Το τελευταίο διάστημα κυκλοφορούν όλο και περισσότερες μελέτες για τις επιπτώσεις που έχει η ρύπανση του αέρα στην ανθρώπινη υγεία.
Όμως η διεθνής επιστημονική έκθεση «Η κατάσταση του Παγκόσμιου Αέρα 2019» (State of Globar Air-SOGA), είναι πραγματικά σοκαριστική. Γιατί καταγράφει πως η ρύπανση του αέρα αφαιρεί – κατά μέσο όρο – 20 μήνες ζωής από το προσδόκιμο ζωής των παιδιών που γεννιούνται σήμερα!
***
Η μελέτη δεν αφήνει χαραμάδα για εξαιρέσεις αφού ήδη το 92% των κατοίκων του πλανήτη ζει σε περιοχές με συγκέντρωση μικροσωματιδίων στον αέρα πολύ πάνω από τα όρια ασφάλειας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Πρόκειται για αιωρούμενα σωματίδια διαμέτρου έως 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου (γνωστά ως ΡΜ2.5), με το ίδιο μέγεθος δηλαδή όπως οι ιοί, που εισέρχονται στον οργανισμό, και περνούν στο αίμα μέσω των πνευμόνων. Και θεωρούνται υπεύθυνα για αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό, αναπνευστικά νοσήματα και καρκίνο. Για να καταλάβουμε την κλίμακα, ο ΠΟΥ συνιστά ως όριο ασφαλείας για τη δημόσια υγεία τα 10 mg/m3 (δηλ. 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα). Και στην Ε.Ε. μόνο καταγράφεται ετήσιος μέσος όρος 25 μg/m3, δηλαδή δυόμισι φορές πάνω!
Σε κάποιες περιοχές του πλανήτη πάντως τα όρια παραβιάζονται ασύστολα και αυτό έχει καταστροφικές επιπτώσεις για την υγεία των κατοίκων. Έτσι στη νότια Ασία το προσδόκιμο ζωής των νεογέννητων παιδιών είναι μειωμένο κατά 30 μήνες, στην υποσαχάρια Αφρική 24 μήνες, στην ανατολική Ασία 23 μήνες, κτλ.
Οι κύριες πηγές έκλυσης των PM2.5 είναι τα οχήματα, οι μονάδες παραγωγής ενέργειας, οι βιομηχανικές μονάδες, η γεωργική βιομηχανία, αλλά και οι πυρκαγιές.
***
Και δυστυχώς τίποτα δεν μας σώζει ακόμα κι αν κλειστούμε μέσα… Η ίδια έρευνα καταγράφει πως υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα με την ρύπανση του αέρα ακόμα και μέσα στα νοικοκυριά ή στους εργασιακούς χώρους. 3,6 δις άνθρωποι, δηλαδή ο μισός πληθυσμός του πλανήτη, υποφέρει καθώς εκεί που ζει ή εργάζεται χρησιμοποιούνται στερεά καύσιμα (ξύλα, κάρβουνα, βιομάζα, κτλ) για το μαγείρεμα και την θέρμανση!
Αυτά τα στοιχεία για τον αντίκτυπο στο προσδόκιμο ζωής των νεογέννητων παιδιών έρχονται να προστεθούν σε αυτά που ήδη ξέραμε για τον αντίκτυπο στην υγεία του ενήλικου πληθυσμού. 6-7 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι οφείλονται στην ρύπανση του αέρα με βάση στοιχεία του ΟΗΕ, ενώ η ΕΕ υπολογίζει ότι η ρύπανση ευθύνεται για 500.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη. Η ρύπανση αποτελεί πια την 4η αιτία πρόωρου θανάτου – μετά τους διατροφικούς κινδύνους, τον καρκίνο και το κάπνισμα.
***
Ο Ρόμπερτ Ο’ Κιφ, αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Health Effects που δημοσιοποίησε την έκθεση, δήλωσε πως «Αποτελεί πραγματικά σοκ ότι μειώνεται τόσο πολύ η ζωή των παιδιών. Δεν υπάρχει καμία μαγική λύση…».
Και πραγματικά πλατιά στρώματα σοκάρονται όλο και περισσότερο από την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζεται η ανθρώπινη ζωή, ακόμα και των παιδιών, από ένα σύστημα που είναι διατεθειμένο να θυσιάσει τα πάντα στο βωμό του κέρδους.
Και προφανώς δεν υπάρχουν «μαγικές» λύσεις, υπάρχουν όμως απολύτως λογικές λύσεις, τουλάχιστον από την πλευρά της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Λογικό για την κοινωνία και τα λαϊκά στρώματα είναι να υπάρξει ριζική στροφή της βιομηχανικής παραγωγής από τα ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Λογικό είναι να υπάρχουν δωρεάν πράσινα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για να μειωθεί η χρήση των ΙΧ. Λογικό είναι να φύγουμε από το μοντέλο των εξορύξεων και των ορυκτών καυσίμων που εξαντλούνται και ρυπαίνουν. Λογικό είναι να παρθούν μέτρα που να προφυλάσσουν το δασικό πλούτο ως πνεύμονα της ανθρωπότητας. Λογικό είναι να σταματήσει η καύση απορριμμάτων και να πάμε σε εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης. Λογικό είναι να υπάρξει ανασχεδιασμός της γεωργικής παραγωγής με στροφή σε οικολογικές καλλιέργειες.
Όλα αυτά είναι λογικά για μας και για τα παιδιά μας. Είναι όμως εντελώς παράλογα για ένα σύστημα που ενδιαφέρεται μόνο για την μεγιστοποίηση του κέρδους μιας χούφτας καπιταλιστών. Το πιο λογικό πράγμα στον κόσμο λοιπόν είναι να μπούμε στον αγώνα για να επικρατήσει η λογική της πλειοψηφίας ενάντια στον παραλογισμό των λίγων.
