Είναι φανερό ότι η ηγετική ομάδα του ΚΚΕ πέτυχε τη βασική της επιδίωξη στο συνέδριο. Αυτή δεν ήταν άλλη από το να δείξει με κάθε τρόπο ότι η γραμμή που ακολουθεί το ΚΚΕ και η ίδια η ηγετική ομάδα έχουν την πλήρη αποδοχή και τη στήριξη της βάσης του κόμματος.
Η Αλέκα Παπαρήγα στο άνοιγμα της ισχυρίστηκε ότι το 96,8% των μελών του κόμματος υπερψήφισε τις Θέσεις και το νέο Πρόγραμμα, το 97,3% υπερψήφισε το Καταστατικό και ότι το 98,9% των μελών εκφράστηκε θετικά και για τα τρία κείμενα!
Επίσης η εισήγηση και το κλείσιμο της Κεντρικής Επιτροπής (ΚΕ) υπερψηφίστηκαν ομόφωνα από τους συνέδρους, ενώ η εισήγηση και το κλείσιμο της «Κεντρικής Επιτροπής Οικονομικού Ελέγχου» υπερψηφίστηκαν με μόνο ένα κατά και ένα λευκό.
Η «σύμπνοια» λοιπόν ήταν τόσο «μεγάλη», που το συνέδριο έληξε μια μέρα νωρίτερα καθώς οι ψηφοφορίες ολοκληρώθηκαν το βράδυ του Σαββάτου (13/04) αντί για την Κυριακή (14/04) όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο.
Αλλαγή γενικού γραμματέα και νέα Κεντρική Επιτροπή
Το συνέδριο ανέδειξε νέα ΚΕ η οποία εξέλεξε γενικό γραμματέα τον Δ. Κουτσούμπα.
Όμως η αποχώρηση της Αλέκας Παπαρήγα μετά από 22 χρόνια από το τιμόνι του κόμματος δεν προμηνύει καμία αλλαγή πολιτικής για το ΚΚΕ. Τόσο ο νέος γραμματέας, Δ. Κουτσούμπας, όσο και τα στελέχη της νέας ΚΕ προέρχονται από τον σκληρό πυρήνα της σημερινής ηγετικής ομάδας.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι στην ΚΕ δεν εκλέχτηκαν στελέχη όπως ο Σπύρος Χαλβατζής (πρώην βουλευτής και πρώην μέλος του Πολιτικού Γραφείου ως το 18ο συνέδριο), ο Θόδωρος Κούτρας (μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΓΣΕΕ), ο Γιώργος Μαυρίκος (συνδικαλιστής – πρώην βουλευτής) ή ο Κώστας Λιαπάτης (οδηγός στη ΦΑΓΕ, πρόεδρος Ομοσπονδίας Τροφίμων – Ποτών) κα. Κανείς απ’ αυτούς δεν έχει εκφράσει δημόσια διαφωνίες, όμως φαίνεται πως η ηγεσία δεν είχε εμπιστοσύνη για την απόλυτη αφοσίωσή τους στην κομματική γραμμή.
Κραυγαλέα αντίφαση
Για όσους έχουν παρακολουθήσει τις εξελίξεις στο ΚΚΕ είναι φανερό ότι τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τον πολωμένο προσυνεδριακό διάλογο και τις δημόσιες διαφωνίες που διατύπωσαν όχι μόνο απλά μέλη αλλά και γνωστά στελέχη του ΚΚΕ.
Αυτές οι δημόσιες διαφωνίες άλλωστε είχαν προκαλέσει τη σκληρή αντίδραση της ηγεσίας, μέσα από άρθρα ηγετικών στελεχών ενάντια στους διαφωνούντες (Μαΐλης, Μεντρέκας, Γόντικας κα).
Παρόλα αυτά καμία τοποθέτηση «εκτός γραμμής» δεν ακούστηκε μέσα στο συνέδριο αφού ούτε ένα γνωστό στέλεχος από όσα διαφώνησαν δημόσια δεν κατάφερε να εκλεγεί σύνεδρος, με πιο χτυπητό παράδειγμα τον Νίκο Μπογιόπουλο!
Είναι λοιπόν σαφές ότι η ηγετική ομάδα κατάφερε τελικά να μην επιτρέψει την ανοιχτή αμφισβήτηση της «γραμμής» και της κυριαρχίας της.
Τα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά
Την ίδια ώρα είναι επίσης σαφές ότι η «απόλυτη» σύμπνοια του συνεδρίου (που αναπόφευκτα θυμίζει τα καθεστώτα του Στάλιν, του Τσαουσέσκου κλπ) είναι επίπλαστη.
Μεγάλο μέρος της βάσης συνεχίζει να διαφωνεί με την πολιτική της ηγεσίας. Διαφορετικά πως εξηγείται το ότι η Αλέκα Παπαρήγα αφιέρωσε σχεδόν ολόκληρη την εισήγησή της στο να απαντήσει για άλλη μια φορά στα ζητήματα που έθεσαν οι διαφωνούντες κατά τον προσυνεδριακό διάλογο;
Εκτός από το εσωτερικό μέτωπο η ηγετική ομάδα του ΚΚΕ νοιώθει την πίεση και από το ίδιο το λαϊκό κίνημα που απέρριψε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την πολιτική της στις πρόσφατες εκλογές. Ας μην ξεχνάμε ότι το ΚΚΕ έχασε σχεδόν τη μισή εκλογική του δύναμη ανάμεσα στο Μάη και τον Ιούνη του 2012. Στην πραγματικότητα, μάλιστα, η εσωτερική αντιπαράθεση δεν αποτελεί παρά αντανάκλαση αυτής της πραγματικότητας: του ότι δηλαδή η πολιτική της ηγεσίας του ΚΚΕ όχι μόνο δεν εκφράζει τα λαϊκά στρώματα, αλλά απορρίπτεται απ’ αυτά.
Αναπόφευκτα λοιπόν οι διεργασίες στο ΚΚΕ θα συνεχιστούν γιατί η πραγματική αιτία των διαφωνιών και της αμφισβήτησης της ορθότητας της ηγεσίας δεν έχει εξαλειφθεί. Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι τι χαρακτήρα θα πάρουν αυτές οι διεργασίες από εδώ και μπρος.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι η έξοδος από το ΚΚΕ των γνωστών στελεχών που εκφράζουν διαφωνίες, κάτω από την πίεση της ηγεσίας, με βάση το επιχείρημα ότι το συνέδριο «μίλησε» και κάθε αμφισβήτηση πρέπει να σταματήσει. Οι επιθέσεις που δέχτηκαν και συνεχίζουν να δέχονται ο Μπογιόπουλος και οι υπόλοιποι διαφωνούντες, ότι δήθεν εξυπηρετούν τους εχθρούς του ΚΚΕ, συνηγορούν σε μια τέτοια κατεύθυνση.
Η πίεση της ηγεσίας μπορεί να εξωθήσει και τα «απλά» μέλη της βάσης που δεν συμφωνούν με την επίσημη γραμμή είτε σε αποχή από τις εσωτερικές διαδικασίας (κάτι που με βάση την πληροφόρηση μας έγινε μαζικά και στην προσυνεδριακή περίοδο[1]) είτε σε ατομικές αποχωρήσεις με πιθανή κατάληξη την αποστράτευση και την απογοήτευση. Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα βοηθήσει ούτε το ίδιο το ΚΚΕ αλλά ούτε και το εργατικό/λαϊκό κίνημα που αναζητά ένα μαζικό πολιτικό φορέα που ανταποκρίνεται στα συμφέροντά του και τα ιστορικά καθήκοντα που απορρέουν από την κρίση του καπιταλισμού.
Αντίθετα, αυτό που μπορεί να παίξει θετικό ρόλο είναι το να ξεκινήσει μια βαθιά αναζήτηση από την πλευρά των διαφωνούντων ώστε να βγούνε όλα τα πολιτικά και ιδεολογικά συμπεράσματα που απορρέουν από τις διαφωνίες που έχουν ήδη διατυπωθεί (κι αυτό πρέπει να γίνει όσο κι αν το κόστος από κάτι τέτοιο θα είναι αναπόφευκτα οι διαγραφές).
Είναι φανερό ότι σήμερα υπάρχουν σημαντικές δυνάμεις που δείχνουν να έχουν κοντινή αντίληψη στα κεντρικά ζητήματα της περιόδου – δηλαδή την ανάγκη για μια Αριστερά που συνδυάζει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα μετάβασης στο σοσιαλισμό και ταυτόχρονα την ενωτική – μετωπική προσέγγιση στην Αριστερά και τα κινήματα.
Οι δυνάμεις αυτές, που βρίσκονται όχι μόνο μέσα στο ΚΚΕ αλλά και στο ΣΥΡΙΖΑ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το «Μέτωπο» του Αλαβάνου και αλλού, οφείλουν να συναντηθούν, να συζητήσουν και να επιδιώξουν την επαφή και τον κοινό βηματισμό.
