Η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια έχουν χτυπήσει όλους τους εργαζόμενους και την κοινωνία, ένα κομμάτι της οποίας είναι και οι μελισσοκόμοι. Το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί, κατά βάση λόγω της αύξησης της τιμής των καυσίμων που απαιτούνται για τη μετακίνηση των μελισσιών, αλλά και λοιπών υλικών όπως τα δοχεία συσκευασίας κλπ. Σε συνδυασμό με τις εξευτελιστικά χαμηλές τιμές που διαμορφώνονται απ’ τους μεγαλέμπορους της βιομηχανίας του μελιού, ένα σημαντικό κομμάτι του εισοδήματός των μικρών μελισσοκόμων έχει εξανεμιστεί αναγκάζοντάς τους να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις σε αρκετές περιοχές.
Το οικονομικό βέβαια δεν είναι το μοναδικό ζήτημα που έβγαλε τους μελισσοκόμους στον δρόμο. Οι παράνομες «ελληνοποιήσεις» μελιού απ’ τους μεγαλέμπορους, η πρόσβαση στα δάση, το «σήμα» και η ελεύθερη πώληση των προϊόντων τους είναι μερικά από αυτά, για τα οποία μιλήσαμε με τη σ. Αλεξάνδρα Σωτηράκη, που πρόσφατα εκλέχθηκε ως Γραμματέας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ν. Θεσσαλονίκης (ΜΣΝΘ).
Το πρόβλημα της «ελληνοποίησης μελιού»
Όπως εξηγεί η Αλ. Σωτηράκη, το πρόβλημα δεν είναι «πατριωτικού χαρακτήρα» λόγω προέλευσης, αλλά ποιοτικό που τελικά καταλήγει παραπλανητικό για τους καταναλωτές, με σκοπό την κερδοφορία των μεγαλεμπόρων:
«Πρόκειται για εισαγωγή “μελιού” για παράδειγμα από Κίνα. Στην πραγματικότητα είναι σιρόπια αμφιβόλου προελεύσεως και ποιότητας, τα οποία εισάγονται στην Ελλάδα χωρίς ελέγχους και στη συνέχεια “βαφτίζονται” ελληνικά, προσθέτοντας μια μικρή ποσότητα Ελληνικού μελιού. Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Θρασυβούλου, ομ. καθηγητή μελισσοκομίας ΑΠΘ, για έναν τόνο κινέζικου “μελιού”αρκούν μόλις 2 κιλά ελληνικού μελιού για να “βαφτιστεί” ελληνικό και να πουληθεί στο ράφι ως ελληνικό μέλι.»
Και συνεχίζει:
«Πολλές φορές οι προσμίξεις που γίνονται είναι χημικές, δεν είναι δηλαδή καν μέλι από κάποια άλλη χώρα, αλλά ένα ζαχαρόνερο στο οποίο προστίθεται μια μικρή ποσότητα μελιού και “βαφτίζεται”η πρόσμιξη αυτή ως μέλι. Κάποια από αυτά τα προϊόντα ο ΕΦΕΤ τα ανακαλεί κατά καιρούς. Τα πρόστιμα που βγαίνουν βέβαια είναι αστεία, μπροστά στα κέρδη που αποκομίζουν. Από αυτό φυσικά επωφελούνται οι μεγαλέμποροι. Κανένας μικρός μελισσοκόμος παραγωγός δεν κάνει προσμίξεις –χρειάζονται ειδικά εργαστήρια και τεράστια βαρέλια που οι παραγωγοί δεν έχουν– αυτή είναι δουλειά των μεγαλεμπόρων.»
Οι «ελληνοποιήσεις» γίνονται χωρίς ποιοτικά όρια, αρκεί να βρεθεί έστω και μια ελάχιστη ποσότητα γυρεόκοκκων (γύρης) που υπάρχουν στο ελληνικό μέλι. Οπότε αυτό για το οποίο παλεύουν οι μελισσοκόμοι είναι να θεσπιστεί ένα κατώτατο όριο στις αναλύσεις σε αντίθεση με το εντελώς παράλογο ανώτατο όριο που ισχύει μέχρι σήμερα (αν ξεπερνιέται, θα πρέπει να φλιτραριστεί για να «πέσει», γεγονός που δεν προσδίδει τίποτα θετικό στην ποιότητα).
«Οι γυρεόκοκκοι μπορούν να προσδιορίσουν τη βοτανική προέλευση του μελιού – το κινέζικο δεν έχει γυρεόκοκκους, είναι υπερφιλτραρισμένο και γι’ αυτό δεν έχει και καμία θρεπτική αξία ακόμα κι αν πούμε ότι είναι “μέλι”. Γι’ αυτό προστίθεται μια μικρή ποσότητα ελληνικού που περιέχει γυρεόκοκκους και άρα μπορεί να πάρει το “σήμα” του ελληνικού μελιού. Θεσπίζοντας το κατώτατο όριο γυρεόκοκκων, διασφαλίζουμε ότι για να ελληνοποιηθεί ένα εισαγόμενο μέλι θα χρειάζονται πολύ μεγάλες ποσότητες ελληνικού μελιού κι αυτό θα το καταστήσει ασύμφορο προς τους εμπόρους. Οι προτάσεις αυτές έχουν κατατεθεί στο υπουργείο από τον ΜΣΝΘ και σε συνεργασία με το τμήμα Μελισσοκομίας του ΑΠΘ.»
Αυτοί που πραγματικά παράγουν μέλι στην Ελλάδα δεν δικαιούνται το «ελληνικό σήμα»!
«Τα ελληνικά μέλια στο εξωτερικό βραβεύονται κάθε χρόνο. Λόγω της πολύ πλούσιας ελληνικής βιοποικιλότητας, όποιος μελισσοκόμος και να πάει το μέλι του στο εξωτερικό, βραβεύεται.
» Οι παραγωγοί δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ελληνικό σήμα. Έτσι όπως έχει γίνει το νομοθετικό πλαίσιο, πρακτικά οι μελισσοκόμοι αποκλείονται με αποτέλεσμα μόνο οι μεγαλέμποροι (που έχουν συσκευαστήρια-τυποποιητήρια) να μπορούν να πάρουν το σήμα, ακόμα και για μέλια τα οποία δεν είναι “ελληνικά” αλλά έχουν “ελληνοποιηθεί”».
Για το δικαίωμα της πρόσβασης στα δάση
Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μελισσοκόμοι έχει να κάνει μετην πρόσβασή τους το καλοκαίρι στα δάση, για να τοποθετήσουν τα μελίσσια τους.
«Εμείς διεκδικούμε να έχουμε πρόσβαση στις δασικές εκτάσεις και τους παράδρομους. Η δικαιολογία που προβάλουν τοπικές αρχές και πυροσβεστική είναι ο κίνδυνος πυρκαγιών. Εμείς όμως ως μελισσοκόμοι είμαστε οι πρώτοι που νοιαζόμαστε για τα δάση γιατί εκεί είναι η δουλειά μας, το “γραφείο” μας, το ζωικό μας κεφάλαιο και ασφαλώς θέλουμε να τα προστατέψουμε. Ζούμε από τα δάση και δουλεύουμε μέσα σε αυτά.
»Μια πρόταση που συζητήθηκε στο ΔΣ του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ν. Θεσσαλονίκης, είναι να περάσουμε όσα μέλη το επιθυμούν από εκπαίδευση εθελοντών πυροσβεστών. Δεν πιστεύω να υπάρχει μελισσοκόμος που δεν θα το ήθελε. Είμαστε οι πρώτοι που θέλουμε να τρέξουμε να σώσουμετα δάση σε περίπτωση πυρκαγιάς».
Το ζήτημα της ελεύθερης διακίνησης προϊόντων
«Ζητούμε να γίνουν συγκεκριμένες αλλαγές στον Νόμο 852/2004 για να μπορούν και οι μικροί παραγωγοί να πουλούν την παραγωγή τους και εκτός του νομού της έδρα τους. Σήμερα μόνο οι μεγαλέμποροι μπορούν να πουλήσουν μέλι σε όλη τη χώρα και βέβαια να το εξάγουν και στο εξωτερικό, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Στους μελισσοκόμους απαγορεύεται και αυτό, εκτός κι αν έχουν δικό τους συσκευαστήριο- τυποποιητήριο ή πληρώσουν για να το συσκευάσουν σε κάποιον άλλο γεγονός που αυξάνει την τιμή στον τελικό καταναλωτή. Επιπλέον, οι ντόπιοι πληθυσμοί έχουν δυσκολότερα πρόσβαση σε μέλι άλλων περιοχών της χώρας. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να βρούμε σε κάποιο ράφι στην Θεσσαλονίκη μέλι από παραγωγό της Καλαμάτας, εκτός κι αν έχει πληρώσει για να το τυποποιήσει, οπότε το μεγάλο πρόβλημα για αρκετούς από τους μικρούς παραγωγούς είναι ότι εξαρτώνται οικονομικά απ’ τους μεγαλέμπορους.»
Οι κινητοποιήσεις θα έχουν συνέχεια!
Από τις αρχές του χρόνου οι μελισσοκόμοι βρίσκονται σε αναβρασμό, αναζητώντας λύσεις στα παραπάνω προβλήματα της εργασίας τους. Παρ’ ότι έχουν στείλει επιστολές και εξώδικα στο αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δεν είχαν καμία απάντηση.
Την Πέμπτη 23 Φλεβάρη οργανώθηκαν κινητοποιήσεις με τη μορφή μηχανοκίνητων πορειών σε αρκετές περιοχές της χώρας. Στη Θεσσαλονίκη οι μελισσοκόμοι συγκεντρώθηκαν στα διόδια Μαλγάρων, σε μια κινητοποίηση που είχε πολύ μεγάλη συμμετοχή. Όπως σημείωσε η Αλεξάνδρα, πάνω από 200 μελισσοκόμοι πήραν μέρος με τα φορτηγά και τα ΙΧ τους, ένας αριθμός που είναι αρκετά σημαντικός για την περιοχή μας.
Επόμενη μεγάλη κινητοποίηση πανελλαδικού χαρακτήρα με συγκεντρώσεις και πορείες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη είχε προγραμματιστεί για την 1η Μάρτη, που ωστόσο αναβλήθηκε λόγω του δυστυχήματος στα Τέμπη. Με τη «σεζόν» να έχει ήδη ξεκινήσει, η αμέσως επόμενη περίοδος θα βρει τους μελισσοκόμους να εργάζονται μετακινώντας τα μελίσσια τους από δάσος σε δάσος. Τα προβλήματα όμως παραμένουν και δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι η κατάσταση αναμένεται να βελτιωθεί. Γι’ αυτό, όπως τονίζει η Αλεξάνδρα Σωτηράκη, είναι απαραίτητο μετά το τέλος της σεζόν να συνεχιστούν οι δυναμικές κινητοποιήσεις, στις οποίες ζητούν τη στήριξη όλων των εργαζομένων και της κοινωνίας στα δίκαια αιτήματά τους, ενάντια στα συμφέροντα των κερδοσκόπων μεγαλεμπόρων.
