Οι πρόσφατες εξελίξεις στο κτήμα Δρακόπουλου, με την κατεδάφιση του διατηρητέου κτιρίου που βρίσκεται επί της οδού Πατησίων, έχουν ανοίξει έναν νέο κύκλο αγώνα στην περιοχή των Πατησίων. Οι κάτοικοι παλεύουν προκειμένου να διασωθεί ένας από τους τελευταίους εναπομείναντες ελεύθερους χώρους στη γειτονιά, έκτασης 8 στρεμμάτων.
Ένα σύντομο ιστορικό του χώρου
Στον χώρο που βρίσκεται σήμερα το κτήμα Δρακόπουλου λειτουργούσε από το 1921 το πρώτο εργοστάσιο υφαντουργίας της Αθήνας. Μετά το κλείσιμο του εργοστασίου, οι ιδιοκτήτες του κτήματος, Κωνσταντίνος και Αθηνόδωρος Δρακόπουλος, άφησαν όλη την περιουσία τους στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό.
Το 1981 η έκταση του κτήματος Δρακόπουλου χαρακτηρίστηκε κοινόχρηστος χώρος πρασίνου. Μετά από αγώνες των κατοίκων της περιοχής ενάντια στην «αξιοποίηση» του κτήματος που σχεδίαζε ο τότε δήμαρχος Αθηνών Μ. Έβερτ, ο χώρος αποδόθηκε το 1988 στους δημότες ως πάρκο.
Παρόλα αυτά, το 2003 το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας, επί δημαρχίας Ντόρας Μπακογιάννη, αποχαρακτήρισε 3 από τα 8 στρέμματα του πάρκου, τα οποία στη συνέχεια, με υπουργική απόφαση χαρακτηρίστηκαν ως οικοδομήσιμα.
Τον Ιούλιο του 2009, ο τότε Δήμαρχος της Αθήνας, Ν. Κακλαμάνης, πέρασε από το Δημοτικό Συμβούλιο ένα μνημόνιο συνεργασίας με τον Ερυθρό Σταυρό. Στη βάση αυτής της συμφωνίας στον χώρο προβλεπόταν να χτιστεί ένα εμπορικό κέντρο έκτασης 13.500 τ.μ. καθώς και ένα δημοτικό θέατρο έκτασης 1.000 τ.μ. Ένα μήνα αργότερα, οι μπουλντόζες του Δήμου γκρέμισαν τα κτίρια του παλιού εργοστασίου, με στόχο να αρχίσουν οι εργασίες για την ανέγερση εμπορικού κέντρου.
Από την πρώτη στιγμή οι κάτοικοι και οι συλλογικότητες της περιοχής των Πατησίων μπήκαν μπροστά στον αγώνα προκειμένου να βάλουν φρένο στα σχέδια τσιμεντοποίησης του Δήμου Αθηναίων.
Μέσα από τη μαζική παρουσία τους, οργανώνοντας μια σειρά δράσεων για τα παιδιά, εργασιών διαμόρφωσης του χώρου, κινητοποιήσεων και εκδηλώσεων κατάφεραν να βελτιώσουν το πάρκο προκειμένου να αξιοποιηθεί για τις ανάγκες της γειτονιάς.
Η εσκεμμένη εγκατάλειψη
Η χρόνια και εσκεμμένη εγκατάλειψη του χώρου από τον Ερυθρό Σταυρό –που εξακολουθεί να εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης του– είχε σαν αποτέλεσμα τον περασμένο Φλεβάρη να καταρρεύσει ένα από τα διατηρητέα κτίρια που βρίσκονται εντός του κτήματος λόγω των χιονοπτώσεων. Με την πρόφαση της «ασφάλειας», στις 30 Σεπτέμβρη συνεργείο του Ερυθρού Σταυρού κατεδάφισε το μισογκρεμισμένο κτίριο.
Η κατάρρευση του κτιρίου επιβεβαιώνει το γεγονός ότι τόσο ο Δήμος Αθήνας όσο και ο Ερυθρός Σταυρός, είχαν αφήσει στην τύχη του το κτήμα και τα κτίρια που βρίσκονται μέσα σε αυτό.
Είναι προφανές ότι ο Ερυθρός Σταυρός δεν φρόντισε για την προστασία των κτιρίων και τη συντήρησή τους, παρότι είχαν χαρακτηριστεί ως μνημεία νεότερου πολιτισμού, απαξιώνοντας τόσο το ίδιο το κτήμα Δρακόπουλου όσο και τη γειτονιά συνολικά.
Σα να μην έφτανε αυτό, το περασμένο καλοκαίρι ο Δήμος ξήλωσε την παιδική χαρά που οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής είχαν κατασκευάσει με δικά τους έξοδα.
Όλα τα παραπάνω είναι λογικό να έχουν ξυπνήσει παλιότερες δυσάρεστες μνήμες στους κατοίκους της περιοχής που αναπόφευκτα συνδέονται με τα επιχειρηματικά πλάνα που για χρόνια επιδιώκει ο Δήμος Αθηναίων σε σχέση με το κτήμα Δρακόπουλου. Άλλωστε είναι γνωστή η μέθοδος που ακολουθεί ο Δήμος όταν ένας δημόσιος χώρος μπαίνει στο στόχαστρο επενδυτών: πρώτα τον εγκαταλείπει και τον αφήνει να ρημάξει και στη συνέχεια παρουσιάζει με τυμπανοκρουσίες έναν ιδιώτη που θα έρθει για να τον «αναβαθμίσει».
Οι κάτοικοι αναλαμβάνουν ξανά δράση
Απέναντι στις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος, οι κάτοικοι της περιοχής ξαναμπαίνουν δυναμικά στη μάχη της προστασίας του πάρκου Δρακόπουλου.
Αμέσως μετά την αποχώρηση της μπουλντόζας που ισοπέδωσε το μισογκρεμισμένο κτίριο και μάζεψε τα μπάζα, οι κάτοικοι ανέλαβαν ξανά δράση, καλώντας άμεσα ανοιχτή συνέλευση. Από τη συνέλευση αυτή, προέκυψε η ανάγκη για την υλοποίηση νέων δράσεων προκειμένου το πάρκο να παραμείνει ελεύθερος χώρος πρασίνου.
Οι πρώτες εργασίες αποκατάστασης του χώρου ξεκίνησαν καθώς φυτεύτηκαν τα πρώτα δέντρα στην έκταση που είχε κατεδαφιστεί το διατηρητέο κτίριο, οριοθετήθηκε ο χώρος που βρίσκεται μπροστά στην Πατησίων, καθαρίστηκε από τα μπάζα, ενώ αφαιρέθηκε ένα κομμάτι από τις λαμαρίνες που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά από το κατεδαφισμένο κτίριο.
Η δραστηριοποίηση ενός αριθμού γύρω στους 100 κάτοικους κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης του χώρου, αποτυπώνει την μαχητική διάθεση που υπάρχει και την ανάγκη που νιώθουν οι πολίτες για ελεύθερους χώρους πρασίνου και ψυχαγωγίας.
Οι εργασίες θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα, με βασική προτεραιότητα τον καθαρισμού του χώρου, την εκ νέου τοποθέτηση της παιδικής χαράς που αφαίρεσε ο Δήμος και με συλλογική συζήτηση για τις επόμενες δράσεις και το μέλλον του πάρκου.
Ένας χώρος πρασίνου και αντίστασης
Τα τελευταία 12 χρόνια το κτήμα Δρακόπουλου που έχει διαμορφωθεί με προσωπική δουλειά των κατοίκων, έχει συνδεθεί άμεσα με τις κινηματικές διεργασίες της περιοχής των Πατησίων, καθώς στον χώρο έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες εκδηλώσεις για τα εργασιακά δικαιώματα, με αντιφασιστικό-αντιρατσιστικό περιεχόμενο, την καταστολή, κ.ά.
Όλα αυτά τα χρόνια το πάρκο αποτελεί χώρο αντίστασης, αλληλεγγύης και κοινής δράσης για τις συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Πρόκειται για μια κατάκτηση που ήρθε μέσα από τους αγώνες του τοπικού κινήματος και των κατοίκων.
Η διαρκής και μαζική παρουσία των κατοίκων της γειτονιάς και των κινημάτων, με δράσεις που θα στοχεύουν στη διαμόρφωση του χώρου, αλλά και στην ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας, είναι ο μόνο τρόπος για να διαφυλαχτεί ο χαρακτήρας του πάρκου.
Ο αγώνας που χρειάζεται να δώσουμε προκειμένου το πάρκο να παραμείνει ένας ελεύθερος χώρος πρασίνου που θα αξιοποιείται από τους κατοίκους ως χώρος για πολιτικές, πολιτιστικές και αθλητικές χρήσεις, είναι ζωτικής σημασίας.
Απέναντι στα σχέδια του Δήμου Αθηναίων και του Ερυθρού Σταυρού οφείλουμε να δώσουμε τη μάχη για ένα δημόσιο χώρο, καθαρό και ασφαλή που να απαντά στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και όχι των ιδιωτικών συμφερόντων.
