Η μαζική απεργία και οι μεγάλες διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 26 Μάρτη και την Δευτέρα 27 Μάρτη στο Ισραήλ αποκαλύπτουν το μέγεθος της κρίσης με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση Νετανιάχου.
Μαζικές συγκεντρώσεις
Κάθε Σάββατο από τα μέσα του Γενάρη πραγματοποιούνται διαδηλώσεις ενάντια στα σχέδια του Νετανιάχου για την αναθεώρηση του δικαστικού συστήματος, που θα δώσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο –και αυτόματα στα κόμματα που ασκούν τη διακυβέρνηση– τον ουσιαστικό έλεγχο της ισραηλινής Δικαιοσύνης.
Οι πιέσεις που άσκησε το κίνημα ήταν τόσο έντονες που ακόμα και ο υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ ζήτησε να «παγώσει» η μεταρρύθμιση, καθώς πιστεύει ότι είναι ικανή να διαλύσει τις ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα μέρος των έφεδρων στρατιωτικών αρνείται να λάβει μέρος σε ασκήσεις. Ισχυρίζονται ότι δεν το κάνουν, γιατί «δεν είναι έτοιμοι να υπηρετήσουν το δικτατορικό καθεστώς».
Η απάντηση του Νετανιάχου ήταν να απολύσει τον υπουργό του.
Η απόλυση του Γκαλάντ είχε σαν αποτέλεσμα να ξεσπάσουν νέες διαδηλώσεις το βράδυ της Κυριακής 26 Μάρτη, με 600.000 άτομα να βγαίνουν στους δρόμους και βασικό αίτημα να αποσυρθεί η επίμαχη μεταρρύθμιση.
Την επόμενη μέρα κι ενώ πολλοί κλάδοι ήδη είχαν κηρύξει απεργία, η Χισταντρούτ (Histadrut – η γενική Συνομοσπονδία των ισραηλινών συνδικάτων) κάτω από την πίεση των εργαζομένων αναγκάστηκε να καλέσει γενική απεργία.
Τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, οι γιατροί, τα πανεπιστήμια, μεγάλα εμπορικά καταστήματα κ.ά. παρέμειναν κλειστά, ενώ τα μέσα μεταφοράς εξαιρέθηκαν από την απεργία προκειμένου να επιτρέψουν στον κόσμο να κατέβει στις διαδηλώσεις.
Τι προβλέπει η δικαστική μεταρρύθμιση
Η δικαστική μεταρρύθμιση, έχει σαν στόχο να αποδυναμώσει το Ανώτατο Δικαστήριο και να το θέσει κάτω από τον έλεγχο της Βουλής, δηλαδή της κυβέρνησης και του ίδιου του Νετανιάχου Η –υποκριτική– ρητορική που έχει αναπτύξει η κυβέρνηση Νετανιάχου όλο το τελευταίο διάστημα, είναι πως η βουλή αποτελεί το μοναδικό εκλεγμένο σώμα από τον ισραηλινό λαό.
Στην πραγματικότητα όμως, θέτοντας τη δικαστική εξουσία κάτω από τη δική του εξουσία, ο Νετανιάχου κατ’ αρχήν επιδιώκει να σώσει τον ίδιο του τον εαυτό, καθώς διώκεται για μια σειρά κατηγοριών διαφθοράς για τις οποίες αν κριθεί ένοχος αυτόματα θα χάσει τη θέση του πρωθυπουργού.
Από την άλλη, η δικαστική μεταρρύθμιση θα εξαλείψει όλα τα νομικά εμπόδια που μπορούν να πάνε κόντρα στα συμφέροντα του ισραηλινού κατεστημένου διευκολύνοντας τις επιθέσεις ενάντια στα δικαιώματα τόσο των Ισραηλινών όσο και των Παλαιστινίων εργαζομένων.
- Η κυβέρνηση θα μπορεί να ψηφίζει νόμους ακόμα και αν έχουν κριθεί νωρίτερα άκυροι από το δικαστήριο, παρακάμπτοντας στην ουσία το Ανώτατο Δικαστήριο, με απλή πλειοψηφία στη βουλή.
- Αλλάζει η σύνθεση της εννεαμελούς επιτροπής που επιλέγει τους δικαστές, προκειμένου η κυβέρνηση να αποκτήσει την πλειοψηφία των εδρών στην επιτροπή και άρα να έχει τον αποφασιστικό λόγο στο ποιος θα γίνει δικαστής, ακόμα και στο Ανώτατο Δικαστήριο.
- Οι υπουργοί δεν θα υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις των νομικών τους συμβούλων (οι οποίοι καθοδηγούνται από τον γενικό εισαγγελέα) όπως ισχύει σήμερα.
Ακροδεξιές απειλές
Κάτω από τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και με τα πλατιά λαϊκά στρώματα να βρίσκονται σε αναβρασμό, ο Νετανιάχου αναγκάστηκε να «παγώσει» προσωρινά τη δικαστική μεταρρύθμιση. Ανακοίνωσε ότι η οριστική έγκριση του νομοσχεδίου θα αναβληθεί για την επόμενη κοινοβουλευτική σύνοδο, μετά τη γιορτή του εβραϊκού Πάσχα (5-13 Απρίλη), εξαγγέλλοντας ταυτόχρονα συνομιλίες με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.
Την ίδια στιγμή όμως, ο Νετανιάχου βρέθηκε αντιμέτωπος με πιέσεις και απειλές για πτώση του κυβερνητικού σχηματισμού. Ο ακροδεξιός υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, απείλησε να αποχωρήσει από την κυβέρνηση σε περίπτωση που «παγώσει» η δικαστική μεταρρύθμιση.
Μετά από συζητήσεις ανάμεσα στον Νετανιάχου και τους ακροδεξιούς συμμάχους του στον κυβερνητικό σχηματισμό, ο Μπεν-Γκβιρ δήλωσε πως ο Νετανιάχου τον διαβεβαίωσε ότι αν οι συνομιλίες με την αντιπολίτευση κατά την περίοδο του Πάσχα αποτύχουν, η δικαστική μεταρρύθμιση θα ολοκληρωθεί μονομερώς.
Μόνο που μέσα από αυτές τις συζητήσεις, ο Μπεν-Γκβιρ αποκόμισε κι ένα «δώρο» σαν αντάλλαγμα για την στήριξη προς τον Νετανιάχου. Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος, η κυβέρνηση συμφώνησε να δημιουργήσει, να χρηματοδοτήσει και να εξοπλίσει μια νέα Εθνοφρουρά, η οποία θα έχει τις ίδιες εξουσίες με την αστυνομία, αλλά θα υπακούει αποκλειστικά στις εντολές του Υπουργείου Ασφαλείας (και όχι του υπουργείου Άμυνας).
Με άλλα λόγια, στόχος της κυβέρνησης είναι να δημιουργήσει μια Εθνοφρουρά πολιτικά ελεγχόμενη, που θα συγκεντρώνει όλες τις αντιδραστικές δυνάμεις και την Ακροδεξιά και θα είναι έτοιμη ανά πάσα ώρα και στιγμή να καταστείλει την ισραηλινή εργατική τάξη και νεολαία.
Ο Νετανιάχου κερδίζει χρόνο για να ανασυνταχτεί
Ο Νετανιάχου ελπίζει ότι με το «πάγωμα» της δικαστικής μεταρρύθμισης θα αποτρέψει τις μαζικές και μαχητικές διαδηλώσεις και την ίδια ώρα θα κερδίσει χρόνο προκειμένου να ανασυνταχτεί και να περάσει στην αντεπίθεση.
Η ανασύνταξη αυτή είναι πιθανό να περάσει μέσα από ένα κάλεσμα για κινητοποίηση των οργανωμένων δυνάμεων της Ακροδεξιάς. Ήδη στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 26 και 27 Μάρτη είδαμε να οργανώνονται αντιδιαδηλώσεις από ακροδεξιές οργανώσεις οι οποίες προχώρησαν και σε επιθέσεις κατά Παλαιστινίων.
Είχαν προηγηθεί καλέσματα από τους ακροδεξιούς που βρίσκονται στην κυβέρνηση, με τον Μπεν-Γκβιρ να γράφει στο Twitter:
«Σήμερα σταματάμε να είμαστε σιωπηλοί. Σήμερα είναι η μέρα που ξυπνάει η Δεξιά»,
ενώ ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμόλτριτς, σε βίντεο που δημοσίευσε δήλωσε:
«Είμαστε η πλειοψηφία, ας υψώσουμε τις φωνές μας. Δεν θα τους αφήσουμε να μας κλέψουν τη φωνή και τη χώρα».
Αυτή τη στιγμή οι ακροδεξιές συγκεντρώσεις μπορεί να είναι αριθμητικά πολύ μικρότερες από τις μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις, αλλά υπάρχει μια ορατή απειλή – ένας κίνδυνος που καθόλου δεν πρέπει να υποτιμάται σε περίπτωση που το κίνημα εμφανίσει σημάδια υποχώρησης.
Ο αγώνας είναι ταξικός
Οι εργαζόμενοι και η νεολαία στο Ισραήλ έδειξαν τη μαχητική διάθεση που υπάρχει προκειμένου να μπει φρένο στα σχέδια του Νετανιάχου. Αλλά και την ισχυρή δύναμη που κατέχει η εργατική τάξη όταν παλεύει με το αναντικατάστατο όπλο της απεργίας.
Παρά το «πάγωμα» της μεταρρύθμισης οι εργαζόμενοι δηλώνουν πως δεν κάνουν πίσω και ότι θα συνεχίσουν να κατεβαίνουν στους δρόμους μέχρι να αποσυρθεί η δικαστική μεταρρύθμιση.
Την ίδια ώρα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως δεν μπορούν να περιμένουν πολλά από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός πως η Histadrut σύρθηκε κάτω από την πίεση της κοινωνίας για να καλέσει γενική απεργία. Όμως, αυτό που ήταν πραγματικά αποκαλυπτικό, ήταν η ανακοίνωση που εξέδωσε για το θέμα ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας, Άρνον Μπαρ-Ντάβιντ:
«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική απεργία στην οποία εργοδότες και εργαζόμενοι ενώνουν τα χέρια»
Οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα που βρίσκονται αντιμέτωποι με τη φτώχεια και την εκμετάλλευση δεν έχουν τίποτα κοινό με τους εργοδότες που απολαμβάνουν τα κέρδη που βγάζουν στις πλάτες τους.
Μόνο ο αγώνας των ισραηλινών εργαζομένων, συντονισμένος μέσα από τοπικές επιτροπές, με σχέδιο νέων απεργιακών κινητοποιήσεων και κλιμάκωσης, μπορεί να στείλει τη μεταρρύθμιση του Νετανιάχου, και τον ίδιο το Νετανιάχου και τους ακροδεξιούς συμμάχους του, στα σκουπίδια.
