Η επιτυχία του 4ου ΕΚΦ, που εκφράστηκε τόσο στις διαδικασίες όσο και στην πολύ μαζική διαδήλωση, έδωσε στο Ευρωπαϊκό και στο Ελληνικό Κοινωνικό Φόρουμ λίγη από την παλιά τους δυναμική. Η οποία φαίνεται να αποτελεί ‘ανάσα ζωής’ για τα Φόρουμ που την προηγούμενη περίοδο είχαν μπει σε κρίση πανευρωπαϊκά.
Αυτή η κρίση των Φόρουμ, τα τελευταία χρόνια, οφειλόταν σε δύο πράγματα:
1. Στις αντικειμενικές συνθήκες, μια και η υποχώρηση του αντιπολεμικού και αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος που είχε αναδείξει και καθιερώσει τα Φόρουμ αντανακλάστηκε και στα ίδια.
2. Στην αδυναμία των Φόρουμ πανευρωπαϊκά να δώσουν απαντήσεις στα καινούρια κεντρικά ζητήματα της περιόδου που έχουν να κάνουν, όχι με τον πόλεμο πια, αλλά με τις επιθέσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ενάντια στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Μια αδυναμία που στην ουσία της αντανακλά τις δυνάμεις που κυριαρχούν πολιτικά στο ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ. Δηλαδή τα κόμματα που απαρτίζουν το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΣΥΝ, Κομμουνιστική Επανίδρυση Ιταλίας, ΚΚ Γαλλίας, Γερμανικό PDS κλπ).
Τι έδειξε το 4ο Φόρουμ
Το Φόρουμ της Αθήνας έδειξε πολλά πράγματα και πρώτα από όλα ότι όταν τα Φόρουμ διοργανώνουν κεντρικά γεγονότα μπορούν αυτά να πάρουν δυναμική. Το 4ο ΕΚΦ ήταν μια μεγάλη διοργάνωση με πολλά ‘φεστιβαλικά’ χαρακτηριστικά. Δεκάδες οργανώσεις, πολλές συζητήσεις, συναυλίες, πολιτιστικές εκδηλώσεις και πολλά άλλα. Η παρουσία 10,000 περίπου ξένων έδωσε διεθνή χαρακτήρα στη διοργάνωση. Η εξέγερση της γαλλικής νεολαίας λίγο καιρό πριν και η απειλή νέου πολέμου στο Ιράν έπαιξαν επιπλέον ρόλο για τη μαζικοποίηση των διαδικασιών του Φόρουμ και κυρίως της διαδήλωσης του Σαββάτου. Όλα αυτά ισχυροποίησαν τις διαδικασίες του Φόρουμ το οποίο τελικά δεν πέρασε απαρατήρητο από την ελληνική κοινωνία. Ίσα ίσα, η γενική δυσαρέσκεια του κόσμου από τα χρόνια σκληρής λιτότητας, που εντείνεται όλο και περισσότερο τελευταία, εκφράστηκε πολύ μαζικά στη μεγάλη διαδήλωση του Φόρουμ.
Η επιτυχία της διοργάνωσης του 4ου ΕΚΦ δείχνει ακόμα το ρόλο που μπορούν να παίξουν τα Φόρουμ στο μέλλον σε σχέση με το αντιπολεμικό κίνημα. Στο ενδεχόμενο νέου πολέμου στο Ιράν το νέο αντιπολεμικό κίνημα θα αναζητήσει ξανά πλατιές, ευρείες και όσο το δυνατόν μη κομματικές οργανωτικές μορφές για να εκφραστεί. Και τα Φόρουμ θα έχουν ξανά τη δυνατότητα να παίξουν το ρόλο που έπαιξαν την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ.
Το ίδιο ισχύει και για άλλα ζητήματα που το Φόρουμ μπόρεσε να αναδείξει και να στηρίξει στο παρελθόν. Οι δυνάμεις του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ για παράδειγμα έπαιξαν ρόλο τα προηγούμενα χρόνια στο να καθιερώσουν τις μαζικές αντιρατσιστικές και μεταναστευτικές συγκεντρώσεις. Και με αυτή την έννοια έχουν ρόλο να παίξουν και το επόμενο διάστημα σε σχέση με αυτά τα ζητήματα.
Προοπτικές των Φόρουμ
Την επόμενη περίοδο κεντρικά γεγονότα όπως οι διοργανώσεις του ΕΚΦ το ενδεχόμενο ξεσπάσματος ενός νέου αντιπολεμικού κινήματος κλπ θα δώσουν τη δυνατότητα και την ευκαιρία στα Φόρουμ να αναδεικνύονται και να παίζουν σημαντικό ρόλο.
Ωστόσο, οι εσωτερικές τους αντιφάσεις και κυρίως η κυριαρχία σε αυτά των δυνάμεων της κεντροαριστεράς θα τα εμποδίζουν να παρεμβαίνουν αποφασιστικά στις κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε όλη την Ευρώπη.
Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εντείνουν την επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αυτές τις πολιτικές λιτότητας τις εφάρμοσαν ή τις εφαρμόζουν με τη συναίνεση και τη συνεργασία κομμάτων της αριστεράς. Βασικά παραδείγματα είναι αυτά του ΚΚ Γαλλίας, του Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού της Γερμανίας και πιο πρόσφατα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης της Ιταλίας. Αυτά τα κόμματα συμμετείχαν ή συμμετέχουν σήμερα σε κεντροαριστερές κυβερνήσεις, εφάρμοσαν ή εφαρμόζουν τώρα τις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού. Την ίδια ώρα είναι αυτά τα κόμματα ηγούνται ουσιαστικά του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ. Και με αυτή την έννοια φυσιολογικά προκύπτει το ερώτημα: πως είναι δυνατό οι ίδιοι οι οποίοι συναινούν στις πολιτικές λιτότητας μέσα από τις κυβερνήσεις στις οποίες συμμετέχουν, να είναι αυτοί που θα τις αναχαιτίσουν μέσα από τα Φόρουμ;
