Της Χριστίνας Ζιάκκα
"Οι Τσετσένοι κάνουν πράγματι εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα;"
Αναρωτιέται σε ολοσέλιδο άρθρο στο Ριζοσπάστη (12/9/04) ο Στέφανος Κρητικός. Για να δώσει την απάντηση πιο κάτω:
"Πολλοί είναι αυτοί που λένε ότι πίσω απ’ αυτή την υπόθεση κρύβονται οι Αμερικάνοι και μάλλον δεν έχουν άδικο". Και επειδή η υπόθεση «περικύκλωση της Ρωσίας» ξεκίνησε από τα Βαλκάνια και πέρασε στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, όπως λένε, η κατάσταση στην Τσετσενία είναι υποδαύλιση εθνικιστική στα πλαίσια των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και όχι εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. "Το λαό της Τσετσενίας τον έχουν υποτάξει σε δράση για την πραγματοποίηση ιμπεριαλιστικών συμφερόντων".
Για να ενισχύσει μάλιστα την άποψη του και να «ξεμπερδέψει με το αρχικό ερώτημα», γράφει πως
«στο σοσιαλισμό (σ.σ. το ΚΚΕ μέχρι σήμερα θεωρεί ότι στην πρώην Σοβιετική Ένωση υπήρχε σοσιαλισμός!)δεν υπήρχαν ανάλογα φαινόμενα».
Για άλλη μια φορά η θεωρία της «υποδαύλισης», του πανταχού παρών αμερικάνικου ιμπεριαλισμού – και τελικά παντοδύναμου κατά το ΚΚΕ αφού κατορθώνει να «υποτάξει» ολόκληρους λαούς στα συμφέροντα του – ξαναχτυπά.
Προφανώς ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός βλέπει τις διαφορετικές εστίες κρίσης στον πλανήτη, μόνο από την σκοπιά των δικών του συμφερόντων. Όμως η ουσία της τσετσένικης κρίσης βρίσκεται αλλού. Στα αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα.
Ο Τσάρος Νικόλαος ήταν ο πρώτος που εισέβαλε και κατέλαβε την περιοχή στη 10ετία του 1830. Μετά τη Ρώσικη επανάσταση του ’17 οι Μπολσεβίκοι, εγγυήθηκαν στα καταπιεσμένα έθνη και τις μικρές εθνότητες, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση – μέχρι και τη δυνατότητα απόσχισης. Έτσι χτίστηκε πάνω σε δημοκρατική και εθελοντική βάση μια ομοσπονδία δεκάδων εθνών και 150 εκ. κατοίκων. Αργότερα ο σταλινισμός ξανάδωσε ζωή στο μεγάλο-ρώσικο εθνικισμό και η καταπίεση των μικρότερων εθνοτήτων έγινε τμήμα της κρατικής ιδεολογίας. Ο Στάλιν απέλασε το σύνολο σχεδόν των Τσετσένων στον Καύκασο το 1944 (κατηγορήθηκαν ως πράκτορες των Ναζί).
Το 1991 με την κατάρρευση του σταλινισμού και την παλινόρθωση του καπιταλισμού, η Τσετσενία ήταν ένα από τα κράτη που διακήρυξε την ανεξαρτησία της. Οι νεοφώτιστοι Τσετσένοι αστοί ηγήθηκαν των πόθων των μαζών να αποτινάξουν τη ρώσικη καταπίεση 10ετιών. Όμως αυτές οι μέρες δεν κράτησαν για πολύ.
Ο Γιέλτσιν εισβάλει στη Τσετσενία το 1994 και στα 3 χρόνια του 1ου πολέμου της Τσετσενίας χάνονται 100 χιλ. ζωές. Η ειρηνευτική συμφωνία του ’97 ήταν απλά ζήτημα χρόνου πότε θα κουρελιαστεί. Η ρώσικη αστική τάξη δεν ήταν ούτε τότε, ούτε σήμερα, διατεθειμένη να παραχωρήσει πραγματική ανεξαρτησία στη Τσετσενία. Η κατεστραμμένη και εξαθλιωμένη Τσετσενία ήταν ένα απόλυτο χάος, όπου μόνο δύο δυνάμεις αναπτύσσονταν: των φυλάρχων – μεγαλοϊδιοκτητών και των φανατικών ισλαμιστών.
Ο «σιδηρός» Πούτιν στήριξε εν μέρει την άνοδο του στην εξουσία στις υποσχέσεις ότι θα πατάξει το χάος στην Τσετσενία και θα κλείσει την ανοικτή πληγή. Το 2000 ξεκίνησε ο 2ος πόλεμος της Τσετσενίας. Και η πραγματικότητα διαμορφώθηκε ως εξής: δυνάμεις κατοχής που ενεργούν με πλήρη αυθαιρεσία, 250.000 το σύνολο των νεκρών Τσετσένων από το 1994, βασανισμοί-βιασμοί-απαγωγές στην ημερήσια διάταξη, και ο Τσετσένικος λαός να ζει με 131 ευρώ μέσο μηνιάτικο όταν οι Μοσχοβίτες εργαζόμενοι παίρνουν 285 ευρώ.
Οι ρίζες της ανάπτυξης του φανατικού ισλαμισμού και της απίστευτης βαρβαρότητας των καταληψιών του Μπεσλάν και των αυτονομιστικών στρατιωτικών δυνάμεων του Μπασάγιεφ, πρέπει να αναζητηθούν ακριβώς σ’ αυτές τις συνθήκες. Ο Τσετσένικος λαός όχι απλά δεν ελέγχει τις δυνάμεις του Μπασάγιεφ, αλλά ούτε καν του προσφέρεται μια άλλη διεθνιστική εναλλακτική που να του εγγυάται το τέλος του πολέμου και την ανεξαρτησία του.
Η θεωρία της συνωμοσίας αποσιωπά την ιστορία κι επιχειρεί να αθωώσει τον σταλινισμό αναδρομικά. Και την ίδια ώρα αθωώνει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια του Πούτιν και των Ρώσων αστών, γιατί καταστέλλοντας ασύστολα τη τσετσένικη διάθεση για ανεξαρτησία – κατά τη λογική του ΚΚΕ – επιφέρουν ένα πλήγμα στα σχέδια του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού!
Για τους πραγματικούς μαρξιστές δεν υπάρχει καμιά αντίφαση ανάμεσα στην αντι-ιμπεριαλιστική τους στάση και την υπεράσπιση του δικαιώματος των Τσετσένων στην αυτοδιάθεση. Γιατί η απάντηση σ’ αυτό το βάρβαρο πόλεμο πρέπει να είναι η ολοκληρωμένη πρόταση που να δίνει ειρήνη στην περιοχή, οικονομική ανάπτυξη και δημοκρατία. Πράγματα που ούτε η Ρώσικη κατοχή, ούτε ο φανατικός ισλαμισμός, ούτε οι εθνικιστές – ένθεν και ένθεν -, δηλαδή ο καπιταλισμός σε τελευταία ανάλυση, δεν μπορεί να διασφαλίσει.
Ο συντάκτης του άρθρου παραδέχεται αυτή την αλήθεια γράφοντας ότι
«τα συμφέροντα του λαού της Τσετσενίας… είναι ίδια μ’ αυτά των Ρώσων εργατών ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου στην πολυεθνική Ρωσία».
Μόνο που ξέχασε κάτι: ότι το καθήκον των Ρώσων εργαζομένων είναι να στραφούν κι αυτοί ενάντια στους Ρώσους αστούς δίνοντας εγγυήσεις στον τσετσένικο λαό ότι θα υπερασπίσουν το δημοκρατικό του δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, απαιτώντας πρώτα απ’ όλα την αποχώρηση των Ρώσικων δυνάμεων κατοχής.
Γιατί η ταξική ενότητα Ρώσων και Τσετσένων εργαζομένων είναι αδύνατο να προχωρήσει αν δεν υπάρχει πλατιά αναγνώριση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να ξεπεραστούν οι εθνικές καχυποψίες, να απομονωθούν οι φανατικοί ισλαμιστές, να σταματήσει να αιμορραγεί η Ρώσικη και η Τσετσένικη κοινωνία (σε ανθρώπινους και υλικούς πόρους) και να αναπτυχθεί ο κοινός αγώνας στην περιοχή ενάντια σε καπιταλιστές, εθνικιστές και ιμπεριαλιστές.
Σε τελευταία ανάλυση για τους πραγματικούς και όχι τους υποτιθέμενους μαρξιστές (σαν το ΚΚΕ), η υιοθέτηση του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση από τα εργατικά κινήματα δεν ενισχύει τον εθνικιστικό κατακερματισμό. Αλλά τον καταργεί στην πράξη.
