Σχόλιο από το Ξεκίνημα
Το Σάββατο 13 Γενάρη, η ιστοσελίδα «Ίσκρα», που ανήκει στο Αριστερό Ρεύμα, την βασική συνιστώσα της ΛΑΕ, δημοσίευσε άρθρο «γραμμής» του Ανδρέα Ζαφείρη, μέλους της Κεντρικής Επιτροπής του Αριστερού Ρεύματος, που αναφέρεται στις εξελίξεις γύρω από το Μακεδονικό. Το άρθρο φέρει τον ενδεικτικό τίτλο «”NATO Macedonia” η νέα ονομασία! Αντι-ιμπεριαλιστικό, παλλαϊκό μέτωπο η δική μας ”σύνθετη πρόταση”» (διαβάστε το ολόκληρο εδώ).
Ο σύντροφος Ζαφείρης ξεκινά το άρθρο του θέτοντας το (ρητορικό, γι’ αυτόν) ερώτημα:
«…Ποιος αλήθεια πιστεύει ότι το πραγματικό ζήτημα είναι το θέμα του ονόματος; Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι οι εξελίξεις σε ελληνοτουρκικά–”ονοματοδοσία” ΠΓΔΜ–Κυπριακό είναι σε άμεση συσχέτιση με την μεγάλης κλίμακα ευρωατλαντική επίθεση σε μια Ενιαία Ζώνη που ξεκινά από τα Βαλκάνια και φτάνει έως το Ιράν;…»
Εδώ βλέπουμε πως στο όνομα των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, πραγματικών ή υποθετικών, παραβλέπεται ή παρακάμπτεται το θέμα της ονομασίας, σαν μη πραγματικό ή σαν ασήμαντο.
Είναι υπαρκτό το πρόβλημα;
Το ερώτημα που θέτει ο Α.Ζ. είναι στην πραγματικότητα παραπλανητικό. Το ερώτημα δεν είναι αν «το πραγματικό ζήτημα είναι το θέμα του ονόματος», αλλά αν το θέμα του ονόματος είναι ένα πραγματικό ζήτημα ή όχι. Και η απάντηση είναι πως ναι, υπάρχει ζήτημα ονομασίας, είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, ένα σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν τέτοιο. Ασφαλώς αυτό δεν είναι το μόνο ζήτημα. Είναι και το ζήτημα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, είναι οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί κοκ. Κι αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν – και σ’ αυτά η Αριστερά χρειάζεται να έχει απαντήσεις. Δεν είναι νοητό, όμως, επειδή υπάρχει το θέμα του ΝΑΤΟ και των σχεδιασμών του, να αρνούμαστε την ύπαρξη του θέματος της ονομασίας της γειτονικής μας χώρας και της υποχρέωσης της Αριστεράς να έχει θέση πάνω σ’ αυτό.
Τι ακριβώς είναι αυτό το τόξο;
Πέρα απ’ αυτό, ο Α. Ζαφείρης δεν εξηγεί πώς ακριβώς συνδέεται το θέμα της ονομασίας με αυτό το «τόξο» που ξεκινά από τα Βαλκάνια και καταλήγει στο Ιράν; Πως ακριβώς συνδέεται το Μακεδονικό με τις εξελίξεις στο Ιράν, με το Κυπριακό και με τα Ελληνοτουρκικά; Μήπως υπονοεί ο σύντροφος ότι υπάρχει μια κάποιου είδους συνομωσία ενάντια στην Ελλάδα; Στο Ιράν παρεμπιπτόντως υπάρχουν μαζικές διαδηλώσεις ενάντια σε ένα ημιδικτατορικό καπιταλιστικό καθεστώς τις όποιες εμμέσως πλην σαφώς η «Ίσκρα» αποδίδει σε «δάχτυλο της Δύσης» αφού μόλις μερικές μέρες πριν φρόντισε να αναπαράξει ασχολίαστη τη σχετική τοποθέτηση του πρεσβευτή του Ιράν στον ΟΗΕ (δείτε περισσότερα εδώ). Με άλλα λόγια, στο όνομα του αντιιμπεριαλισμού η Ίσκρα φαίνεται να υποστηρίζει ένα θεοκρατικό καπιταλιστικό καθεστώς ενάντια σε ένα μαζικό κίνημα με δίκαια αιτήματα, στην ουσία για ψωμί και δημοκρατία.
Υπάρχουν «καλοί» και «κακοί» ιμπεριαλιστές;
Στη συνέχεια του άρθρου ο Α. Ζαφείρης αναφέρει πως η συμφωνία θα προχωρήσει μεταξύ άλλων γιατί
«…Βασικός στρατηγικός στόχος είναι η περικύκλωση της Σερβίας και η μετατροπή όλης της Βαλκανικής σε ”προκεχωρημένο φυλάκιο”…».
Εδώ η Σερβία παρουσιάζεται σαν κάποιου είδους προοδευτικό καθεστώς, σαν ένα αντιιμπεριαλιστικό προπύργιο, σαν ένα καθεστώς που οι εργαζόμενοι και τα προοδευτικά κινήματα στα Βαλκάνια και αλλού θα πρέπει να στηρίξουν.
Όμως το σερβικό καπιταλιστικό καθεστώς δεν έχει τίποτα προοδευτικό να παρουσιάσει – απλά στη σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα έχει επιλέξει τη σφαίρα επιρροής του ρωσικού ιμπεριαλισμού που ανταγωνίζεται για επιρροή και κυριαρχία τον αμερικανικό, ευρωπαϊκό και κινέζικο ιμπεριαλισμό.
Το καθήκον της Αριστεράς στα Βαλκάνια, δεν είναι να επιλέγει ανάμεσα σε «καλούς» και «κακούς» ιμπεριαλιστές. Είναι να παλέψει για την δημιουργία ενός μαζικού διεθνιστικού μετώπου των εργαζομένων και των φτωχών, ανεξαρτήτως εθνότητας, κατ’ αρχήν ενάντια στους καπιταλιστές της περιοχής που είναι υπεύθυνοι τόσο για την φτώχεια και την ανεργία όσο και τα εθνικιστικά πάθη και τους πολέμους και ταυτόχρονα ενάντια στους ιμπεριαλιστές με τους οποίους είναι συνδεδεμένο το μεγάλο κεφάλαιο των Βαλκανίων. Όμως, τέτοιου είδους αναφορά δεν υπάρχει πουθενά στο άρθρο του Α. Ζαφείρη.
Ποιο είναι το πραγματικό επίδικο;
Λίγο παρακάτω ο αρθρογράφος εκφράζει την άποψη πως
«…Το πραγματικό επίδικο λοιπόν δεν είναι ποια ονομασία! Το πραγματικό επίδικο είναι εάν θα υπογραφεί συμφωνία ή όχι!Μια συμφωνία, που ανεξάρτητα από το όνομα που τελικά θα συμφωνηθεί, θα αποτελέσει την απόλυτη υλοποίηση των ΝΑΤΟικών σχεδίων…»
Με άλλα λόγια ο Α. Ζαφείρης, παίρνει ξεκάθαρη θέση ενάντια στην σύναψη συμφωνίας για το όνομα της γειτονικής χώρας επειδή κάτι αντίστοιχο επιδιώκει και το ΝΑΤΟ.
Όμως το πραγματικό επίδικο για την Αριστερά είναι αν η εύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης θα εξομαλύνει τα εθνικιστικά πάθη και θα βοηθήσει την Αριστερά να βρει περισσότερα ευήκοα ώτα όταν μιλά για την ανάγκη διεθνιστικής εργατικής αλληλεγγύης στην περιοχή. Κι όχι αν μια τέτοια συμφωνία θα ικανοποιήσει το ΝΑΤΟ που για τους δικούς του λόγους θέλει να σταματήσει η διένεξη μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ ή αν από μια τέτοια εξέλιξη θα βγει κερδισμένη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω όμως, κι όπως φαίνεται και από το σύνολο του άρθρου, η ανάγκη ταξικής συνεργασίας των λαών της περιοχής ενάντια στους Βαλκάνιους καπιταλιστές είναι τελείως έξω από την λογική του αρθρογράφου.
Οι θέσεις του Παναγιώτη Λαφαζάνη
Ότι το άρθρο του Α. Ζαφείρη δεν αποτελεί προσωπικές απόψεις αλλά είναι άρθρο «γραμμής» φαίνεται κι από το γεγονός ότι την ίδια προσέγγιση μοιράζεται και ο επικεφαλής του Αριστερού Ρεύματος και της ΛΑΕ, Παναγιώτης Λαφαζάνης, αφού μιλώντας πρόσφατα σε δημοσιογράφους δήλωσε πως
«…”Το κεντρικό πρόβλημα με τη FYROM, στο οποίο πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, είναι ο αλυτρωτισμός της γείτονος, ο οποίος θεσμοποιείται στο νομικό καθεστώς της, στο σύνταγμα της, στις εκπαιδευτικές διαδικασίες και στην επίσημη επικοινωνιακή πολιτική. Αυτά είναι τα πρώτα και κύρια που πρέπει να ακυρωθούν για να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο σχέσεων. Και βεβαίως δεν είναι το κεντρικό θέμα, αποκλειστικά και μόνο, το όνομα.
»Εμείς δίνουμε βάρος σε αυτή την ανάγκη, της θεσμικής ακύρωσης του αλυτρωτισμού, έτσι ώστε να ανοίξει ένας καλύτερος δρόμος, ένας ουσιαστικότερος δρόμος, στις σχέσεις. Χωρίς αυτή την ακύρωση, όποιο όνομα και αν υπάρξει στη FYROM, δεν πρόκειται να αλλάξει η κατάσταση ανάμεσα στις δύο χώρες και κυρίως δεν πρόκειται η Ελλάδα να δει με μια αισιοδοξία και μια νέα προοπτική το μέλλον των διακρατικών σχέσεων Ελλάδας και FYROM»…” (διαβάστε περισσότερα εδώ)
Αν θέλουμε, σύντροφοι της ΛΑΕ, να εξαλειφθεί ο «αλυτρωτισμός» επί της ουσίας, θα πρέπει να βρούμε τρόπους να προσεγγίσουμε το εργατικό κίνημα και τις προοδευτικές δυνάμεις των Σλαβομακεδόνων (καθώς και τους Αλβανόφωνους της ΠΓΔΜ) και να αναπτύξουμε κοινούς αγώνες και κοινούς στόχους μαζί τους. Και, βέβαια, μια από τις πρώτες προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι να φύγει το εμπόδιο της ονομασίας από τη μέση!
Επίσης, από την αναφορά του συντρόφου Π. Λαφαζάνη λείπει η θέση ότι ο βασικός λόγος που υπάρχει η διένεξη είναι η προκλητική στάση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας που ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 είχε τη δυνατότητα να συνάψει μια συμφωνία που να περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή άλλο προσδιορισμό, εύκολα και γρήγορα, αρνήθηκε κάθε αναφορά στον όρο Μακεδονία ή τα παράγωγα του. Το αποτέλεσμα ήταν, από τη μια, να δώσει ώθηση στον εθνικισμό/αλυτρωτισμό της άλλης πλευράς και από την άλλη να δεχτεί μια ταπεινωτική ήττα σε διπλωματικό επίπεδο με το σύνολο σχεδόν του πλανήτη να αναφέρονται πλέον στην ΠΓΔΜ ως απλά «Μακεδονία». Ο σ. Λαφαζάνης με την τοποθέτηση του ουσιαστικά εμφανίζει σαν μοναδικό υπεύθυνο για το πρόβλημα τον εθνικισμό της άλλης πλευράς. Αυτό είναι λάθος.
«Πατριωτικές» και «διεθνιστικές» συμμαχίες;
Σύμφωνα με τον Α. Ζαφείρη η Αριστερά
«…Θα πρέπει κάθετα και απόλυτα να δηλώσει την αντίθεσή της με κάθε είδους συμφωνία και να πρωτοστατήσει στις προσπάθειες ακύρωσής της, κρατώντας σαφείς και διακριτές αποστάσεις τόσο από τον «εθνικισμό» και τον «κοσμοπολιτισμό», όσο και από το «ρεαλισμό» του ευρωαντλαντισμού…
Να θέσει τις βάσεις (πολιτικές, ιδεολογικές, οργανωτικές) ώστε να οικοδομήσει ένα αντι – ιμεριαλιστικό, παλλαϊκό μέτωπο, με πατριωτικές και διεθνιστικές συμμαχίες…»
Πρόκειται για μια πολύ αντιφατική θέση. Στην πραγματικότητα ή κάποιος θα είναι διεθνιστής (με την ταξική, προλεταριακή έννοια του όρου) ή πατριώτης (δηλαδή κοινωνός της αντίληψης ότι όλοι οι άνθρωποι που ανήκουν σε ένα έθνος έχουν κοινά συμφέροντα) – και τα δυο δεν γίνεται.
Επίσης θα πρέπει να μας πει ποιες είναι αυτές οι πατριωτικές δυνάμεις με τις οποίες η ΛΑΕ θα κάνει διεθνιστικές συμμαχίες; Στην ΠΓΔΜ, ποιοι είναι οι πατριώτες που θα είναι ταυτόχρονα και διεθνιστές και τι θέση έχουν ή θα έχουν στο θέμα της ονομασίας της χώρας τους αυτοί οι πατριώτες-διεθνιστές;
Για το αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο των λαών των Βαλκανίων
Με τέτοιες θέσεις το Αριστερό Ρεύμα και η ΛΑΕ δεν μπορούν να αντιπαλέψουν τον εθνικισμό και στις δυο πλευρές και δεν μπορούν να συμβάλουν στο κτίσιμο του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου που επιδιώκουν ανάμεσα στους Έλληνες, Σλαβομακεδόνες, Αλβανούς, Σέρβους, κλπ εργαζόμενους.
Για να κτιστεί αυτό το μέτωπο, η Αριστερά και το μαζικό κίνημα, θα πρέπει να απαλλαγούν από κάθε στοιχείο εθνικισμού, να σταματήσουν να παριστάνουν τους καλούς «πατριώτες» και να προβάλουν τον διεθνισμό και την σοσιαλιστική προοπτική, που είναι η μόνη βάση πάνω στην οποία μπορεί να υπάρξει σύγκρουση των λαών των Βαλκανίων με τους ιμπεριαλιστές. Έτσι θα ξαναγίνει ζωντανό και επίκαιρο το σύνθημα των Μπολσεβίκων, της Ρωσικής Επανάστασης του 1917 και της Κομμουνιστικής Διεθνούς της εποχής του Λένιν και του Τρότσκι (πριν την καταστρέψει και διαλύσει ο Στάλιν) για τη Σοσιαλιστική Ομοσπονδία των Λαών των Βαλκανίων – κάτι, βέβαια, που καθόλου δεν αναφέρεται στην αρθρογραφία του Αριστερού Ρεύματος.
