οι ηγεμόνες της ΕΕ θα προκαλέσουν πιστωτική ασφυξία στην ελληνική οικονομία, όπως αναφέραμε πιο πάνω, οι Έλληνες καπιταλιστές θα μεταφέρουν (και τα τελευταία από) τα κεφάλαια τους στην Ελβετία και στο Λονδίνο, θα κάνουν πλήρες σαμποτάζ της οικονομίας με το να μην κάνουν καμία επένδυση, με το να κλείνουν τις επιχειρήσεις τους ή να τις μεταφέρουν στο εξωτερικό, κοκ.
Η Αριστερά, και πολύ περισσότερο μια κυβέρνηση της Αριστεράς, είναι υποχρεωμένη να πάρει μέτρα για να αντιμετωπίσει αυτούς τους κινδύνους κινούμενη παράλληλα και ταυτόχρονα σε μια σειρά κατευθύνσεις.
1ο βήμα
Το πρώτο βήμα είναι το άνοιγμα της πάλης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Μαζί με το υπόλοιπο εργατικό κίνημα της Ευρώπης, ειδικά του Νότου, πρέπει να δώσουμε τη μάχη, μια μάχη που δεν τελειώνει σε ένα ή δύο μήνες αλλά θα κρατήσει καιρό, με στόχο θεμελιακές ανατροπές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για την ανατροπή, με άλλα λόγια του καπιταλισμού σε μια σειρά από χώρες, έτσι ώστε ούτε το ελληνικό αλλά ούτε κανένα άλλο κίνημα να απομονωθεί και να χτυπηθεί από τις «αγορές» και το ευρωπαϊκό διεθυντήριο.
Ακόμα και αν οι ανατροπές αυτές δεν αφορούν το σύνολο της ΕΕ μπορούν να αγκαλιάσουν ένα αριθμό χωρών, αυτές πχ που είναι αντιμέτωπες με την κρίση του χρέους στη Νότια Ευρώπη και την Ιρλανδία. Η κοινή πάλη των Ελλήνων, Πορτογάλων, Ισπανών, Ιρλανδών, Ιταλών εργαζομένων μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα – μπορεί να φτάσει μέχρι τη συνένωση των δυνάμεών μας στα πλαίσια μιας εθελοντικής σοσιαλιστικής ομοσπονδίας.
2o βήμα
Τα πιο πάνω ασφαλώς απαιτούν χρόνο γι αυτό χρειάζονται παράλληλα μέτρα που να σταθεροποιούν την οικονομία, να την βάζουν σε αναπτυξιακή τροχιά και ταυτόχρονα να ενισχύουν τις διεργασίες στο επίπεδο του διεθνιστικού καλέσματος του ελληνικού εργατικού κινήματος και της αριστεράς.
Τα μέτρα αυτά, σε συντομία, είναι:
- Άμεση απάντηση στην πιστωτική ασφυξία που θα επιδιώξει η Τρόικα με εθνικοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Αυτό θα διασώσει τις καταθέσεις των Ελλήνων εργαζομένων, θα διασώσει τις περιουσίες των λαϊκών στρωμάτων που απειλούνται με κατασχέσεις, και ταυτόχρονα θα επιτρέψει χαμηλότοκα δάνεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που είναι αντιμέτωπες με την καταστροφή για να ξαναπάρει μπρος ο κύκλος των εργασιών τους.
- Παράλληλα, ξεκίνημα της διαδικασίας εκτύπωσης μιας ποσότητας εθνικών νομισμάτων που να καλύπτει τα κενά που θα προκαλούνται από την πιστωτική ασφυξία που θα προκαλεί η ΕΚΤ. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την «εν μια νυκτί» αντικατάσταση των ευρώ από δραχμές που θα προκαλέσει σοκ στην οικονομία.
- Εθνικοποίηση όλων των στρατηγικών τομέων της οικονομίας για να αντιμετωπιστεί το σαμποτάζ του κεφαλαίου και να μπορέσει να σταθεί η οικονομία στα πόδια της.
- Οι εθνικοποιήσεις πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από συνθήκες εργατικού και κοινωνικού ελέγχου και διαχείρισης, με αντίστοιχες επιτροπές σε όλους τους εργατικούς χώρους. Γιατί μόνο έτσι, μπορεί να ελεγχθεί κατ’ αρχήν το σαμποτάζ, η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, η διαφθορά και η κακοδιαχείριση. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να τεθούν οι επιχειρήσεις στην υπηρεσία των εργαζομένων και της κοινωνίας.
Σχεδιασμός της οικονομίας
Στη βάση των πιο πάνω μπορεί γρήγορα να ξεκινήσει ο σχεδιασμός της οικονομίας με τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας σε τομείς όπως οι υποδομές, η Παιδεία η Υγεία κλπ. Κατά δεύτερο μπορούν να χρηματοδοτηθούν μαζικές επενδύσεις στους τομείς στους οποίους η ελληνική οικονομία έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως είναι η αγροτική οικονομία, ο τουρισμός, οι Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας κλπ. Η ανάπτυξη, με σεβασμό στο περιβάλλον, στις τοπικές κοινωνίες και τους ανθρώπους, σε τομείς όπως τους πιο πάνω, θα επιτρέπει τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών – αυτές με τη σειρά τους θα διευκολύνουν τις απαραίτητες εισαγωγές που θα χρειάζεται η ελληνική οικονομία4.
Η βασική αδυναμία της ελληνικής οικονομίας είναι το γεγονός πως δεν έχει βαριά βιομηχανία. Όμως έχει και μια άλλη πτυχή που της δίνει ένα παρήγορο πλεονέκτημα: όντας μια αγροτική σε μεγάλο βαθμό οικονομία έχει αυτάρκεια σε αγροτικά προϊόντα5. Πράμα που σημαίνει ότι ακόμα και αν η κρίση σε πρώτη φάση βαθύνει, λόγω του «πολέμου» από τους Έλληνες, Ευρωπαίους και άλλους καπιταλιστές, ο ελληνικός λαός «δεν θα πεινάσει» από τη στιγμή που η αγροτική παραγωγή σχεδιαστεί για τις ανάγκες της κοινωνίας και φύγουν από τη μέση οι βδέλλες-μεσάζοντες. Αυτό εξάλλου το απέδειξε το πρόσφατο κίνημα της πατάτας που έριξε τις τιμές των βασικών αγροτικών αγαθών στο μισό! Όχι μόνο λοιπόν μπορούμε να έχουμε αυτάρκεια στον αγροτικό τομέα αλλά μπορεί να υπάρχουν σημαντικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων (πχ η Ελλάδα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός ελαιόλαδου στον κόσμο).
Αυτά τα μέτρα θα δίνουν παράλληλα, στην οικονομία, το χρόνο που χρειάζεται για την ανάπτυξη μιας «αξιοπρεπούς» βιομηχανίας. Βέβαια η Ελλάδα δεν θα μπορεί ποτέ να κατασκευάζει αεροπλάνα ή μηχανές αυτοκινήτων τελευταίας τεχνολογίας, αλλά θα μπορεί να συναρμολογεί πάρα πολλά από αυτά που σήμερα εισάγονται (πχ τηλεοράσεις, υπολογιστές, κινητά κοκ). Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ελλάδα είχε σημαντική, παρότι όχι μεγάλη, βιομηχανία: κλωστουφαντουργία, χημική βιομηχανία, φαρμακοβιομηχανία, πολεμική βιομηχανία(!) ακόμα και αυτοκινητοβιομηχανία(!!) για την κατασκευή κύρια λεωφορείων για τις ανάγκες των αστικών συγκοινωνιών (έχοντας εισάγει τις μηχανές) κοκ. Αυτή τη βιομηχανία την ξεπάστρεψαν εντελώς συνειδητά και υπολογισμένα, πρώτα ο Μητσοτάκης και μετά ο Σημίτης.
Θα μας πουν πως δεν γίνονται… Αλήθεια;
Τα διάφορα παπαγαλάκια του Αλαφούζου του Λαμπράκη και του Μπόμπολα θα πουν ότι «αυτά δεν γίνονται».
Όμως γίνονται! Αυτή τη στιγμή στη Λατινική Αμερική έχουμε τη μια εθνικοποίηση μετά την άλλη. Η τελευταία είναι η εθνικοποίηση της πετρελαιοβιομηχανίας της Αργεντινής από την κυβέρνηση της Χριστίνας Κίρχνερ που ήταν στα χέρια της Ισπανικής πολυεθνικής Ρεπσόλ. Έγινε χαμός στις «αγορές» έσκιζε τα ιμάτια της η ΕΕ, απειλούσε θεούς και δαίμονες η κυβέρνηση της Ισπανίας, και… μετά; Μετά μόκο! Το κατάπιανε και σκάσανε!
Στη Βενεζουέλα ο Τσάβεζ έχει εθνικοποιήσει όχι μόνο στρατηγικές επιχειρήσεις αλλά και εμπορικές αλυσίδες – που και πάλι ανήκουν σε πολυεθνικές. Τονίζουμε πώς ούτε ο Τσάβεζ στη Βενεζουέλα, ούτε ο Μοράλες στη Βολιβία, ούτε η Κίρχνερ στην Αργεντινή θέλουν να ανατρέψουν το καπιταλιστικό σύστημα και να προχωρήσουν στο σοσιαλισμό.
Αν αυτοί κάτω από την πίεση των μαζών, είτε άμεσα είτε έμμεσα, προχωρούν τόσο μακριά, πόσο μάλλον μια κυβέρνηση της Αριστεράς στη χώρα μας. Μια κυβέρνηση που θα μπορεί προχωρώντας σε ένα πρόγραμμα όπως το πιο πάνω να φέρει τα πάνω κάτω σε όλη την Ευρώπη.
Γιατί μπορεί οι ηγεμόνες της ΕΕ να πολεμήσουν με λύσσα μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα αλλά οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα κοιτάζουν με συμπάθεια, που θα μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε ενεργητική στήριξη και κοινούς συντονισμένους αγώνες αφού κι αυτοί υποφέρουν τα πάνδεινα κάτω από τα «δικά τους» μνημόνια.
Μόνιμη δουλειά, 7ωρο, 5ήμερο, εργατικός έλεγχος και διαχείριση
Τα «παπαγαλάκια» βέβαια θα συνεχίσουν να απειλούν ότι με τέτοιες πολιτικές η Αριστερά θα διαλύσει τα πάντα και θα προκαλέσει την εξέγερση των ίδιων των εργαζόμενων… Η πραγματικότητα όμως είναι ότι δεν έχουν καταλάβει τίποτα. Γιατί, προτού κινηθεί στην κατεύθυνση όλων των πιο πάνω οικονομικών μέτρων, μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα πρέπει να ξεκινήσει από κάποια απλά και γρήγορα μέτρα στα πλαίσια της κατάργησης των Μνημονίων:
- την αποκατάσταση του βασικού μισθού στα προ μνημονίου επίπεδα και της ισχύος των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας,
- την κατάργηση όλων των ελαστικών μορφών εργασίας και τη μετατροπή όλων των θέσεων εργασίας σε συμβάσεις αορίστου,
- την 7ωρη εργασία και το 5ήμερο,
- τις επιτροπές εργατικού ελέγχου σε κάθε επιχείρηση, οι οποίες να εκλέγονται μέσα από γενικές συνελεύσεις των εργαζομένων και να είναι ανακλητές ανά πάσα στιγμή.
Αυτά θα δώσουν από την πρώτη στιγμή στους εργαζόμενους τεράστιο ηθικό, προοπτική και πείσμα, γιατί θα νοιώθουν πως έχουν την ευκαιρία να πάρουν τις ζωές τους στα χέρια τους – και δεν πρόκειται να την αφήσουν!
Στη συνέχεια, η εφαρμογή ενός προγράμματος για την ανοικοδόμηση της οικονομίας, που θα στηρίζεται στο δημόσιο τομέα σαν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, κάτω από κοινωνικό και εργατικό έλεγχο και διαχείριση, θα επιτρέψει την επιστροφή των απολυμένων που καλύπτανε οργανικές θέσεις, καθώς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και θα βάλει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, για να δημιουργήσει νέο πλούτο και να αποκατασταθεί ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα καθώς και το κατεστραμμένο από την Τρόικα και τον καπιταλισμό κοινωνικό κράτος.
Δύο προϋποθέσεις
Όλα τα πιο πάνω δεν αποτελούν τίποτα άλλο από βασικά στοιχεία ενός σοσιαλιστικού προγράμματος για την ανοικοδόμηση της οικονομίας.
Ο σοσιαλισμός δεν είναι μια αφηρημένη ιδέα, όπως δυστυχώς τον αντιλαμβάνεται ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς. Είναι μια σειρά από συγκεκριμένα μέτρα που αφαιρούν την εξουσία από το μεγάλο κεφάλαιο και την δίνουν στην κοινωνία και τους εργαζόμενους.
Σήμερα το θέμα του σοσιαλιστικού προγράμματος, της πάλης για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας δεν είναι κάτι αφηρημένο, απλά μια γενικά «καλύτερη ιδέα». Είναι η απόλυτη αναγκαιότητα, ο μόνος τρόπος να ξεφύγει η κοινωνία από τη βαρβαρότητα.
Για να γίνουν όλα αυτά υπάρχουν δύο προϋποθέσεις.
Η πρώτη είναι να έχουμε μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Αυτό θα μπορεί πιθανά να γίνει πραγματικότητα πολύ σύντομα, ακόμα και τον επόμενο μήνα.
Η δεύτερη είναι αυτή η κυβέρνηση να θέλει και να είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην κατεύθυνση των πιο πάνω. Αν αρνηθεί θα προστεθεί μια ακόμα τραγωδία στην ιστορία της αριστεράς. Αν θέλει, δεν υπάρχει καμία δύναμη να την σταματήσει. Και τότε πραγματικά θα μπορεί να γίνει καταλύτης για όλη την Ευρώπη.
______________________
1 Δείτε για παράδειγμα, «Το ευρώ η δραχμή, η επανάσταση που χρειαζόμαστε και η Αριστερά», https://xekinima.org/arthra/view/article/to-eyro-i-draxmi-i-epanastasi-poy-xreiazomaste-kai-i-a-2/
2 Δείτε, «Η Αριστερά οφείλει να απαντήσει: τι σημαίνει πρακτικά η άρνηση πληρωμής του χρέους;» https://xekinima.org/arthra/view/article/i-aristera-ofeilei-na-apantisei-ti-simainei-praktika/
3 ο.π.
4 Κάποιες θεωρίες, παρεμπιπτόντως, που μιλούν στο όνομα της γενικής και πλήρους αυτάρκειας (ότι δηλαδή παράγουμε τα πάντα και δεν εισάγουμε τίποτα) είναι σταλινικής και μαοϊκής έμπνευσης και οδηγούν, μαθηματικά, στην κατάρρευση.
5 Στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε, σε επόμενο άρθρο, καθώς η προπαγάνδα της άρχουσας τάξης λέει ψέματα και στο θέμα αυτό, μιλώντας για μεγάλες ελλείψεις βασικών ειδών διατροφής και πείνα.
