Η Μαντχουμίτα Παντέι, μια 22χρονη υποψήφια διδάκτωρ εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin της Μεγάλης Βρετανίας, επέλεξε κάτι αρκετά απαιτητικό ως αντικείμενο της διατριβής της. Επισκέφθηκε την φυλακή Τιχάρ της Ινδίας, προκειμένου να μιλήσει με εκατό άντρες, οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για βιασμό. Σκοπός της ήταν να αναδείξει πώς βλέπουν εκείνοι τα εγκλήματά τους, αλλά και τα αίτια που οδηγούν έναν άντρα να διαπράξει βιασμό αφού, όπως λέει χαρακτηριστικά η ίδια
«Τους έχουμε στο νου μας ως τέρατα. Πιστεύουμε ότι κανένας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να φτάσει ως εκεί. Αναρωτήθηκα ποιες είναι οι συνθήκες που δημιουργούν ένα βιαστή, οπότε σκέφτηκα να εξετάσω απευθείας την ‘’πηγή’’».
«Όταν ξεκίνησα την έρευνα ήμουν πεπεισμένη ότι αυτοί οι άνδρες είναι τέρατα. Καθώς όμως μιλάς μαζί τους, αντιλαμβάνεσαι ότι είναι πραγματικά συνηθισμένοι άνδρες και ότι έκαναν ό,τι έκαναν εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο έχουν μεγαλώσει»
εξηγεί η Παντέι, η οποία τονίζει επίσης ότι οι περισσότεροι από τους καταδικασθέντες έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, με τους απόφοιτους μέσης εκπαίδευσης να είναι κυριολεκτικά ελάχιστοι.
Δεν ήρθαν από άλλο πλανήτη
Από την έρευνα προέκυψε επίσης, ότι πολλοί από τους δράστες προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν δικαιολογίες για την πράξη τους ή να ενοχοποιήσουν το θύμα, ενώ πολλοί από αυτούς δεν παραδέχθηκαν καν ότι υπήρξε βιασμός, γεγονός από το οποίο συμμπεραίνεται ότι αγνοούν την έννοια της συναίνεσης. Συνολικά, μόνο 3 ή 4 στους εκατό παραδέχθηκαν ευθέως την πράξη τους.
Άλλοι παράγοντες που διαιωνίζουν την κουλτούρα του βιασμού, σύμφωνα με την Παντέι, είναι τα παραδοσιακά, συντηρητικά πρότυπα που αναγκάζονται να ακολουθούν οι γυναίκες, ακόμη και σε πιο προοδευτικές οικογένειες, τη στιγμή που η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση απουσιάζει εντελώς από τα σχολεία και ακόμα και οι ίδιοι οι γονείς αρνούνται να χρησιμοποιήσουν τις λέξεις κόλπος, πέος, βιασμός ή σεξ μπροστά στα παιδιά τους.
«Αν δεν το ξεπεράσουν αυτό, πώς θα μπορέσουν να εκπαιδεύσουν τα νεαρά αγόρια;»
αναρωτιέται η Παντέι.
«Οι άνδρες ανατρέφονται με στρεβλή εντύπωση για την αρρενωπότητα, την ίδια στιγμή που οι γυναίκες μαθαίνουν να έχουν υποτακτική συμπεριφορά. Μπορεί ο κόσμος να πιστεύει ότι κάτι έχει πάει στραβά με τους βιαστές ως άτομα, όμως δεν παύουν να αποτελούν τμήμα της κοινωνίας μας. Δεν είναι εξωγήινοι που έχουν έρθει από έναν άλλο κόσμο»,
εξήγησε η ερευνήτρια, η οποία μιλώντας με τους βιαστές διαπίστωσε ότι αναπαρήγαγαν πεποιθήσεις οι οποίες κυριαρχούσαν ακόμη και στο περιβάλλον όπου μεγάλωσε και η ίδια.
Η γυναικεία καθημερινότητα στην Ινδία
Το να είσαι γυναίκα στην Ινδία, παραμένει, εν έτει 2017, δύσκολη υπόθεση. Οι κοινωνικές αντιλήψεις θέλουν τη γυναίκα κατώτερη και κτήμα του άντρα, ενώ το έθιμο της προίκας καθιστά τη γέννηση κοριτσιού επιπλέον βάρος για την οικογένεια. Πολλές έγκυες προχωρούν σε έκτρωση μόλις μάθουν ότι περιμένουν κορίτσι, ενώ δεν είναι σπάνιο φαινόμενο ακόμη και οι δολοφονίες θηλυκών νεογέννητων. Τα στοιχεία του Εθνικού Γραφείου Καταγραφής Εγκλημάτων της χώρας καταδεικνύουν ότι το 2015 καταγγέλθηκαν συνολικά 327.394 επιθέσεις, βιασμοί, απαγωγές και περιστατικά συζυγικής βίας, αριθμός αυξημένος κατά 40% σε σύγκριση με την προηγούμενη τετραετία.
Ακόμα και μετά το περιστατικό του ομαδικού βιασμού και δολοφονίας 23χρονης μέσα σε λεωφορείο το 2013, της λεγόμενης «Ατρόμητης», το οποίο πυροδότησε μεγάλες διαδηλώσεις και ανάγκασε τις αρχές να λάβουν μέτρα, δεν έχουν γίνει ουσιαστικές αλλαγές στις ζωές των Ινδών γυναικών. Μάλιστα, μετά την υπόθεση της «Ατρόμητης», η Ινδία κατατάχθηκε ως η χειρότερη χώρα ανάμεσα στις G-20 σε ό,τι αφορά τα γυναικεία δικαιώματα, χαμηλότερα ακόμα και από τη Σαουδική Αραβία(!).
«Δεν είμαι η Σταχτοπούτα»
Από τον Αύγουστο έχει ξεσπάσει στην Ινδία κύμα αγανάκτησης απέναντι στη σεξιστική βία, με αφορμή την καταγγελία 29χρονης δημοσιογράφου ότι παραλίγο να δεχθεί επίθεση, επιστρέφοντας αργά το βράδυ σπίτι της με το αυτοκίνητο, την οποία ακολούθησε η απάντηση πολιτικού ότι
«οι γυναίκες δεν θα έπρεπε να κυκλοφορούν έξω τη νύχτα μόνες τους».
Χρησιμοποιώντας το hashtag #AintNoCinderella, χιλιάδες Ινδές χρήστριες του twitter δήλωσαν την αλληλεγγύη τους, τονίζοντας ότι το δικαίωμά τους για ασφάλεια και αξιοπρέπεια βρίσκεται σε ισχύ όλες τις ώρες του εικοσιτετραώρου. Πολλές Ινδές ανέβασαν φωτογραφίες από νυχτερινή έξοδο ή οδήγηση, ενώ δεν έλειψαν και μηνύματα όπως
«Είμαι έξω στις 12, δε σημαίνει πως πρέπει να βιαστώ, να παρενοχληθώ ή να κυνηγηθώ. Η αξιοπρέπειά μου είναι δικαίωμά μου»
ή
«Αγαπητή οπισθοδρομική Ινδία, θα κάνω ό,τι θέλω, μέρα ή νύχτα. Μην σκεφτείς καν πως έχεις το δικαίωμα να με σταματήσεις».
Η βία χτυπάει τα φτωχότερα στρώματα
Τα ευρήματα της έρευνας της Παντέι επιβεβαιώνουν κάτι ήδη γνωστό, ότι δηλαδή οι βίαιες συμπεριφορές αλλά και ο σεξισμός γενικότερα, εμφανίζονται συχνότερα σε συντηρητικές κοινωνίες και ειδικότερα σε περιθωριοποιημένα και φτωχά τμήματα του πληθυσμού, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση ή πρόσβαση στην πληροφόρηση.
Αυτό δε σημαίνει ωστόσο, ότι άντρες ανώτερου μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, ή ακόμα και κάτοχοι θέσεων εξουσίας, δεν είναι πιθανό να γίνουν θύτες έμφυλης βίας ή να συμβάλουν στην συγκάλυψή της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας, για τον οποίο αποκαλύφθηκε πρόσφατα ότι χρησιμοποίησε την πολιτική του επιρροή για να συγκαλύψει υπόθεση παιδικής κακοποίησης, στην οποία εμπλέκεται ο πατέρας του.
Ωστόσο, παραμένει γεγονός ότι το σύστημα έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα σήψης, ώστε κρατάει ολόκληρες κοινωνίες δέσμιες προλήψεων και απαρχαιωμένων αντιλήψεων, με αποτέλεσμα η έμφυλη βία να δικαιολογείται, να μην καταγγέλεται, να μένει ατιμώρητη.
