Διασκευή άρθρου του Ρομπ Τζόουνς,
«Σοσιαλιστική Εναλλακτική», τμήμα της ISA στη Ρωσία
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου 19 και 20 Σεπτέμβρη, διαδηλωτές και διαδηλώτριες συγκεντρώθηκαν ξανά στους δρόμους του Μινσκ και άλλων μεγάλων πόλεων της Λευκορωσίας, απαιτώντας την παραίτηση του προέδρου Λουκασένκο, τον οποίο πλατιά στρώματα της κοινωνίας κατηγορούν ανοιχτά για εκλογική νοθεία. Σε αντίθεση με όλο το προηγούμενο διάστημα κατά το οποίο η αστυνομία κράτησε γενικά ήπια στάση, έγιναν μαζικές συλλήψεις –πάνω από 440 μέσα στο Σαββατοκύριακο– ενώ πέρα από την αστυνομία κινητοποιήθηκαν και οχήματα του στρατού σε ολόκληρη τη χώρα. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μέλη της συμμορίας «Tikhari», στην πραγματικότητα αστυνομικοί και πράκτορες της KGB με πολιτικά και μάσκες, περιπολούσαν στους δρόμους και χτυπούσαν κάθε φορά που έβρισκαν ομάδες ανθρώπων που διαμαρτύρονταν.
Διαδηλωτές εκπαιδεύονται στην αυτοάμυνα
Σαν απάντηση στην άγρια καταστολή, το κίνημα αναπτύσσει νέες μεθόδους αυτοάμυνας. Πλέον οι διαδηλώσεις περιφρουρούνται με «αλυσίδες» τις οποίες σχηματίζει κυρίως η νεολαία, αλλά και γυναίκες. Οι προπονήσεις αυτοάμυνας έχουν γίνει συχνό φαινόμενο, ενώ όταν οι μασκοφόροι αστυνομικοί πλησιάζουν τις διαδηλώσεις, ο κόσμος προσπαθεί να τους προσεγγίσει και να τους βγάλει τις μάσκες. Ένα μέσο ενημέρωσης έδωσε στη δημοσιότητα τα ονόματα και τις διευθύνσεις αστυνομικών (των αντίστοιχων ΜΑΤ) όπως είχε προειδοποιήσει ότι θα έκανε αν η αστυνομία συνέχιζε να προκαλεί ασκώντας ακραία βία.
Το εργατικό κίνημα στη μάχη
Το πιο σημαντικό σημείο καμπής για τον αγώνα, ήταν όταν εργασιακοί χώροι σε ολόκληρη τη χώρα άρχισαν να κατεβαίνουν σε απεργία ο ένας μετά τον άλλο, κάποιοι μόνο για μια ώρα, άλλοι για ένα εικοσιτετράωρο, απαιτώντας να φύγει ο Λουκασένκο. Το καθεστώς αναγκάστηκε να κάνει ένα βήμα πίσω χαλαρώνοντας την καταστολή και τα βασανιστήρια στις φυλακές. Το εργατικό κίνημα έδειξε πως είχε τη δύναμη να σταματήσει τη λειτουργία κομβικών δομών του κράτους, ενώ σε διάφορους χώρους άρχισαν να εμφανίζονται απεργιακές επιτροπές.
Το κίνημα ωστόσο δεν έχει προχωρήσει τόσο, ώστε να καταφέρει να ανατρέψει την κυβέρνηση Λουκασένκο, αλλά και να δημιουργήσει εναλλακτικές δομές εξουσίας της εργατικής τάξης και της κοινωνίας. Τα λίγα ανεξάρτητα συνδικάτα που υπάρχουν δέχονται επιρροές από τη διεθνή συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Ισχυρίζονται ότι ο ρόλος των συνδικάτων είναι να προωθήσουν την «κοινωνική συνεργασία» και να μπουν σε διαπραγματεύσεις με τον Λουκασένκο.
Απολύσεις και απειλές
Όταν οι εργαζόμενοι επέστρεψαν στις δουλειές τους μετά τις απεργιακές δράσεις, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ακόμη μεγαλύτερη καταπίεση, οι πιο δραστήριοι απολύθηκαν, ενώ υπάρχουν καταγγελίες ότι κάποιοι υποχρεώθηκαν να παραμείνουν στη δουλειά με απειλές. Μάλιστα στις περιπτώσεις των εργαζομένων που μιλούσαν ανοιχτά υπέρ των απεργιακών δράσεων, υπήρξαν απειλές όχι μόνο ενάντια στους ίδιους αλλά και στις οικογένειές τους.
Το κίνημα είναι διατεθειμένο να κάνει θυσίες, μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν να χάσουν τη δουλειά τους, να δεχτούν επιθέσεις από τις δυνάμεις καταστολής, ακόμα και να συλληφθούν από το καθεστώς στον αγώνα για την ανατροπή του Λουκασένκο.
Αυτό όμως το οποίο δεν έχει το κίνημα είναι μια ηγεσία και ένα σχέδιο που θα το οδηγήσει στη νίκη, πολύ περισσότερο δεν έχει ένα σχέδιο για το τι θα συμβεί στην περίπτωση που πετύχει την πτώση της μισητής κυβέρνησης.
Η αντιπολίτευση, η Δύση και η Ρωσία
Το λεγόμενο «Συντονιστικό Συμβούλιο», που σχηματίστηκε γύρω από την Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, την υποψήφια που στην πραγματικότητα κέρδισε τις εκλογές, το οποίο αποτελείται από επιχειρηματίες, συμβούλους μεγάλων μέσων ενημέρωσης και πρώην υπουργούς, αυτοαποκαλείται ως η μόνη δύναμη που εκπροσωπεί πραγματικά την κοινωνία της Λευκορωσίας και η μόνη που μπορεί να δώσει διέξοδο στην πολιτική κρίση, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ανεξαρτησία της χώρας.
Βασική προσπάθεια του «Συμβουλίου» είναι οι δημόσιες σχέσεις με δυτικά συμφέροντα, από τα οποία αναμένει υποστήριξη. Από την άλλη ο Λουκασένκο επιδιώκει περισσότερη υποστήριξη από τη Ρωσία.
Σε συνάντηση μεταξύ του Λουκασένκο και του Πούτιν αποφασίστηκε να δοθεί στη Λευκορωσία οικονομική βοήθεια της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ και να γίνουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Ο Λουκασένκο δείχνει έτοιμος να παραχωρήσει στη Ρωσία σημαντικό βαθμό ελέγχου στη χώρα, καθώς ανάμεσα στα σημεία της συμφωνίας που κρατήθηκαν κρυφά, πολλοί πιστεύουν ότι βρίσκεται η συμμετοχή της Ρωσίας στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στη Λευκορωσία.
Η Ρωσία θέλει εναγωνίως να κρατήσει φιλικές σχέσεις με τη Λευκορωσία, που της χρησιμεύει ως ρυθμιστής στις σχέσεις της με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Την ίδια στιγμή, αν οι κινητοποιήσεις στη Λευκορωσία συνεχίσουν μπορεί να εμπνεύσουν μεγαλύτερης έντασης αντιπολιτευτική διάθεση στη ρωσική κοινωνία.
Οι δύο χώρες είχαν πάντα στενούς δεσμούς μεταξύ τους. Σήμερα όμως οι Λευκορώσοι βλέπουν τη Ρωσία να υποστηρίζει ένα μισητό δικτάτορα στη χώρα τους. Η Τιχανόφσκαγια προειδοποιεί ότι αν πράγματι βρεθεί στην εξουσία, η συμφωνία ανάμεσα στον Πούτιν και τον Λουκασένκο δε θα εφαρμοστεί.
Αν και η Τιχανόφσκαγια βρέθηκε τυχαία στην ηγεσία της αντιπολίτευσης, αντανακλά τη διάθεση των μαζών πιο καθαρά από ότι οι άλλες προσωπικότητες της χώρας που υποστηρίζουν ανοιχτά τα συμφέροντα των καπιταλιστών και στηρίζονται από την ΕΕ. Την ώρα που αυτές οι δυνάμεις προωθούν τη διαπραγμάτευση με τον Λουκασένκο, η Τιχανόφσκαγια υποστηρίζει ότι το νόημα των κινητοποιήσεων δεν είναι η διαπραγμάτευση μαζί του αλλά η ανατροπή του.
Ανάγκη για απαντήσεις από τα αριστερά
Αυτό που χρειάζεται το κίνημα και η κοινωνία στη Λευκορωσία προκειμένου να γεμίσει το μεγάλο πολιτικό κενό που υπάρχει, είναι μια ισχυρή εναλλακτική από τα αριστερά, που να παρεμβαίνει σε αυτό με τις σωστές προτάσεις και στρατηγική.
Η –υποτιθέμενη– Αριστερά της χώρας δεν προσπαθεί καν να παρέμβει στο κίνημα. Οι Σταλινικές οργανώσεις ισχυρίζονται ότι ο Λουκασένκο έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τον κρατικό έλεγχο και ιδιοκτησία στην οικονομία και ότι υπό αυτές τις συνθήκες η κοινωνία ζει καλά. Η μη σταλινική Αριστερά υποστηρίζει ότι είναι επικίνδυνο να συμμετέχει κανείς στις κινητοποιήσεις.
Η πραγματική ελπίδα για το κίνημα βρίσκεται στους αγωνιστές της βάσης που συμμετέχουν στο κίνημα και αναζητούν διέξοδο. Χρειάζεται οργάνωση, συντονισμός ανάμεσα στους διαφορετικούς χώρους, μαζικά καλέσματα στα εργατικά κινήματα των γειτονικών χωρών και του υπόλοιπου κόσμου και ένα σχέδιο πραγματικής σοσιαλιστικής ανατροπής του σάπιου συστήματος που ταλαιπωρεί τους Λευκορώσους. Μόνο με ένα τέτοιο σχέδιο θα μπορέσει η έκβαση του σημερινού κινήματος να είναι νικηφόρα.
