Ραφ Κατερίνα Χατζηπαυλίδου
Ο καιρός περνά και η περίοδος των Prides κοντοζυγώνει. Αυτές τις λίγες μέρες που ένα σημαντικό μέρος των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ανθρώπων νοιώθουν ελεύθερ@ να εκφραστούν στο δημόσιο χώρο, καθώς και να διεκδικήσουν όσα δικαιώματα στερούνται. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που το υπόλοιπο έτος –κατά συντριπτική πλειοψηφία τους τουλάχιστον – ζουν «φορώντας» φοβικά κουστούμια και «χωμένοι στις ντουλάπες τους», παρόλα αυτά για δύο μέρες βγαίνουν στους δρόμους και επιθυμούν να υπάρξουν ελεύθεροι!
Γράφω τα παραπάνω με σκοπό να αποτρέψω τυχόν παρανοήσεις που ίσως προκαλέσει η κριτική μου για τη μορφή που απέκτησαν με τη πάροδο του χρόνου τα περισσότερα Prides, σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητώ τα βήματα που έχουν γίνει και κατανοώ πλήρως τη σημασία του φεστιβάλ υπερηφάνειας σε μια κοινωνία που οριοθετεί στενά όρια κανονικότητας, αποκλείοντας και καταπιέζοντας όσους/ες δεν ανήκουν σε αυτή τη κανονικότητα. Παρόλα αυτά ο εκφυλισμός του Pride δεν είναι κάτι που θα μπορούσα να αφήσω ασχολίαστο.
Τα Prides αποτελούν μέρες θύμησης με έντονο διεκδικητικό χαρακτήρα –τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια ύπαρξης τους– του Stonewall, μίας σχεδόν αυθόρμητης εξέγερσης ενάντια στην αστυνομική βία και την οικονομική αφαίμαξη από τα γκέι στέκια που δέχονταν τα ΛΟΑΤ άτομα (αξίζει να σημειωθεί ότι την εξέγερση του Stonewall στήριξαν και συμμετείχαν και αγωνιστές που δεν ήταν ΛΟΑΤ, καθώς τους είχε εμπνεύσει η εξέγερση). Φαντάζει λοιπόν τόσο οξύμωρο η υπενθύμηση μίας τέτοιας πράξης να φυλάσσεται από τα ΜΑΤ και να διαφημίζει γκέι μαγαζιά που συνεχίσουν να κερδίζουν με παρόμοιους τρόπους. Βέβαια η τραγική ειρωνεία δε σταματά εδώ.
Η αγωνιστικότητα του Pride φαίνεται να σβήνει, χρόνο με το χρόνο τα συνθήματα χάνονται μέσα στις μουσικές και η κρίσιμη μάζα ακολουθεί τα άρματα των χορηγών της διοργάνωσης, αφήνοντας πίσω τις λίγες συντρόφισσες στο κινηματικό μπλοκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εν λόγω άρματα, πέραν του ότι διαφημίζουν μαγαζιά με υπερτιμημένες τιμές και σεξιστική πολιτική, αναπαράγουν και ένα συγκεκριμένο γκέι πρότυπο, αυτό του καλογυμνασμένου, αρρενωπού cis* γκέι άντρα. Προφανώς αυτό το πρότυπο αποκλείει ένα μεγάλο μέρος των ίδιων των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ατόμων.
Συνεπώς με τα παραπάνω άρματα και άλλες μεθόδους δημιουργείται ένα πρότυπο ομοκανονικότητας που επιθυμεί να επιβάλει το Pride. Βέβαια η διαφήμιση δε περιορίζεται μόνο στα καταστήματα, αλλά και σε άλλα προϊόντα. Πέραν όμως όλων αυτών, τα Prides φαίνεται να αποτυγχάνουν στην ουσιαστική προσέγγιση του κόσμου, όπως δε φαίνεται να γίνεται κατανοητή η αξία τους στη πλειονότητα.
Επιπλέον το Pride δε δείχνει τη διάθεση να συνδέσει το ΛΟΑΤΚΙΑ+ ζήτημα με τα υπόλοιπα κινήματα, καθώς δεν έχουν κατά βάση κινηματικό χαρακτήρα με το τρόπο που έχουν εξελιχθεί. Με βάση αυτά η αποπολιτικοποίηση του Pride είναι μια θλιβερή πραγματικότητα.
Συχνά η ύπαρξη αυτών των προβληματικών σημείων αναγιγνώσκεται επιδερμικά, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως έτσι και μόνο έτσι εκφράζονται ΟΛΑ τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα σήμερα. Κάτι που δεν ισχύει, αφού κάθε χρόνο συλλογικότητες και ατομικότητες εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους, όπως και η πλειονότητα των ατόμων που βρίσκονται στη πορεία αγνοούν παντελώς το τρόπο διοργάνωσης. Τέλος δε πρέπει να παραβλέπουμε ότι πολλά ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα μόνο εκείνες τις ημέρες νοιώθουν ασφάλεια στο δημόσιο χώρο, ως εκ τούτου επιθυμούν να συμμετάσχουν για να βιώσουν αυτή τη βραχυπρόθεσμη ψευδαίσθηση αλλαγής της πραγματικότητας τους, να κοινωνικοποιηθούν και να εκτονώσουν την αγανάκτηση τους. Εξάλλου λίγοι/ες δυστυχώς έχουν ασχοληθεί με την ιστορία των Prides και των ΛΟΑΤΚΙΑ+ κινημάτων και ακόμα λιγότεροι/ες πολιτικοποιούνται.
Θεμιτό είναι να γνωρίζουμε το τρόπο διοργάνωσης των Prides στην Ελλάδα (με εξαίρεση τη Κρήτη και τη Πάτρα). Τα Pride λοιπόν, οργανώνονται κατά βάση από αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες, στη Θεσσαλονίκη συνδιοργανώνει και ένα ολιγομελές σωματείο και ο Δήμος (έως και το 2015).
Οι αποφάσεις παίρνονται μέσα σε κλειστές συνελεύσεις, με τη χρήση ψήφου. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια οι υπόλοιπες οργανώσεις και ατομικότητες δεν έχουν λόγο, με αποτέλεσμα η διοργάνωση των Prides να αφήνεται στην οπτική λίγων και κυρίως νεοφιλελευθέρων πολιτικά ατόμων που στηρίζουν ένα απολιτίκ μοντέλο. Δέχονται χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε ,η οποία καταπατά αμέτρητα ανθρώπινα δικαιώματα και συν της άλλης αρνείται τη παροχή ασύλου σε μετανάστριες (που συχνά κινδυνεύουν στις γενέτειρες τους εξαιτίας της σεξουαλικότητας και της ταυτότητας/έκφρασης του φύλου τους). Χορηγία βέβαια έχουν δεχθεί και από το αμερικάνικο προξενείο. Βέβαια οι εν λόγω διοργανωτές πλέκουν το εγκώμιο και στο Ισραήλ μια χώρα που έχει κατηγορηθεί για pink washing**.
Όλα όσα αναφέρθηκαν καθιστούν κατανοητό το γιατί ο τρόπος διοργάνωσης θα πρέπει να αλλάξει. Ένα Pride που σέβεται την ονομασία του και την ιστορικότητα του, που θα εκφράζει και θα διεκδικεί συνολικά τις διεκδικήσεις όλων των ΛΟΑΤΚΙΑ+ και δε θα δημιουργεί μία ακόμα κανονικότητα, ένα Pride που αποζητά τόσο θεσμικές όσο και εξωθεσμικές διεκδικήσεις, που θέλει να συνεισφέρει στο κίνημα και να συνενωθεί με αυτό μπορεί να υπάρξει μόνο αυτοοργανωμένο, αυτοχρηματοδοτούμενο, διευρυμένο σε θεματικές.
Οι ανοιχτές δομές δίνουν βήμα στη καθεμιά μας, δίνουν χώρο σε κάθε άποψη και παύει η διοργάνωση να μένει στην οπτική των λίγων. Παράλληλα με ένα αυτοχρηματοδοτούμενο μοντέλο, το Pride ανεξαρτητοποιείται και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τους εκάστοτε χορηγούς για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων. Εφόσον το Pride θα είναι επιτέλους αυτόνομο θα μπορέσει να προβάλει πληθώρα θεματικών με σκοπό να φωτίσει ζητήματα και ανθρώπους που ως τώρα έμπαιναν στην άκρη (τρανς ζήτημα, αμφισεξουαλικότητα/αμφιδιαγραφή, ασέξουαλ προσανατολισμός, αναπηρία, λοατκια μετανάστριες και πρόσφυγες κ.α.). Τέλος ιδιαίτερη σημασία έχει το εγχείρημα της αυτοοργάνωσης να πλαισιωθεί από το κίνημα, με σκοπό να απευθυνθεί στην ίδια τη κοινωνία – εξάλλου τι νόημα έχει να αποκτηθούν νομικά δικαιώματα αν δε συνδέονται με την ζύμωση και την αποδοχή από το κοινωνικό σύνολο. Ένα φεστιβάλ υπερηφάνειας, όπως και κάθε άτομο που εκφράζεται μέσα σε αυτό (όπως εύστοχα σχολίασε πρόσωπο του περιβάλλοντος μου) είναι υπερήφανο, όχι για αυτό που δεν επέλεξε, αλλά έτυχε να είναι, αλλά για το τρόπο με τον οποίο επιλέγει να υπάρξει μέσα στο χώρο που του δίνεται.
_______________________
