Του Διονύση Χρηστόπουλου
Εκπρόσωπος των Εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΠΑΝΔΑ
Πρόεδρος του Συλλόγου Μουσικών Φιλαρμονικής Δήμου Αθήνας
Στις στήλες των εφημερίδων έφτασαν οι δαπάνες του ΟΠΑΝΔΑ για την 3ωρη εορταστική εκδήλωση την παραμονή της πρωτοχρονιάς, κι όχι αδίκως αφού κόστισε 183.000 ευρώ[1]! Αυτή δεν ήταν η μόνη υπέρογκη και επιλήψιμη δαπάνη. Να αναφέρουμε ότι το χριστουγεννιάτικο δέντρο που στήθηκε στην πλατεία Συντάγματος ενοικιάστηκε έναντι 24.600 ευρώ (!) ενώ η εκδήλωση φωταγώγησης του δέντρου στις 24 Νοεμβρίου κόστισε άλλα 24.500 ευρώ. Από αυτά τα τελευταία τα 10.000 δόθηκαν στο Σάκη Ρουβά για τα 5 (!!!) τραγούδια που είπε όταν άναψαν τα λαμπάκια…
Γιατί η διοίκηση του ΟΠΑΝΔΑ δεν επενδύει στην αγορά ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου, αλλά επιλέγει για μια εκδήλωση που κάνει κάθε χρόνο να νοικιάζει δέντρο και μάλιστα έναντι 24.600 ευρώ; Για να αποκτήσουμε και μια αίσθηση των ποσών, αξίζει να σημειώσουμε ότι ακόμα και τα υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα (πραγματικά όχι ψεύτικα) που αγοράζουν τα τελευταία χρόνια οι εκατομμυριούχοι στη νότια Ευρώπη για να διακοσμούν τις βίλες τους κοστίζουν 15.000-25.000 ευρώ (αγορά όχι ενοικίαση)[2].
Και γιατί η Διοίκηση του Οργανισμού επέλεξε το «Σάκη» για να τραγουδήσει στην εκδήλωση για τη φωταγώγηση του δέντρου; Πέρα από το ποσό που δαπανήθηκε, το ερώτημα που τίθεται είναι: αυτός είναι ο ρόλος του ΟΠΑΝΔΑ; Να προβάλει τον «πολιτισμό» των νυχτερινών κέντρων και του λάιφ στάιλ;
Αντίστοιχο ερώτημα μπορεί να τεθεί και σε σχέση με την εκδήλωση της Παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Όχι όσον αφορά στον Φίλιππο Πλιάτσικα (η αμοιβή του Φ. Πλιάτσικα και της μπάντας του ήταν 8.000 ευρώ μεικτά) αλλά όσον αφορά την επιλογή του Γ. Καπουτζίδη ως παρουσιαστή και του Φωκά Ευαγγελινού ως σκηνοθέτη. Ονόματα που δεν παραπέμπουν σε δημόσιο οργανισμό πολιτισμού αλλά σε σίριαλ του Mega.
Πώς πάρθηκε η απόφαση για την πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση
Η απόφαση για την εκδήλωση της 31/12 πάρθηκε σε «έκτακτη» συνεδρίαση του ΔΣ – λες και ο εορτασμός του νέου χρόνου ήταν ένα έκτακτο γεγονός, το οποίο το ΔΣ του Οργανισμού δεν μπορούσε να εντάξει στον προγραμματισμό των κανονικών συνεδριάσεων…
Επίσης σε αυτή τη συνεδρίαση η Διοίκηση του Οργανισμού δεν κατέθεσε αναλυτικό προϋπολογισμό της εκδήλωσης (τι κόστισε δηλαδή κάθε τι) ούτε και έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα σε αναλυτικό απολογισμό, παρότι το έχουμε ζητήσει από την πρώτη στιγμή!
Η εκδήλωση 31/12 ανατέθηκε στην εταιρεία View Master – και μάλιστα «απευθείας» χωρίς διαγωνισμό. Όταν ρωτήσαμε γιατί ο ΟΠΑΝΔΑ αναθέτει την εκδήλωση σε εταιρεία και δεν την οργανώνει ο ίδιος, η (καθόλου πειστική) απάντηση που πήραμε ήταν ότι η εταιρεία έχει την αποκλειστικότητα όλων των προαναφερόμενων καλλιτεχνών. Τελικά αποδείχθηκε ότι αυτό ήταν ένα μεγάλο ψέμα, ενώ η View Master που κλήθηκε να οργανώσει μια μουσική εκδήλωση (η εκδήλωση της Πρωτοχρονιάς είναι βασικά μια μουσική εκδήλωση) δεν έχει σχέση με το χώρο της μουσικής αλλά είναι μια εταιρία «παραγωγής και εκμετάλλευσης κινηματογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών»…
Κατά τ’ άλλα… «λεφτά δεν υπάρχουν»
Την ίδια στιγμή που η Διοίκηση του ΟΠΑΝΔΑ επιλέγει να διαθέσει σχεδόν 50.000 ευρώ για ένα νοικιασμένο δέντρο, στολισμένο με το Ρουβά, και 183.000 για μια 3ωρη μουσική εκδήλωση την παραμονή της Πρωτοχρονιάς (όπου όλα τα κανάλια θα δείξουν το Δήμαρχο να μετρά αντίστροφα και να καλωσορίζει τον καινούριο χρόνο) για μια σειρά άλλες υπηρεσίες και εκδηλώσεις του Οργανισμού «δεν υπάρχουν χρήματα»!
Θα σταθούμε σε δυο – τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Έχουμε θέσει πολλές φορές το θέμα της δωρεάν πρόσβασης των φτωχών συμπολιτών μας στις αθλητικές εγκαταστάσεις του Οργανισμού (πισίνες, γυμναστήρια κλπ), καθώς και στα προγράμματα ακαδημιών εκμάθησης αθλημάτων, στα παιδικά θερινά αθλητικά camp κ.α.[3] Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων η Διοίκηση του ΟΠΑΝΔΑ απαντά αρνητικά, εξηγώντας πως ο Οργανισμός δεν έχει επαρκή κονδύλια για να παρέχει δωρεάν πρόσβαση στους φτωχότερους συμπολίτες μας. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που η Διοίκηση συμφωνεί, τα κριτήρια που θεσπίζει είναι εξαιρετικά αυστηρά (π.χ. αποκλείει ανθρώπους ακόμα και με ετήσιο εισόδημα 6.000 ευρώ!) με αποτέλεσμα οι κοινωνικές παροχές του ΟΠΑΝΔΑ να περιορίζονται σε έναν πολύ μικρό αριθμό ατόμων.
Με την ίδια δικαιολογία, ότι «δεν υπάρχουν χρήματα» ο ΟΠΑΝΔΑ οργανώνει ή συνδιοργανώνει σειρά εκδηλώσεων (αθλητικές και πολιτιστικές) οι οποίες έχουν κόστος συμμετοχής και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις αρκετά υψηλό. Π.χ. Για να συμμετέχει κάποιος στον «αυθεντικό μαραθώνιο» πληρώνει από 30 έως 100 ευρώ (ανάλογα με το πακέτο που θα επιλέξει). Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί ο νυχτερινός αγώνας δρόμου που συνδιοργάνωσε ο ΟΠΑΝΔΑ με την εταιρεία Energizer και ο οποίος είχε κόστος 9 ευρώ[4] καθώς και το Santa Run (αγώνας δρόμου με τους δρομείς ντυμένους Αι Βασίληδες) που ο ΟΠΑΝΔΑ συνδιοργάνωσε με τα «Holmes Place» και είχε τιμή συμμετοχής 10 ευρώ. Αυτή η τιμολόγηση, ακόμα και σ’ ένα αγώνα δρόμου (στο δρόμο) αφαιρεί τη δυνατότητα συμμετοχής από τους δημότες που δεν έχουν χρήματα για το αντίτιμο. Την ίδια στιγμή βέβαια αποδεικνύει ότι ο ΟΠΑΝΔΑ έχει χάσει τον χαρακτήρα του κοινωνικού οργανισμού… (δείτε περισσότερα γι’ αυτό στη συνέχεια).
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον τομέα του πολιτισμού καθώς η Διοίκηση προσπαθεί να επιβάλει εισιτήριο στις συναυλίες των Μουσικών Συνόλων του Οργανισμού –κυρίως στη Χορωδία και τη Συμφωνική Ορχήστρα– προωθώντας αρκετά συχνά τη συμμετοχή τους σε παραγωγές τρίτων (Κρατική Ορχήστρα, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, εταιρείες παραγωγής κ.α) και χρησιμοποιώντας ως άλλοθι τη διάθεση μέρους των εσόδων για «φιλανθρωπικό σκοπό» . Το ύψος του εισιτηρίου που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει τα 20-30 ευρώ, καθιστά απαγορευτική την παρακολούθηση μιας συναυλίας για τη μεγάλη πλειοψηφία των δημοτών ενώ η Διοίκηση δε μας έχει δώσει ποτέ οικονομικό απολογισμό αυτών των εκδηλώσεων (τι εισπράχθηκε, τι πήρε ο ΟΠΑΝΔΑ και τι ο συνδιοργανωτής, και κυρίως τι δόθηκε για «φιλανθρωπία»).
Ποιος είναι ο ρόλος των χορηγών;
Με μόνιμο επιχείρημα το «δεν υπάρχουν χρήματα» ο ΟΠΑΝΔΑ ψάχνει μανιωδώς «χορηγούς» και «συνδιοργανωτές» όπως η Energizer, τα Holmes Place, η Cyta κ.α. Ωστόσο οι χορηγοί αυτοί δεν έρχονται για να «χορηγήσουν» ή να «συνδιοργανώσουν» μια εκδήλωση που ο ΟΠΑΝΔΑ έχει σχεδιάσει με βάση τις ανάγκες των δημοτών, αλλά καθορίζουν το χαρακτήρα και το περιεχόμενο των εκδηλώσεων!
Για παράδειγμα, ο νυχτερινός αγώνας δρόμου ήταν πρόταση της Energizer για να διαφημίσει τις μπαταρίες και τα λοιπά προϊόντα της, ενώ τα 9 ευρώ που κόστιζε η συμμετοχή δίνονταν στην Energizer (και όχι στον ΟΠΑΝΔΑ) για να καλύψει το κόστος των φακών κεφαλής που έδινε στους δρομείς (λες και θα έτρεχαν στα σκοτάδια και όχι σε φωταγωγημένους δρόμους).
Αλήθεια γιατί ο ΟΠΑΝΔΑ δεν μπορούσε να οργανώσει μόνος του νυχτερινό αγώνα δρόμου, με δωρεάν συμμετοχή και με διαδρομή «κοινωνικού» περιεχομένου (π.χ. μέσα από τους δρόμους των πιο υποβαθμισμένων περιοχών της Αθήνας);
Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί η πραγματικά εξαιρετική έκθεση που οργάνωσε ο ΟΠΑΝΔΑ με τίτλο «Αθήνα 180 χρόνια πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους». Οι επισκέπτες που πλησίαζαν το ιστορικό κτίριο της Δημοτικής Πινακοθήκης πρέπει πραγματικά να αναρωτιόνταν αν πήγαιναν στη σωστή εκδήλωση, καθώς έξω από την έκθεση υπήρχαν μπάνερ της Cyta («μέγας χορηγός» της εκδήλωσης) και δυο καλλίπυγες κυρίες ντυμένες στα χρώματα της εταιρείας, οι οποίες μοίραζαν φυλλάδια με τα προγράμματα τηλεφωνίας και ίντερνετ…
Πιο πρόσφατα, ο «μέγας χορηγός» Cyta έδωσε για τις Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις του ΟΠΑΝΔΑ 15.000 ευρώ. Τι πήρε για αντάλλαγμα; Τη διαφήμιση της σε όλες τις αφίσες, μπάνερ, δελτία τύπου κλπ του ΟΠΑΝΔΑ, τη συμμετοχή του εκπροσώπου της στην κεντρική συνέντευξη τύπου του ΟΠΑΝΔΑ, δωρεάν εκδήλωση από τον ΟΠΑΝΔΑ για τα παιδιά των εργαζομένων της Cyta, δικαίωμα για προωθητικές ενέργειες των προϊόντων της κατά τη διάρκεια όλων των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του ΟΠΑΝΔΑ αλλά και το εξής ανήκουστο:
Αντιγράφουμε από το κείμενο της σύμβασης του ΟΠΑΝΔΑ με τη Cyta:
«O ΟΠΑΝΔΑ αναλαμβάνει την υποχρέωση να στέλνει στη CYTA εγκαίρως για έγκριση τα κείμενα δημοσιότητας (δελτία τύπου, σλόγκαν, λεκτικά κτλ) καθώς και οποιαδήποτε υλικά δημιουργηθούν στο πλαίσιο της χορηγίας, πριν την κατασκευή τους.»
Μέσα από τα παραπάνω παραδείγματα γίνεται ξεκάθαρο ότι ο ΟΠΑΝΔΑ έχει μετατραπεί σε μια διαφημιστική εταιρία στην οποία απευθύνονται οι επιχειρήσεις που θέλουν να προβληθούν μέσα από ένα αθλητικό γεγονός ή μια πολιτιστική εκδήλωση.
Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του ΟΠΑΝΔΑ;
Ένας δημόσιος οργανισμός που χρηματοδοτείται από τη φορολογία των πολιτών οφείλει κατ’ αρχήν να έχει κοινωνικό ρόλο. Δηλαδή να παρέχει πολιτισμό και αθλητισμό δωρεάν και ιδιαίτερα στους δημότες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αθληθούν σε ένα ιδιωτικό γυμναστήριο ή να παρακολουθήσουν μια συναυλία, μια έκθεση και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις πληρώνοντας.
Ένας δημόσιος οργανισμός πολιτισμού οφείλει επίσης να προωθεί πολιτισμό με ποιοτικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και όχι τον «πολιτισμό» των νυχτερινών κέντρων, των περιοδικών λάιφ στάιλ και της βιομηχανίας του θεάματος.
Ένας δημόσιος οργανισμός αθλητισμού οφείλει να προωθεί το μαζικό λαϊκό αθλητισμό και όχι τις εκδηλώσεις που επιλέγουν οι εταιρίες – χορηγοί, με μόνο στόχο την προβολή τους.
Ένας οργανισμός σαν αυτόν που περιγράφουμε είναι εκ διαμέτρου αντίθετος με τους σχεδιασμούς της διοίκησης Τεντόμα (πρόεδρος ΟΠΑΝΔΑ) και Καμίνη (Δήμαρχος Αθηναίων). Επειδή όμως ο αθλητισμός και ο πολιτισμός δεν πρέπει να είναι προνόμιο όσων έχουν χρήματα να διαθέσουν αλλά δικαίωμα όλων, πρέπει οι εργαζόμενοι στον ΟΠΑΝΔΑ και οι δημότες να παλέψουν από κοινού αφενός για να μην χαθούν τα όποια στοιχεία δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα έχουν απομείνει στον οργανισμό και αφετέρου για να έχουν όλες οι υπηρεσίες και οι εκδηλώσεις του οργανισμού γνώμονα το όφελος των δημοτών (και κυρίως των πιο φτωχών) των εργαζομένων και συνολικά της κοινωνίας.
