Του Χάρη Σιδέρη
Ακολουθώντας το παράδειγμα των χωρών της Β. Αφρικής, οι κάτοικοι της Μ. Ανατολής παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους. Εξεγέρσεις ενάντια στα καθεστώτα έχουν ξεσπάσει σε Υεμένη, Μπαχρέιν, Ιορδανία και Συρία. Τα καθεστώτα στη λογική του μαστιγίου και του καρότου, με το ένα χέρι προσφέρουν μεταρρυθμίσεις και με το άλλο πνίγουν στο αίμα τις εξεγέρσεις που απειλούν την ύπαρξη τους. Οι λαοί όμως, οι εργαζόμενοι και η νεολαία της περιοχής, παραμένουν ανυποχώρητοι και θα παραμείνουν μέχρι να αλλάξουν τον ρου της ιστορίας. Δεν υπάρχει καθεστώς – όσα χρόνια κι αν είναι στην εξουσία – που να μπορεί να αντισταθεί στη δύναμη των μαζών, αρκεί αυτή να αποκτήσει μορφή οργανωμένης δράσης…
Υεμένη: Εκρηκτικό μείγμα
Η Υεμένη των 22 εκ. ανθρώπων, είναι η φτωχότερη μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής. Το 50% των κατοίκων της ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, η ανεργία ανέρχεται στο 45%, 1,4 εκ. παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε βαθμίδα εκπαίδευσης, τα αποθέματα της σε πετρέλαιο (70% του ΑΕΠ) προβλέπεται να εξαντληθούν το 2017, ενώ τα αποθέματα νερού για την πρωτεύουσα Σανά πρόκειται να εξαντληθούν το 2015! Αν σε αυτά προστεθεί η ταραχώδης ιστορία των φυλών που την απαρτίζουν αλλά και η έντονη παρουσία της Αλ Κάιντα, συμπληρώνεται το παζλ μιας υπό εξέγερση χώρας.
Το 33χρονο καθεστώς του Σαλέχ, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία το 1978 ως διοικητής της Βόρειας Υεμένης αντιμετωπίζει την οργή του λαού ενάντια στη διαφθορά του δικτατορικού καθεστώτος του. Από τις 10 Φεβρουαρίου όταν και ξέσπασε το πρώτο κύμα διαδηλώσεων μέχρι σήμερα, περίπου 100 είναι οι νεκροί από τα πυρά του καθεστώτος και περίπου 80 οι «αγνοούμενοι». Την 1η του Μάρτη, πάνω από 2 εκ. συμμετείχαν στις διαδηλώσεις σε όλα τα σημεία της χώρας. 3 μέρες μετά ο αριθμός ανέβηκε στα 4 εκ. παρά τις απειλές του καθεστώτος και τα σημεία ελέγχου που στήθηκαν από το στρατό εντός των πόλεων. Κάτω από την πίεση των μαζών, ένα κομμάτι του μηχανισμού του καθεστώτος έχει μετακινηθεί προς τη μεριά των εξεγερμένων, ενώ ο ίδιος ο Σαλέχ πρότεινε στην επίσημη αντιπολίτευση να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας με το κόμμα του.
Καμιά εμπιστοσύνη δεν πρέπει να υπάρξει από τους εργαζόμενους και τη νεολαία σε όσους ακόμη και σήμερα διαπραγματεύονται με τον Σαλέχ την επόμενη μέρα. Ξεκινώντας από τις επιτροπές νεολαίας και εργαζομένων που έχουν ήδη χτιστεί. είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα πραγματικά σοσιαλιστικό κόμμα που να μπορέσει να αφοπλίσει και να ανατρέψει το παλιό καθεστώς, να εθνικοποιήσει τις τράπεζες, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις εκτάσεις γης, θέτοντας έτσι τις βάσεις για μια σοσιαλιστική Υεμένη.
Μπαχρέιν: Οι κοινωνικές ανισότητες στο επίκεντρο
Το Μπαχρέιν μοιάζει με κουκίδα στον χάρτη, με 500.000 κατοίκους. Τόσο για τους «δυτικούς», όσο και για την ελίτ της Μ. Ανατολής αποτελεί θέρετρο, ενώ είναι παράδεισος για τις τράπεζες, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα στελέχη τους. Αποτελεί επίσης σημαντική βάση για το αμερικάνικο ναυτικό, καθώς βρίσκεται απέναντι από τις ακτές του Ιράν, εντός του Περσικού Κόλπου. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το κατά κεφαλήν εισόδημα για το 2010 ήταν 40.400 δολάρια (!). Παρ’ όλο όμως τον φαινομενικό πλούτο, οι ανισότητες στο εσωτερικό της χώρας είναι εμφανείς και τεράστιες. Η ανεργία στους νέους κυμαίνεται στα ποσοστά του 20%, ενώ η χώρα κυβερνάται τα τελευταία 40 χρόνια από τον ίδιο μονάρχη, γόνο της οικογένειας των Καλίφα, η οποία ουσιαστικά βασιλεύει στο Μπαχρέιν από το 1783 (σημ.: Το Μπαχρέιν ήταν για χρόνια προτεκτοράτο της Βρετανίας).
Οι ταραχές ξεκίνησαν στα μέσα του Φλεβάρη με αιτήματα που αρχικά αφορούσαν μεταρρυθμίσεις στον τρόπο διοίκησης και περισσότερες ελευθερίες για τους Σιίτες πολίτες (αποτελούν το 70% του πληθυσμού), γρήγορα όμως εξελίχθηκαν σε αντικαθεστωτικές. Το «άνοιγμα» των αιτημάτων σε θέματα εργασίας, στέγασης και απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων του καθεστώτος έπαιξαν το βασικό ρόλο στην όξυνση της αντιπαράθεσης. Όπως στις περισσότερες χώρες της περιοχής όπου υπάρχουν εξεγέρσεις, ο κόσμος συγκεντρώθηκε στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας Μανάμα και ξεκίνησε να μπλοκάρει οδικές αρτηρίες. Η απάντηση του καθεστώτος είναι και εδώ η καταστολή, με τη συνδρομή μάλιστα ένοπλων μονάδων από τη γειτονική Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Η ενότητα στη δράση και τους στόχους εργαζομένων και νεολαίας, ανεξάρτητα από εθνικότητα, φυλές και θρησκεία είναι απαραίτητη ώστε να ανατραπεί το καθεστώς και να ανοίξει ο δρόμος για κοινωνική αλλαγή.
Ιορδανία: Οι μεταρρυθμίσεις δεν αρκούν
Στην Ιορδανία οι εξελίξεις στη Β. Αφρική άσκησαν άμεση επιρροή. Από τα τέλη Ιανουαρίου ξεκίνησαν διαδηλώσεις χιλιάδων ενάντια στο βασιλιά της Ιορδανίας, Αμντουλάχ του 2ου, που βρίσκεται στο θρόνο από το 1999 (όταν και πέθανε ο – επί 46 χρόνια βασιλιάς της χώρας – πατέρας του) και την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σαμίρ Ριφάι. Υπό την πίεση των μαζών, στις διαδηλώσεις βρέθηκαν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης μαζί με συνδικάτα ζητώντας να πέσει η κυβέρνηση, να μειωθούν οι τιμές των τροφίμων και να γίνουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Η οικονομία της Ιορδανίας βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, η οποία ακολούθησε το κύμα ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας την τελευταία 10ετία. Τα ποσοστά ανεργίας σημειώνουν άνοδο, προσεγγίζοντας το 30% σύμφωνα με ανεξάρτητες πηγές. Ειδικότερα, η ανεργία των πτυχιούχων αγγίζει το 21% για τους άνδρες και το 64% για τις γυναίκες! Το 25 % των κατοίκων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Την ίδια ώρα, το δικαίωμα στην απεργία ή της δημιουργίας ανεξάρτητου σωματείου είναι άγνωστες λέξεις για τους εργαζόμενους.
Το καθεστώς σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις αντιδράσεις δήλωσε ότι θα εξασφαλίσει ελευθερία διακίνησης ιδεών στα πανεπιστήμια, θα περιορίσει τις ιδιωτικοποιήσεις και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, χωρίς όμως να καταφέρει να πείσει. Νέες ταραχές ξέσπασαν, εργαζόμενοι και νεολαία βρέθηκαν ξανά στο δρόμο υπενθυμίζοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις που επιχειρεί το καθεστώς δε φτάνουν. Στις διαδηλώσεις αυτές δολοφονήθηκε από τις αστυνομικές δυνάμεις ένας 18χρονος, τροφοδοτώντας εκ νέου την οργή.
Συρία:Η καταστολή δε σταματά την εξέγερση
Η Συρία είναι η τελευταία από τις χώρες που βρέθηκαν σε κατάσταση εξέγερσης. Το καθεστώς εφάρμοσε την τακτική των προληπτικών συλλήψεων ώστε να αποφύγει το ξέσπασμα λόγω της περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Και πάλι, δεν τα κατάφερε! Η οργή υποβόσκει εδώ και χρόνια στην κοινωνία της Συρίας και η κατάσταση στη Β. Αφρική και τις υπόλοιπες χώρες της Μ. Ανατολής δίνουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση. Για μια χώρα όπου το 50% των κατοίκων της είναι κάτω των 25 και η ανεργία είναι στο 20%, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από αυτόν του αγώνα.
Η τακτική του καθεστώτος έναντι των εξεγερμένων έχει δύο στόχους: πρώτον, να τους απομονώσει από την υπόλοιπη κοινωνία παρουσιάζοντας τους λίγο έως πολύ σαν τρομοκράτες και δεύτερον, να δολοφονήσει τους ηγέτες της εξέγερσης. Σκοπευτές του καθεστώτος ακροβολισμένοι σε ταράτσες κτιρίων, ρίχνουν στο ψαχνό. 12 ήταν οι νεκροί μόνο στις διαδηλώσεις της 27ης Μαρτίου! Την ίδια ώρα ο αγώνας πολιτικοποιείται καθώς μπαίνει το αίτημα της γενικής απεργίας, παρά τη θέση των επίσημων συνδικάτων (της αντίστοιχης ΓΣΕΕ) ότι πίσω από την εξέγερση βρίσκονται ξένες δυνάμεις γι αυτό και πρέπει να διατηρηθεί η εθνική ενότητα!
Και στην περίπτωση της Συρίας, το υποκείμενο που θα καθοδηγήσει πολιτικά τον αγώνα, θα οργανώσει και θα εμπνεύσει τους εξεγερμένους, απουσιάζει. Το δε ΚΚ Συρίας, συμμετέχει επίσημα στο «Εθνικό Προοδευτικό Μέτωπο» του κυβερνώντος κόμματος Μπαάθ. Είναι δηλαδή κομμάτι του καθεστώτος! Σε αυτές τις συνθήκες, η δημιουργία επιτροπών αγώνα σε επίπεδο χώρου εργασίας, γειτονιάς, κοινότητας κ.ο.κ είναι η μόνη που μπορεί να διασφαλίσει την από κοινού μάχη του συνόλου των εργαζομένων και της νεολαίας απέναντι στο καθεστώς.
