Άρθρο του Νίκου Κοκκάλη
Την περασμένη Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Ιορδανίας Αμπντουλάχ Ν’σουρ ανακοίνωσε την αύξηση των τιμών στα καύσιμα. Αυτό σημαίνει αύξηση 53% στις τιμές των οικιακών καυσίμων (φωταερίο, πετρέλαιο θέρμανσης) καθώς και 12% στο πετρέλαιο κίνησης. Αυτό σημαίνει αυτόματη αύξηση και στα εισιτήρια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Αυτό είναι ένας δυσβάσταχτος βραχνάς, ιδίως για την Ιορδανική νεολαία που αντιμετωπίζει μεγάλα ποσοστά ανεργίας, ή στην καλύτερη περίπτωση, κερδίζει 250 Ιορδανικά Δινάρια (278 Ευρώ) το μήνα.
Αμέσως μετά την δήλωση αυτή ξέσπασαν αυθόρμητες διαδηλώσεις σε διάφορες συνοικίες του Αμμάν. Οι διαδηλώσεις, που οργανώθηκαν από ένα μείγμα ισλαμιστών, αριστερών αλλά και Αράβων εθνικιστών, επεκτάθηκαν την Τετάρτη και την Πέμπτη σε άλλες 12 πόλεις της χώρας, και αντιμετωπίστηκαν με βιαιότητα από την Ιορδανική Αστυνομία.
Στην διάρκεια της ημέρας, διαδηλωτές έκλεισαν αυτοκινητόδρομους, κατέλαβαν και πυρπόλησαν κυβερνητικά μέγαρα (ανάμεσα σε αυτά και ένα επαρχιακό δικαστήριο, αλλά και δύο αστυνομικά τμήματα στα Βόρεια και στα Νότια της χώρας). Σε ένα περιστατικό, στην περιοχή Irbid, κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης σε ένα αστυνομικό τμήμα, ένας διαδηλωτής σκοτώθηκε. Παρά τις συγκεχυμένες πληροφορίες σχετικά με την πολιτική ταυτότητα του διαδηλωτή και το εάν ήταν ένοπλος, η γενική εικόνα που βγαίνει μέσα από συνομιλίες Ιορδανών ακτιβιστών μέσω του twitter είναι ότι πρόκειται για τον πρώτο «μάρτυρα» (σημ. στις αραβικές εξεγέρσεις έτσι αναφέρουν τους ήρωες αλλά και όσους εσφάγησαν από τα σώματα ασφαλείας) της εξέγερσης.
Την περασμένη Πέμπτη έγινε απόπειρα για άλλη μια πορεία που θα τελείωνε στην περιοχή του παλατιού, αλλά ανακόπηκε από την αστυνομία, ενώ την Παρασκευή έγιναν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στο Αμμάν , στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 10,000 άτομα σύμφωνα με το Associated Press. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις διαδηλώσεις συμμετείχαν και 2,000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες που ζουν σε καταυλισμό στην περιοχή της Μπα’Καα, ενώ την Τετάρτη υπήρχε και κάλεσμα σε γενική απεργία.
Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι, αν και στην χώρα γίνονται διαδηλώσεις ακόμα και από την εποχή του Μαύρου Σεπτέμβρη του 1970 (όταν ο βασιλιάς Χουσεϊν, πατέρας του τωρινού βασιλιά, εξεδίωξε βίαια τις αντιστασιακές οργανώσεις των Παλαιστινίων σφάζοντας 5,000 παλαιστίνιους) ποτέ δεν είχαν ως στόχο τον βασιλιά, αλλά συνήθως ζητούσαν μεταρρυθμίσεις και την απόλυση υφισταμένων του μελών της κυβέρνησης. Για πρώτη φορά σε αυτή την εξέγερση ακούστηκαν, και μάλιστα εκκωφαντικά, συνθήματα που ζητούσαν την παραίτηση του βασιλιά.
Να σημειωθεί επίσης ότι η Ιορδανία έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία τόσο για το Ισραήλ, όσο και για τις ΗΠΑ, μιας και πάντα η Ιορδανική μοναρχία λειτουργούσε ως «κατευναστής» των υπόλοιπων αραβικών καθεστώτων σε στιγμές έντασης με το Ισραήλ.
Παρ’ όλα αυτά, τουλάχιστον κατά τα φαινόμενα, η εργατική τάξη δεν έχει δείξει σημάδια οργανωμένης πάλης, όπως στην Αίγυπτο και την Τυνησία. Για να πετύχει η εξέγερση θα χρειαστεί η οργανωμένη δράση των Ιορδανών και των Παλαιστινίων εργαζομένων.
