Σημείωση: το άρθρο αναρτήθηκε αρχικά στα αγγλικά στο site του ISp, στις 28 Ιούνη. Από τότε το ιρλανδικό τμήμα αποχώρησε επίσημα με απόφαση ειδικής συνδιάσκεψης μέσα στον Ιούλη (με ψήφους 100 υπέρ της αποχώρησης, 3 κατά και 1 λευκό). Όλα δείχνουν πως σύντομα θα αποχωρήσουν και άλλα τμήματα (βελγικό, αυστριακό, κλπ) που αποτελούν τη διεθνή μειοψηφία και η διάσπαση θα ολοκληρωθεί.
Η «Διεθνής Σοσιαλιστική Εναλλακτική» (ISA) είναι μια διεθνής τροτσκιστική οργάνωση που δημιουργήθηκε το 2019 μετά από διάσπαση από την «Επιτροπή για μια Εργατική Διεθνή» (CWI). Η διάσπαση έγινε όταν η Διεθνής Γραμματεία (ΔΓ) της CWI (μια μικρή επιτροπή περίπου δώδεκα μελών που εδρεύει στο Λονδίνο και ασχολείται με την καθημερινή λειτουργία της οργάνωσης) έχασε την πλειοψηφία στην πολύ μεγαλύτερη Διεθνή Εκτελεστική Επιτροπή (ΔΕΕ), που αποτελείται από περίπου 80 μέλη. Η ΔΕΕ αντιπροσώπευε λίγο-πολύ όλα τα εθνικά τμήματα της CWI, που εκείνη τη περίοδο μετρούσε δυνάμεις σε περίπου 45 χώρες. Η ΔΓ ήταν ένα όργανο που εκλεγόταν από την ΔΕΕ, η οποία ήταν (σύμφωνα με το καταστατικό της CWI) το ανώτατο όργανο μεταξύ των συνεδρίων της διεθνούς οργάνωσης και η οποία εξέλεγε και (υποτίθεται ότι έλεγχε) την ΔΓ. Την πρώτη φορά στην ιστορία της οργάνωσης που η ΔΕΕ προσπάθησε να στα σοβαρά να ελέγξει την ΔΓ, με την πλειοψηφία να ψηφίζει κατά ορισμένων προτάσεών της, η τελευταία (έχοντας δημιουργήσει μια διεθνή μειοψηφική φράξια) οδήγησε την CWI σε διάσπαση.
Το θέμα της διαφωνίας φαινόταν να είναι δευτερεύον (επρόκειτο για την υποκλοπή ορισμένων ηλεκτρονικών μηνυμάτων της ηγετικής ομάδας στην Ιρλανδία). Στη συνεδρίαση της ΔΕΕ του 2018 που ξεκίνησε τις τελευταίες ημέρες του Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, η ΔΓ έχασε αρχικά την ψηφοφορία για ένα τεχνικό/διαδικαστικό ζήτημα (που σχετιζόταν με την ημερήσια διάταξη). Μέσα σε λίγες ημέρες, ανακάλυψε τεράστιες «θεμελιώδεις διαφορές» και «διαφορές σε θέματα αρχών» και προχώρησε στη δημιουργία μιας μειοψηφικής φράξιας πριν από το τέλος της ίδιας συνεδρίασης. Κανείς στην ΔΕΕ δεν είχε αμφισβητήσει τη σύνθεση της ΔΓ, ούτε και κανείς έθεσε θέμα απομάκρυνσης ή αντικατάστασης κάποιου από τα μέλη της. Αλλά παρόλα αυτά, η ΔΓ προχώρησε στη δημιουργία επίσημης φράξιας ανοίγοντας ξεκάθαρα τον δρόμο για τη διάσπαση.
Πολύ σύντομα μετά τη συνεδρίαση της ΔΕΕ, στις αρχές του 2019, η μειοψηφούσα τάση (Μειοψηφία) αντιμετώπισε μια σοβαρή εσωτερική διάσπαση (έχασε τα τμήματα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, του Μεξικού και της Βενεζουέλας που ακολούθησαν τη δική τους πορεία εκτός των γραμμών της CWI).
Έτσι, η Μειοψηφία γύρω από τη ΔΓ έγινε μια ακόμα μικρότερη μειοψηφία μέσα στα ηγετικά όργανα της CWI. Παρόλα αυτά, συνέχισε να σφετερίζεται το όνομα της CWI και όλους τους πόρους της. Ήταν μια ωμή αντιδημοκρατική κίνηση, που καταπάτησε το καταστατικό της CWI και όλες τις διακηρύξεις περί εσωτερικής δημοκρατίας. Οι πόροι της CWI δεν ανήκαν στη Μειοψηφία, ουσιαστικά λοιπόν κλάπηκαν. Ήταν ένα εσωτερικό πραξικόπημα.
Μετά τη διάσπαση, η πλειοψηφία των τμημάτων της CWI δημιούργησε την ISA, αλλά πολύ σύντομα αναπτύχθηκαν κι εκεί εσωτερικές διαφορές.
Από την ίδρυσή της, η ISA βρίσκεται ουσιαστικά σε κρίση. Το 2021 έχασε το ελληνικό, το τουρκικό και το κυπριακό τμήμα, τα οποία σύντομα ακολούθησαν και άλλα για να δημιουργήσουν το Internationalist Standpoint (ISp). Οι διαφωνίες και οι αντιπαραθέσεις στην ISA μετά τη διάσπαση του 2021 δεν σταμάτησαν ποτέ, αν και για αρκετό καιρό η ηγεσία προσπαθούσε να τις κρατήσει κάτω από το χαλί, μακριά από τα μέλη. Όλες αυτές οι διαφορές βγήκαν απότομα στην επιφάνεια την πρόσφατη περίοδο.
Σήμερα, οι διαφορές στην ISA κυμαίνονται σε μια σειρά από θέματα όπως:
- για τις Πολιτικές Ταυτότητας και τον «σοσιαλιστικό φεμινισμό»
- για μια σωστή/ισορροπημένη προσέγγιση σε θέματα παρενόχλησης που να λαμβάνει υπόψη κατ’ αρχήν το θύμα αλλά και να αναγνωρίζει τα δικαιώματα του καταγγελλόμενου σαν θύτη
- για τον πόλεμο στην Ουκρανία
- για την Παλαιστίνη και τον πόλεμο στη Γάζα,
- για το Ενιαίο Μέτωπο (δηλαδή την ανάγκη συνεργασίας με άλλες αριστερές οργανώσεις και ρεύματα της εργατικής τάξης),
- για τις προοπτικές της κρίσης του καπιταλισμού και των αγώνων της εργατικής τάξης και για την ταξική συνείδηση,
- για τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό (δηλαδή, ουσιαστικά για το πόσο δημοκρατικό είναι το εσωτερικό καθεστώς της οργάνωσης και σε ποιο βαθμό η ηγεσία και η πολιτική γραμμή ελέγχεται από τα μέλη) κ.λπ.
Είναι φυσικά αδύνατο να γράψουμε για την ουσία των διαφορών στο πλαίσιο αυτού του άρθρου. Μια πρώτη γενική ιδέα μπορεί να πάρει κανείς διαβάζοντας το ψήφισμα της Συνδιάσκεψης του ISp του Φλεβάρη του 2023 σχετικά με τις διασπάσεις στην CWI και την ISA. Έκτοτε, οι διαφορές στο εσωτερικό της ISA έχουν αυξηθεί και οξυνθεί.
Σήμερα υπάρχουν δύο πόλοι σε μετωπική σύγκρουση στο εσωτερικό της ISA, που προετοιμάζονται για πλήρη διάσπαση: ένας γύρω από το βελγικό και το ιρλανδικό τμήμα και ένας άλλος με βάση το αμερικανικό και το σουηδικό τμήμα. Ο δεύτερος έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας στα διεθνή ηγετικά όργανα, αλλά η πλειοψηφία αυτή είναι εύθραυστη. Με διάφορους τρόπους η διάσπαση είναι ήδη γεγονός, καθώς οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν διαφορετικές ιστοσελίδες για τη δημοσίευση των άρθρων και των κειμένων τους, διοργανώνουν διαφορετικές εκδηλώσεις και ορισμένα σημαντικά στελέχη και ομάδες έχουν ήδη αποχωρήσει. Πρόκειται για μια διάσπαση που εξελίσσεται σταδιακά.
Στο τμήμα των ΗΠΑ, η πιο σημαντική προσωπικότητα, με μεγάλο κύκλο αγωνιστών/τριών γύρω από την καμπάνια «Workers Strike Back» (WSB), πρώην μέλος του Συμβουλίου της Πόλης του Σιάτλ, Kshama Sawant (Σάμα Σαγουάντ) εγκατέλειψε το αμερικανικό τμήμα της ISA μαζί με ορισμένα άλλα ηγετικά στελέχη, ξεκινώντας έναν ανεξάρτητο δρόμο. Η σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν είναι μόνο μεταξύ των τμημάτων της ISA αλλά και στο εσωτερικό τους και δεν έχουν όλες οι διαμάχες σχέση με τις διεθνείς ομάδες της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι οι δύο κύριες αντίπαλες τάσεις δεν είναι ομοιογενείς, αλλά υπάρχουν σοβαρές εσωτερικές αντιφάσεις και στις δύο.
Η ISA βρίσκεται αντιμέτωπη με μια καταστροφική κρίση και δεν μπορεί να πει κανείς αυτή τη στιγμή τι θα απομείνει από αυτήν στο τέλος της διαμάχης.
Μια τραγική εξέλιξη
Αυτή είναι μια τραγική εξέλιξη για μια οργάνωση που ήλπιζε και ισχυριζόταν ότι θα ξεπερνούσε τις αδυναμίες της CWI, από την οποία προήλθε.
Αλλά είναι επίσης τραγική από την άποψη του επαναστατικού και τροτσκιστικού κινήματος γενικότερα. Οι δυνάμεις αυτές είναι σήμερα σοβαρά αποδυναμωμένες σε σχέση με το παρελθόν. Αντιμέτωπες με μια από τις χειρότερες, πολύπλευρες, πολύ-επίπεδες κρίσεις του καπιταλισμού, από την οποία το σύστημα δεν έχει εύκολη διέξοδο, οι δυνάμεις που μιλούν στο όνομα του μαρξισμού/τροτσκισμού/επαναστατικού σοσιαλισμού, πηγαίνουν από διάσπαση σε διάσπαση και παρουσιάζουν μια εικόνα σοβαρών αδυναμιών και κατακερματισμού. Πρόκειται για ένα διεθνές φαινόμενο που επηρεάζει ουσιαστικά όλες τις οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και δεν περιορίζεται στο ρεύμα (με την ιστορική του έννοια) της CWI.
Η διαδικασία των διαρκών διασπάσεων και του κατακερματισμού προκαλεί φυσικά ένα γενικευμένο αίσθημα αποθάρρυνσης όχι μόνο στα πιο προχωρημένα στρώματα και τους ακτιβιστές, αλλά και στην εργατική τάξη συνολικά, στα καταπιεσμένα στρώματα και τα κοινωνικά κινήματα.
Η γενική αδυναμία της σοσιαλιστικής Αριστεράς, ιδιαίτερα μετά το ξεπούλημα από τα κόμματα της «Νέας Αριστεράς», όπως ο ΣΥΡΙΖΑ (Ελλάδα), οι Podemos (Ισπανία), πιο πρόσφατα το PSOL (Βραζιλία) κ.λπ., αναπόφευκτα ενθαρρύνει τους εχθρούς της εργατικής τάξης και των μαζικών κινημάτων. Σπρώχνει απογοητευμένα στρώματα της μεσαίας τάξης αλλά και τμήματα της εργατικής τάξης προς την Ακροδεξιά που βρίσκεται σε άνοδο διεθνώς, ενώ στο εσωτερικό της Αριστεράς (με την ευρεία έννοια του όρου) παρέχει πιο ευνοϊκό έδαφος σε μικροαστικά ρεύματα, ιδιαίτερα στις «Πολιτικές των Ταυτοτήτων», που υπονομεύσουν τα επαναστατικά, σοσιαλιστικά ρεύματα, που είναι προσανατολισμένα στην εργατική τάξη.
CWI
Δεν συμφωνούν όμως όλοι με την παραπάνω προσέγγιση. Η ηγεσία της CWI για παράδειγμα, φαίνεται να χαίρεται από την κρίση της ISA. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της στις 9 Μαΐου, η CWI έγραψε:
«Η ISA προέκυψε από τον σχηματισμό ενός μπλοκ χωρίς αρχές στην CWI το 2018, το οποίο οδήγησε σε διάσπαση, καθώς αναζήτησε μάταια τον σύντομο δρόμο και απομακρύνθηκε από την οργανωμένη εργατική τάξη. Η CWI εκείνη την εποχή, προέβλεψε ότι ένα τέτοιο πολιτικό μπλοκ χωρίς αρχές αναπόφευκτα θα διασπαστεί και θα κατακερματιστεί. Οι προειδοποιήσεις μας δικαιώθηκαν πλήρως…
…Προτρέπουμε τα μέλη της ISA που αγωνίζονται για μια γνήσια μαρξιστική προσέγγιση … να διαβάσουν τα κείμενα της Επιτροπής για μια Εργατική Διεθνή (CWI) που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στο εσωτερικό της (2018-2019) … Πιστεύουμε ότι η ανάλυση και η κριτική μας επιβεβαιώνονται από την πολιτική πορεία της ISA που ακολούθησε…..
…Απευθύνουμε έκκληση στα μέλη και τα πρώην μέλη της ISA που αναζητούν έναν δρόμο προς τα εμπρός για την οικοδόμηση μιας επαναστατικής σοσιαλιστικής διεθνούς που θα έχει τις ρίζες της στην εργατική τάξη, να βγάλουν συμπεράσματα από την κρίση που εκτυλίσσεται στην ISA. Τους καλούμε να διαβάσουν και να ξαναδιαβάσουν το υλικό μας ξανά, υπό το πρίσμα αυτής της εμπειρίας».
Το γεγονός ότι η σημερινή CWI προχωράει σε δηλώσεις όπως οι παραπάνω, αποκαλύπτει ένα πολύ βαθύ πρόβλημα.
Καταρχήν διαστρεβλώνει την αλήθεια για το τι συνέβη το 2018 και το 2019. Η διάσπαση δεν προκλήθηκε από «ένα μπλοκ χωρίς αρχές» που… έπεσε από τον ουρανό. Προκλήθηκε από τις ωμές αντιδημοκρατικές μεθόδους της ΔΓ της CWI, η οποία έχασε την υποστήριξη της πλειοψηφίας εξαιτίας αυτών των μεθόδων. Η Μειοψηφία, γύρω από την ΔΓ, δεν κατάφερε να προβλέψει τη διάσπαση στις τάξεις της με την αποχώρηση των τμημάτων της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, του Μεξικού και της Βενεζουέλας. Έτσι, είναι μάλλον παράξενο και σίγουρα αλαζονικό να γράφει ότι οι προειδοποιήσεις της «δικαιώθηκαν πλήρως».
Επιπλέον, ένα προφανές «ερώτημα» που απορρέει από την παραπάνω τοποθέτηση της CWI είναι το εξής: Ποιοι στρατολόγησαν, συνεργάστηκαν, εκπαίδευσαν, κ.λπ., για δεκαετίες, όλες αυτές τις δυνάμεις που η ηγεσία της CWI σήμερα περιγράφει ως ένα «μπλοκ χωρίς αρχές» που «έψαχνε για τον σύντομο δρόμο», που «απομακρύνθηκε από την εργατική τάξη» και που «εγκατέλειψε τον μαρξισμό»;
Για να το θέσουμε διαφορετικά, αν η πλειοψηφία των τμημάτων μιας διεθνούς οργάνωσης αναπτύσσεται με τον τρόπο που περιγράφει η ηγεσία της CWI, τότε ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες γι’ αυτό και πώς είναι δυνατόν η διεθνής ηγεσία να μην έχει καμία ευθύνη; Πώς γίνεται η διεθνής ηγεσία να μην ήταν σε θέση να προβλέψει αυτή την εξέλιξη, πώς γίνεται να μην έβλεπε την επερχόμενη έκρηξη εναντίον της από την πλειοψηφία των τμημάτων;
Μια διεθνής οργάνωση θα έπρεπε να είναι πιο σοβαρή. Η θέση της σημερινής CWI είναι ότι είχε απόλυτο δίκιο, ότι έχει απόλυτο δίκιο και ότι πάντα είχε απόλυτο δίκιο, ότι δεν έκανε κανένα λάθος, επομένως δεν υπάρχει τίποτα που πρέπει να διορθώσει. Οι αντίπαλοι στο εσωτερικό της διασπάστηκαν απλά και μόνο επειδή εγκατέλειψαν τον μαρξισμό, δεν είναι πλέον επαναστάτες και κάπου εδώ τελειώνει η ιστορία.
Στην πραγματικότητα, η σημερινή ηγεσία της CWI αδυνατεί να κατανοήσει ότι η κρίση της ISA που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι ουσιαστικά η συνέχεια της κρίσης της CWI, ως ιστορικό ρεύμα, που ξεκίνησε το 2018 (κάτι που εκδηλώθηκε και σε προηγούμενες διασπάσεις που δεν μπορούμε να αναπτύξουμε εδώ).
Έτσι, η σημερινή CWI, καθώς και η ηγεσία της ISA, δεν καταφέρνουν να βγάλουν κανένα συμπέρασμα για τον πραγματικό χαρακτήρα της κρίσης της CWI από το 2018 – στην πραγματικότητα δεν προσπάθησαν καν να το κάνουν. Κάποιες από τις δυνάμεις που προέρχονται από την ιστορική CWI θα παίξουν βέβαια σημαντικό ρόλο, στο μέλλον, στην οικοδόμηση επαναστατικών δυνάμεων παγκοσμίως. Αλλά η σημερινή CWI και η σημερινή ISA, με τη μορφή που έχουν πάρει, δυστυχώς δεν μπορούν να παίξουν αυτόν τον ρόλο.
Οι ρίζες της κρίσης της ISA
Η ISA βρίσκεται ουσιαστικά σε κρίση από την συγκρότησή της το 2019 και την επίσημη ίδρυσή της το 2020.
Οι ρίζες της σημερινής κρίσης της ISA έχουν πολλά κοινά με τις ρίζες της τελευταίας μεγάλης κρίσης της το 2021, η οποία οδήγησε στη δημιουργία του Internationalist Standpoint (ISp) [λινκ στα ελληνικά] καθώς και με την αρχική κρίση της CWI το 2018. Αυτές είναι: η αδυναμία σωστής και ισορροπημένης προσέγγισης των πολιτικών προκλήσεων της εποχής σε συνδυασμό με μια σκανδαλώδη αλαζονεία της ηγεσίας που νομίζει ότι είναι η μόνη με σωστή ανάλυση και μαρξιστική μέθοδο στον πλανήτη (κάτι που σε προηγούμενο υλικό μας χαρακτηρίσαμε ως «μεσσιανισμό»).
Οι πολιτικές διαφορές θα ήταν αναπόφευκτες στη σημερινή εποχή (όπως είναι σε κάθε εποχή, με διαφορετικούς τρόπους) λόγω της γενικευμένης υποχώρησης της εργατικής τάξης και της συνείδησής της κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Παρά τη βαθιά κρίση του καπιταλισμού, η εργατική τάξη και οι οργανώσεις της δείχνουν μια σοβαρή αδυναμία (σε γενικές γραμμές – υπάρχουν βέβαια πολύ σημαντικές εξαιρέσεις) να προχωρήσουν μπροστά, να αντιτάξουν μαζική αντίσταση με επιτυχία στις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις και να αμφισβητήσουν το σύστημα. Αυτές οι συνθήκες δημιουργούν αναπόφευκτα διαφορές, διαμάχες και τριβές. Κατά κανόνα οι διαφορές αυτές, όμως, είναι δευτερεύουσας σημασίας και θα έπρεπε να μπορούν να συνυπάρχουν στην ίδια οργάνωση σε μια διαδικασία συντροφικής συζήτησης, και να δίνεται χρόνος για να αποσαφηνιστούν, όπου είναι δυνατόν, τα αμφισβητούμενα ζητήματα.
Εκεί όμως υπεισέρχεται το ζήτημα του «εσωτερικού καθεστώτος». Εκπαιδευμένες από τα στελέχη που ίδρυσαν και αποτέλεσαν την ηγεσία της CWI στο παρελθόν, οι νεότερες γενιές τόσο στη σημερινή CWI όσο και στην ISA, στην πλειοψηφία τους, (σημαντικές εξαιρέσεις υπήρχαν και υπάρχουν) δείχνουν μια έντονη αδυναμία να δεχτούν τις διαφωνίες, ενώ τείνουν να θεωρούν ότι κάθε παρέκκλιση από την προσέγγιση και τις πολιτικές τους θέσεις ισοδυναμεί με εγκατάλειψη του μαρξισμού. Αρνούνται ακόμη και να επιτρέψουν την ελεύθερη έκφραση των απόψεων της μειοψηφίας: σύμφωνα με την αντίληψη των περισσότερων ηγετικών στελεχών της CWI και της ISA, μια μειοψηφία μπορεί να θέτει διαφωνίες προς συζήτηση μόνο εάν η πλειοψηφία συμφωνεί να γίνει αυτό.[1]
Αυτές οι πρακτικές όμως είναι ακριβώς οι αντίθετες από την εμπειρία του Μπολσεβίκικου κόμματος και της Κομμουνιστικής Διεθνούς στα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της, πριν από την άνοδο του σταλινισμού στη Σοβιετική Ένωση (μετά τον θάνατο του Λένιν το 1924). Εκείνη την εποχή, οι συζητήσεις ήταν συνεχείς και στις περισσότερες περιπτώσεις δημόσιες, όχι μόνο μεταξύ μεμονωμένων συντρόφων με διαφορετικές απόψεις μέσα στο ίδιο τμήμα, αλλά και μεταξύ διαφορετικών εθνικών τμημάτων.
Συμπεράσματα
Η ιστορική CWI είχε μια σειρά από «τραγικά» ελλείμματα που οδήγησαν στη σοβαρή κρίση του 2018. Είχε όμως και μια σειρά από πολύ ισχυρά θετικά χαρακτηριστικά που παραμένουν ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση των δυνάμεων της σοσιαλιστικής επανάστασης, σήμερα και στο μέλλον.
Τέτοια χαρακτηριστικά ήταν, μεταξύ άλλων:
- ο σταθερός προσανατολισμός της προς την εργατική τάξη,
- η βαθιά κατανόηση της συνείδησης της εργατικής τάξης,
- η προσεκτική επεξεργασία αιτημάτων και καθηκόντων για το μαζικό κίνημα (το Μεταβατικό Πρόγραμμα),
- η ευελιξία στην τακτική αλλά και η ανυποχώρητη στάση όσον αφορά την επαναστατική στρατηγική και τις αρχές,
- η σωστή, ισορροπημένη και ευέλικτη κατανόηση της τακτικής του Ενιαίου Μετώπου,
- κανένα στοιχείο σεχταρισμού στην προσέγγισή της προς τις μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης και προς τα μαζικά κινήματα.
Βασισμένη σε αυτές τις ιδιότητες, η CWI κατάφερε να ηγηθεί μαζικών αγώνων που σε ορισμένες περιπτώσεις έγραψαν ιστορία, όπως για παράδειγμα ο αγώνας του τοπικού συμβουλίου του Λίβερπουλ ενάντια στη Θάτσερ και η εκστρατεία ενάντια στον Poll Tax που έριξε τη Θάτσερ τη δεκαετία του 1980. Πολύ σημαντικοί αγώνες διεξήχθησαν από την CWI επίσης στην Ιρλανδία, στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες, στις δεκαετίες του 1990 και του 2000. Αυτοί οι αγώνες οδήγησαν σε σημαντική ανάπτυξη των δυνάμεων της και σε εκλογικές επιτυχίες σε κοινοβουλευτικές και τοπικές/περιφερειακές εκλογές. Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά και τις επιτυχίες, η CWI κατάφερε να εξελιχθεί στην πιο σημαντική επαναστατική διεθνή οργάνωση μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2010, πριν από την κρίση του 2018.
Ο μόνος τρόπος να προσεγγίσουμε σοβαρά την κρίση της CWI σαν ιστορικού ρεύματος θα ήταν να μελετήσουμε σχολαστικά όλη την ιστορική πορεία της, ώστε να κατανοήσουμε τι πήγε στραβά, να εξετάσουμε τα γεγονότα και τις μεθόδους που εφάρμοσε, όχι επιφανειακά αλλά κριτικά, ώστε να διατηρήσουμε τα πιο υγιή στοιχεία των παραδόσεων της CWI και να απορρίψουμε τα προβληματικά.
Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει ούτε με τη σημερινή CWI, αλλά ούτε και με τις ηγεσίες της ISA. Σε σύγκριση με το παρελθόν, όταν η CWI ηγούνταν μεγάλων αγώνων, σήμερα, τόσο η ίδια όσο και η ISA αποτελούν σκιές του προηγούμενου εαυτού τους. Ωστόσο εξακολουθούν να αρνούνται να μπουν σε μια διαδικασία επανεξέτασης των μεθόδων τους – συνεχίζουν την παράδοση του πολέμου ενάντια σε οποιαδήποτε εσωτερική πολιτική διαφορά, στιγματίζοντάς την ως απόκλιση από τον μαρξισμό και τις επαναστατικές αρχές. Αυτό, και πάλι, δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της CWI και της ISA, αλλά και πολλών οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς – και αυτή είναι μια σημαντική αιτία για την περιθωριοποίησή τους.
Η συνήθης θέση των διαφόρων αντιμαχόμενων πλευρών στις συζητήσεις της CWI και της ISA (όπως και σε άλλες αντικαπιταλιστικές οργανώσεις) ήταν και εξακολουθεί να είναι ότι «θα είμαστε καλύτερα χωρίς αυτούς». Αυτό επανέλαβε η ηγεσία της CWI το 2018-19, αλλά αυτό τόνισαν και ορισμένοι από αυτούς που δημιούργησαν την ISA (ιδιαίτερα η ιρλανδική ηγεσία) στα γεγονότα που ακολούθησαν.[2] Αυτή η θλιβερή εικόνα φαίνεται και στη σημερινή διαμάχη που εκτυλίσσεται στο εσωτερικό της ISA: «είμαστε καλύτερα χωρίς τους άλλους». Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια οφθαλμαπάτη. Είναι η κλασική σεχταριστική προσέγγιση ομάδων που καταλήγουν να διασπώνται και να ξαναδιασπώνται, συμβάλλοντας στη σημερινή εικόνα μιας κατακερματισμένης, περιθωριοποιημένης αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.
Υπάρχει τρόπος να διασωθούν οι υγιείς παραδόσεις της CWI;
Ωστόσο, τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την παράδοση της CWI και των κύριων πρωταγωνιστών των εσωτερικών συζητήσεων στην ISA σήμερα, δεν είναι χαρακτηριστικό του συνόλου των μελών και ορισμένων από τις ομαδοποιήσεις που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι και από τις δύο πλευρές, που βλέπουν με κριτικό μάτι, ή τουλάχιστον με πολύ σοβαρό προβληματισμό, τη διαμάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ISA. Υπάρχουν μεμονωμένοι σύντροφοι, ομάδες, τάσεις ή ακόμα και τμήματα της ISA που αρνούνται να ταυτιστούν με μία από τις δύο κύριες ομάδες, και που μπορεί να ψηφίσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανάλογα με το θέμα. Ορισμένοι έχουν ήδη αποχωρήσει, όπως ήδη αναφέρθηκε.
Τέτοιες δυνάμεις, που δεν είναι πρόθυμες να ταυτιστούν με τη σημερινή διάταξη Πλειοψηφίας-Μειοψηφίας, είτε βρίσκονται εκτός είτε εντός της ISA, μπορούν να ξεκινήσουν μια ανταλλαγή απόψεων και υλικού, να μπουν σε μια διαδικασία διαδικυτακών συναντήσεων, ή σε μεταγενέστερο στάδιο, σε συναντήσεις από κοντά. Ο κύριος στόχος αυτής της διαδικασίας πρέπει να είναι να μελετηθούν τα συμπεράσματα από την κατάρρευση της CWI ως ιστορικού ρεύματος και από τη σημερινή κρίση της ISA και να ξεκινήσει η συζήτηση για το ποιος είναι ο δρόμος προς τα εμπρός.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος, μέσα από μια συντροφική, υπομονετική και σε βάθος συζήτηση, να διασφαλιστεί ότι οι καλύτερες παραδόσεις της ιστορικής CWI δεν θα χαθούν. Αυτός είναι ο τρόπος για να διασφαλίσουμε ότι τέτοιοι σύντροφοι και ομάδες θα είναι σε θέση να παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον, στην οικοδόμηση μαζικών σοσιαλιστικών επαναστατικών κομμάτων και μιας διεθνούς οργάνωσης.
Θα υπάρξουν επίσης σύντροφοι εντός της CWI που παρατηρούν την κρίση στην ISA, όχι με απορριπτική αλαζονεία, αλλά με ανοιχτό μυαλό και προβληματισμό. Κάποιοι από αυτούς, ενδέχεται να είχαν προβληματισμούς για την τακτική που υιοθέτησε η ΔΓ της CWI το 2018-2019. Άλλοι μπορεί να έχουν αμφιβολίες σχετικά με τις προοπτικές της CWI και την έλλειψη ανάπτυξης και δυναμικής προς τα εμπρός. Η ιδέα ότι η CWI έχει πάντα «δίκιο» και όλοι οι άλλοι έχουν πάντα «άδικο», δεν μπορεί να είναι αποδεκτή από όλα τα μέλη των εθνικών τμημάτων της.
Ένα από τα πράγματα που είναι πολύ ξεκάθαρα για το ISp, είναι ότι αν θέλουμε να οικοδομήσουμε μια ισχυρή επαναστατική διεθνή οργάνωση στο μέλλον, η από τα πάνω προς τα κάτω γραφειοκρατική αντίληψη αυτού που ονομάζεται «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός» πρέπει να εγκαταλειφθεί μια για πάντα. Η συζήτηση πρέπει να είναι ελεύθερη και συνεχής και οι τόνοι πρέπει να είναι χαμηλοί και συντροφικοί. Σε περίπτωση διαφωνιών, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα στη μειοψηφική άποψη να εκφράζεται δημόσια. Αυτό εφαρμοζόταν από τους Μπολσεβίκους και την Κομμουνιστική Διεθνή πριν από έναν αιώνα και είναι απολύτως εξωφρενικό να το αρνείται κανείς σήμερα.
Οι ισορροπημένες προοπτικές είναι ένας απολύτως κρίσιμος παράγοντας. Καμία οργάνωση δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά χωρίς σωστή κατανόηση των δυνατοτήτων και των ευκαιριών που υπάρχουν σε κάθε ιστορική συγκυρία, καθώς και των επιπλοκών και των δυσκολιών. Δεν μπορεί επίσης να προχωρήσει χωρίς κατανόηση των αλλαγών όσον αφορά την αντικειμενική κατάσταση και τη συνείδηση της εργατικής τάξης και των κοινωνικών κινημάτων. Για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, κατά τη γνώμη μας η ηγεσία της CWI τη δεκαετία του 2010 ήταν συντηρητική όσον αφορά την προσέγγιση νέων κινημάτων όπως το περιβαλλοντικό και το φεμινιστικό. Από την άλλη πλευρά, είχαν δίκιο να επικρίνουν την ηγεσία του ιρλανδικού τμήματος επειδή μπήκε σε έναν δρόμο που θα τους οδηγούσε στη μερική ταύτιση του τμήματος με τις μικροαστικές Πολιτικές Ταυτότητας. Αν πάνω σε αυτό είχε γίνει μια συντροφική και ανοιχτή συζήτηση, θα μπορούσε να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία και να εξαχθούν θετικά συμπεράσματα για όλους τους εμπλεκόμενους, ή τουλάχιστον οι απώλειες θα είχαν ελαχιστοποιηθεί. Αντί γι’ αυτό, η Μειοψηφία προχώρησε σε πραξικόπημα.
Υπάρχει μια σαφής σύνδεση ανάμεσα στη δυνατότητα επεξεργασίας των σωστών προοπτικών, των πολιτικών ιδεών, των τακτικών, των συνθημάτων κ.λπ. και της δημοκρατικής εσωτερικής λειτουργίας. Σωστές και ισορροπημένες ιδέες μπορούν να προκύψουν μόνο μέσα από εσωτερικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις σε μια δημοκρατική ατμόσφαιρα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Έχει ήδη αναφερθεί ότι τέτοια συμπεράσματα δεν αφορούν μόνο τις δυνάμεις που προέρχονται από την CWI, αλλά το σύνολο του τροτσκιστικού χώρου.
Μετά την αποχώρησή μας από την ISA, το ISp ήρθε σε επαφή με αρκετές οργανώσεις, ομάδες ή ρεύματα που αναζητούν απαντήσεις σε παρόμοια κατεύθυνση. Υπάρχει πολύ έδαφος, για αναζήτηση, για συζήτηση, για κοινές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες και σε κάποιες περιπτώσεις –όπου υπάρχει επαρκής συμφωνία– για ενοποίηση. Η ηγεσία της ISA και της CWI κατηγορεί το ISp ότι δεν οικοδομεί μια επαναστατική οργάνωση αλλά ένα «χαλαρό δίκτυο». Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Ο στόχος είναι πάντα και ξεκάθαρα μια διεθνής οργάνωση βασισμένη στον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Ταυτόχρονα όμως, αυτή η επαναστατική οργάνωση έχει καθήκον να συνεργάζεται στενά με άλλες ομάδες με τις οποίες δεν υπάρχει επαρκής συμφωνία που να επιτρέπει μια ενιαία οργάνωση – σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σωστό να δημιουργούνται «δίκτυα» συνεργασίας και συντροφικής ανταλλαγής απόψεων.
Μια τέτοια προσέγγιση, όπως περιγράφεται παραπάνω, όσον αφορά τις ισορροπημένες προοπτικές, ένα υγιές εσωτερικό καθεστώς και τις σχέσεις με άλλες επαναστατικές οργανώσεις και ρεύματα, μπορεί σταδιακά κατά τη γνώμη μας να θέσει τις βάσεις για μια μαζική σοσιαλιστική επαναστατική διεθνή οργάνωση στο μέλλον.
_______________________
