Του Νίκου Κοκκάλη
Το τελευταίο διάστημα ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί τη μεγαλύτερη, πιο άγρια και πιο επιτυχημένη πολεμική επιχείρηση που έγινε από την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Οι δυνάμεις της ISIS (των λεγόμενων «Τζιχαντιστών») μέσα σε λίγες εβδομάδες από το ξεκίνημα της επίθεσης τους έχουν καταλάβει σημαντικές πόλεις του Ιράκ, όπως η Φαλούντζα, το Ραμάντι, η Μοσούλη και το Τικρίτ, τις μεγαλύτερες πετρελαιοπηγές στην χώρα, ενώ προελαύνουν κατά μήκος των βασικών οδικών αξόνων της.
Τη στιγμή που γράφεται το άρθρο βρίσκονται κοντά στην Βαγδάτη, ενώ απ’ όπου περνούν, το σκηνικό είναι το ίδιο: λεηλασίες, μαζικές και συνοπτικές εκτελέσεις, σφαγές δίχως έλεος, ενώ καραβάνια προσφύγων εγκαταλείπουν τις περιοχές που βρίσκονται κοντά στη ζώνη προέλασης της ISIS, αναζητώντας καταφύγιο είτε στο Ιρακινό και το Τούρκικο Κουρδιστάν, είτε στα νότια του Ιράκ. Πάνω από μισό εκατομμύριο πρόσφυγες υπολογίζεται ότι έχουν εγκαταλείψει τις περιοχές που έχει καταλάβει η ISIS, φοβούμενοι είτε την επέλαση την ίδια, είτε τη στρατιωτική απάντηση από την πλευρά της ιρακινής κυβέρνησης και των ιμπεριαλιστών, είτε και τα δύο.
Τι είναι η ISIS
H ISIS ήταν το ιρακινό παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Με διοικητή τον Αμπού Μούσα Αλ Ζαρκάουι (υπ’ αριθμόν 2 στην ηγεσία της Αλ Κάιντα) η ISIS, που τον καιρό της επίθεσης των ΗΠΑ ονομαζόνταν Αλ Κάιντα στο Ιράκ, AQI, ήταν από τις βασικές δυνάμεις της αντίστασης απέναντι στην εισβολή. Διεξήγαγε πολλές επιθέσεις ενάντια στις αμερικάνικες δυνάμεις κατοχής, αποσπώντας πολλές φορές τα συγχαρητήρια του ίδιου του Μπιν Λάντεν.
O Αλ Ζαρκάουι σκοτώθηκε το 2007 σε μια επιδρομή των Αμερικανών, ενώ κατά την διετία 2007-09 πολλά ηγετικά στελέχη του AQI συνελήφθησαν ή σκοτώθηκαν. Παρ’ όλα αυτά οι πολύνεκρες και, πολλές φορές, τυφλές τρομοκρατικές επιθέσεις της συνεχίστηκαν απρόσκοπτα. Ο νέος ηγέτης της AQI, Aμπου Μπακρ αλ Μπαγκνταντι, μετονόμασε την οργάνωση σε «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και την Συρία» (ISIS).
Μετακίνηση στη Συρία και διάρρηξη των σχέσεων με την Αλ Κάιντα
Την ίδια εποχή η ISIS μετακίνησε τις δυνάμεις της προς τη Συρία και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με την Τζαμπάτ Αλ Νουσρά, ένα άλλο παρακλάδι της Αλ Κάιντα που δρούσε στη Συρία και το Λίβανο. Αποφασίστηκε η συνένωση των δύο οργανώσεων, παρά τις αντιρρήσεις του ηγέτη της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουαχίρι.
Όλα τα τελευταία χρόνια, εκτός από επιθέσεις ενάντια στον αποδυναμωμένο ιρακινό στρατό, η ISIS έχει εξαπολύσει αιματηρές επιθέσεις ενάντια σε τμήματα του ιρακινού πληθυσμού, ιδιαίτερα εναντίον Σιιτών. Παράλληλα, αντίστοιχες επιθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί και στη Συρία, που αποτελεί πλέον σημαντική βάση της οργάνωσης.
Γιατί στη Συρία;
Διακηρυγμένος στόχος της ISIS είναι η δημιουργία ενός Ισλαμικού Χαλιφάτου στην περιοχή που σήμερα βρίσκονται το Ιράκ και η Συρία. Επιπλέον, όπως φάνηκε και από τα γεγονότα της Αραβικής άνοιξης, εν αντιθέσει με την Αίγυπτο και την Τυνησία, όπου υπήρχε μια οργανωμένη εργατική τάξη για να ηγηθεί της εξέγερσης ενάντια στον Μπεν Αλί και τον Μουμπάρακ, στη Συρία δεν υπήρχε αυτή η εναλλακτική. Έτσι βγήκαν στο προσκήνιο οι δυνάμεις των Ισλαμιστών. Μάλιστα οι δυνάμεις της ISIS κατάφεραν να καταλάβουν τις επαρχίες Αλ Ράκα και Ιντλίμπ, αλλά και ένα μεγάλο μέρος από το Χαλέπι.
Μια νέα αιματοβαμμένη «απελευθέρωση»
Στις περιοχές που έχει καταλάβει η ISIS, άλλοτε προσπαθεί να μην έρθει σε άμεση σύγκρουση με τον ντόπιο πληθυσμό και εμφανίζει ένα μετριοπαθές πρόσωπο, άλλοτε εφαρμόζει τη Σαρία (ισλαμικό νόμο) στην πιο αυστηρή της εκδοχή. Σε πολλές περιπτώσεις απειλεί ότι αν κάποιος κλέψει θα του κόψουν το χέρι, επιβάλλει στις γυναίκες να καλύπτουν ολόκληρο το σώμα τους και να αποφεύγουν να βγουν από το σπίτι, απαγορεύει τη λειτουργία πολιτικών κομμάτων και εφαρμόζει μια σειρά αντιδραστικά μέτρα, που πολλοί λένε ότι «κάνουν τα κράτη της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν να φαντάζουν φιλελεύθερα». Προκειμένου μάλιστα να συντηρεί τη δραστηριότητά της, η ISIS χρηματοδοτείται από κομμάτι των ελίτ του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας.
Οι εξελίξεις αυτές τρομοκρατούν και απογοητεύουν ακόμη και τα καταπιεσμένα στρώματα του πληθυσμού που ήλπιζαν στην ISIS, όπως τμήματα της σουνιτικής μειοψηφίας, που βάσιζαν για μεγάλο διάστημα στην οργάνωση την ελπίδα ότι θα τους απαλλάξει από τις διακρίσεις που υφίσταντο για μεγάλο διάστημα από την ιρακινή κυβέρνηση.
Πως φτάσαμε μέχρι εδώ;
Η επίθεση στο Ιράκ από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό πριν από έντεκα χρόνια, πέρα από τον τρόμο και την καταστροφή που προκάλεσε, κατάφερε να βάλει τις βάσεις για τη δημιουργία όχι ενός, αλλά πολλών «Σαντάμ», όπως και για την εξάπλωση τρομοκρατικών οργανώσεων τύπου Αλ Κάιντα. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η ιρακινή κυβέρνηση είναι στην πραγματικότητα μια αποδυναμωμένη «σκιά» του εαυτού της, ανίκανη να ελέγξει ουσιαστικά τη χώρα, την ίδια ώρα που η φτώχεια, η καταπίεση, οι θρησκευτικές έριδες ανάμεσα σε Σιίτες και Σουνίτες και οι διακρίσεις από το επίσημο κράτος ενάντια στους δεύτερους πυροδοτούν την οργή που εκφράζεται με τυφλές τρομοκρατικές επιθέσεις.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις καταλήψεων πόλεων, όπως η Μοσούλη και το Τικρίτ, η σουνιτική μειονότητα βοήθησε την ISIS να προελάσει, ελπίζοντας ότι είναι μια δύναμη που μπορεί να τους προστατέψει από τις διακρίσεις που υφίστανται από την σιιτική κυβέρνηση που τοποθέτησαν στη χώρα οι ιμπεριαλιστές. Βέβαια αυτές οι ελπίδες δεν πρόκειται να επαληθευτούν.
Την ίδια ώρα, μια πιθανή στρατιωτική επίθεση από τις ΗΠΑ, κάτι που σύμφωνα με τον ίδιο τον Μπάρακ Ομπάμα δεν αποκλείεται, το μόνο που θα καταφέρει είναι να προκαλέσει ένα νέο λουτρό αίματος και ταυτόχρονα να εντείνει ακόμη περισσότερο το χάος που δημιούργησαν οι ιμπεριαλιστές έντεκα χρόνια πριν και συντήρησαν όλο αυτό το διάστημα οι ντόπιες μαριονέτες τους. Σταθερότητα, ειρήνη, ασφάλεια και ευημερία στο Ιράκ δεν πρόκειται να υπάρξουν, με ότι όλα αυτά συνεπάγονται.
Ποίος αντιιμπεριαλισμός;
Από την άλλη μεριά, ενώ στα λόγια η ISIS παλεύει ενάντια στους ιμπεριαλιστές, στην πράξη έχει και η ίδια ιμπεριαλιστικές βλέψεις.
Εκτός από τη Συρία και το Ιράκ, το «όνειρο» της για το Χαλιφάτο που θέλει να δημιουργήσει περιλαμβάνει την Ιορδανία, το Ισραήλ, το Λίβανο, τη Νότια Τουρκία, ακόμα και την Κύπρο!
Ταυτόχρονα, πρεσβεύει μια ακραία, φονταμενταλιστική ισλαμική αντίληψη, που το μόνο που μπορεί να φέρει στους κατοίκους των περιοχών που καταλαμβάνει, είναι ακόμη μεγαλύτερη καταπίεση, τρόμο και κλιμάκωση του θρησκευτικού διαχωρισμού, την ώρα που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να εγγυηθεί βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των φτωχών και των εργαζομένων.
Κοινοί αγώνες – η μόνη λύση
Ο ιρακινός λαός, έχει πολλές φορές στο παρελθόν αποδείξει, ότι είναι διατεθειμένος να παλέψει ενάντια στις διακρίσεις και το θρησκευτικό διαχωρισμό. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν η κοινή διαδήλωση 200.000 Σιιτών και Σουνιτών στη Βαγδάτη το 2004, ενάντια στην κατοχή από τον αμερικανικό στρατό.
Προκειμένου ωστόσο να εκφραστεί αυτή η διάθεση είναι απαραίτητη η δημιουργία δημοκρατικών, απαλλαγμένων από θρησκευτικές προκαταλήψεις, ανεξάρτητων οργανώσεων των εργαζομένων, που θα υιοθετούν ένα αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα, ενάντια στη φτώχεια και την καταπίεση και για το σοσιαλισμό. Οργανώσεων που θα υποστηρίζουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση για κάθε καταπιεσμένη μειονότητα, εξηγώντας ταυτόχρονα πως ο πραγματικός δρόμος για τον τερματισμό των συγκρούσεων, της καταπίεσης και της αιματοχυσίας, περνάει μέσα από την κοινή πάλη και την συνεργασία όλων των καταπιεσμένων, ανεξαρτήτως εθνικών και θρησκευτικών διαφορών, στη βάση της συνύπαρξης και του αλληλοσεβασμού.
